Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΛΣΤ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2167

Β΄ Στάσις τῶν Χαιρετισμῶν
22 Μαρτίου 2019 βράδυ
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου

«Αλληλουϊα»

Δὲν θέλω νὰ σᾶς κουράσω. Ἂν ἔχετε λίγη ὑπομονή, μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς ἀκολουθίας θὰ ποῦμε λίγα λόγια γιὰ τὸν Ἀκάθιστο ὕμνο.

* * *

Ὑπάρχουν, ἀγαπητοί μου, δύο εἴδη μνημεί­ων τέχνης· μνημεῖα ὕλης καὶ μνημεῖα πνεύματος.
Μνημεῖα ὑλικῆς συνθέσεως δημιουργοῦν σπουδαῖοι καλλιτέχνες, γλύπτες, ἀρχιτέκτονες κ.λπ.. Τέτοιο ἀπαράμιλλο μνημεῖο τέχνης εἶνε π.χ. ὁ Παρθενών, ποὺ ἔρχον­ται καὶ θαυ­μά­ζουν πλῆθος ξένοι ἐπάνω στὸν «ἱερὸ βράχο», ὅπως λένε, τῆς Ἀκροπόλεως. Ἐγὼ δὲν τὸν λέω «ἱερό», γιατὶ εἶνε εἰδωλολατρικός· ἐ­γὼ θὰ ἐ­πι­θυμοῦσα ἐπάνω στὴν Ἀ­κρόπολι –νὰ πῶ κάτι τολμηρό;–, νὰ χτίσουμε τὸ ναὸ τοῦ ἐ­λευθερωτοῦ μας Σωτῆρος Χριστοῦ! Ἐν πάσῃ περιπτώ­σει ὁ Παρθενὼν εἶνε ἕνα μνημεῖο μοναδικό.
Ἀλλ᾽ ἐγὼ δὲν θαυμάζω τόσο αὐτὸ ὅσο θαυ­μάζω ἕνα ἄλλο μνημεῖο τέχνης, μνημεῖο λό­γου, ποὺ θὰ μείνῃ ἀκατάλυτο. Ὁ Παρθενὼν δὲν ἀ­πο­­κλείεται μὲ ἕνα σεισμὸ –ποὺ ὁπωσδήποτε θὰ γίνῃ καὶ ἐδῶ καὶ στὸν κόσμο ὁλόκληρο κα­τὰ τὰς Γραφὰς καὶ τὴν Ἀποκάλυψι– νὰ καταστρα­φῇ. Τὰ ὑλικὰ μνημεῖα τὰ φθείρει ὁ πανδαμάτωρ χρό­νος καὶ ἄλλοι παράγοντες (φωτιὰ κ.λπ.), ἐνῷ τὸ μνημεῖο τοῦ λόγου ποὺ θαυμάζω ­μέ­νει ἀ­κατάλυτο. Ποιό εἶνε τὸ μνημεῖο αὐτό, τὸ καλ­λιτέχνημα τοῦ πνεύματος; Εἶνε ὁ Ἀκάθιστος ὕ­μνος, ποὺ γιὰ μένα ἔχει ἀξία μεγαλύτερη ἀπ᾽ ὅ,τι ἔχει ὁ Παρθενὼν τῆς Ἀκροπόλεως.
Ἂν μετρήσετε στὴν Ἀκρόπολι τοὺς κίονας (=τὶς κολῶνες) τοῦ Παρθενῶνος, εἶ­νε 46. Ὅ­πως λοιπὸν ὁ Παρθενὼν ἔχει 46 κο­λῶνες, ἔτσι καὶ τὸ μνημεῖο αὐτοῦ τοῦ λόγου ἔχει κολῶ­νες· ὁ ἄγνωστος καλλιτέχνης, ποὺ συνέθεσε τὸν Ἀκάθιστο ὕμνο, τὸν στερέωσε ἐπάνω σὲ 24 κολῶνες, ποὺ ἐδῶ ὀνομάζονται οἶκοι καὶ ἀντιστοιχοῦν μὲ τὰ 24 γράμματα τοῦ ἀλφαβή­του. «Ἄγγελος πρωτοστάτης…» ὁ πρῶ­τος οἶ­κος, κι ὁ τελευταῖος «Ὦ πανύμνητε μῆτερ…».
Στὴν κορυφὴ κάθε κολώνας τοῦ Παρθενῶ­νος –γιὰ νὰ συνεχίσου­με τὴν παρομοίωσι– ὑ­πάρ­χει τὸ λεγόμενο κιο­νόκρανο, τὸ κράνος – κα­πέλλο ἂς ποῦμε ποὺ σκεπάζει τὸν κίονα. Ὅ­πως λοιπὸν ἐκεῖ οἱ κίονες ἔχουν τὰ κιονόκρα­νά τους, ἔτσι ἐδῶ κάθε οἶ­κος ἀπολήγει ἂς ποῦμε σὲ κι­ονόκρανο, ποὺ εἶνε ἕνα ὡραῖο ἐ­φύμνιον (ἀ­κρι­βέστερα λέγεται ἀνακλαστόν) σὲ δύο μορφές·«Χαῖρε, Νύμφη ἀ­νύμφευτε» καὶ «Ἀλληλούϊα». Καθένας ἀπὸ τοὺς 12 μονοὺς οἴκους ἐπιστεγάζεται – κλείνει μὲ τὸ «Χαῖ­ρε, Νύμφη ἀνύμ­φευτε», καὶ καθένας ἀ­πὸ τοὺς 12 ζυγοὺς οἴ­κους κλείνει μὲ τὸ «Ἀλληλούϊα», ποὺ πέφτουν στὸ τέλος κάθε οἴκου σὰν μιὰ φωτοβολίδα.
Τὸ «Ἀλληλούϊα», ποὺ ἀκούγεται ἀνὰ ζεῦγος οἴ­­κων, θὰ μποροῦσε σὲ ἀρχιτεκτονικὴ γλῶσ­σα νὰ παρομοιασθῇ μὲ τὸ λεγόμε­νο ἐπιστήλιο · τί εἶνε τὸ ἐπιστήλιο; μία ὁριζοντία δοκὸς ποὺ ἐ­πικά­θεται καὶ ἑνώνει δύο κίονες – κολῶνες.
Ὥστε ἔχουμε 24 οἴκους – κολῶνες, 12 + 12 κι­ονόκρανα – ἐφύμνια, καὶ 12 ἐπιστήλια ζευγῶν. Ἐγὼ λοιπὸν τώρα ἀφήνω τὰ ἄλλα καὶ θ᾽ ἀ­σχοληθῶ μόνο μὲ τὸ ἐπιστήλιο «Ἀλληλούϊα».

