Ὰπόσπασμα τῆς ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΣΠΙΘΑΣ
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστινου Καντιώτου

Τα παντα θυσιαζονται στο βωμο

της σκοπιμοτητας και της ιδιοτελειας

Και λοιπον, πρεπει εμεις οι Ελληνες νʼ απελπισθουμε;

Ἀκτῖνες χαρᾶς. Μέσα εἰς τὸ πυκνὸν νέφος τῆς θλίψεως καὶ τῆς μελαγχολίας ποὺ σκεπάζει τὸν οὐρανὸν τῆς Ἑλλάδος ἦλθε νὰ ῥίψη ἀκτῖνας χαρᾶς καὶ αἰσιοδοξίας μία ἐπέτειος ἡ ὁποία μεγαλοπρεπῶς ἑωρτάσθη παρʼ ἡμῖν. Εἶνε ἡ ἑκατονταετηρὶς τῆς ἀπελευθερώσεως τῶν Ἰονίων νήσων.
Πόσον διδακτικὴ καὶ παρήγορος εἶνε ἡ ἱστορία τῆς απελευθερώσεως τῶν Ἑπτανήσων! Αὐτὸς ποὺ δὲν ἤνοιξέ ποτε τὴν ἱστορία τοῦ τόπου μας, ἴσως νὰ νομίζη ὅτι ἡ ἀπελευθέρωσις τῶν Ἰονίων νήσων ἐγένετο ἀκόπως, ἴσως νὰ νομίζη ὡς ἀληθὲς τὸ λεγόμενον, ὅτι τὰ ἑπτάνησα ἐδόθησαν ὡς δῶρο τῆς Ἀγγλίας εἰς τὴν Ἑλλάδα ἐπὶ τῆ ἐνθρονίσει τοῦ βασιλέως Γεωργίου τοῦ Α΄. Ἀλλʼ ὅποιος μελετὰ τὴν ἐθνική μας ἱστορία θὰ δῆ ὅτι καὶ ἡ ἀπελευθέρωσις τῆς Ἑπτανήσου, ὅπως καὶ παντὸς ἄλλου τμήματος τῆς Ἑλληνικῆς πατρίδος, δὲν προσεφέρθη ὡς δῶρον τῶν μεγάλων ἑντὸς χρυσοῦ δίσκου, ἀλλʼ αὕτη ἐπετεύχθη κατόπιν ἀγώνων καὶ θυσιῶν.

Τῆς ἑνώσεως προηγήθησαν ἀγῶνες

Ἡ ἑπτάνησος οὐδέποτε θὰ ἀπηλευθερώνετο ἐὰν δὲν ἠγωνίζετο. Ἡ ἱστορία διδάσκει ὅτι μετὰ τὴν κατάλυσι τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὰ ἑπτάνησα περιῆλθον ὁριστικῶς εἰς τοὺς Ἐνετούς, οἱ ὁποῖοι ἐπὶ τέσσαρες καὶ πλέον αἰῶνας εἶχον ἐγκαταστήσει ἐκεῖ τὸ κράτος τῆς ὠμῆς βίας, τὸ κράτος τοῦ Παπισμοῦ, τὸ ὁποῖον ἐπέβλεπεν εἰς τὴν ἐξουθένωσιν τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἐκτὸς ἐλαχίστης μειοψηφίας, ἡ ὁποία ἠρνήθη τὴν Ὀρθοδοξίαν, καὶ προσεκολλήθη εἰς τὸ ἅρμα τοῦ Παπισμοῦ διʼ ἴδια ὀφέλη καὶ ἔγινε τὸ προγεφύρωμα τῆς Δύσεως ἐν τῆ Ἀνατολῆ, ὅλος ὁ ἄλλος πληθυσμὸς ἔμεινε στερεὸς καὶ ἀμετακίνητος στην πίστι τῶν πατέρων του. Μετὰ δὲ τοὺς Ἐνετοὺς ἦλθαν οἱ Γάλλοι. Οἱ Γάλλοι ἔφθασαν στὴν Κέρκυρα ὅταν τὸ ἄστρο τοῦ Ναπολέοντος ἐμεσουράνει εἰς τὸν οὐρανὸν τῆς Εὐρώπης. Ὁ Ναπολέων ἐδαπάνησε τεράστια ποσὰ γιὰ τὴν ὀχύρωσι τοῦ νησιοῦ, το ὁποίο θεωροῦσει κλεῖδα τοῦ Ἀτλαντικοῦ πελάγους. Οἱ Γάλλοι, ἀπὸ δημοκρατιές ἰδέας διαπνεόμενοι, μᾶλλον φιλανθρώπως ἐφέρθησαν πρὸς τὸν λαό. Ἐφύτευσαν συμβολικῶς δένδρα ἐλευθερίας καὶ ἵδρυσαν τὴν Ἰόνιον Ἀκαδημίαν, ἡ ὁποία μπορεῖ νὰ χαρακτηρισθῆ ὡς τὸ πρῶτο πανεπιστήμιο στην Ἑλλάδα. Ὀλογοχρόνιος ὑπῆρξε ἡ παραμονὴ τῶν Γάλλων. Τὸ Βατερλώ, εἰς τὸ ὁποῖο, ὡς γνωστόν, ἐνικήθη κατὰ κράτος ὁ Ναπολέων, ὑπῆρξε ὁ τάφος τῆς Γαλλικῆς αὐτοκρατορίας. Τὸ συνέδριο τῆς Βιέννης τὸ ὁποῖο συνεκλίθη μετὰ τὴν συντριβὴ τοῦ Ναπολέοντος διὰ νὰ ῥυθμίση τις τύχες τῆς Εὐρώπης δὲν διέκειτο συμπαθῶς πρὸς τοὺς ὑποδούλους λαοὺς τῆς Ἀνατολῆς. Ὁ Μέττερνιχ, μισέλλην ὑπουργὸς τῶν ἐξωτερικῶν τῆς Αὐστρίας ἦτο ἡ κυριαρχοῦσα μορφὴ τοῦ συνεδρίου, ἡ ψυχὴ τῆς ἀποκλειθείσης ἱερᾶς, πράγματι δὲ ἀνιέρου Συμμαχίας, τῆς ὁποίας τὰ μέλη, μολονότι ἐλέγοντο χριστιανικά, ἀνέλαβον ὑπὸ τὴν προστασίαν των τούς… Τούρκους. Δόγμα τῆς Συμμαχίας ἡ ἀκεραιότης τῆς ἀντιχρίστου Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας, ἡ ὁποία καθημερινῶς ἐσφαγίαζε τοὺς χριστιανούς. Ἐφοβοῦντο οἱ χριστιανοὶ τῆς Δύσεως μήπως οἱ ὑπόδουλοι Ὀρθόδοξοι λαοὶ τῶν Βαλκανίων ἀφυπνισθοῦν καὶ διαλύσουν τὸ κράτος τοῦ Ἰσλάμ… Ὄχι νίκη εἰς τὴν Ὀρθοδοξία ἀλλʼ εἰς τὸν Ἰσλαμισμόν. Ὁποῖον ἔγκλημα, ὁποῖον αἶσχος!

