Κυριακὴ τῶν Βαΐων (Ἰωάν. 12,1-18)
Ὁμιλία τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

Eτοιμασθητε να Τον υποδεχθουμε

«Καὶ ἔκραζον· Ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ» (Ἰωάν. 12,13)

ΔΟΞΑ τῷ Θεῷ, ἀγαπητοί μου, χίλιες φορὲς δόξα, ποὺ μᾶς ἀξίωσε νὰ περάσουμε τὴν ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ καὶ νὰ φθάσουμε στὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα.
Ἡ Κυριακὴ αὐτὴ ὀνομάζεται Κυριακὴ τῶν Βαΐων. Διαφέρει ἀπὸ τὶς προηγούμενες πέντε Κυριακὲς τῶν Νηστειῶν. Ἐκεῖνες εἶχαν τὸν στεναγμὸ τῆς μετανοίας «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. 18,13). Αὐτὴ εἶνε ἡμέ­ρα χαρᾶς καὶ ἀγαλλιάσεως. Ἡ Ἐκκλησία μᾶς καλεῖ νὰ ἑορτάσουμε ἕνα γεγονὸς εὐχάριστο. Γι᾽ αὐτὸ ἀκοῦμε σήμερα τὸν ἀπόστολο Παῦλο νὰ λέῃ «Χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε· πάλιν ἐ­ρῶ, χαίρετε» (Φιλ. 4,4). Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἡ ἡ­μέ­ρα αὐ­τὴ ἔχει κατάλυσι ἰχθύος, ψαριοῦ.