* * *

Τί εἶνε, ἀγαπητοί μου, αὐτὸ τὸ «Ἀλληλούϊα» ποὺ ἀκοῦμε; τί σημαίνει; Δὲν εἶνε ἑλληνι­κὴ λέ­ξις· εἶνε λέξις ἑβραϊκή. Στὰ ἑλληνικὰ σημαίνει «αἰνεῖτε τὸν Θεόν»· μᾶς προτρέπει δηλαδὴ ὁ ποι­ητὴς σὲ αἶνο, σὲ δοξο­λογία τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ. Γιατί; Διότι μᾶς διηγεῖται κάτι πο­λὺ θαυμαστό. Ὑπάρχει ἀσφαλῶς μεγαλεῖο καὶ στὴ φύσι, στὸν ὁ­ρατὸ κόσμο, γι᾽ αὐτὸ λέμε «Δό­ξα σοι τῷ δεί­ξαντι τῷ φῶς…» (Δοξολ.)· ἥ­λιος, σελή­νη, ἄστρα, ἄνθη καὶ δέντρα τῆς γῆς, πέτρες καὶ βουνά, τὰ πάντα, αἰνεῖτε τὸν Κύρι­ον (βλ. Ψαλμ. 148ος). Ἀλλὰ ὁ θαυμασμὸς ἐ­δῶ δὲν εἶνε γι᾽ αὐτό· ἔ­χει ἄλ­λο κίνητρο, πνευματικό. Ποιό;
Ὁ ποιητὴς τοῦ Ἀκαθίστου ὕμνου θαυμάζει τὸ μέγα μυ­στήριο τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας. Ἐ­κεῖνο ποὺ ἂν κ᾽ ἐσὺ δὲν τὸ θαυμά­ζῃς δὲν εἶ­σαι Χριστιανός. Ποιό δηλαδή· ὅτι ἀπὸ τοὺς οὐ­ρανοὺς κατέβηκε στὴ γῆ ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καὶ ἔ­γινε υἱὸς ἀνθρώπου. Αὐτὸ ἐγκωμιάζει. Καὶ σὲ κάθε φάσι αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου σταματᾷ καὶ λέει ἔκθαμβος· «Ἀλληλούϊα». Ἂς προσπαθήσουμε λοιπὸν νὰ δοῦμε τὰ «Ἀλληλούϊα» ποὺ βρίσκονται στὸ τέλος τῶν ζυγῶν οἴκων.
※ Τὸ πρῶτο «Ἀλληλούϊα» (στὸ ψηφίο Βῆ­τα) δὲν ἀκούγεται ἀπὸ τὴ γῆ ἀλλὰ ἔρχεται ἀπὸ τὸν οὐρανό. Ὁ ἀρ­χάγγελος Γαβρι­ήλ, ποὺ κατέ­­βηκε γιὰ νὰ φέρῃ στὴν Παρθένο τὸ «Χαῖρε», ἔκ­πλη­κτος ἐμπρὸς στὸ κάλ­λος τῆς ἀρετῆς της συστέλλει τὰ φτερά του καὶ δο­ξολογεῖ τὸν Κύριο, ποὺ εὐ­δόκησε νὰ φυτρώ­σῃ πάνω στὴν ἁμαρτωλὴ γῆ τέτοιο ῥόδο ἀμάραντο.
