Λαβαμε απο πνευματικο αδελφο το επειγον μηνυμα

ΕΠΕΙΓΟΝ Έκκληση για ΑΙΜΑ: Συνάνθρωπος μας, γνωστός, φίλης μου, έπεσε από οικοδομή πριν από λίγο και είναι σέ Κώμα. Είναι αυτή τή στιγμή στήν εντατική τού γενικού κρατικού νοσοκομείου Νίκαιας. Τό όνομα του είναι Πέτρος Ράλλης του Γεωργίου, αν δεν βρεθεί έγκαιρα αίμα θά πεθάνει.

Υ.Γ. Για σήμερα βρέθηκε η ποσότητα που χρειάστηκε, για αύριο άγνωστο.

Ὁλόκληρη ἡ «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΠΙΘΑ, Ὁκτωβρίου 1964, φυλ. 274
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

ΠΡΟΣ ΑΘΡΗΣΚΟΝ ΠΑΙΔΕΙΑΝ;

«Δράξασθε παιδείας μήποτε ὀργισθῆ Κύριος
καὶ ἀπολεῖσθε ἐξ ὁδοῦ δικαίας» (Ψαλμ. 2, 12)

Ἐθνικὰ προβλήματα

ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Ο Λυκουργος

Πολλά, ἀγαπητοί μας ἀναγνῶσται, εἶνε τὰ προβλήματα ἐκεῖνα, ἐκ τῆς λύσεως τῶν ὁποίων θὰ ἐξαρτηθῆ τὸ Ἔθνος μας νὰ σταθῆ ὄρθιον ἐν μέσω τῶν ἄλλων Ἐθνῶν. Tίς ὅμως δύναται νὰ ἀρνηθῆ τὸ σπουδαιότερον, τὸ πρῶτον πρόβλημα διὰ τὴν ζωὴν καὶ τὴν πρόοδον τοῦ Ἔθνους μας εἶνε ἡ παιδεία; Τὸ ἐλύσαμεν ὀρθῶς; Ἐὰν ναί, ὄχι ἁπλῶς ἡ ζωή, ἀλλʼ ἡ πρόοδος, ἡ ἀκμή, ἡ μεγαλουργία, ἡ τιμή, ἡ δόξα τοῦ μικροῦ τούτου Ἔθνους θὰ ἔχουν ἐξασφαλισθῆ. Ἐὰν ὅμως ὄχι, τότε τὸ μέλλον τοῦ Ἔθνους προοιωνίζεται σκοτεινόν. Τὸ πᾶν ἐξαρτᾶται ἐκ τῆς ὀρθῆς διαπαιδαγώγησης τῆς Ἑλληνικῆς νεότητος, ἡ ὁποία πρέπει νʼ ἀρχίζη ἀπὸ τῆς βρεφικῆς ἡλικίας, ἀπʼ αὐτοῦ τοῦ λίκνου. Γνωστὸν θὰ εἶνε εἰς τοὺς πολλοὺς ἀνέκδοτον ἐκ τῆς ζωῆς τοῦ Λυκούργου, ὅστις θεωρεῖται ὁ σοφὸς νομοθέτης τῆς ἀρχαίας Σπάρτης. Οὗτος ἐκλήθη νὰ διοργανώση τὴν πολιτείαν τῆς Σπάρτης, ἡ ὁποία εὑρίσκετο εἰς χαώδη κατάστασιν. Ἐκάλεσε τὸν λαὸν εἰς δημοσίαν συγκέντρωσιν. Καὶ ἐκεῖ ἔδωκε πρωτότυπον καὶ ἐποπτικὸν μάθημα περὶ τῆς ἀξίας τῆς ἀγωγῆς. Ποῖον; Ὁ Λυκοῦργος ἐκράτει δύο σκύλακας, δύο νεαρὰ σκυλιά. Ἔθεσε κατὰ γῆς πινάκιον πλῆρης τροφῆς, ἤνοιξε δὲ κλωβόν, εἰς τὸν ὁποῖον εἶχε ἐγκλωβισμένον λαγωόν, καὶ ταυτοχρόνως ἀφῆκεν ἐλευθέρους τοὺς δύο σκύλακας. Ποῦ θὰ ἐτρέποντο; Πρὸς τὸ πινάκιον ἤ πρὸς τὸν λαγωόν; Ὁ ἕνας ὀσφρανθεὶς τὸ φαγητὸν ὥρμησεν ἀκάθεκτος πρὸς τὸ πινάκιον, ἐβύθισεν ἐντὸς αὐτοῦ τὸ ῥύγχος του, ἔτρωγε λαιμάργως καὶ ἠκούετο ὁ πλαταγισμὸς τῆς γλώσσης του. Ὁ ἄλλος, ἄν καὶ εἶδε τὸ πινάκιον, ἐν τούτοις ἐτράπη ἐπὶ τὴν καταδίωξιν τοῦ λαγωοῦ, τὸν ὁποῖον καὶ ἥρπασε καὶ ἱκανοποιημένος ἔφερεν εἰς τοὺς πόδας τοῦ Λυκούργου. Βλέπετε; εἶπε τότε ὁ σοφὸς νομοθέτης στρεφόμενος πρὸς τὸ πλῆθος, τὸ ὁποῖον μὲ περιέργειαν παρηκολούθει τὸ θέαμα μὴ δυνάμενον νὰ ἐννοήση τί διʼ αὐτοῦ ἤθελε νὰ παραστήση οὗτος. Καὶ τὰ δύο σκυλιὰ ἡ ἴδια μάνα τὰ ἐγέννησεν. Ἀλλʼ ἔτυχον διαφορετικῆς άνατροφῆς. Τὸ ἕνα τὸ παρέλαβεν ὁ κυνηγὸς καὶ τὸ ἐξάσκησεν εἰς τὸ κυνήγιον. Τὸ ἄλλο ἔμενε διαρκῶς εἰς τὴν οἰκίαν καὶ διημέρευε πλησίον τοῦ μαγειρείου, ὁ δὲ κρότος τῆς χύτρας ἦτο τὸ μόνον πρᾶγμα, τὸ ὁποῖον τὸ ἠλέκτριζε καὶ τὸ ἔκαμνε νὰ χοροπηδᾶ. Οὕτω κατὰ διάφορον τρόπον ἀνατραφέντα τὰ δύο ζῶα ἔγιναν τὸ μὲν ἕνα λαίμαργον καὶ ἄχρηστον, τὸ δὲ ἄλλο ἕνα θαυμάσιο κυνηγετικὸ σκυλί. Τὸ δίδαγμα˙ Ἐὰν τὰ παιδιὰ ἀφεθοῦν ἄνευ χειραγωγίας καὶ σκληρᾶς ἀσκήσεως, ἀσύδοτα, θὰ καταντήσουν ἄχρηστοι καὶ ἐπιβλαβεῖς πολῖται εἰς τὴν Σπάρτην. Ἐὰν ὅμως συμφωνήσετε τὰ παιδιὰ τῆς Σπάρτης νὰ ὑποβληθοῦν εἰς ὡρισμένην ἀγωγήν, ἡ ὁποία θὰ τὰ σκληραγωγήση καὶ θὰ ἐμβάλη εἰς αὐτὰ ὡρισμένας ἕξεις ἀναγκαίας διὰ τὸν σκοπὸν τῆς πολιτείας, τότε τὸ μέλλον τῆς Σπάρτης θὰ εἶνε ἔνδοξον. Οἱ Σπαρτιᾶται συνεφώνησαν καὶ καθωρίσθη πρόγραμμα ἐκπαιδεύσεως τῆς Σπαρτιατικῆς νεότητος, πρόγραμμα τὸ ὁποῖον ἐκπλήσσει διὰ τὴν σκληραγωγίαν μὲ τὴν ὁποίαν ἀνετρέφοντο οἱ παῖδες καὶ οἱ νέοι τῆς Σπάρτης. Ἐξ ἐκείνης τῆς νεότητος, ἡ ὁποία ἐπάνω ἀπὸ τὴν ζωὴν καὶ τὰς ἀπολαύσεις εἶχε τὸ ἡρωικῶς ζῆν καὶ θνήσκειν ὑπὲρ πατρίδος, ἐκ νεότητος ἐκείνης ἡ ὁποία ὡς σύνθημα εἶχε τὸ «ἤ τὰν ἤ ἐπὶ τᾶς» προῆλθεν ὁ Λεωνίδας μὲ τοὺς τριακόσιους του, οἱ ὁποῖοι ἔγραψαν τὴν ἀθάνατον σελίδα τῶν Θερμοπυλῶν προμαχοῦντες τῆς ἐλευθερίας ὅλης τῆς Ἑλλάδος. Ὄπισθεν λοιπὸν τῶν τριακοσίων τούτων ἀνδρῶν καὶ ὅλων τῶν ἡρῶων τῆς Σπάρτης ἦτο ὁ Λυκοῦργος, ὁ θεμελιωτὴς τοῦ σπαρτιατικοῦ μεγαλείου.
Ἴσως ἐρωτήση τις˙ Ἦτο τὸ ἐκπαιδευτικὸν σύστημα τῆς Σπάρτης τὸ ἄριστον; Ὄχι βεβαίως. Ὑπὸ τὸ φῶς τῆς Χριστιανικῆς Ἠθικῆς ἐλέγχεται ἀτελές, ὅπως καὶ ὅλα τὰ ἐκπαιδευτικὰ συστήματα τοῦ ἀρχαίου κόσμου, καὶ αὐτὸ τὸ ὡς ἄριστον θεωροῦμενον ἐκπαιδευτικὸν σύστημα τῶν Ἀθηνῶν, τὸ ἐπὶ δημοκρατικωτέρας καὶ πνευματικωτέρας βάσεως στηριζόμενον. Ἀλλʼ ἐπειδὴ ἐν τὼ σπαρτιατικῶ συστήματι ἐτονίζοντο ὡρισμέναι ἀρεταὶ καὶ πᾶσα παρέκκλισις ἀπʼ αὐτῶν ἐτιμωρεῖτο αὐστηρῶς καὶ τὸ καλὸν ἐπηνεῖτο ἰδιωτικῶς καὶ δημοσίως, διὰ τὴν συνέπειαν ταύτην μεταξὺ θεωρίας καὶ πράξεως ἡ Σπάρτη ἠξιώθη νὰ ἴδη ἡμέρας δόξης καὶ νὰ ἡγεμονεύση τῆς Ἑλλάδος.
Ὄχι μόνον ἡ Σπάρτη, ἀλλὰ καὶ ἄλλαι πόλεις τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος περὶ πολλοῦ εἶχον τὴν ἀγωγὴν τῶν παίδων. Ἀρκεῖ νὰ ὑπενθυμίσωμεν, ὅτι εἰς τὸ μαντεῖον τῶν Δελφῶν, εἰς τὸ ὁποῖον ὡς εἰς πνευματικὸν κέντρον συνέρρεον οἱ Πανέλληνες, ἦτο χαραγμένον τὸ ἐξῆς ῥητόν˙ «Ἀρχὰ πολιτείας ἁπάσης νέων τροφά». Ῥίζα δηλαδὴ τῆς εὐτυχίας μιᾶς πολιτείας εἶνε ἡ ἀνατροφὴ τῶν νέων.
Κυρίως ὅμως τὴν ἀξίαν τῆς ἀγωγῆς καὶ τὴν τεραστίαν εὐθύνην τὴν ὁποίαν φέρουν οἱ γονεῖς καὶ οἱ λοιποὶ παράγοντες τῆς ἀγωγῆς τονίζει ἡ ἱερὰ Βίβλος, ἡ Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη. Νʼ ἀναφέρομεν καὶ νὰ ἑρμηνεύσωμεν τὰ σχετικὰ χωρία; Εἶνε τόσα πολλά, ὡστε θὰ ἐχρειάζετο διʼ αὐτὰ ὁλόκληρος πραγματεία. Παραπέμπομεν μόνο ἐδῶ εἰς τὰ χαρακτηριστικώτερα χωρία : Ψαλμ. 2,12˙ 17,35˙ 49,17˙ Παροιμ. 8,10˙ 12,1˙ 16,4˙ Σοφ. Σολ. 3,11˙ 6,17˙ Σοφ. Σειρ. 1,26˙ 6,18˙ 21,21˙ Ματθ. 23,8˙ Μάρκ. 10,14˙ Ἐφ. 6,4˙ Β΄ Τιμ. 3,16.

Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΙΣ ΤΥΦΛΟΥΣ

Καὶ τώρα ἐκ τῆς ἀρχαιότητος εἰς τὴν σὐγχρονον πραγματικότητα.
Τίθεται τὸ ἐρώτημα˙ Εἰς τὴν νεωτέραν Ἑλλάδα, ἡ ὁποῖα προῆλθεν ἀπὸ τὰ αἵματα τῶν ἡρώων τοῦ 21, τῶν ὁποίων ὄνειρον ἦτο νὰ ἴδουν ἕνα ἔθνος ἀκραιφνῶς Χριστιανικὸν Ὀρθόδοξον, εἰς αὐτὴν τὴν Ἑλλάδα ἐδόθη ἡ πρέπουσα σημασία εἰς τὴν Παιδείαν; Κατεβλήθησαν ἰσχυρὰ θεμέλια; Ἐπεδιώχθη ἡ ἐπὶ πνευματικῶν βάσεων ἀνατροφὴ τῶν νέων;
Ἡ ἀπάντησις θὰ εἶνε θλιβερά. Πλὴν τοὺ ἀειμνήστου πρώτου Κυβερνήτου τῆς Ἑλλάδος Ἰωάννου Καποδιστρίου, ποῖος ἄλλος ἐκ τῶν μετʼ ἐκεῖνον Κυβερνητῶν τῆς Ἑλλάδος ἐνέκυψε σοβαρῶς εἰς τὸ μέγα τοῦτο πρόβλημα καὶ ἐπεδίωξε τὴν λύσιν αὐτοῦ συμφῶνως πρὸς τὰ ἰδανικά, πρὸς τὴν πίστιν τοῦ Ἔθνους; Πόση σημασία δίδεται εἰς τὸ ζήτημα τῆς Παιδείας ἀρκεῖ νʼ ἀποδείξη το γεγονὸς ὅτι τὸ Ὑπουργεῖον τῆς Παιδείας, το ὁποῖο θὰ ἔπρεπε νὰ θεωρῆται τὸ σπουδαιότερον ἐξ ὅλων τῶν Ὑπουργείων, παραδίδεται ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον – αἱ ἐξαιρέσεις δὲν καταργοῦν τὸν κανόνα – εἰς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι οὐδέποτε ἠσχολήθησαν μὲ τὸ ἐκπαιδευτικὸν πρόβλημα καὶ ὡς ἔχοντες τελείαν ἄγνοιαν δὲν εἶνε παράδοξον ὅτι ῥυμουλκοῦνται ἑκάστοτε ἀπὸ τὰς εἰσηγήσεις τῶν διαφόρων σαλτιμπάγκων. Τυφλοὶ ὑπὸ τυφλῶν ὁδηγούμενοι. Οὐχὶ ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται; Ἀλλʼ ἐὰν μόνον αὐτοὶ ἔπιπτον εἰς λάκκον, ἡ ζημία δὲν θὰ ἦτο μεγάλη. Ἐκεῖνο ὅμως τὸ ὁποῖον προκαλεῖ τὴν ἀγανάκτησιν εἶνε ὅτι οἱ ἄνθρωποι, στερούμενοι τοῦ «γνῶθι σαὐτόν», ἀνίκανοι πολλοὶ ἐξ αὐτῶν νὰ διοικήσουν τοὺς οἴκους των καὶ νὰ διαπαιδαγωγήσουν τὰ ἰδικά των τέκνα, τυφλοὶ ἀπὸ ἀμάθειαν, τυφλοὶ ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τὰς κακίας των τολμοῦν νὰ γίνουν καθοδηγηταὶ τῶν παιδιῶν ὅλης τῆς Ἑλλάδος.
Ὑπῆρξε δὲ ἐποχή, οὐχὶ πολὺ μακρὰν ἀπὸ τῶν ἡμερῶν ἡμῶν ἀφισταμένη, κατὰ τὴν ὁποίαν ἄνδρες «λοιμοί», ἐπαγγελόμενοι τὴν μεταρρύθμισιν καὶ ἀνόρθωσιν τῶν ἐκπαιδευτικῶν πραγμάτων τῆς χώρας, ὑποστηριζόμενοι ἀπὸ ἰσχυροὺς πολιτικοὺς κατόρθωσαν νὰ εἰσπηδήσουν εἰς τὸν ἱερὸν χῶρον τῆς Παιδείας, νὰ καταλάβουν ὕπατα ἐκπαιδευτικὰ ἀξιώματα, νὰ τρομοκρατήσουν ὅλον σχεδὸν τὸν ἐκπαιδευτικὸν κόσμον τῆς χώρας καὶ νὰ ἐπιβάλουν τὰς ἰδέας των, τὰς τόσον ξένας πρὸς ὅσα πιστεύει ὁ Ἑλληνικὸς λαός. Θλιβερὰς ἡμέρας ἔζησε τότε ἡ Ἑλληνικὴ ἐκπαίδευσις. Ἡ σημαῖα ἀπεκαλεῖτο κουρέλι, ὁ σταυρὸς σκουπόξυλον, ἡ Θρησκεία πόρνη, τὸ πᾶν ἐμυκτηρίζετο. Εὐσεβεῖς ἐκπαιδευτικοὶ ἐτέθησαν ὑπὸ διωγμόν. Ἄπιστα δὲ καὶ ἀναρχικὰ στοιχεῖα ὑπεστηρίζοντο. Εἰς τὰς νεαρὰς διανοίας τῶν μαθητῶν ἐσπάρησαν σπόροι άντεθνικῶν καὶ ἀντιθρησκευτικῶν ἰδεῶν, καὶ ἐπειδὴ πᾶν ὅ, τι σπείρει τις καὶ θερίζει, ἐκ τῆς τοιαύτης σπορᾶς προῆλθον ζιζάνια, ἄκανθαι καὶ τρίβολοι, ποὺ ἐκέντησαν καὶ αἱμάτωσαν τὴν καρδίαν τοῦ Ἔθνους. Ἐκ τῆς σπορᾶς ἐκείνης προῆλθον οἱ σφαγεῖς, οἱ ἐκδορεῖς, οἱ σταυρωταί, οἱ ὁποῖοι διέπραξαν τὰ πλέον φρικαλέα ἐγκλήματα τῆς Ἑλληνικῆς ἱστορίας. Καὶ οἱ ἄνθρωποι ὅλου τοῦ κόσμου ἀκούοντες ὅτι εἰς τὴν ἄλλοτε εὐλογημένην αὐτὴν γωνίαν τοῦ κόσμου διεπράττοντο τοιαῦτα ἐγκλήματα διερωτῶντο˙ Αὐτοὶ ποὺ διαπράττουν τὰς φρικαλεότητας αὐτὰς εἶνε χριστιανοί; Εἶνε Ἕλληνες; Εἶνε ἄνθρωποι; Ἤ ἀνήμερα θηρία; Ἐκεῖ κατήντησαν δυστυχῶς πολλὰ παιδιὰ τῆς Ἑλλάδος λόγω τῆς κακῆς ἀγωγῆς ποὺ ἔλαβον. Διὰ νὰ ἐπαληθεύση διὰ μίαν ἀκόμη φορὰν τὸ ῥητὸν τῶν ἀρχαίων, ὅτι ἄνθρωπος, καλῆς μὲν ἀνατροφῆς τυχών, τὸ ἡμερώτερον καὶ ὡραιότερόν ἐστι τῶν ζώων, ἄμοιρον δὲ παιδείας γίνεται τὸ ἀγριώτερον ἐξ ὅλων τῶν θηρίων τὰ ὁποῖα φύει ἡ γῆ.