* * *

Τί ἑορτάζουμε, ἀγαπητοί μου; Καὶ τὰ μικρὰ παιδιὰ στὸ σχολεῖο μαθαίνουν, ὅτι σὰν σήμερα ἔγινε ἡ εἴσοδος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ στὰ Ἰεροσόλυμα. Ἂς πᾶμε κ᾽ ἐμεῖς ἐ­κεῖ. Ἂς τα­ξιδέψουμε μὲ τὸ ταχύτερο μέσο, τὴ σκέψι, ποὺ τρέχει γρηγορώτερα κι ἀ­πὸ τὸν πύρ­αυλο κι ἀπὸ τὶς ἀκτῖνες τοῦ ἡλίου. Ἐμ­πρός, ἀπογειωνόμεθα, φεύγουμε. Περνοῦ­με αἰῶνες, χῶρες, πεδιάδες, βουνά, λαγκάδια. Καὶ νά, πλησιάζουμε, κατεβαίνουμε, φθάσαμε. Εἴμεθα στὰ Ἰεροσόλυμα τὸ ἔτος 33 μ.Χ..
Πλησιάζει ἡ μεγάλη ἑορτὴ τῶν Ἑβραίων, τὸ πάσχα. Ἡ πόλις παρουσιάζει πρωτοφανῆ κίνησι (λένε ὅτι ἐ­κεῖνο τὸ ἔτος στὰ Ἰεροσόλυ­μα εἶχαν συγκεν­τρωθῆ ἕνα ἑκατομμύριο κό­σμος ἀπὸ τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης, γιὰ νὰ ἑορτάσουν). Πλησιάζουμε τοὺς ἀνθρώπους, μικροὺς καὶ μεγάλους. Ἀπὸ τὰ στόματα ὅλων μία λέξι ἀκούγεται· Ἔρχεται, ἔρχεται!… Ποιός ἔρχεται; Ὁ βασιλιᾶς μας, μᾶς ἀπαντοῦν.
Εἶνε γνωστὸ ἀπὸ τὴν ἱστορία πῶς ἐπέστρε­φαν οἱ βασιλεῖς ὅταν νικοῦσαν τοὺς ἐ­χθρούς. Τελοῦσαν τὸν λεγόμενο θρίαμβο. Οἱ αὐτοκρά­τορες τοῦ ῾Ρωμαϊκοῦ κράτους ἔμπαιναν στὴν πόλι ὑπερήφανοι, μὲ ἐγωϊσμό. Ἐκάθον­το ἄλλοι πάνω σὲ ἄλογο μὲ χρυσᾶ χαλινάρια καὶ ἄλλοι σὲ πολυτελέστατη ἅμαξα ποὺ ἔσυραν ἄλογα ἢ λέοντες ἢ τίγρεις ἢ δορκάδες. Σάλπι­ζαν σάλπιγγες, κυμάτιζαν σημαῖες, συνώδευ­αν στρατεύματα, τοὺς ἐπευφη­μοῦσε ὁ λαός.
Καὶ ἐδῶ λοιπὸν ἔρχεται ὁ βασιλεύς. Ἀλλὰ ποιός βασιλεύς; Ὁ Χριστός! Ὁ βασιλεὺς αὐ­τὸς διαφέρει ἀπ᾽ ὅλους τοὺς ἄλ­λους. Διαφέρει πρῶτον ὡς πρὸς τὸ ὄνομα. Δὲν ὑπάρχει ἀ­νώτερο ἀπὸ τὸ ὄνομά του. Κι ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ πατέρα, τῆς μάνας, τῆς συζύγου, τῶν παιδιῶν μας, γλυκύτερο εἶνε τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Εἶνε τὸ ὄνομα ποὺ ἀνάβει φωτιὰ στὴν καρδιά. Ἂν δὲν τὸ ἀγαπᾷς πάνω ἀπὸ ὁποιοδήποτε ἄλλο, δὲν εἶσαι Χριστιανός.
Διαφέρει ὡς πρὸς τὸ ὄνομα, διαφέρει καὶ ὡς πρὸς τὸν χαρακτῆρα. Οἱ ἄλλοι βασιλεῖς στη­ρίζονται στὴ βία, στὰ ὅπλα, στὴ διπλωματία. Αὐ­τὸς στηρίζεται στὴν ἀγάπη. Οἱ ἄλλοι εἶνε ἐγωϊσταὶ καὶ ὑπερήφανοι, ὁ δικός μας βασιλεὺς εἶνε πρᾶος καὶ ταπεινός. Μιὰ προφητεία, 800 χρόνια πρίν, ἔλεγε πῶς θὰ τὸν καταλάβουν ὅταν θὰ ἔρθῃ· ὁ βασιλιᾶς αὐτός, λέει, δὲ θὰ κάθεται πάνω σὲ ἄλογα καὶ ἅμαξες καὶ ἅρματα, ἀλλὰ θὰ κάθεται πάνω σ᾽ ἕνα γαϊδουράκι, «ἐπὶ πῶλον ὄνου» (βλ. Ζαχ. 9,9· Ἰω. 12,15).