※ Κι ἀφοῦ ἡ θεία δύναμις ἐπισκίασε τὴν Παρ­θέ­νο καὶ συνέλαβε τὸν Χριστό, αὐτοὶ ποὺ περίμεναν τὴν σωτηρία, βλέποντας ὅτι ὁ πόθος τους πραγματοποιήθηκε, ψάλλουν μὲ ἀγαλλί­ασι τὸ δεύτερο «Ἀλληλούϊα», δοξολογοῦν γιὰ τὴ λύτρωσι ποὺ ἦρθε (ψηφίο Δέλτα). Τέτοιοι ἦ­ταν π.χ. οἱ ταπεινοὶ ποιμένες τῆς Βηθλεέμ. Ὦ θρησκεία μου, ποὺ δὲν ἄρχισες ἀπὸ τὰ παλάτια, ἀπὸ τοὺς μεγάλους καὶ τρανούς, ἀλλὰ ἀπὸ τοὺς ἀσήμους ποὺ ἄκουσαν τὸ «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ. 2,14) καὶ τὸν προσκύνησαν!
※ Τὸ τρίτο «Ἀλληλούϊα» τὸ λέει ὁ ἅγιος Ἰ­ω­σήφ (ψηφίο Ζῆτα). Ταλαιπωρήθηκε ἀπὸ λογισμοὺς ἀμφιβολίας γιὰ τὴν ἐγκυμοσύνη τῆς Μνηστῆς του· ὅταν ὅμως ἔμαθε ὅτι ἡ σύλ­ληψις ἔγινε ἐκ Πνεύματος ἁγίου, τότε δόξασε ἐκ βάθους ψυχῆς τὸν Κύριο. Προηγουμένως τὸ ἴδιο ἅγιο Πνεῦμα εἶχε ἐμπνεύσει τὴν ἐξαδέλφη τῆς Παναγίας, τὴν Ἐλισάβετ, ν᾽ ἀντιλη­φθῇ ἀ­πὸ τὰ σκιρτήματα τοῦ ἐμβρύου της ὅτι αὐτὴ κυοφορεῖ τὸν Κύριο καὶ τὴν ὕμνησε.
※ Μετὰ τοὺς ταπεινοὺς ποιμένες νά τώρα καὶ οἱ σοφοὶ μάγοι. Ξεκίνησαν ἀπὸ τὰ πέρατα τοῦ κόσμου καὶ μὲ ὁδηγὸ τὸν ἀστέρα ἔφθασαν τὸν Ἄ­φθαστον, τοῦ προσέφεραν τὰ πολύτιμα δῶρα τους, καὶ μὲ χαρὰ φωνάζουν κι αὐτοὶ τὸ «Ἀλληλούϊα» (ψηφίο Θῆτα). Γιατὶ ἡ πίστι τοῦ Χριστοῦ ἀναπαύεται μὲν στοὺς βοσκούς, ἀλ­λὰ ἱκανοποιεῖ καὶ τὰ μεγαλύτερα πνεύματα καὶ τὶς ὑψηλότερες διάνοιες.
※ Ἐν συνεχείᾳ βλέπουμε ἕναν ἀσπρομάλλη γέροντα ἑκατὸ ἐτῶν, τὸν δίκαιο Συμεών. Δέχε­ται στὴν ἀγκάλη του τὸν Υἱὸν τῆς Παρθένου, βεβαιώνεται ὅτι αὐτὸς εἶνε Θεὸς τέλειος, καὶ τότε λέει τὸ «Ἀλληλούϊα» (ψηφίο Μῦ). Στὸ γῆ­ρας, ὅταν ὁ θάνατος φτερουγίζει σὰν ὄρ­νεο, ποιός ἄλλος μπορεῖ νὰ παρηγορήσῃ τὸν ἄν­θρωπο; ἡ ἐπιστήμη, τὰ πλούτη, οἱ συν­τάξεις, τὰ παιδιά; Μόνο ὁ Κύριος, κανείς ἄλλος.
