Νέο πολιτικὸ ἔτος – Πρωτοχρονιὰ
1 Ἰανουαρίου
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

Η ΑΝΑΡΧΙΑ ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΥΡΑΝΝΙΑ

ΕΧΟΥΜΕ ἱερὸ καθῆκον νὰ ἐκφράζουμε βαθειὰ εὐγνωμοσύνη στὸ Θεό, διότι ἡ ἀγαθό­της του μᾶς χαρίζει ἕνα νέο ἔτος. Ὁ βασιλεὺς τῶν ποιητῶν, ὁ Δαυΐδ, εἶπε· «Εὐλόγει, ἡ ψυχή μου, τὸν Κύριον καί, πάντα τὰ ἐντός μου, τὸ ὄνομα τὸ ἅγιον αὐ­τοῦ· εὐλόγει, ἡ ψυ­χή μου, τὸν Κύριον καὶ μὴ ἐ­πιλανθάνου πά­σας τὰς ἀν­ταποδόσεις αὐτοῦ» (Ψαλμ. 102,1-2). Πρέπει νὰ εὐ­χαριστοῦμε τὸ Θεὸ γιὰ τὶς μικρὲς καὶ μεγά­λες εὐεργεσίες του, ὑλικὲς καὶ πνευματικές, καὶ πρὸ παντὸς γιὰ τὴ μακρο­θυμία του. Νὰ τὸν εὐ­γνωμονοῦμε ὄχι μόνο ὡς ἄτομα καὶ ὡς οἰ­κο­γέ­­νειες, ἀλλὰ καὶ ὡς κοινότητες καὶ δῆμοι, καὶ τέλος νὰ εὐγνωμονοῦμε τὸ Θεὸ ὡς ἔθνος.
Ἄρχοντες καὶ ἀρχόμενοι ἂς τὸν εὐχαριστή­σουμε σήμερα γιὰ τὶς εὐεργεσίες ποὺ μᾶς ἐ­πεδαψίλευσε καὶ ἐπιδαψιλεύει μέχρι τώρα. Παρ’ ὅλα τὰ σφάλματα ποὺ ἔχουμε διαπράξει οἱ Ἕλληνες ―τὰ ὁποῖα στὴ γλῶσσα τῆς θρησκείας λέγονται ἁμαρτήματα― (σφάλματα πο­λιτικά, στρατιωτικά, οἰκονομικά, ἐκκλησιαστι­κὰ κ.ἄ.), ἡ Ἑλλάδα μας δὲν ἐτάφη ἀκόμα. Ζῇ, καὶ θὰ συνεχίσῃ τὴν ἱστορία της. Διότι, ὅ­πως εἶπε ὁ Καποδίστριας, ὁ Θεὸς διὰ θαυμά­των ἔ­σωσε καὶ σῴζει τὸ μικρὸ ἀλλ’ ἱστορικὸ τοῦτο ἔθνος· διότι ἔχει θεία ἀποστολὴ στὸν κόσμο.