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ

Καὶ σήμερον ἡ κατάστασις τῆς Ἑλληνικῆς Παιδείας δὲν εἶνε εὐχάριστος. Θὰ γίνη εἰς τὸ προσεχὲς μέλλον ἀκόμη χειρότερα.
«Χειρότερα; Θὰ μᾶς εἴπουν. Ὄχι δὰ τόση ἀπαισιοδοξία! Ὁμολογοῦμεν καὶ ἡμεῖς ὅτι ἡ Παιδεία μας εἶνε μεγάλος ἀσθενὴς τοῦ Ἔθνους μας. Ἀλλὰ πῶς βλέπετε ὅτι μέγα ἐνδιαφέρον ἐπιδεικνύεται εἰς τὴν Παιδείαν; Ἰδού, εἰς τὴν κλίνην τῆς ἀσθενοῦς Παιδείας εἶνε συγκεντρωμένοι σπουδαῖοι ἰατροί, παιδαγωγοὶ μεγάλοι, μὲ ἠχηρὰ ὀνόματα, μὲ τίτλους βαρυγδούπους, μὲ γλωσσομάθειαν καὶ ἐπιστήμην καὶ φιλοσοφίαν, οἱ ὁποῖοι ὑπόσχονται νὰ θεραπεύσουν τὴν ἀσθενῆ. Ἡ Ἑλληνικὴ Παιδεία ἐντὸς ὀλίγου θʼ ἀνορθωθῆ ἀπὸ τῆς κλίνης της καὶ τὰ παιδιά της θʼ ἀκτινοβολοῦν ἀπὸ ὑγείαν σωματικὴν καὶ πνευματικήν. Νέος τύπος νεοέλληνος θὰ δημιουργηθῆ…».
Ἀκούοντες καὶ ἡμεῖς οἱ ταλαίπωροι ὅτι τοιοῦτον πλῆθος σπουδαίων ἰατρῶν συνεκεντρώθη πέριξ τῆς ἀσθενοῦς συγκινούμεθα διὰ τὸ εὐχάριστον γεγονὸς καὶ σπεύδομεν νὰ γνωρίσωμεν ἐκ τοῦ πλησίον τοὺς σοφοὺς ἰατροὺς καὶ νὰ ἴδωμεν ὁποῖα φάρμακα προσφέρουν διὰ τὴν θεραπείαν τῆς ἀσθενοῦς.
Ἀκούσατε, λοιπόν, ὦ Ἕλληνες, καὶ θαυμάσατε τὴν σοφίαν τῶν ἰατρῶν τούτων.