※ Τὰ ἑπόμενα ἕξι «Ἀλληλούϊα» δὲν λέγονται ἀπὸ μεμομωμένα πρόσωπα ἀλλὰ ἀπὸ τὸ σύν­ολο πλέον τῶν σῳζομένων ἀνθρώπων. Οἱ πιστοὶ ἑλκύονται πρὸς τὸ ὕψος τοῦ οὐρανοῦ, ἀ­ποσπῶνται – ξεκολλοῦν ἀπὸ τὴ γῆ, ὑψώνουν τὸ νοῦ στὸ Θεὸ καὶ τὸν ὑμνοῦν (ψηφίο Ξῦ).
※ Ὅλοι οἱ ἄγγελοι μένουν ἔκπληκτοι βλέπον­τας στὴ γῆ τὸν ἀπρόσιτο Θεὸ νὰ συναστρέφε­ται μαζί μας καὶ ν᾽ ἀκούῃ ἀπ᾽ ὅλους τοὺς ἀν­θρώπους τὸν ὕμνο «Ἀλληλούϊα» (ψηφίο Πῖ).
※ Μὲ δική του ἀπόφασι ὁ Δημιουρ­γὸς τοῦ κόσμου ἦρθε κοντά μας, ἔγινε ἄνθρωπος ὅμοιος μ᾽ ἐμᾶς, γιὰ νὰ μᾶς καλέσῃ ἔτσι κοντά του· γι᾽ αὐτό, σὰν Θεὸς ποὺ εἶνε, ἀκούει νὰ τοῦ λέμε θεϊκὸ ὕμνο, τὸ «Ἀλληλούϊα» (ψηφίο Σῖγμα).
※ Ὅσο ὅμως κι ἂν σὲ ὑμνοῦμε, ἅγιε Βασιλέα μας, μὲ τὰ «Ἀλληλούϊά» μας, πάντα θὰ ὑπολειπώμεθα· ποτέ δὲν θὰ μπορέσουμε νὰ σ᾽ εὐχαριστήσουμε ὅπως σοῦ ἀξίζει (ψηφίο Ὕψιλον).
※ Δὲν ἀξίζαμε νὰ λάβουμε τὴν ἄφεσι τῶν ἁ­μαρ­τιῶν μας, γι᾽ αὐτὸ τελικὰ μᾶς τὴν ἔδωσε χάρι­σμα· ἦρθε, πῆρε τὸ γραμμάτιο τοῦ χρέους μας καὶ τὸ ἔσχισε. Δικαίως λοιπὸν ἀκούει ἀπ᾽ ὅ­λους νὰ τοῦ λέμε τὸ «Ἀλληλούϊα» (ψηφίο Χῖ).
※ Στὸ τέλος τοῦ Ἀκαθίστου ὕμνου μὲ θαυμασμό, μὲ θάμβος ἀλλὰ καὶ μὲ υἱικὸ θάρρος ἀ­πευθυνόμαστε στὴ Μητέρα τοῦ Θεοῦ Λόγου καὶ τὴν παρακαλοῦμε νὰ δεχτῇ αὐτὸ τὸν ὕ­μνο, νὰ γλυτώσῃ ἀπὸ κάθε συμφορὰ καὶ νὰ λυτρώσῃ ἀπὸ τὴν κόλασι ἐμᾶς ποὺ τῆς φωνά­ζουμε τὸ «Ἀλληλούϊα» (ψηφίο Ὠμέγα).