* * *

Ἂς εὐχαριστήσουμε λοιπὸν τὸ Θεό. Ἀπὸ ὅ­λες δὲ τὶς εὐεργεσίες του ἀναφέρω μία μό­νο, ποὺ δὲν τὴν ἐκτιμοῦμε ἐμεῖς. Ἐρωτῶ· εἶ­νε μικρὸ τὸ ὅτι ζοῦμε κάτω ἀπὸ τὸν ἥλιο τῆς ἐ­­λευθερίας καὶ ἀναπνέουμε τὸν ζείδωρο ἀέ­ρα τῆς δημοκρατικῆς διακυβερνήσεως; Ἂν πᾶτε λ.χ. στὴν Ἀλβανία, θὰ αἰσθανθῆτε τὴ δι­αφορά. Σὲ τέτοιες χῶρες, ὄχι ν’ ἀντιμιλήσῃς, ὄχι νὰ ὑβρί­σῃς ἄρχοντα τῆς πολιτείας, ἀλλὰ τὸ παραμικρὸ ν’ ἀκουστῇ ἢ ἕνα μορφασμὸ νὰ κάνῃς ἐ­ναντίον ὀργάνου τῆς τάξεως, σὲ ἅρ­παξαν καὶ κατ᾽ εὐθεῖαν στὸ κρατητήριο. Ἄ­κρα σιωπὴ τά­φου ἐπικρατεῖ ἐκεῖ. Τί ζωὴ εἶν’ αὐτή, ἂν λεί­πῃ ἡ ἐλευθερία; Κι ἂν ἀκόμα τὰ κράτη αὐτὰ λύ­σουν τὸ ὑ­λικὸ πρόβλημα καὶ μεταβληθοῦν σὲ παραδεί­σους ὑπαρκτοῦ σοσιαλισμοῦ, τί τὸ ὄ­φελος; Τὸ εἶπε ὁ ποιητής μας ῾Ρήγας Φεραῖος·
«Καλύτερα μιᾶς ὥρας ἐλεύθερη ζωὴ
παρὰ σαράντα χρόνια σκλαβιὰ καὶ φυλακή».
Ἀπολαμβάνουμε λοιπὸν ὅλοι τὴν αὔρα τῆς ἐ­λευθερίας, τὸ πολύτιμο τοῦτο ἀγαθό, τὸ ὁ­ποῖο πάντοτε ἐξετίμησαν καὶ ὕμνησαν οἱ Ἕλ­ληνες στὴ μαρτυρικὴ αὐτὴ γωνία τῆς γῆς. Ἀλ­λ’ ἂς προσέξουμε! Διότι, μὲ τὸ νὰ ἐκθειάζουμε κατὰ κόρον τὴν ἐλευθερία καὶ νὰ ὑπερ­το­νί­ζου­­με συνεχῶς τὰ δικαιώματα τοῦ φιλελευ­θέ­ρου καὶ δημοκρατικοῦ πολίτου, ὑπάρ­χει κίν­δυνος νὰ φθάσουμε στὸ ἄλλο ἄκρο. Ποιό ἄ­κρο;
Τὸ γνωρίζουμε, ὅτι παλαιότερα ―δὲν τὸ ἀρ­νοῦμαι― τὸ ὄργανο τῆς τάξεως, σὲ μερικὲς πε­­ριπτώσεις, ἦταν ὁ τρόμος τῶν πολιτῶν. Τώ­­ρα, βαδίζοντας ὅλο καὶ πιὸ δημοκρατικὴ ὁδό, φθάσαμε – ποῦ; στὸ ἀντίθετο ἄκρο καὶ σὲ σημεῖο ἐπικίνδυνο. Τὰ ὄργανα τῆς τάξεως, οἱ φρουροὶ τῆς πειθαρχίας, ἔγιναν τώρα ἀνίσχυροι· πολλοὶ περιφρονοῦν τὸ νόμο, καταφρονοῦν τὴν τάξι, σημειώνονται κρούσματα ἀπειθαρχίας, ἐκδηλώνονται ἀνατρεπτικὲς κινήσεις, ἐγκαθιδρύεται ἄνομο κράτος ἐν κράτει. Οἱ ἀρχὲς καταντοῦν συχνὰ σκιὰ ἐξουσί­ας, φθάνουμε σὲ ἀναρχία.
