Κυρ. Γ΄ Νηστ. Σταυρ/σεως (Μᾶρκ. 8,34 – 9,1)
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΕΙΑΣ ΜΑΣ

«Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι» (Μᾶρκ. 8,34)

Πόλεμος, ἀγαπητοί μου. Πόλεμος; Ναὶ πόλεμος. Μπᾶ, Θεὸς φυλάξοι! Ὅσοι εἴμαστε τῆς παλαιᾶς γενεᾶς καὶ γνωρίζουμε τὰ δεινὰ τοῦ πολέμου, εὐχόμαστε νὰ μὴ γίνῃ πλέον πόλεμος, ἀλλὰ νὰ ὑπάρχῃ εἰρήνη. Λέγοντας ὅ­μως ἐδῶ πόλεμο δὲν ἐννοῶ αὐτὸν ποὺ γίνεται μὲ φονικὰ ὅπλα· ἐννοῶ ἕναν ἄλλο πόλεμο, πόλεμο πνευματικό, ποὺ ἂν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι λά­βουμε μέρος σ᾽ αὐ­τόν, τότε θὰ παύσουν οἱ πό­λεμοι καὶ εἰρήνη θὰ ἐπικρατήσῃ στὸν κόσμο. Ποιός εἶνε ὁ πόλεμος αὐτός; Εἶνε ὁ πόλεμος τῆς ἀρετῆς κατὰ τῆς κακίας, τῆς ἀληθείας κα­τὰ τοῦ ψεύδους, τῆς ἀγάπης κατὰ τοῦ μίσους, τοῦ φω­τὸς κατὰ τοῦ σκότους· ὁ πόλεμος τοῦ Χριστοῦ κατὰ τοῦ σατανᾶ, αὐτὸς εἶνε ὁ ἱερὸς πόλεμος.
Ἀρχιστράτηγος τῆς παρατάξεως στὸν πόλε­μο αὐτὸν εἶνε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Στρατιῶτες ὅλοι ἐμεῖς. Καὶ ἡμέρα κατατάξεως; Ὅπως στὸ στρατὸ ὑπάρχει ἡμέρα κατατάξεως, ἔτσι γιὰ τὸν κάθε Χριστιανό, ποὺ εἶνε στρα­τιώτης τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡμέρα κατατάξεώς του εἶνε ἡ ἡμέρα τοῦ βαπτίσμα­τος. Τότε, ὅταν σὲ ρωτᾷ ὁ ἱερεὺς ―«Ἀποτάσ­σῃ τῷ σατανᾷ…» καὶ λὲς —«Ἀποτάσσομαι», ―«Συντάσσῃ τῷ Χριστῷ;», καὶ λὲς —«Συν­τάσ­σο­μαι», τὴν ὥρα ἐκείνη γίνεται κατάταξις στὴν στρατιὰ τοῦ Κυρίου· εἶ­σαι πλέον στρατιώτης Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ καλεῖ­σαι σὲ ἱερὸ ἀγῶνα.
Κι ὅ­πως ὁ στρατιώτης ἔχει ὅπλα, ἔτσι κ᾽ ἐ­δῶ. Ποιά εἶνε τὰ ὅπλα τοῦ Χριστιανοῦ; «Τὰ ὅ­πλα τῆς στρατείας ἡμῶν» (Β΄ Κορ. 10,4) εἶνε ὅπλα πνευματικά. Εἶνε πρὸ παντὸς τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ ποὺ ἀ­κούσαμε σήμερα. Τὸ ἕνα εἶνε τὸ «Ἀ­παρ­νησάσθω ἑαυτόν», τὸ δεύτερο εἶνε τὸ «Ἀράτω τὸν σταυ­ρὸν αὐτοῦ», τὸ τρίτο εἶνε τὸ «Ἀκολου­θείτω μοι» (Μᾶρκ. 8,34). Τί σημαίνουν τὰ λόγια αὐτά;

* * *