Ἡ δὲ ἑπτάνησος, χάρις εἰς τὴν διπλωματίαν τῆς πονηρᾶς Ἀλβιῶνος, ἀφηρέθη ἀπὸ τοὺς Γάλλους καὶ ἐτέθη ὑπὸ τὴν… προστασίαν τῆς Ἀγγλικῆς αὐτοκρατορίας. Ἡ Ἀγγλία κρύπτουσα τοὺς βαθυτέρους σκοπούς της, ἔσπευσε νὰ ἱδρύση τὸ Ἰόνιον λεγόμενον κράτος μὲ πρωτεύουσαν τὴν Κέρκυραν. Εἰς τὸ κράτος δὲ τοῦτο ἐκτὸς τῶν ἑπτανήσων συμπεριελήφθη καὶ ἡ ἀπέναντι τῆς Κερκύρας ἠπειρωτικὴ λωρίς, ἡ περιλαμβάνουσα τὴν Πάργαν. Ὤ ἡ Πάργα! Αὐτὴ θὰ διηγῆται εἰς αιῶνας αἰώνων τὸ αἶσχος τῆς Ἀγγλίας. Διότι ὁλόκληρος ἡ Πάργα ἐπωλήθη εἰς τὸ ἀγριώτατον θηρίον, τὸν Ἀλῆ Πασᾶν, οἱ δὲ Πάργιοι δὲν ἐπετράπη ἀπὸ τοὺς Ἄγγλους νὰ πάρουν μαζί τους τίποτε, ἐκτὸς μόνον τῃν σκόνη τῶν ὀστῶν τῶν προγόνων των… Ὁ Ἰησοῦς ἐν τῶ προσώπω τῶν Ὀρθοδόξων χριστιανῶν τῆς Πάργας ἐπωλήθη διὰ μίαν ἀκόμη φορὰν ἀντὶ τριάκοντα ἀργυρίων. Ἰούδας ἡ Ἀγγλία. Αἴσθημα φρίκης κατέλαβε τοὺς ὑπολοίπους κατοίκους τοῦ Ἰονίου κράτους βλέποντας τὴν αἰσχρὰν συμπεριφορὰν τῶν νέων κατακτητῶν των. Ἀπεφάσισαν νὰ ἀντιδράσουν ἐναντίον πάσης ἀμέσου ἤ ἐμμέσου ἐνεργείας τῶν Ἄγγλων ἡ ὁποία σκοπὸν εἶχε νὰ παύση ἡ ἑπτάνησος νὰ ζῆ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν Ὀρθοδοξίαν. Οἱ Ἄγγλοι ἐνέτειναν τὰ μέτρα των. Ὑπεστήριξαν τοὺς προδότας, κατεδίωξαν τοὺς ζηλωτὰς τῆς πατρώας εὐσεβείας, ἔδωκαν δύναμιν εἰς τοὺς ἐγγραφομένους εἰς τὰς μασονικὰς στοάς, ποὺ πρῶτοι αὐτοὶ ἵδρυσαν εἰς τὰ ἑπτάνησα, ἐκυκλοφόρησαν προπαγανδιστικὰ φυλλάδια ὑβριστικὰ τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως, ἐδίωξαν, ἐξώρισαν, ἐφυλάκισαν, ἀπηγχόνισαν καὶ ἐν Λευκάδι καὶ ἐν Κεφαλληνία καὶ ἐν Κερκύρα κήρυκας τῆς πίστεως καὶ τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἔθνους καὶ ὅτε ἐξερράγη ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάστασις τοῦ 1821 ἐπέτρεψαν εἰς τὰ πλοῖα τῶν Τούρκων νὰ προσεγγίσουν εἰς τοὺς λιμένας τῆς ἑπτανήσου καὶ νὰ ἔχουν ἐπί τῶν ἱστίων τῶν πλοίων τὰ πτώματα τῶν ἀπαγχονιζομένων Ἑλλήνων διὰ νὰ τὰ βλέπον οἱ Ἕλληνες τῆς Ἑπτανήσου καὶ νὰ τρομοκρατοῦνται.