Διαφέρει στὸ ὄνομα, διαφέρει στὸν χαρακτῆρα. Διαφέρει ἀκόμα στὴν διάρκεια τῆς βα­σιλείας του. Οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς βασιλεύουν ἄλλος 5, ἄλλος 10, ἄλλος 15, καὶ μερικοὶ φθάνουν τὰ 40 ἢ 50 χρόνια· ὕστερα σβήνουν. Με­τὰ ἀπὸ ἑκατὸ χρόνια ποιός τοὺς θυμᾶται; Τὸ Χριστὸ ὅμως τὸν θυμοῦνται ὅλοι καὶ μετὰ ἀ­πὸ τόσους αἰῶνες. «Τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος» (Λουκ. 1,33). Ὦ ἄπιστοι, ἀκούσατε; «Οὐκ ἔσται τέλος». Ἐσεῖς θὰ σβήσετε, ἀλλὰ ὁ Χριστὸς ζῇ καὶ βασιλεύει εἰς τοὺς αἰῶνας.
Στὸ ἄκουσμα ὅτι ἔρχεται ὁ Χριστὸς ἐρήμω­σαν τὰ σπίτια, ἡ ἀγορά, τὰ πάντα. Ἕνα κῦμα, μιὰ ἀνθρωποθάλασσα βγῆκαν ἔξω νὰ τὸν προ­ϋπαντήσουν. Γιατί; τί ἔ­κανε; Τὸν προϋπαντοῦ­σαν ὡς νικητή· ἐρχόταν νικητής. Ποιόν νίκησε; Ἐκεῖνον ποὺ νικάει ὅ­λους· νίκησε τὸ θάνατο! Λίγες μέρες πρὶν ὁ Χριστὸς πῆγε στὸν τά­φο, ὅπου ἦταν ὁ Λάζαρος νεκρὸς «τε­ταρ­ταῖ­ος», θαμμένος τέσσερις μέρες, κ᾽ ἐκεῖ εἶ­πε τρεῖς λέξεις· «Λάζαρε, δεῦρο ἔξω» (Ἰωάν. 11,39-43). Χί­λιες φορὲς νὰ τὸ ποῦμε ἐμεῖς, ὁ νεκρὸς δὲν κουνιέται· μόλις τὸ εἶπε ἐκεῖνος, ὁ Λάζαρος ἀναστήθηκε· καὶ τὸν εἶδαν ὅλοι.
Νὰ εἶστε βέβαιοι, ἀδελφοί μου, ὅτι αὐτὸ ποὺ εἶπε ὁ Χριστὸς στὸν τάφο τοῦ Λαζάρου θ᾽ ἀ­κουστῇ πάλι. Ἐπάνω σὲ ὅλους τοὺς τά­φους θ᾽ ἀκουστῇ «Νεκροί, ἀναστηθῆ­τε!»· καὶ θ᾽ ἀναστηθοῦμε ὅλοι, γιὰ νὰ δώσουμε λό­γο τῶν πράξεών μας. Εἶνε θεμελιώδης ἀλήθεια τῆς πί­στε­ώς μας· «Προσδοκῶ ἀνάστασιν νε­κρῶν καὶ ζωὴν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος» (Σύμβ. πίστ.).
Τὸν ὑποδέχοντο λοιπὸν ὡς νικητὴ μὲ ἐνθου­σιασμὸ ἄνευ προηγουμένου. Ἄλλοι κρατοῦ­σαν κλαδιὰ δέντρων, ἄλλοι ἔβγαζαν τὰ ῥοῦχα τους καὶ τὰ ἔστρωναν στὰ πόδια του, καὶ ὅλοι φώναζαν «Ὡσαννά», «ὡσαννά» (Ἰωάν. 12,13). Τὸ «ὡσαννά» εἶνε ἑβραϊκὴ λέξι καὶ σημαίνει «ζήτω»· τὸν ζητωκραύγαζαν δηλαδή.
Κι ὁ Χριστός; Ἦταν εὐχαριστημένος; Δὲν ἦταν. «Ἔκλαυσε», λέει τὸ Εὐαγγέλιο, τὴν ἡμέ­ρα αὐτή (βλ. Λουκ. 19,41). Ὁ Χριστὸς εἶνε Θεὸς καὶ προέβλεπε, ὅτι ὁ λαὸς αὐτός, ποὺ τώρα τὸν ἀνύψωνε τόσο, θὰ ἄλλαζε. Καὶ πράγματι ὕ­στερα ἀπὸ τέσσερις μέρες αὐτὰ τὰ ἴδια στόματα ξέχασαν τὰ «ὡσαννά» καὶ φώναζαν «Σταύ­ρωσον σταύρωσον αὐτόν» (Λουκ. 23,21)· καὶ οἱ «μετὰ βαΐων ὑμνήσαντες πρότερον, μετὰ ξύ­λων συνέλαβον ὕστερον οἱ ἀγνώμονες Χριστόν» (ὑπακ. Βαΐων). Τέτοιος εἶνε ὁ κόσμος· σὲ ἀνεβάζει στὰ ἄστρα, ἀλλὰ μετὰ σὲ κατεβάζει μέχρι τὸν ᾅδη. Ἄστατος καὶ ἐπιπόλαιος καὶ δημαγωγούμενος ὁ λαός.