Ἔ, ὄχι δὰ ἔτσι! Διότι τί θὰ γίνῃ; Νὰ σᾶς πῶ. Λόγῳ τῆς ἡλικίας μου καὶ τῶν πολλῶν γεγονό­­των ποὺ ἔζησα, καὶ πρὸ παν­τὸς μὲ τὴ βοήθεια τῶν διδαγμάτων τῆς ἱστορίας, καταλαβαίνω ὅτι θὰ ὡριμάσουν ἄλλα, ἀντίθετα φρονήματα. Τὸ λέει ὁ ἱστορικὸς Θουκυδίδης· ἡ ἀναρχία εἶνε κακὸ χειρότερο ἀπὸ τὴν τυραννία. Μή, γιὰ ὄνομα τοῦ Θεοῦ! μὴν κάνουμε κα­τάχρησι τοῦ ὡραίου δώρου τῆς ἐλευθερίας ποὺ παρέχει ἡ δημοκρατία. Ἂν κάνουμε τὸ λάθος αὐ­τό, θὰ ἐπικρατήσῃ ἀναρχία, καὶ θὰ καταντή­σουμε σὲ σημεῖο πολλοὶ νὰ προτιμήσουν τυραννίδα, νὰ νοσταλγήσουν ἀκόμη καὶ δικτατο­ρία. Ὁ Θεὸς νὰ φυλάξῃ νὰ μὴ φθάσουμε ἐκεῖ.
Γι’ αὐτὸ λοιπὸν εἶνε ἀνάγκη νὰ ἔχουμε σεβασμὸ καὶ πειθαρχία. Ναί, ν’ ἀναγνωρίζωνται τὰ δικαιώματα τοῦ πολίτου. Ἀλλὰ ποτέ τὰ δικαιώματα νὰ μὴν ὑπερβαίνουν ὡρισμένο μέτρο, τὰ καθωρισμένα ὅρια· διότι τότε πλέον θὰ πέσουμε στὸ κλίμα μιᾶς ἀκαταστασίας καὶ ὀχλοκρατίας, ἡ ὁποία, ἂν γενικευθῇ, μπορεῖ νὰ ἀπειλήσῃ ὁλόκληρη τὴν ἀνθρωπότητα.

* * *

Ὡς γέρων ἐπίσκοπος ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μου θέλω νὰ εὐχηθῶ εἰρήνη στὸν τόπο αὐτόν, στὴν πόλι καὶ στὸ λαό της. Εἰρήνη, ἡ ὁ­ποία ἐπιτυγχάνεται διὰ τοῦ σεβασμοῦ τῶν ἀρχόντων, διὰ τῆς ὑποταγῆς καὶ πειθαρχίας στοὺς νόμους ἐκ­κλησίας καὶ πολιτείας.
Εἰρήνη κατόπιν σὲ ὅλη τὴν ἀγαπητή μας πα­τρίδα καὶ ὅλο τὸ μαρτυρικό μας ἔθνος. Καὶ θὰ ἐπικρατή­σῃ εἰρήνη βαθεῖα στὴν πατρίδα μας, ὅταν ὅ­λοι ὑποτάξουμε τὰ προσωπικὰ οἰ­κονομικά, ἰδεολογικά, πολιτικὰ καὶ ἄλλα συμφέροντά μας στὸ γενικὸ συμφέρον. Τὸ κοινὸ ἐθνικὸ συμφέρον ἀπαιτεῖ, κατ᾿ ἐξοχὴν στὶς δύσκολες αὐτὲς ἡμέρες ποὺ διανύουμε, ὁ­μόνοια καὶ ὁμοψυχία.
Εἰρήνη στὴν πόλι μας, εἰρήνη στὴν πατρί­δα μας. Εἰρήνη νὰ ἔχουμε καὶ στὴν εὐρύτερη περιοχή, τὰ Βαλκάνια καὶ τὴν ἐγγὺς Ἀνατολή. Εἰρή­νη μὲ ὅλους τοὺς γειτονικοὺς λαούς, καὶ μὲ αὐτὴν ἀκόμη τὴν Τουρκία, τὴ γειτόνισσα μὲ τὴν ὁποία μᾶς χωρίζουν ποικίλες διαφορές, (θρησκείας, πολιτισμοῦ, τρόπου ζωῆς, ἱστορι­κῶν ἀδικιῶν λόγῳ εἰσβολῶν, κατακτήσεων κ.λπ.). Ἡ τιμιότης στὶς συνθῆκες, ἡ ἀμοιβαία τήρησις τῶν συμφωνιῶν πρέπει νὰ ἰσχύῃ, καὶ ὄχι νὰ δηλητηριάζεται ἡ καλὴ γειτονία μὲ καταπατήσεις καὶ παραβιάσεις.