Ἀλλʼ οἱ ἑπτανήσιοι δὲν ἐτρομοκρατήθησαν. Φλογερώτερος ἤναψεν ἐντός των ὁ πόθος διὰ τὴν ἐλευθερίαν. Συμμετεῖχον εἰς τὰ δεινὰ τῆς ἠπειρωτικῆς Ἑλλάδος. Ἐκ τῶν παραλίων τῆς Ζακύνθου ἤκουον τὸν κρότον τῶν τουρκικῶν τηλεβόλων κατὰ τῆς ἀθανάτου φρουρᾶς τοῦ Μεσολογγίου καὶ ἔκλαιον ἐξ ἱερᾶς συγκινήσεως. Ἤνοιξαν τὰς ἀγκάλας των καὶ ἐδέχθησαν τὰ ῥάκη τῆς ἐθνικῆς ἐκείνης ἐποποιΐας. Ἐμοίρασαν τὸν ἄρτον των μετὰ χηρῶν καὶ ὀρφανῶν καὶ αἷμα γενναίων νησιωτῶν συνεμίχθη μὲ τὰ αἵματα τῶν ἐν τῆ ἠπειρωτικῆ Ἑλλάδι ἀγωνιζομένων ἀδελφῶν. Δυστυχῶς κατὰ τὴν ἵδρυσιν τοῦ ἀνεξαρτήτου Κράτους τῆς Ἑλλάδος (1830) ἡ Ἑπτάνησος δὲν συμπεριελήφθη. Τὴν ἐκράτει εἰς τοὺς ἰσχυροὺς ὄνυχάς του ὁ Βρετανικὸς λέων. Ἀλλʼ ὁ λαὸς τῆς Ἑπτανήσου δὲν ἠσύχασε. Τὸ ἡφαίστειον τῆς πατριωτικῆς ὀργῆς διετηρεῖτο ἐν ἐνεργεία καὶ πάντοτε ἐξέπεμπε τὴν λάβαν του. Διὰ τὴν Ἀγγλίαν ἡ Ἑπτάνησος δὲν ἦτο ἀγελὰς εὐκόλως ἀρμεγομένη καὶ πλουτίζουσα τὸ ἀγγλικὸν θησαυροφυλάκιον. Ἡ ἑπτάνησος παρεῖχε συνεχῶς πράγματα καὶ προξένοῦσε πονοκεφάλους εἰς τοὺς πολιτικοὺς τοῦ Λονδίνου. Ἡ Ἀγγλικὴ διπλωματία πολλὰ μετεχειρίσθη μέσα πρὸς εἰρήνευσιν τῆς ἑπτανήσου καὶ αὐτὸ ἀκόμη τὸ τέχνασμα τῆς διχοτομήσεως τῆς ἑπτανήσου, δεχομένη νʼ ἀφήση ἐλεύθερα τὰ ἄλλα νησιὰ πλὴν τῆς Κερκύρας, ἀναγκαίας διὰ τὴν θαλασσοκρατορίαν της. Ἀλλʼ ὄχι, ἀπήντησαν ὅλα τὰ νησιά. Δὲν θέλομεν έλευθερίαν χωρὶς τὴν Κέρκυραν. Τέλος ἐπεσκέφθην τὴν Ἑπτάνησον καὶ ὁ πολὺς Γλάδστων. Προσεπάθησε καὶ αὐτὸς νὰ κατευνάση τὴν ὀργήν. Ὑπέσχετο ὅτι Ἡ Ἀγγλία εἶνε πρόθυμος νὰ κατασκευάση λιμένας, ὁδούς, γεφύρας καὶ ὅτι ἄλλο ἐχρειάζοντο αἱ νῆσαι διὰ τὴν ὑλικὴν εὐημερίαν των. Ἀλλʼ οἱ ἑπτανήσιοι, ὑψηλοὶ εἰς τὸ φρόνημα, ἀπέρριψαν τὰς προτάσεις τῶν Ἄγγλων καὶ ὅλοι, ἄνδρες καὶ γυναῖκες, μὲ μίαν φωνὴν ἀπήντησαν, ὅτι ἀπὸ τὴν Ἀγγλίαν δὲν θέλουν τίποτε ἄλλο παρὰ τὴν ἕνωσιν μετὰ τῆς μητρὸς Ἑλλάδος. Ὅσον ἀξίζει ἕνας γυμνὸς βράχος ἐλεύθερος, δὲν ἀξίζουν διʼ ἡμᾶς ὅλοι οἱ θησαυροὶ τοῦ Λονδίνου. Αὐτὸ τὸ ὑψηλὸν φρόνημα περὶ Πατρίδος εξέφραζεν εἰς τὰ ποιήματά του ὁ ἑπτανήσιος ποιητὴς Βαλαωρίτης, ὅστις πλήρης πατριωτισμοῦ ἐχαιρέτισε τὴν ἐλευθερίαν καὶ τὴν ἕνωσιν τῆς Ἑπτανήσου μετὰ τῆς Ἑλλάδος.