Εἶσαι στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ, πιστεύεις σ᾽ αὐτόν; Τί πρέπει νὰ κάνῃς· «Ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν». Τί σημαίνει «ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν»· πρέπει νὰ διακόψῃς κάθε σχέσι μὲ τὴν ἁμαρτία ποὺ μέχρι τώρα διέπραττες. Δηλαδή· εἶ­σαι ἀλ­κοολικός, μέθυσος; Δὲ θὰ ξαναπατή­σῃς πιὰ στὴν ταβέρνα, δὲν θὰ ξαναπιῇς ἀλκοόλ· «ἀπαρ­νησάσθω» τὸν σατανᾶ τῆς μέθης. Εἶσαι ἄν­θρω­πος τῶν ἡδονῶν, τῶν διασκεδάσε­ων, τῆς πορνείας, τῆς μοιχείας καὶ τῶν καταγωγίων; Δὲν θὰ ξαναπατήσῃς πλέον μέσα στὰ κέντρα αὐτὰ τῆς ἀκολασίας· «ἀπαρνησάσθω» τὸν δαίμονα τῆς μοιχείας. Εἶσαι χαρτοπαίκτης; Δὲν θὰ ξανα­πιάσῃς πλέον στὰ χέρια σου χαρτιά· «ἀπαρνη­σάσθω» τὸν σατανᾶ τῆς χαρτοπαι­ξίας. Ἀγαπᾷς τὰ τριάκοντα ἀργύρια τοῦ Ἰού­δα; Θὰ παύσῃς πλέον νὰ εἶσαι φιλάργυρος· «ἀ­παρ­νησάσθω» τὸν σατανᾶ τῆς φιλαργυρίας. Κάτι ἀκόμα· καπνίζεις; Θὰ τὸ κόψῃς. Οὔτε ἕ­να! «Ἀπαρνησάσθω» τὸν σατανᾶ τοῦ καπνίσματος. Τὸ ἀνέφε­­ρα αὐτό, γιὰ νὰ σᾶς δείξω πόσο ἀσυνεπεῖς εἴ­μαστε. Οὔτε ἕνα μικρὸ – ἐλάχιστο πρᾶγμα δὲν ἐν­νοοῦμε ν᾽ ἀ­παρνηθοῦμε. Συνεπῶς εἴμαστε λι­πο­τᾶ­κται τῆς ἱερᾶς στρατιᾶς, ἄξιοι ἐμπτυσμοῦ. Τὸ «Ἀ­παρνησάσθω ἑαυτὸν» θὰ πῇ· Ἄλτ! δὲν θ᾽ ἀ­φήσω νὰ κυριαρχήσῃ ἐπάνω μου ὁποιοδή­ποτε πάθος. Αὐτὸ σημαίνει τὸ «ἀπαρνησάσθω».
Καὶ τί σημαίνει τὸ «Ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐ­τοῦ»; Ποιός εἶνε ὁ σταυρός; Εἶνε οἱ θλίψεις, τὰ βάσανα, τὰ ἐμπόδια, ποὺ συναντᾷ κανεὶς καθημερινῶς στὴ ζωή. Εἶνε ἀκόμα τὰ μεγαλύτερα ἐμπό­δια· οἱ ἀσθένειες, οἱ διωγμοί, οἱ συκοφαντίες. Αὐτὰ εἶνε ὁ σταυρός. Καὶ ὅ­πως ὁ Χριστὸς σήκωσε τὸ σταυρό του, ἔτσι κ᾽ ἐμεῖς νὰ σηκώσουμε τὸ δικό μας σταυρό.
Καὶ τὸ τρίτο εἶνε τὸ «Ἀκολουθείτω μοι», τὸ ν᾽ ἀκολουθήσουμε δηλαδὴ τὸ Χριστό. Αὐτὸς εἶνε ὁ ὁ­δηγὸς τῆς ἀνθρωπότητος. Ὅπου λοι­πὸν πηγαί­νει ὁ Χριστός, ἐκεῖ κ᾽ ἐμεῖς, στὰ βήματά του τὰ ἱερά, στὰ ἴχνη του, ἀπὸ τὴ Βηθλεὲμ μέχρι τὸ Γολγοθᾶ.
―Μά, θὰ πῇς, δύσκολα πράγματα αὐτά. Ἄ­φησέ με, Χριστιανέ μου, νὰ χαρῶ τὴ ζωή. Μοῦ λὲς ν᾽ ἀρνηθῶ ὅλ᾽ αὐτά· καὶ τί θὰ κερδίσω;…
Ρωτᾷς τί θὰ κερδίσῃς; Σοῦ λέω λοιπόν, ὅτι τὸ κέρδος σου θά ᾽νε πολὺ μεγάλο. Τί θά ᾽λεγες, ἂν κάποιος σοῦ πρότεινε, Δός μου 1 δρα­χμὴ νὰ σοῦ δώσω 100 λίρες; Ποιός δὲν θὰ δεχόταν; Κάτι τέτοιο σοῦ ζητάει τὸ εὐαγγέλιο σή­μερα. Μᾶς ζητάει κάτι μικρὸ καὶ ἀσήμαντο, γιὰ νὰ μᾶς δώσῃ ἕνα πολὺ μεγάλο καὶ ἀνεκ­τίμητο. Ποιό εἶν᾽ αὐτό; Ἂς γελοῦν οἱ ἄνθρωποι σήμε­ρα· ἐὰν ἐσὺ ἀ­παρνηθῇς τὸν ἑαυτό σου, σηκώ­σῃς τὸ σταυρό σου κι ἀκολουθήσῃς τὸ Χριστό, τὸ κέρδος θὰ εἶνε ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς.