Εἴθε, ἀκόμη, τὸ ἔτος αὐτὸ νὰ φέρῃ εἰρήνη ὄ­χι μόνο στὰ Βαλκάνια καὶ στὴν Εὐρώπη καὶ στὴν Ἀσία, ἀλλὰ σὲ ὅ­λη τὴν ἀνθρωπότητα, σὲ παγκόσμιο κλίμακα. Καὶ ἡ εἰρήνη αὐτὴ μπορεῖ νὰ βασισθῇ στὴν ἐφαρμογὴ τῶν κανόνων τοῦ διεθνοῦς δικαίου, καὶ ὄχι στὰ συμφέροντα τῶν μεγάλων καὶ στὸ δίκαιο τοῦ ἰσχυροτέρου.
Ἡ εἰρήνη ὅμως, ἀγαπητοί μου, αὐ­τὴ καθ’ ἑ­αυτήν, δὲν εἶ­νε τὸ ὕψιστον ἀγαθόν. Ἂν τὴν θεωρήσετε ἔτσι, θὰ κάνετε λάθος. Λέει ὁ ἅ­γι­ος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος· «Καλύτερος εἶ­νε ἕ­νας ἐπιβεβλημένος πόλεμος ἀπὸ μία εἰ­ρήνη ποὺ χωρίζει ἀπὸ τὸ Θεό». Εἰρήνη εὐχό­μεθα· εἰρήνη ὅμως ἡ ὁποία, ὅπως λέει ὁ Ἀριστοφά­νης, νὰ συνοδεύεται ἀπὸ δύο θυγατέ­ρες τοῦ οὐρανοῦ. Ποιές εἶνε αὐτές· ἐκ δεξι­ῶν νὰ ἔχῃ τὴν ἐλευθερία, καὶ ἐξ ἀριστερῶν νὰ ἔχῃ τὴν δικαιοσύνη. Εἰρήνη μὲ ἐλευθερία, εἰρήνη μὲ δικαιοσύνη. Διαφορετικά, χωρὶς ἐ­λευθερία καὶ δικαιοσύνη, χίλιες φορὲς προτι­μότερος ἕνας πόλεμος. Διότι δὲν ζῇ ὁ ἄνθρω­πος μόνο γιὰ τὸ ψωμί, γιὰ μικρὰ καὶ ἀσήμαντα.
Εἰρήνη! Τὴ νοσταλγεῖ ἡ μαρτυρικὴ πατρίδα μας. Ἀλλὰ τὴν ἰδανικὴ εἰρήνη τὴ βλέπω πολὺ μακριά. Διότι οἱ ὑπερδυνάμεις ―τὸ εἶπα καὶ ἄλ­λοτε― παίζουν στὸ ταμπλὼ τῆς πολιτικῆς, τῆς αἰσχρᾶς πολιτικῆς, καὶ ἡ μικρή μας πατρί­δα ἔγινε ζάρι στὸ τάβλι τῶν μεγάλων. Ὑπέ­στημεν τὰ πάνδεινα. Λόγῳ τῆς προδοσίας τῶν με­γάλων δυνάμεων καὶ τῆς διαφωνίας τῶν ἀρ­χόντων μας, στὴ Μικρὰ Ἀσία ἐτάφησαν ἕνα ἑ­κατομμύριο! ἐσφάγησαν ἀπὸ τὸν Κεμάλ. Ὕ­στε­ρα ἄλλες 500.000 χάθηκαν στὴν κατοχή. Τέλος στὸν ἐμφύλιο πόλεμο ―ἢ ὅπως θέλετε ὀνομάστε τον― χάσαμε ἄλλες 500.000.