Ὕστερον ἀπὸ τόσον σφοδρὸν πόθον, ἐπιμόνους ἀγῶνας, θυσίας καὶ αἵματα ἦλθεν ἐπὶ τέλους ἡ ἐλευθερία. Ὄχι ὡς δῶρον, ἀλλʼ ἀμοιβή, ὡς στέφανος, μὲ τὸν ὁποῖον στεφανώνει ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ τοὺς λαούς, οἱ ὁποῖοι ἀγωνίζονται διὰ τὴν ἐλευθερίαν.
21 Μαΐου 1864. Ἦτο ἡ ἱστορικὴ ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποίαν ἀπὸ τὸ φρούριον τῆς Κερκύρας κατεβιβάζετο ἡ Ἀγγλικὴ σημαία και ὑψώνετο ἐν μέσω ἀπεριγράπτου χαρᾶς καὶ ἀγαλλιάσεως ἡ Ἑλληνικὴ Σημαία. Τὴν ἡμέραν ἐκείνην ἔχαιρον αἱ ψυχαὶ ζώντων καὶ τεθνεώτων, ὅλων ὅσοι ἐπόθησαν τὴν ἐλευθερίαν καὶ ἠγωνίσθησαν διʼ αὐτήν. Ἔχαιρε μετʼ αὐτῶν καὶ ἡ ψυχὴ τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, ὅστις ἱεραποστολικῶς εἶχεν ἐργασθῆ ἐν Ἑπτανήσω, ἰδίως δὲ ἐν Κεφαλληνία, καὶ πρὸ 100 περίπου ἐτῶν εἶχε προφητεύσει τὴν ἀπελευθέρωσιν τῶν νήσων. Ἰδοὺ ἡ θαυμαστὴ προφητεία τοῦ ἁγίου.
«Θἄρθουν οἱ κόκκινοι σκοῦφοι κιʼ ὕστερα οἱ Ἄγγλοι ἐπὶ 54 χρόνια καὶ κατόπιν θὰ γίνη Ρωμαίικο» (*).
(*) «Κόκκινοι σκοῦφοι» ὀνομάζονται οἱ Γάλλοι στρατιῶται ὡς ἐκ τοῦ χρώματος τῶν καλυμμάτων τῆς κεφαλῆς κατὰ τοὺς Ναπολεοντείους χρόνους. Ἡ προφητεία αυτή βρῆκε καταπληκτικὴν τὴν ἐκπλήρωσι. Διότι μετὰ τοὺς Ἐνετοὺς εἰς τὴν Ἑπτάνησον ἐγκαταστάθηκαν οἱ Γάλλοι καὶ μετὰ τὴν ἀναχώρησιν τούτων ἦλθον οἱ Ἄγγλοι, τῶν ὁποίων ἡ παραμονὴ διήρκησε 54 ἔτη, δηλαδὴ ὅσα καὶ προεφήτευσεν ὁ Ἅγιος. Τὸ 1810 κατέβαλον οὐσιαστικῶς οἱ Ἄγγλοι τὴν ἑπτάνησον (πλὴν τῆς Κερκύρας, ἡ ὁποία παρεδόθη το 1815 εἰς τὸν Κάμπελ), καὶ τὸ 1864 παρέδωκαν αὐτὴν εἰς τὴν Ἑλλάδα (Ἴδε ἡμέτερον βιβλίον «Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός», Ἀθῆναι 1959, ἕκδοσις β΄σελ. 327).