Σωτηρία τῆς ψυχῆς! Πῶς νὰ σᾶς τὸ παραστήσω; Θὰ φέρω μία εἰκόνα. Φανταστῆτε μὲ τὸ νοῦ σας μιὰ ζυγαριὰ πολὺ μεγάλη κρεμασμένη ἀπὸ τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ, νὰ τὴ βλέ­πῃ ὅλος ὁ κόσμος· μιὰ ζυγαριὰ μὲ δύο δίσκους. Στὸν ἕνα δίσκο βάλτε ὅ,τι νομίζετε πολύτιμο· χρυσάφι, ἀσήμι, πολύτιμους λίθους, διαμάν­τια, μαργαριτάρια, εὐγενῆ μέταλλα, ὅ,τι κρύβουν τὰ σπλάχνα τῆς γῆς· κατεβῆτε καὶ στὰ βάθη τῶν ὠκεανῶν καὶ συλλέξτε ὅ,τι πολύτιμο ἔχει ἡ θάλασσα· πετάξτε καὶ στοὺς ἄλλους πλανῆ­τες καὶ φέρτε ὅ,τι πολύτιμο μπορεῖ νὰ ἔ­χουν· καὶ ὅλον αὐτὸ τὸ θησαυρό, ὅλο τὸν κόσμο μὲ τὰ θέλγητρα, τὶς ἀπολαύσεις, τὰ μεγαλεῖα καὶ τὶς δόξες του, ὅλα ὅσα ἑλκύουν τὸν ἄνθρωπο, νὰ τὸν βάλετε στὸν ἕνα δίσκο. Καὶ στὸν ἄλλο δίσκο τί νὰ βάλετε· νὰ βάλετε μιὰ ψυχή. Τίνος ψυχή; ἑνὸς βασιλιᾶ, ἑνὸς προέδρου δημοκρα­τίας, ἑνὸς πρωθυπουργοῦ, ἑνὸς ἀξιωματούχου, ἑνὸς μεγάλου ἐπιστήμονος ἢ φιλοσόφου; Ὄχι. Νὰ βάλετε τὴν ψυχὴ ἑνὸς μικροῦ καὶ ἀσή­μαντου ἀνθρώπου, ποὺ δὲν ἔχει καλύβα νὰ κα­θήσῃ, δὲν ἔχει ψωμὶ νὰ φάῃ, δὲν ἔχει ροῦχο νὰ σκεπαστῇ· ἑνὸς τέτοιου φτωχοῦ τὴν ψυχή νὰ βάλετε. Ἔ, μόλις ἡ ψυχὴ ἀγγίξῃ τὸ δίσκο, ὁ δίσκος θὰ γείρῃ πρὸς τὸ μέρος της! Τέτοιο βάρος, τέτοια ἀξία ἔχει ἡ ψυχή. «Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅ­λον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;» ( ἔ.ἀ. 8,36).
―Ἀνοησίες τώρα· ψυχή!… Ἄκου τί λένε οἱ παπᾶδες στὸν αἰῶνα μας. Δὲν ὑπάρχει ψυχή.
Πῆρε ὁ σατανᾶς τὴ γομμολάστιχά του καὶ ἔσβησε ἀπὸ τὸ λεξικὸ τῆς ἀνθρωπότητος τὶς ὡραιότερες λέξεις, ἔσβησε καὶ τὴν ψυχή. Τὰ παλιὰ τὰ χρόνια εὔχονταν ὁ ἕνας στὸν ἄλλο «Καλὴ ψυχή», «Καλὴ ψυχή». Αὐτὸ δὲν ἀκούγεται πλέον τώρα. Ὑλισμὸς ἐπικρατεῖ. Δὲν ὑ­πάρχει τίποτε ἄλλο, λένε, παρὰ μόνο ἡ ὕλη. Τί εἶνε ὁ ἄνθρωπος; αὐτὸ ποὺ ζυγίζει· 50, 60, 70 κιλὰ ὕλη, σοῦ λέει, τίποτ᾽ ἄλλο.