* * *

Αὐτὸ εἶνε μὲ λίγα λόγια τὸ ἱστορικὸ τῆς ση­μερινῆς ἡμέρας. Ἴσως κάποιος πῇ· Πόσο θὰ ἤθελα νὰ ἤμουν κ᾽ ἐγὼ στὰ Ἰεροσόλυμα τὴν ἡμέρα αὐτὴ ἀνάμεσα σ᾽ αὐτοὺς ποὺ ὑποδέχθηκαν τὸ Χριστό! Μὴ στενοχωρεῖσαι, ἀδελφέ μου. Ὁ Χριστὸς εἶνε παρών· βρίσκεται ἀ­νάμεσά μας· ζῇ καὶ βασιλεύει εἰς τοὺς αἰῶ­νας. Ἡ Ἐκκλησία εἶνε Ἰεροσόλυμα. Ἂν δὲν τὸ πιστεύῃς, μὴν ἔρχεσαι στὴν ἐκκλησία. Τὴν ὥρα ποὺ ὁ ἱερεὺς κρατεῖ στὰ χέρια του τὸ ἅ­γιο δισκοπότηρο ποὺ τὸ εὐλόγησε καὶ τὸ ἁγί­ασε, δὲν περιέχει πλέον οἶνον τῆς ἀμπέλου καὶ ψωμί· κάθε σταγόνα, κάθε ψίχουλο, κάθε μόριό του, εἶνε ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Ἀξίζει πα­ρα­πάνω ἀπ᾽ ὅλους τοὺς πλανήτας – ἂν πι­στεύ­ῃς. Εἶνε τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ μας· «Λάβετε, φάγετε… Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάν­τες…» (Ματθ. 26,26-27). Συνεπῶς, ὅταν κοινωνῇς τῶν ἀχράντων μυστηρίων, στὰ βάθη τῆς καρδιᾶς σου ὑποδέχεσαι τὸ Χριστό, ἐνθρονίζεται ὁ Χριστὸς στὴν καρδιά σου.
Κάθε φορὰ ποὺ τελεῖται ἡ θεία λειτουργία κι ἀκούγεται ὁ Χερουβικὸς ὕμνος «Οἱ τὰ Χε­ρουβὶμ μυστικῶς εἰκονίζοντες…» καὶ βγαίνει ἀπὸ τὴν βόρεια πύλη τοῦ ἁγίου βήματος ὁ ἱε­ρεὺς, δὲν πατοῦμε πλέον στὴ γῆ. Ἐκείνη τὴν ὥρα εἶσαι ἄγγελος καὶ ἀρχάγγελος καὶ πετᾷς στοὺς οὐρανοὺς καὶ ὑποδέχεσαι τὸν Κύριο· «…ὡς τὸν βασιλέα τῶν ὅλων ὑποδεξόμενοι…». Ἑτοιμαστῆτε λοιπὸν νὰ ὑποδεχτοῦμε τὸν βα­σιλέα τῶν ὅλων, τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χρι­στόν. Εἰδικώτερα μάλιστα σήμερα, ποὺ ἀρχίζει ἀπόψε ἡ ἁγία καὶ Μεγάλη Ἑβδομάδα καὶ θ᾽ ἀκούσουμε «Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέ­­σῳ τῆς νυκτός…» καὶ «…Ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς Ἰεροσό­λυμα… Δεῦτε οὖν καὶ ἡμεῖς κεκαθαρμέναις διανοίαις συμπορευθῶμεν αὐτῷ…». Ὤ θαύματα ποὺ ἔχει ἡ θρησκεία μας, ὤ μεγαλεῖον, ὤ ῥῖγος ποὺ σκορπάει στὶς ψυχές!

* * *

Μία παρατήρησις καὶ τελείωσα, ἀδελφοί μου. Ρωτοῦν μερικοί· Πότε νὰ κοινωνοῦμε;
Δὲ θ᾽ ἀπαντήσω ἐγὼ πόσες φορὲς νὰ κοινωνοῦμε. Ἀπαντᾷ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος· Εἶ­σαι ἕτοιμος; καθαρίστηκες, πλύθηκες; πῆγες στὸν πνευματικὸ πατέρα, ἐξωμολογήθηκες τ᾽ ἁμαρτήματά σου, δάκρυσες; εἶπες «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ», «Μνήσθη­τί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου» (Λουκ. 18,13· 23,42); Ἂν εἶσαι ἔτσι ἕτοιμος, κοινώνα κά­θε μέρα. Ἂν ὅμως δὲν εἶσαι, ἂν δὲν ἐξω­μολογήθηκες, τότε οὔτε τὸ Πάσχα νὰ κοινωνήσῃς!
Αὐτὰ λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, αὐτὰ λέω κ᾽ ἐγώ. Καὶ προτρέπω ὅλους. Μερικοὶ ἔχουν χρόνια νὰ ἐξομολογηθοῦν. Ἐμπρὸς λοιπόν, σπεύσατε στὸ ἐξομολογητήριο, ἐξομολογη­θῆ­τε· καὶ νά ᾽στε βέβαιοι, ὅταν ἐξομολογηθῆ­τε, θὰ πῆτε κ᾽ ἐσεῖς ἐκεῖνο ποὺ εἶπε ὁ ῾Ρῶσος Ντοστογιέφσκυ· Ἐξωμολογήθηκα καὶ παράδεισος φύτρωσε στὴν καρδιά μου.
Εὔχομαι ὅλοι νὰ ἑτοιμασθοῦμε γιὰ νὰ ὑποδε­χθοῦμε στὰ βάθη μας τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰη­σοῦν Χριστόν· «ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, ὑμνεῖτε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας»· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ ῾Αγ. Τριάδος Πτολεμαΐδος τὴν 12-4-1987 τὸ πρωῒ