Ἄξια τῆς Ἑλλάδος τέκνα

Ἡ Ἑπτάνησος κατὰ τὴν μακραίωνα αὐτῆς ἱστορίαν, ἱστορίαν ἡ ὁποία φθάνει μέχρι τῶν Ὁμηρικῶν χρόνων, ἐγέννησε τέκνα ποὺ μὲ τὰ ἔργα των ἐτίμησαν τὴν Ἑλλάδα. Ἐὰν τὰ ὀνόματα ὅλων ἐκείνων τῶν Ἑπτανησίων, οἱ ὁποῖοι εἰς τὰ γράμματα, εἰς τὰς τέχνας, εἰς τὰς ἐπιστήμας καὶ διαφόρους τομεῖς τῆς ἀνθρωπίνης δραστηριότητος διέπρεψαν καὶ ἐκόσμησαν, ὡς διὰ πολυτίμων λίθων, τὸ περιδέραιον τῆς Ἑλλάδος, ἐπρόκειτο νὰ χαραχθοῦν εἰς μαρμαρίνας στήλας, ὤ, πόσαι μαρμάριναι στῆλαι δὲν θὰ ἐχρειάζοντο; Ἄνδρες ὑπέροχοι ἐγεννήθησαν. Ἐκ Κερκύρας δὲν προέρχεται ἡ ἔνδοξος ἐκείνη ξυνωρὶς τῶν δύο σοφῶν Ἱεραρχῶν, οἱ ὁποῖοι διὰ τῶν συγγραμμάτων των ἐδίδαξαν καὶ ὠφέλησαν τὸ ὑπόδουλον γένος καὶ διδάσκαλοι αὐτοῦ ὠνομάσθησαν καὶ μέχρι Ρωσίας ἐπεξέτειναν τὴν εὐεργετικὴν αὐτῶν ἐπιρροήν, ὑπηρετήσαντες τὸν ἐκεῖ ὁμόδοξον λαὸν εἰς ἐμπεριστάτους ἐπισκοπὰς καὶ μητροπόλεις; Εἶνε δʼ οὗτοι ὁ Εὐγένιος Βούλγαρις καὶ ὁ Νικηφόρος Θεοτόκης. Ἐκ Κεφαλληνίας δὲν ἀνέτειλεν ὁ λαμπρὸς ἐκεῖνος ἀστὴρ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τοῦ ὁποῖου τὸ ὄνομα ὡς διασήμου ἐκκλησιαστικοῦ ῥήτορος ἀκούεται ἀκόμη μέχρι σήμερα; Εἶνε δε αυτός ὁ Ἠλίας Μινιάτης. Ἐκ Κερκύρας δὲν κατήγετο ὁ φιλόσοφος Πέτρος Βράϊλας Ἀρμένης; Ἐκ Ζακύνθου, τῆς μυροβόλου ταύτης νήσου, δὲν προέρχεται ὁ ποιητὴς Διονύσιος Σολωμός, τοῦ ὁποίου ὁ ὕμνος εἰς τὴν ἐλευθερίαν («χαῖρε, ὤ χαῖρε ἐλευθεριὰ») ἔγινεν ὁ ἐθνικός μας ὕμνος ποὺ ὁσάκις ἀκούεται συγκινεῖ πᾶσαν Ἑλληνικὴν καρδίαν; Ἡ δὲ Κέρκυρα δὲν μᾶς ἔδωκε τὸν πρῶτον ἐκεῖνον χριστιανὸν κυβερνήτην τῆς Ἑλλάδος, τὸν ἀείμνηστον Ἰωάννην Καποδίστριαν;