Ἡ γλῶσσα
Ἄλλοι μὲν ἐξ αὐτῶν μᾶς λέγουν˙ Ἠξεύρετε; Ἡμεῖς ἐξητάσαμεν τὴν ἀσθενῆ, ἐκάμαμεν τὴν διάγνωσιν καὶ εὑρήκαμεν ὅτι ἡ αἰτία εἶνε ἡ γλῶσσα. Αὐτὴ ἡ καθαρεύουσα εἶνε τὸ μεγαλύτερον ἐμπόδιον. Αὐτὴ δὲν ἀφήνει νʼ ἀναπτυχθεῖ ἡ ἐκπαίδευσις. Ἐὰν ἀλλάξη ἡ γλῶσσα καὶ ἐπικρατήση ἡ δημοτικὴ (ποία δημοτική;) τὰ πράγματα θʼ ἀλλάξουν. Νέα περίοδος Παιδείας θʼ ἀνατείλη διὰ τὴν Ἑλλάδα. Σπουδαῖοι ἄνδρες εὗρον τὸ φάρμακον, εὗρον ὅπως εἶπεν είρωνικῶς ἰσχυρὸς δημοσιογράφος κρίνων τὸ ἐκπαιδευτικὸν Νομοσχέδιον, εὗρον τὴν πανάκειαν. Δηλαδὴ τὸ φάρμακον ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖον θὰ θεραπεύση ὅλα τὰ δεινὰ τῆς Ἐκπαιδεύσεως.
Ἀλλά, κύριοι, καμμία γλῶσσα αὐτὴ καθʼ ἑαυτὴν δὲν θὰ ἔχει θαυματουργὸν δύναμιν. Ἡ γλῶσσα εἶνε ὄργανον, διὰ τοῦ ὁποίου ἐξωτερικεύεται ὁ ἐσωτερικὸς κόσμος, αἱ ἰδέαι, τὰ συναισθήματα, αἱ ἀρεταὶ ἤ τὰ πάθη τὰ ἀνθρώπινα. Ἡ καρδία εἶνε ἐκείνη, ἡ ὁποία δίδει ὕλην εἰς τὴν γλῶσσαν, δίδει περιεχόμενον εἰς τὸν λόγον. Εἶνε καθαρὰ ἡ καρδία; Ὁ λόγος θὰ ῥέη ἐκ τῆς γλώσσης ὡς χρυσοῦν ῥεῖθρον. Εἶνε ἀκάθαρτος ἡ καρδία; Ἡ γλῶσσα θὰ γίνη ὀχετός. Τάφος ἀνεωγμένος ὁ λάρυγξ τῶν ἀκαθάρτων. Βόρβορος καὶ ἀναθυμιάσεις. Ὁ χυδαῖος τὴν καρδίαν θὰ εἴπη τὰς χυδαιότητάς του καὶ μὲ ὁμηρικὴν καὶ μὲ πινδαρικὴν καὶ μὲ ἀττικὴν καὶ μὲ καθαρεύουσαν, ἀλλὰ καὶ μὲ δημοτικήν. Δὲν σώζεται ἡ κατάστασις μὲ τὴν ἀλλαγὴ τῆς γλώσσης, ὦ κομπογιαννῖται τῆς ἐκπαιδευτικῆς ἀνορθώσεως. Τὸ κακὸν εἶνε βαθύτερον. Ἀλλʼ ἐθελοτυφλοῦντες δὲν τὸ βλέπετε. Καὶ θεωρεῖτε ὡς αἰτίαν τὴν καθαρεύουσαν καὶ ὀνομάζετε αἶσχος ἄρθρον τοῦ Ἑλληνικοῦ Συντάγματος, τὸ ὁποῖον ὁρίζει ὡς ἐπίσημον γλῶσσαν τοῦ Κράτους τὴν καθαρεύουσαν. Εἶνε λοιπὸν ἐμπόδιον ἡ καθαρεύουσα; ἀλλʼ ἡμεῖς λέγομεν ὅτι ὄχι μόνον ἡ καθαρεύουσα, ἀλλʼ οὔτε ἡ Ἀρχαία Ἐλληνικὴ γλῶσσα τῆς ὁποίας τὸ κάλλος θαυμάζουν τὰ ξένα Ἔθνη δὲν θὰ ἦτο ἐμπόδιον διὰ τὴν ἐκπαίδευσιν τῶν Ἑλληνοπαίδων. Κάθε ἄλλο. Οἱ Ἑλληνόπαιδες οἱ ὁποῖοι ἐκμανθάνουν καὶ ὁμιλοῦν ἀπταίστως μίαν ξένην γλῶσσαν, πῶς δὲν θὰ ἦτο δυνατὸν νὰ μάθουν τὴν ἀρχαίαν ἑλληνικὴν γλῶσσαν, τῆς ὁποίας αἱ πλεῖσται λέξεις εἶνε καὶ ῥίζαι τῆς νεοελληνικῆς γλώσσης; Ἀλλʼ ἐπέπρωτο νὰ δώση μάθημα εἰς ἡμᾶς τοὺς νεωτέρους Ἕλληνας τὸ νέον κράτος τοῦ Ἰσραήλ. Μόλις ἀνεστήθη τὸ κράτος τοῦτο ἔπειτα ἀπὸ ἀνυπαρξίαν 2000 καὶ πλέον ἐτῶν, ὡς γλῶσσαν τῶν σχολείων ὥρισε, ποίαν, παρακαλῶ; Τὴν παρεφθαρμένην γλῶσσαν τῶν Ἑβραίων, ἡ ὁποία ἐλαλεῖτο εἰς τὰς διαφόρους πόλεις τοῦ κόσμου ὅπου εἶχε διασπαρῆ ὁ Ἰσραηλιτικὸς λαός; Ὄχι. Ἀλλʼ ἀκούσατε καὶ θαυμάσατε τὸν πατριωτισμὸν τῶν Ἑβραίων. Ὡς γλώσσάν των ὥρισαν τὴν ἀρχαίαν ἑβραϊκήν, τὴν γλῶσσαν τοῦ Μωϋσέως καὶ τῶν προφητῶν. Καὶ ἡμεῖς; Ἀποδεικνυόμεθα διῶκται τῆς πατρώας κληρονομίας. Καὶ ὡς ἐξελίσσονται τὰ πράγματα, θὰ πρέπη οἱ νεώτεροι Ἕλληνες, ἄν θέλωμεν νὰ μάθωμεν τὰ ἀρχαῖα Ἑλληνικά, νὰ μεταβαίνωμεν εἰς τὰ Γυμνάσια καὶ Πανεπιστήμια τῆς Εὐρώπης.
Ὡς παρατηρεῖ ὁ ἐπίτιμος Γυμνασιάρχης κ. Γ. Παπαγεωργίου εἰς τελευταῖον δημοσίευμά του, γλωσσικὸν θέμα δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχη ἐν Ἑλλάδι, διότι ἡ περιβόητος διαφορὰ μεταξὺ δημοτικῆς καὶ καθαρευούσης εἶνε σχεδὸν ἀνύπαρκτος. Ἀλλὰ δυστυχῶς οἱ κύριοι μεταρρυθμισταὶ μὲ τὰς θεωρίας των διασποῦν τὴν γλωσσικὴν ἑνότητα τοῦ Ἔθνους καὶ διαιροῦν τοὺς Ἕλληνας εἰς δύο κατηγορίας. Εἰς τὴν κατηγορίαν τῶν ὁπαδῶν τῆς καθαρευούσης καὶ τῶν δημοτικιστῶν. Καὶ τῆς μὲν πρώτης κατηγορίας τοὺς ὁπαδοὺς χαρακτηρίζουν ὡς ἀνθρώπους ἀρτηριοσκληρωτικούς, ἀνθρώπους τοῦ σκοταδισμοῦ, τῆς δευτέρας δὲ κατηγορίας, εἰς τὴν ὁποίαν ὑπάγονται καὶ αὐτοί, χαρακτηρίζουν ὡς ἀνθρώπους τῶν νέων ἰδεῶν καὶ ἐξελίξεων καί… τῆς Δημοκρατίας. Ὥστε οἱ κύριοι αὐτοὶ μόνοι των ἀποκαλύπτονται ὅτι τὴν γλῶσσαν θέλουν νὰ χρησιμοποιήσουν διὰ τὴν πολιτικήν, ἀποδεικνυόμενοι οὕτω γλωσσοκάπηλοι. Διὰ τῆς τακτικῆς των γίνονται μόνοι των οἱ χειρότεροι δυσφημισταὶ τοῦ γλωσσικοῦ ἰδιώματος, τοῦ ὁποίου εἶνε ὑμνηταί.

Ἡ τεχνικὴ
Ἀπογοητευμένοι ἀπὸ τοὺς ἰατροὺς τούτους, αἱ ὁποῖοι ὡς πανάκειαν ζητοῦν τὴν ἀλλαγὴν τῆς γλώσσης καὶ τὴν ἐπικράτησιν ἑνὸς ἰδιώματος τὸ ὁποῖον οὐδὲ οἱ ἴδιοι εἶνε εἰς θέσιν νὰ γράψουν καὶ νὰ ἐννοήσουν, πλησιάζομεν ἑτέραν ὁμάδα ἰατρῶν, συνεργαζομένων μετὰ τῶν πρώτων, οἱ ὁποῖοι συμφωνοῦν καὶ αὐτοὶ μὲ τὴν ἀλλαγὴν τῆς γλώσσης, ἀλλὰ δὲν συμφωνοῦν ὅτι ἡ κύρια αἰτία τῆς καταπτώσεως τῆς Παιδείας εἶνε γλωσσική. Κἄπου ἀλλοῦ πρέπει νʼ ἀναζητήσωμεν τὴν αἰτίαν, λέγουν. Καὶ ὡς αἰτίαν τοῦ κακοῦ θεωροῦν αὐτοὶ τὸ ὅτι ἡ Ἑλλὰς ὑστερεῖ εἰς τεχνικὴν ἐκπαίδευσιν. Δὲν ἔχομεν – λέγουν – εἰδικευμένους ἐργάτας. Δὲν δυνάμεθα νὰ κινήσωμεν βιομηχανίας, ὅπως αἱ εὐρωπαϊκαί. Διὰ τοῦτο καὶ ὑπανάπτυκτος ἡ χώρα μας ὀνομάζεται. Ἄς περιορίσωμεν λοιπόν, προτείνουν, τὰ ἀρχαῖα Ἑλληνικά, ἄς ἐξοβελίσωμεν τὰ θρησκευτικὰ μαθήματα, ἄς περικόψωμεν ὥρας ἀπὸ τὰ ἄλλα μαθήματα καὶ ἄς αὐξήσωμεν τὰς ὥρας τῶν πρακτικῶν μαθημάτων. Ἄς γεμίση ἡ χώρα μας ἀπὸ τεχνικὰς σχολάς. Αἱ τέχναι καὶ ἐπιστῆμαι θὰ καταστήσουν τὴν Ἑλλάδα ἀγνώριστον.
Ὅτι πρέπει ἡ χώρα μας νὰ ἀποκτήση τεχνικὰς σχολὰς, εἰς τὰς ὁποίας νὰ ἐκπαιδεύωνται οἱ νέοι μας, οὐδεὶς ὁ ἀντιλέγων. Ἀλλʼ ἀπὸ τοῦ σημείου τούτου μέχρι τοῦ σημείου νὰ πιστεύσωμεν ὅτι ἡ τεχνικὴ ἐκπαίδευσις λύει τὸ ἐκπαιδευτικὸν πρόβλημα, ὑπάρχει τεραστία ἀπόστασις. Αὐτοὶ ποὺ ὑπερτιμοῦν τὴν ἀξίαν τῆς τεχνικῆς εἰς βάρος τῶν ἄλλων μαθημάτων καὶ ἔχουν θεοποιήσει τὰς θετικὰς ἐπιστήμας, δὲν ἔχουν παρὰ νʼ ἀνοίξουν τοὺς ὀφθαλμούς των διὰ νὰ ἴδουν τὴν φοβερὰν πραγματικότητα. Θὰ ἴδουν ὅτι ἡ τεχνικὴ εἰς τὰς χεῖρας ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι τεχνικῶς μὲν καὶ ἐπιστημονικῶς ἔχουν ἐξελιχθῆ εἰς μέγαν βαθμὸν, ἀλλʼ ἔχουν ψυχὴν βάρβαρον, ἡ τεχνικὴ εἰς χεῖρας τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν εἶνε ὁ μεγαλύτερος κίνδυνος τῆς ἀνθρωπότητος. Ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα ἐπιτεύγματα τῆς τεχνικῆς κινδυνεύει σήμερον ἡ ἀνθρωπότης. Ὁ αἰών μας ὠνομάσθη «αἰὼν τοῦ Δαμοκλέους». Περιδεεῖς οἱ ἄνθρωποι καὶ τῶν δύο ἡμισφαιρίων ἀτενίζουν τὸν οὐρανόν. Δάκτυλοι νεοβαρβάρων, δάκτυλοι τεχνικῶν ἐπιστημόνων ὑπὸ δαιμονικοῦ πνεύματος καταστροφῆς καὶ ὀλέθρου κινούμενοι ὑπάρχει φόβος νὰ πιέσουν ἠλεκτρικὰ κομβία καὶ νὰ ῥίψουν τόνους πηρυνικῶν βομβῶν καὶ νὰ φονεύσουν δεκάδας ἑκατομμυρίων ἀνθρώπων ἐντὸς ὀλίγων λεπτῶν καὶ νὰ δηλητηριάσουν τὸν ἀέρα καὶ τὴν θάλασσαν καὶ νὰ σαρώσουν τὸν πολιτισμόν, τὸν ὁποῖον ἐπὶ αἰῶνας καὶ χιλιετηρίδας ἐμόχθησεν ὁ ἄνθρωπος νὰ δημιουργήση. Καὶ ἐρωτῶμεν˙ Ὑπὸ τοιαύτας συνθήκας δὲν θὰ ἦτο προτιμότερον νὰ ἔλειπον τὰ ἐπιτεύγματα αὐτά;
Ἀπογοητευμένοι καὶ ἀπὸ τὴν δευτέραν ὁμάδα ἰατρῶν, πλησιάζομεν τρίτην ὁμάδα ἰατρῶν συνεργαζομένων μὲ τοὺς προηγουμένους ὑπὸ τὴν γενικὴν διεύθυνσιν πάντοτε τοῦ κρίμασιν οἷς οἶδε Κύριος ἐνσκήψαντος πάλιν εἰς τὸ Ὑπουργεῖον Παιδείας Παπανούτσου, ὅστις ἐκτελεῖ χρέη ἀρχιάτρου, ὡς βλέπετε καὶ τὸ δημοσιευόμενον σκιτσογράφημα τοῦ παρόντος ἄρθρου.