Νὰ προσθέσω κι ἄλλη μία πληγή, ποὺ κινδυνεύει νὰ θάψῃ τὸ ἔθνος μας; Οἱ ἐκτρώσεις. Σπουδαῖος καθηγητὴς ἔκανε ἔρευνα, ἡ ὁποία ἀπέδειξε, ὅτι μέσα σὲ τέσσερα χρόνια σφάξαμε ―ὦ Θεέ μου! δὲν τὸ αἰσθάνεσθε, δὲν πο­νᾶτε; ᾿Εγὼ πονῶ, κλαίω, θέλω νὰ φύγω στὸ Ἅ­γιον Ὄρος―, σφάξαμε 1.300.000 ἔμβρυα, τὰ ὁ­ποῖα κατὰ τοὺς βιολόγους εἶνε παιδιὰ δυ­νάμει, ὅπως θὰ ἔλεγε ὁ Ἀριστοτέλης. Γίναμε τὸ πιὸ γηρασμένο ἔθνος. Ρωτῶ πόσα παιδιὰ ἔχουν, καὶ βαρέθηκα ν’ ἀκούω· Δύο, δύο, δύο…. Πῆ­γα σ᾿ ἕνα σχολεῖο μὲ διακόσα παιδιά· κανένα δὲν ἦταν ἀπὸ σπίτι μὲ ἑφτὰ – ὀχτὼ παιδιά.
Στὴν Ἀλβανία ἔχουν σοσιαλισμό· ἀλλὰ ἔ­χουν κ’ ἕνα καλό· τιμοῦν τὴ μητέρα. Πῶς τὴν τιμοῦν; Ἐπὶ Ἐμβὲρ Χότζα ἔψαχναν ὅλη τὴν Ἀλβανία· κι ὅταν ἔβρισκαν μιὰ μητέρα μὲ δώ­δεκα λ.χ. παιδιά, ὅποιου κι ἂν ἦταν αὐτὴ σύζυ­γος (βοσκοῦ, γεωργοῦ, ψαρᾶ, ἐργάτου, ὑ­παλ­λήλου…), τὴν ἔπαιρναν στὰ Τίρανα, τὴν ἀ­νέβαζαν σὲ ὑψηλὴ ἕδρα ὡς τιμώμενο πρόσω­πο, καὶ περνοῦσαν μπροστά της οἱ ἀξιωματοῦ­χοι, στρατηγοὶ κ.λπ., καὶ τὴ χαιρετοῦσαν, σὰ νὰ λέ­νε· Αὐτὴ εἶνε ἡ Ἀλβανία! Καὶ ἔτσι ἡ Ἀλβανία ἀπὸ ἑνάμισυ ἑκατομμύριο ἔγινε τρία· ἐνῷ ἐ­μεῖς σβήνουμε… Ὄχι διότι ἔχουμε ἐχθρούς, ἀλλὰ διότι μὲ τὰ πάθη μας, τὴν καλοπέρασι καὶ τὶς ἡδονές, κινδυνεύουμε νὰ γίνουμε ὁ τάφος τοῦ ἱστορικοῦ μας ἔθνους.

* * *

Ἀλλ’ ὦ Θεὲ τῶν πατέρων μας, τῶν ἡρώων καὶ τῶν μαρτύρων, γίνε ἵλεως στὸ ἔθνος αὐτό.
Εὐχόμεθα ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς εἰ­ρήνη καὶ πάλι εἰρήνη, ἡ ὁποία νὰ συνοδεύεται μὲ δικαιοσύνη καὶ ἐλευθερία, διὰ πρεσβει­ῶν τῆς Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν ἁγίων· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ ῾Αγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης τὴν 1-1-1986 στὴ δοξολογία