Μετὰ δὲ τὴν ἕνωσιν ἄνδρες Ἑπτανήσιοι ἐμβριθεῖς εἰς τὰς γνώσεις, τολμηροι εἰς τὰς ἰδέας, ῥήτορες σπάνιοι, γνήσιοι πατριῶται, ἀκραιφνεῖς Ὀρθόδοξοι, δὲν εἰσῆλθον ὡς βουλευταὶ εἰς τὸ Ἑλληνικὸν κοινοβούλιον καὶ συνετάραξαν τὰ λιμνάζοντα ὕδατα; Αἱ ἀγορεύσεις τῶν δύο ἑπτανησίων ἀδελφῶν Ἰακωβάτων εἰς τὴν Βουλὴν τῶν Ἑλλήνων ὑπὲρ τῆς πίστεως ἔμειναν μνημιεώδεις. Ὁ ἐξ αὐτῶν Γεώργ. Τυπάλδος Ἰακωβᾶτος ἔπλεξε τὸ ἐγκώμιον τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀδιαφορήσας διὰ τὰς εἰρωνείας καὶ τὰ σκώμματα βουλευτῶν ποὺ δὲν ἐπίστευον. «Φρονῶ, ἐβροντοφώνησεν εἰς τὸ τέλος μιᾶς ἀγορεύσεώς του, ὅτι ἅμα δύση ὁ ἥλιος τῆς Ὀρθοδοξίας, ἄλλο τι δὲν μένει ἤ ὅτι συνήλθομεν ἐκ τῶν 4 περάτων τοῦ κόσμου, ἄλλο τι δὲν μένομεν, εἰμὴ ἀγέλη περιγραφομένη ἐν τῶ ψαλμῶ τῶ λέγοντι, ὁ ἥλιος ἔθου σκότος καὶ ἐγένετο νύξ, ἐν αὐτῆ διελεύσονται πάντα τὰ θηρία τοῦ ἀγροῦ, σκύμνοι ὠρυόμενοι τοῦ ἁρπάσαι καὶ ζητῆσαι παρὰ τῶ Θεῶ βρῶσιν αὐτοῖς» (Ἰδὲ ἡμέτερον βιβλίον «Ἐθνικὰ προβλήματα», Ἀθῆναι 1960 σελ. 320). Ἑπτανήσιος δὲν ἦτο καὶ ὁ διάσημος ἀπολογητὴς τοῦ Χριστιανισμοῦ ἀείμνηστος Ἰωάν. Σκαλτσούνης;
ΚΟΣΜΑΣ ΦΛΑΜΙΑΤΟΣ
Καὶ αὐτοὶ μὲν εἶνε οἱ γνωστότεροι Ἑπτανήσιοι, τῶν ὁποίων τὴν δρᾶσιν κατὰ τὸ μᾶλλον καὶ ἦττον γνωρίζουν οἱ πολλοί. Ἀλλὰ πόσοι εἶνε οἱ ἥρωες τῆς πίστεως καὶ τῆς πατρίδος, τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα παραμένουν ἄγνωστα! Ἀνώνυμοι ἥρωες! Ὑπάρχει δὲ καὶ ένας ὁ ὀποῖος μολονότι ὄχι μόνο διὰ τῆς γλώσσης καὶ τῆς γραφίδος, ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦ μαρτυρικοῦ θανάτου διεκήρυξε τὴν Ὀρθοδοξία, ἠγωνίσθη ὑπὲρ πίστεως καὶ πατρίδος, ἐν τούτοις δὲν ἔτυχε τῆς πρεπούσης τιμῆς τῆς ὁποίας ἦτο ἄξιος. Εἶνε δʼ οὗτος ὁ Κοσμᾶς Φλαμιᾶτος. Καθʼ ὅσον γνωρίζομεν, οὐδαμοῦ τῆς Ἑπτανήσου ὑπάρχει ἄγαλμα, στήλη, εἰκὼν ποὺ ὑπενθυμίζει εἰς τοὺς νεωτέρους τὸ πρόσωπόν του….

Συνεχίζεται