Ἐννεαετὴς ἐκπαίδευσις
Λέγετέ μας λοιπὸν καὶ σεῖς, τί κακὸν βλέπετε εἰς τὴν ἀσθενῆ; Ἄ! Λέγουν αὐτοί. Τὰ ἔτη τῆς ἐκπαιδεύσεως τῶν Ἑλληνοπαίδων ἐν τῶ Δημοτικῶ Σχολείω εἶνε ὀλίγα. Εἰς τὴν ἑξαετῆ ἐκπαίδευσιν πρέπει νὰ προστεθοῦν ἄλλα τρία ἔτη. Νὰ γίνη ἐννεαετὴς ἡ ὑποχρεωτικὴ φοίτησις. Καὶ οὕτω πᾶς μαθητὴς πρέπει νὰ μείνη ἐν τῶ ἡμετέρω Θεραπευτηρίω 9 ἔτη διὰ νʼ ἀποθεραπευθῆ καὶ ἐξέλθη ὑγιής, μὲ γνώσεις πολλὰς καὶ ὠφελίμους. Μέχρι δηλαδὴ τοῦ 15ου ἔτους τῆς ἡλικίας του ὁ Ἑλληνόπαις πρέπει ὑποχρεωτικῶς νὰ εἶνε καθηλωμένος εἰς τὰ θρανία.
Ἀλλʼ αὐτοὶ ποὺ προτείνουν τὴν ὑποχρεωτικὴν ἐννεαετῆ ἐκπαίδευσιν εἰς τὸ Δημοτικὸν καὶ τὸ Τριετὲς Γυμνάσιον φαίνεται ὅτι δὲν κατοικοῦν εἰς τὴν γῆν, ἀλλʼ ἦλθον ἀπὸ τὴν Σελήνην. Διότι πῶς ἄλλως νὰ ἐξηγήσωμεν τὴν ἄγνοιάν των ὡς πρὸς τὴν ἑλληνικὴν πραγματικότητα; Δὲν ἀφήνουν οἱ κύριοι αὐτοὶ τὰ ἀναπαυτικὰ ἀνάκλιντρα τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας, δὲν ἐξέρχωνται τῆς Πρωτευούσης, δὲν περιοδεύουν πεζῆ ὡς ἐθναπόστολοι ποὺ εἶνε τὴν ὕπαιθρον χώραν, δὲν ἐπισκέπτονται τὰ χαμόσπιτα τῶν χωρικῶν μας καὶ τὰς καλύβας τῶν βοσκῶν μας διὰ νὰ ἴδουν ὅτι οἱ πάμπτωχοι γονεῖς μόλις καὶ μετὰ βίας ἀφήνουν τὰ παιδιά των νὰ φοιτήσουν μέχρι τῆς Τετάρτης τάξεως τοῦ Δημοτικοῦ καὶ ἔπειτα τὰ παύουν ἀπὸ τὸ σχολεῖον διὰ νὰ τοὺς βοηθήσουν εἰς τὰς ἀγροτικὰς καὶ κτηνοτροφικὰς ἐργασίας, τώρα μάλιστα ποὺ οἱ μεγαλύτεροι ἀδελφοί των ἔφυγαν εἰς τὸ Ἐξωτερικὸν καὶ ἀφῆκαν τοὺς γονεῖς των μὲ μικρὰ παιδιὰ καὶ γέροντας; Ἡ ἐννεαετὴς ὑποχρεωτικὴ ἐκπαίδευσις μόνον εἰς πλουσίας συνοικίας τῶν πόλεων δύναται νὰ ἐφαρμοσθῆ. Ἀλλὰ δὲν εἴπομεν τὸ κυριώτερον˙ Δὲν εἶνε, κύριοι, τὰ πολλὰ ἔτη, τὰ ὁποῖα θὰ δώσουν ἀξίαν εἰς τὴν ἐκπαίδευσιν. Ἐὰν ὑπάρχουν διδάσκαλοι καὶ καθηγηταὶ μὲ ἰδανικὰ καὶ ὄρεξιν, μὲ ἱερὸν πάθος διὰ τὴν Παιδείαν, τότε ἡ μία ὥρα λαμπρᾶς διδασκαλίας ἰσοδυναμεῖ μὲ δέκα ὥρας ὑποτονικῆς καὶ ψυχρᾶς διδασκαλίας ἐπαγγελματιῶν διδασκάλων. Σᾶς δαίνεται ὑπερβολικὴ ἡ κρίσις μας αὐτή; Ἀλλʼ ἐρωτήσατε τοὺς παλαιοτέρους Ἕλληνας οἱ ὁποῖοι ἐφοίτησαν εἰς τὸ ὀνομαζόμενον ἑλληνικὸν Σχολεῖον διὰ νὰ σᾶς εἴπουν ὁπόσα ἐδιδάχθησαν κατὰ τὴν τριετὴν φοίτησίν των εἰς τὸ σχολεῖον ἐκεῖνο. Ἐμάθαιναν γράμματα τότε, ὅσα δὲν γνωρίζουν σήμερον οἱ ἀπόφοιτοι ἑξαταξίων ἤ ὀκταταξίων Γυμνασίων. Ἀλλὰ καὶ εἰς τὰς τέσσαρας τότε τάξεις τοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου ὅπου ὑπηρέτουν πραγματικοὶ διδάσκαλοι, τὰ παιδιὰ ἐμάθαιναν γράμματα περισσότερα ὅσων μαθαίνουν σήμερον τὰ παιδιὰ εἰς τὰ ἑξατάξια δημοτικὰ σχολεῖα. Διότι τότε ὑπῆρχε τάξις, πειθαρχία, σεβασμὸς τοῦ διδασκάλου καὶ βαθεῖα ἐκτίμησις τῆς κοινωνίας πρὸς τὸ ἔργον αὐτοῦ.