Ὕλη λοιπὸν εἶνε μόνο ὁ ἄνθρωπος; Ἀφοῦ λὲς ὅτι εἶνε ὕλη, κ᾽ ἐγὼ σοῦ λέω· Πάρε τὰ ὑλικά του καὶ φτειάξε μου ἕναν ἄνθρωπο. Μπορεῖς; Δὲ μπορεῖς. Ὄχι ἄνθρωπο, οὔτε ἕνα σπυρὶ σιτά­ρι ποὺ νὰ τὸ φυτεύῃς καὶ νὰ βγάζῃ στάχυ δὲ μπορεῖς, οὔτε ἕνα ἀηδόνι ποὺ νὰ κελαϊδάῃ δὲ μπορεῖς. Ἑπομένως δὲν εἶνε μόνο ὕλη ὁ ἄν­θρωπος. Τί εἶνε; Μέσα του κατοικεῖ ἄγγελος, ψυχή, μία οὐσία ἀθάνατη καὶ αἰωνία, ὅπως δίδασκαν καὶ οἱ φιλόσοφοι τῆς ἀρχαιότητος. Ὁ ἄνθρωπος ἴσον σῶμα, ἀλλὰ πρὸ παντὸς ψυχή. Ἡ ψυχὴ σκέπτεται, αἰσθάνεται, βουλεύεται, παίρνει μεγάλες ἀποφάσεις, φτερουγίζει μέχρι τὸν οὐρανὸ καὶ ψάλλει τὸ «ἀλληλούϊα».
Ἀλλὰ ζοῦμε σὲ ἐποχὴ ἀπιστίας καὶ ἀσεβείας, ποὺ οἱ ἄνθρωποι ἔφτασαν στὸ σημεῖο ὄχι μόνο νὰ μὴν παραδέχωνται Θεό, ἀλλὰ καὶ νὰ τὸν ὑβρίζουν καὶ νὰ βλαστημοῦν τὰ ἱερὰ καὶ ὅ­σια. Καὶ δυστυχῶς οἱ Χριστιανοὶ δὲν εἴμαστε ἕ­τοιμοι νὰ σηκώσουμε τὸ λάβαρο τῆς ὁμολογί­ας· ἔχουμε δειλία καὶ ἀνανδρία, εἴμαστε ἐλεεινοὶ λιποτᾶκται. Γιὰ μᾶς λέει σήμερα ὁ Χριστὸς στὸ εὐαγγέλιο· «Ὃς ἐὰν ἐπαι­σχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐ­μοὺς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυν­θήσεται αὐτὸν ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων» (ἔ.ἀ. 8,38).

* * *

Ἂς σταθοῦμε γενναῖοι, ἀγαπητοί μου. Ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ βαπτιστήκαμε εἴμαστε στρατι­ῶ­τες Χριστοῦ, καὶ πρέπει νὰ μαχώμεθα ὑπὸ τὴν ἀρχηγία του, μὲ ὅπλο ἀκαταμάχητο τὸν τίμιο σταυρὸ ποὺ σήμερα προσκυνοῦμε.
Τὸ εἶπα κι ἄλλοτε, τὸ ἐπαναλαμβάνω καὶ τώρα· κι ἂν ἀκόμα ὅλοι ἀρνηθοῦν τὸ Χριστό, κι ἂν ἀκόμα ἔρθῃ μέρα καταραμένη ποὺ καὶ τὸ σπίτι σου καὶ ἡ πόλι σου καὶ ὁ τόπος σου καὶ ὁ κόσμος ὁλόκληρος Τὸν ἀρνηθοῦν καὶ δὲν ὑπάρχῃ κανένας ἄλλος πιστὸς καὶ μείνῃς ἕ­νας, ἐσὺ ὁ ἕνας νὰ πιστεύῃς στὸ Χριστό.
Καὶ νὰ ξέρῃς, νὰ εἶσαι τόσο βέβαιος ὅσο βέ­βαιο εἶνε ὅτι ὑπάρχει ἥλιος καὶ ἄστρα καὶ γῆ, ὅτι δὲν θὰ νικήσουν οἱ ἄπιστοι, οἱ ἄθεοι, οἱ ὑ­λισταὶ καὶ οἱ βλάσφημοι· θὰ νικήσῃ ὁ Χριστός.
Νὰ εἶστε βέβαιοι ὅτι κι αὐτοὶ ἀκόμα οἱ ἄπιστοι καὶ ἄθεοι, κι αὐτοὶ ποὺ βλαστημοῦν καὶ ἀρ­νοῦνται τὸν πνευματικὸ κόσμο, θά ᾽ρθῃ μέρα ποὺ ὅλοι θὰ προσκυνήσουν τὸν τίμιο σταυ­ρό. Καὶ τότε ὅλη ἡ γῆ θὰ γονατίσῃ καὶ θὰ πῇ· Δὲν ὑπάρχει ἄλλο ὄνομα νὰ μᾶς σώσῃ ἐ­κτὸς ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ ἐ­σταυρωμένου· ὃν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Κωνσταντίνου & Ἑλένης Ἀμυνταίου τὴν 6-4-1986 πρωί.