ΤΙΣ Ο ΣΚΟΠΟΣ;

Ἀσάφεια

Διὰ νὰ κρίνωμεν ἐὰν ἕν ἐκπαιδευτικὸν σύστημα εἶνε ἐπιτυχές, πρέπει κατὰ πρῶτον λόγον νὰ γνωρίζωμεν ποῖος εἶνε ὁ σκοπὸς εἰς τὸν ὁποῖον ἀποβλέπει. Διότι ὅλα τὰ ἔργα, ὅλαι αἱ τέχναι καὶ ἐπιστῆμαι ἀποβλέπουν εἰς κἄποιον σκοπόν. Οὐδὲν πράττει ὁ ἄνθρωπος ἀσκόπως. Καὶ ἡ παιδαγωγική, ἡ ὁποῖα εἶνε τέχνη τεχνῶν καὶ ἐπιστήμη ἐπιστημῶν ὡς ἀσχολουμένη μὲ τὸ δυσκολώτερον πρόβλημα, τὸν ἄνθρωπον, δὲν ἠμπορεῖ παρὰ νὰ ἔχη σκοπόν. Γενικόν, ἐννοοῦμεν, σκοπόν, εἰς τὸν ὁποῖον νὰ ὑποτάσσωνται ὅλοι οἱ ἐπὶ μέρους σκοποὶ τῶν διαφόρων μαθημάτων. Ἐρωτᾶται λοιπόν˙ Εἰς τὸ νέον ἐκπαιδευτικὸν Νομοσχέδιον, τὸ ὁποῖον παρουσιάσθη μὲ τὴν ἀξίωσιν ὅτι ἀποτελεῖ μεταρρύθμισιν εἰς τὴν Παιδείαν, ὑπάρχει σκόπός; Εἰς τί ἀποβλέπει ὅλη αὐτὴ ἡ μεταρρυθμιστικὴ κίνησις;
Εἶνε μὲν ἀληθὲς ὅτι τόσον εἰς τὴν εἰσηγητικὴν ἔκθεσιν ὄσον καὶ εἰς τὸ Νομοσχέδιον ὁ συντάκτης ὁμιλεῖ περὶ ἀνθρωπισμοῦ, Χριστιανισμοῦ, Ὀρθοδοξίας κ.λ.π. Ἀλλὰ τὰ λεγόμενα περὶ τῶν ἀξιῶν τούτων ὡς σκοπῶν τῆς ἀγωγῆς εἶνε ἀόριστα καὶ ἀσαφῆ. Ὀρθῶς δὲ ἐχαρακτηρίσθησαν ὡς λεκτικὰ πυροτεχνήματα, ὡς ὡραιολογήματα, καθʼ ἡμᾶς δὲ ὁμοιάζουν μὲ κοτζαμάνεια χαρτονομίσματα κατοχικῆς περιόδου, τὰ ὁποῖα ἀνέγραφον ὀνομαστικὴν ἀξίαν ἑκατομμυρίων, ἀλλὰ τὸ ἀντίκρυσμά των εἰς χρυσὸν ἦτο μηδέν. Ἐκλεκτὸς δὲ βουλευτής, κατέχων ὅσον ὀλίγοι τὰ ἐκπαιδευτικά, διέκρινε τὴν ἀοριστίαν καὶ ἀσάφειαν τοῦ Νομοσχεδίου ἐν τῶ καθορισμῶ τοῦ σκοποῦ. Τρεῖς διαφορετικαὶ διατυπώσεις σκοποῦ, εἶπεν, ὑπάρχουν, ἕνας διὰ τὸ Δημοτικὸν Σχολεῖον, ἄλλος διὰ τὸ Γυμνάσιον καὶ ἄλλος διὰ τὸ Λύκειον, ἐνῶ ἕνας καὶ μόνον γενικὸς σκοπὸς ἔπρεπε νὰ εἶνε διʼ ὅλα τὰ εἴδη τῶν σχολείων. Δυστυχῶς ὁ σκοπὸ αὐτὸς δὲν λάμπει ἐν τῶ Νομοσχεδίω τῆς ἐκπαιδευτικῆς μεταρρυθμίσεως. Αἱ ἐπιδιώξεις τῶν μεταρρυθμιστῶν δὲν εἶνε φανεραί. Τὸ τὶ ἐπιδιώκουν διὰ τῶν νέων μέτρων δὲν τὸ λέγουν καθαρά. Κἄποιος φόβος, φαίνεται, τοὺς συγκρατεῖ. Ἐκπαιδευτικὸς ἀνὴρ ὅσον οὐδεὶς ἄλλος κατέχων τὰ ἐκπαιδευτικά, κρίνων εἰς σειρὰν ἄρθρων τὸ Νομοσχέδιον, ὁμιλεῖ καὶ περὶ τοῦ σκοποῦ, ὅστις πρέπει σαφῶς νὰ διακρίνεται εἰς ἕν ἐκπαιδευτικὸν σύστημα. Ἀναφέρει δὲ ὡς παράδειγμα τὴν γειτονικήν μας χώραν Γιουγκοσλαυΐαν. Τὸ «πιστεύω» τῆς χώρας ταύτης – τῶν κυβερνητῶν της, ἐννοοῦμεν – εἶνε πολὺ διάφορον, ἀντίθετον πρὸς τὸ «πιστεύω» τῆς ἡμετέρας χώρας, ὅπως τοῦτο τοὐλάχιστον ἐξαγγέλεται ἐπισήμως ἐν τῶ Ἑλληνικῶ Συντάγματι. Ἀλλʼ ἐκεῖνοι, οἱ Γιουγκοσλαῦοι, διακρίνονται διὰ τὴν συνέπειάν των. Τὸ «πιστεύω» των δεσπόζει εἰς ὅλην τὴν ζωήν των καὶ προπαντὸς ἐν τῆ ἐκπαιδεύσει. Θέλετε νʼ ἀκούσετε τὸν σκοπὸν τῆς ἀγωγῆς ἐν Γιουγκοσλαυΐα; Σκοπὸς τῆς ἀγωγῆς ἐν Γιουγκοσλαυΐα εἶνε ἡ «διαμόρφωσις τοῦ ἀνθρώπου εἰς ἐνεργὸν οἰκοδόμον καὶ ὑπερασπιστὴν τῆς σοσιαλιστικῆς κοινωνίας, τῆς σοσιαλοστικῆς πατρίδος, καὶ εἰς ἐνεργὸν ἀγωνιστὴν διὰ τὴν νίκην τοῦ σοσιαλισμοῦ ἐν τῶ κόσμω». Βλέπετε σαφήνειαν ἐν τῆ διατυπώσει τοῦ σκοποῦ; Ὅ,τι πιστεύουν τοῦτο καὶ θέτουν ὡς σκοπόν. Ποῦ τοιαύτη σαφήνεια ἐν τῶ Νομοσχεδίω τῶν μεταρρυθμιστῶν; Ὀμίχλη καλύπτει τὸ πᾶν. Τί κρύπτεται δὲ ὄπισθεν τῆς ὀμίχλης, ὁ χρόνος θέλει ἀποδείξει.
Ἐν τῆ ἡμετέρα Βουλῆ κατὰ τὴν συζήτησιν τοῦ Νομοχεδίου ἠκούσθη νὰ λέγεται ὅτι σκοπὸς τῆς ἀγωγῆς τῶν νεοελλήνων εἶνε νὰ καταστοῦν ἱκανοὶ νὰ συμμετάσχουν ἐνεργῶς εἰς τὴν Κοινὴν Ἀγοράν!! Ὤ τῆς ἀνοησίας των! Ὥστε ἡ Κοινὴ Ἀγορά, ἕνας ἐμπορικὸς συναιτερισμὸς κρατῶν πρὸς ἀγορὰν καὶ πώλησιν γεωργικῶν καὶ βιομηχανικῶν προϊόντων εἶνε τὸ ὕψιστον ἀγαθὸν πρὸς τὸ ὁποῖον πρέπει νʼ ἀποβλέπουν τὰ παιδιὰ τῶν Ἑλλήνων; Ἀλλʼ ἡ Κοινὴ Ἀγορὰ εἶνε κάτι τὸ παροδικόν. Σήμερον ὑπάρχει καὶ αὔριον δὲν θὰ ὑπάρχη. Θὰ διαλυθὴ ὑπὸ τὰ πλήγματα τῆς ἰδιοτελείας τῶν κρατῶν – ἐμπόρων ποὺ τὴν ἀπαρτίζουν. Ἤδη ἡ Γαλλία διὰ προσφάτων δηλώσεων τοῦ προέδρου Ντὲ Γκὼλ καταφέρει τὸ πρῶτον πλῆγμα. Ζητεῖ νʼ ἀποσυρθεῖ. Ὅταν λοιπὸν ἡ Κοινὴ Ἀγορὰ διαλυθῆ, δὲν θὰ ὑπάρχη σκοπὸς τῆς ἀγωγῆς; Συνεπῶς, ὁ σκοπὸς τῆς ἀγωγῆς δὲν εἶνε δυνατὸν νὰ εἶνε ἡ Κοινὴ Ἀγορὰ ἤ ἄλλο τι παροδικὸν καὶ ἐφήμερον. Πρέπει νὰ εἶνέ τι ὑπερκείμενον τῆς φθορᾶς. Τὸ ἰδανικὸν τῆς ἀγωγῆς τῶν Ἑλληνοπαίδων πρέπει νὰ εἶνε ὡς ὁ πολικὸς ἀστὴρ εἰς τὸν ὁποῖον ἀτενίζουν οἱ ναυτικοὶ ὁδηγοῦντες τὰ σκάφη των ἐν πάση ἐποχῆ.
Ἐν τῶ Νομοσχεδίω δὲν ὑπάρχει τοιοῦτος πολικὸς ἀστήρ.

Ὁ προορισμὸς τοῦ ἀνθρώπου

Διὰ νὰ εὑρεθῆ ὀρθὸς προσανατολισμὸς τῆς Παιδείας πρέπει νὰ ἐρευνηθῆ τὸ ὕψιστον θέμα˙ Τίς ὁ σκοπὸς τῆς ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς; Πόθεν ἐρχόμεθα καὶ ποῦ ὑπάγομεν; Ἐπʼ αὐτοῦ ὑπάρχουν δύο ἀντιλήψεις. Ἡ μία εἶνε ὅτι ἡ ζωὴ προῆλθεν αὐτομάτως ἐκ τῆς ὕλης, ὅτι ὁ ἄνθρωπος κατάγεται ἐκ τοῦ πιθήκου, ὅτι εἶνε ἕν ἐξειλιγμένον κτῆνος καὶ ὡς τοιοῦτον ἔχει φυσικὰς ἀνάγκας, πρὸς ἱκανοποίησιν τῶν ὁποίων πρέπει νὰ χωρῆ, ἀγωνιζώμενος διὰ τὴν δημιουργίαν ἑνὸς ἐπιγείου παραδείσου. Αὐτὴ εἶνε ἡ ὑλιστικὴ περὶ τοῦ ἀνθρώπου ἀντίληψις. Ἡ ἄλλη ἀντίληψις εἶνε ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν εὑρέθη οὕτω πως ἐπὶ τῆς γῆς, ὅτι ἔχει θείαν προέλευσιν, ὅτι εἶνε τὸ τελειότερον δημιούργημα τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τῆς γῆς, κατʼ εἰκόνα Θεοῦ πλασθείς, «μικρόκοσμος ἐν τῶ μεγαλοκόσμω» ἐκ σώματος ὑλικοῦ καὶ ψυχῆς ἀΰλου καὶ ἀθανάτου συγκείμενος, καὶ ὅτι ὁ προορισμὸς αὐτοῦ δὲν ἐξαντλεῖται εἰς τὴν ὑποταγὴν τῆς περιβαλλούσης αὐτὸν φύσεως, εἰς τὴν κατακυρίευσιν τῆς γῆς, ἀλλʼ ἐκτείνεται καὶ πέραν τῆς γηίνης σφαίρας, ὁ προορισμὸς τοῦ ἀνθρώπου εἶνε ἡ διὰ τῆς ἀρετῆς θέωσις, ἥτις ἐν τῶ Χριστιανισμῶ ἐπιτυγχάνεται διὰ τῆς μιμήσεως τοῦ Θεανθρώπου, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅστις εἶνε τὸ αἰώνιον πρότυπον ἠθικῆς τελειότητος, πρὸς τὸ ὁποῖον θὰ ἀτενίζουν οἱ αἰῶνες. Τελικὸς δὲ προορισμὸς τοῦ ἀνθρώπου εἶνε ἡ πέραν τοῦ τάφου ἐν τῶ Θεῶ ἀνάπαυσις καὶ κληρονομία τῆς αἰωνίου μακαριότητος. Αὐτὴ εἶνε ἡ περὶ ἀνθρώπου χριστιανικὴ ἀντίληψις.

Σεῖς τί πιστεύετε;

Οὕτω τεθεμένου τοῦ πράγματος ἐρωτῶμεν τὸν ἀξιότιμον Πρόεδρον τῆς Κυβερνήσεως κ. Γεώργιον Παπανδρέου ὡς Ὑπουργὸν τῆς Παιδείας, τὸν ἀξιότιμον Ὑφυπουργὸν Παιδείας κ. Λουκῆν Ἀκρίταν, τὸν φερόμενον ὡς ἐπὶ κεφαλῆς τῆς ἐκπαιδευτικῆς μεταρρυθμίσεως κ. Εὐάγγ. Παπανοῦτσον καὶ τοὺς συνεργάτας αὐτῶν εἰς τὰ ἐκπαιδευτικά˙ Ποίαν ἐκ τῶν δύο ἀντιλήψεων περὶ ἀνθρώπου παραδέχεσθαι; Παραδέχεσθε τὴν πρώτην; Παραδέχεσθε ὅτι τὸ φτυάρι τοῦ νεκροθάπτου θέτει τέρμα εἰς τὴν ζωῆν τοῦ ἀνθρώπου; Παραδέχεσθε καὶ ὑπογράφετε τὸ «πιστεύω» τῶν ὐλιστῶν; Ἀπαντήσατε εὐθέως καὶ ἄνευ περιστροφῶν. Ἐὰν οὕτω πιστεύετε, τότε ὁλόκληρον τὸ ἐκπαιδευτικόν σας σύστημα πρέπει νὰ προσαρμόσετε πρὸς τὴν ὑλιστικὴν ἀντίληψιν διὰ νὰ εἶσθε συνεπεῖς πρὸς τοὺς ἑαυτούς σας. Καὶ νὰ μὴ κάμνετε ὑποκριτικώτατα λόγον περὶ Χριστιανισμοῦ καὶ περὶ Ὀρθοδοξίας. Ὁμιλήσατε, ἐπαναλαμβάνομεν, ἀπεριφράστως. Ὁμιλήσατε παρρησία. Διότι δὲν δύνασθε νὰ παίζετε ἐν οὐ παικτοῖς. Ἤ πιστέυετε ἤ δὲν πιστεύετε. Δυοῖν θἄτερον. Μέσος ὅρος δὲν χωρεῖ.
Ἀλλὰ προσέξατε, παρακαλοῦμεν. Ἐὰν αἱ σοφαὶ κεφαλαί σαςἔχουν καταλήξει εἰς τοιαύτην περὶ ἀνθρώπου ἀντίληψιν, ταυτιζομένην μὲ τὴν ἀντίληψιν τῶν ὑλιστῶν, δὲν ἔχετε τὸ δικαίωμα τὴν ἀντίληψίν σας νὰ ἐπιβάλετε καὶ εἰς τὸν Ἑλληνικὸν λαόν, ὁ ὁποῖος κατὰ τὴν ἀρχαιότητα μὲν ἐμαθήτευσν εἰς τὴν σχολὴν τοῦ Πλάτωνος κηρύξαντος τὴν μεγαλειώδη ἀλήθειαν περὶ τῆς ἀθανασίας τῆς ψυχῆς, ὕστερον δέ, ἐπιφανέντος τοῦ Χριστοῦ καὶ τὸν κόσμον καταλάμψαντος διὰ τοῦ ἀπλέτου φωτὸς τῆς θείας αὐτοῦ διδασκαλίας ἐμαθήτευσεν εἰς τὴν σχολὴν τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία οὐδέποτε ἔπαυσε νὰ κηρύττη τὴν πίστιν εἰς τὴν θείαν τοῦ ἀνθρώπου προέλευσιν καὶ εἰς τὸν τελικὸν αὐτοῦ προορισμὸν ἐν τῶ Θεῶ. Ταῦτα πιστεύων ὁ εὐσεβὴς λαὸς ἀξιοῖ ὅπως τὸ ἐκπαιδευτικὸν σύστημα εἶνε πάντοτε προσηρμοσμένον πρὸς τὰς θεμελειώδεις ἀρχὰς τῆς πίστεώς του. Ἐὰν ἄλλοι, ὅπως σεῖς, ἄλλα τινὰ φρονοῦν, τότε δύνανται νὰ ἐφαρμόσουν τὸ ἐκπαιδευτικόν των σύστημα εἰς τὰ τέκνα των ἄν ἔχουν, διὰ νʼ ἀπολαύσουν οἱ ἴδιοι τοὺς γλυκεὶς καρποὺς τῆς παιδείας των…
Ἀσαφὴς ὁ σκοπός, μυστικαὶ αἱ ἐπιδιώξεις τῶν ἡγετῶν τῆς ἐκπαιδευτικῆς μεταρρυθμίσεως. Βυθὸς τὰ διανοήματά των. Ἀλλʼ ὅπως καὶ ἐκ τοῦ βυθοῦ τοῦ ὠκεανοῦ, τοῦ κρύπτοντος τὰ μεγάλα κήτη, ἀναφαίνονται σημεῖά τινα δηλωτικὰ τῆς ὑπάρξεως τῶν θαλασσίων τεράτων, κατὰ παρόμοιον τρόπον καὶ ἐκ τοῦ βυθοῦ τῆς διανοίας τῶν ἀνδρῶν τῆς ἐκπαιδευτικῆς μεταρρυθμίσεως ἀνέρχονται φυσαλίδες τινές, αἱ ὁποῖαι μαρτυροῦν τί κρύπτεται εἰς τὸ βάθος. Ἀναφέρομεν μερικὰς τοιαύτας φυσαλίδας:

• 1. – Τὰ περιοδικὰ «Σωτήρ», «Ζωὴ» (παλαιότερον, κατὰ τὸ 1945 ὅτε ἔκαμεν θαρραλέως τὰ ἀποκαλυπτήρια τοῦ Παπανούτσου), ἡ ἐφημερὶς «Τύπος» καὶ ἄλλα περιοδικὰ ἔχουν δημοσιεύσει περικοπὰς ἐκ τῶν ἄρθρων καὶ τῶν βιβλίων τοῦ συντάκτου τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ Νομοσχεδίου κ. Παπανούτσου, ἐκ τῶν ὁποίων φαίνεται ὅτι οὗτος δὲν πιστεύει εἰς τὰς δογματικὰς ἀληθείας τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ἄν καὶ δυστυχῶς ὑπῆρξε κἄποτε θεολόγος… Εἰς τοιοῦτον ἄνθρωπον ἡ σημερινὴ Κυβέρνησις ἐνεπιστεύθη τὸ ἔργον τῆς μεταρρυθμίσεως τῆς ἐκπαιδεύσεως. Δύναταί τις ἐξ ἀκανθῶν νὰ συλλέξη σῦκα;
  2. – Οἱ λόγοι τοὺς ὁποίους ἀπηύθυνεν ὁ κ. Ὑφυπουργὸς τῆς Παιδείας πρὸς ἐπιτροπὴν θεολόγων, ἡ ὁποία τὸν ἐπεσκέφθη ἐν Λαρίση διὰ νὰ ἐκφράση τὸ παράπονόν της, ὅτι οἱ θεολόγοι ἐπὶ πενταετίαν καὶ πλέον παραμένουν ἀδιόριστοι. Ἀντὶ ὁ κ. Ὑφυπουργὸς νὰ εὕρη λόγους ἐνθαρρυντικοὺς νὰ ἀπευθύνη πρὸς τὰ παιδιὰ αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐν εἰκοστῶ αἰῶνι ἀκράτου ὑλισμοῦ εἶχον τὸν ἡρωισμὸν νὰ σπουδάσουν Θεολογίαν, ἐφέρθη σκαιῶς καὶ εἶπε˙ Σεῖς οἱ θεολόγοι καταστρέφετε τὴν ἐκπαίδευσιν! Καὶ άπὸ μὲν τοὺς νέους θεολόγους ἐδόθη ἡ προσήκουσα ἀπάντησις ἐν τῶ δημοσιογραφικῶ αὐτῶν ὀργάνω «Οἱ Νέοι Θεολόγοι». Ἡμεῖς δὲ ἐδῶ τὰς ὀλίγας αὐτὰς λέξεις λέγομεν πρὸς τὸν κ. Ὑφυπουργόν: Ἐάν, κ. Ὑφυπουργὲ τῆς Παιδείας, ἐλέγατε ὅτι τινὲς τῶν θεολόγων φαίνονται ἀνάξιοι τῆς ὑψηλῆς αὐτῶν ἀποστολῆς, οὐδεὶς θὰ ἀντέλεγεν. Διότι εἰς ὅλους τοὺς κλάδους ὑπάρχουν οἱ ἀνάξιοι. Ἀλλʼ ὑμεῖς, ὡς ἐξεφράσθητε, ἐδώκατε τὴν ἐντύπωσιν ὅτι ἡ ὕπαρξις εἰς τὴν ἐκπαίδευσιν σᾶς ἐνοχλεῖ. Τοὺς θεωρεῖτε ἀχρήστους καὶ ἐπιζημίους. Χρήσιμοι σήμερον εἶνε οἱ μαθηματικοί, χρήσιμοι οἱ φυσικοί, οἱ γυμνασταί, χρήσιμοι οἱ καθηγηταὶ ξένν γλωσσῶν, καὶ μόνον οἱ θεολόγοι εἶνε ἄχρηστοι. Διότι, φαίνεται, κηρύττουν πράγματα ἀνατρεπτικὰ τῶν ἰδεῶν τὰς ὁποίας θέλετε σεῖς νὰ ἐφαρμόσετε. Διὰ τὸν σκοπόν σας εἶνε ἐμπόδιον. Ἔτσι δὲν εἶνε; Εἴπατέ το ἀπροκαλύπτως, καὶ ἡμεῖς θὰ σᾶς συγχαρῶμεν διὰ τὴν εἰλικρίνειάν σας. Καὶ θὰ σᾶς συλλυπηθῶμεν βαθύτατα διὰ τὰς ἀντιλήψεις σας.
  3. – Τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶ, παρὰ τὰς διαμαρτυρίας εὐσεβῶν βουλευτῶν, δὲν ἐχαρακτηρίσθη ὡς βασικόν. Ἐχαρακτηρίσθη ὡς μὴ βασικόν. Ἰδοὺ διατί εἴπομεν ὅτι πολλὴ ὑποκρισία ὑπάρχει εἰς τὸ Νομοσχέδιον. Ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος γίνεται λόγος περὶ Χριστιανισμοῦ καὶ Ὀρθοδοξίας καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος τὸ μάθημα ὅπερ θὰ ἐκαλλιέργει τὰ ἰδανικὰ τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας εἰς τὰς καρδίας τῶν μαθητῶν τορπιλλίζεται! Τόσον λοιπὸν εὐφυεῖς θεωροῦν τοὺς ἑαυτούς των καὶ τόσον ἀφελῆ θεωροῦν τὸν Ἑλληνικὸν λαόν, ὥστε νὰ μὴ ἀντιλαμβάνεται περὶ τίνος πρόκειται καὶ ποῦ θέλουν νὰ κατευθύνουν τὸ σκάφος τῆς Παιδείας οἱ νέοι μεταρρυθμισταί, οἱ ἐπίγονοι οὗτοι τῆς παλαιοτέρας μεταρρυθμίσεως, ἡ ὁποία συνετάραξε τὸ Ἔθνος καὶ τόσα δεινὰ συνεσώρευσεν εἰς τὴν Πατρίδα μας; Ἀγαπητοί μας ἀναγνῶσται! Τὸ Ἐκπαιδευτικὸν Νομοσχέδιον διὰ τὰς σοβαρὰς ἀτελείας του, αἱ ὁποῖαι ἐκ πολλῶν πλευρῶν ἐπεσημάνθησαν καὶ κατηγγέλθησαν, ἐπʼ οὐδενὶ λόγω ἔπρεπε νὰ ψηφισθῆ καὶ νὰ γίνη ὡς ἔχει νόμος τοῦ Κράτους. Καὶ ὅμως συνέβη ἡ συμφορά. Τὸ Νομοσχέδιον, πνευματικὸν προϊὸν ἀπίστου διανοίας, ἐψηφίσθη ὑπὸ τῆς μικρᾶς Βουλῆς καὶ περιεβλήθη μὲ τὸ κῦρος τοῦ Νόμου. Καὶ ὁ μὲν ἀρχηγὸς τῆς μείζονος ἀντιπολιτεύσεως ἠξίωσε τὴν ἐπαναφορὰν τοῦ Νομοσχεδίου εἰς τὴν ὁλομέλειαν τῆς Βουλῆς. Ἀλλὰ τί μὲ τοῦτο; Καὶ πάλιν θὰ ψηφισθῆ. Διατί δὲ τοιοῦτον .αθλιον ἐξάμβλωμα κατώρθωσε νὰ γίνη νόμος τοῦ Κράτους; Δὲν ὑπῆρχον δυνάμεις αἱ ὁποῖαι θὰ ἐξεγερθοῦν καὶ νὰ πείσουν, νʼ ἀναγκάσουν τὴν Κυβέρνησιν νʼ ἀποσύρη τὸ Νομοσχέδιον ὡς μειωτικὸν τοῦ κύρους της, ὡς ἀντισυνταγματικὸν καὶ ἀνάξιον τῶν Ἑλλήνων; Ὑπάρχει ΕΥΘΥΝΗ μεγάλη καθʼ ἡμᾶς, εὐθύνη πολλῶν. Καὶ ἐπʼ αὐτοῦ θὰ γράψωμεν εἰς προσεχὲς ἄρθρον.