* * *

※ Ὅλοι, ἀγαπητοί μου, λένε στὸν Κύριο τὸ «Ἀλ­­ληλούϊα» – «αἰνεῖτε τὸν Θεόν». Ἕνας μόνο δὲν τὸ λέει. Ποιός; Ὁ σατανᾶς. Γιατὶ ἂν πῇ ὁ σατανᾶς «Ἀλληλούϊα», θὰ γίνῃ ἄγγελος. Ὑ­πάρχουν ὅμως καὶ ἄνθρωποι – ὄργανα τοῦ σατανᾶ, ποὺ κι αὐτοὶ δὲν λένε τὸ «Ἀλληλούϊα». Καὶ τέτοιος ἦταν ὁ Ἡρῴδης, ποὺ ἔσφαξε τὰ νή­πια τῆς Βηθλεὲμ καὶ βύθισε σὲ πένθος χιλιάδες μητέρες. Δὲν εἶχε καλὸ τέλος, γιατὶ δὲν θέλησε νὰ ἑνώσῃ τὴ φωνή του μὲ τῶν μάγων νὰ πῇ κι αὐτός τὸ «Ἀλληλούϊα» (ψηφίο Κάππα).
Δυστυχῶς καὶ σήμερα, ἐνῷ μέσα στοὺς ναοὺς ἀκούγεται τὸ «Ἀλληλούϊα», ἔξω ἀκούγον­ται βλασφημίες τῶν θείων· τὰ «Ἀλληλούϊα» πνίγονται μέσα σὲ μιὰ θάλασσα βλασφημιῶν. Ἐὰν δὲν ξερριζωθῇ ἀπὸ τὸν τόπο μας ἡ βλασφημία, κάποιο μεγάλο κακὸ θὰ μᾶς βρῇ, σεισμὸς ἢ ἄλλη φιάλη τῆς Ἀποκαλύψεως.
Ἐμεῖς μὲ καρδιὰ καὶ μὲ τὸ στόμα νὰ λέμε ὅλοι παντοῦ «Ἀλληλούϊα», «Ἀλληλούϊα», καὶ πάλι «Ἀλληλούϊα». Τῷ Χριστῷ, τῷ Σωτῆρι ἡ­μῶν, δόξα καὶ τιμὴ εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Μαρίνης Ἡλιουπόλεως – Ἀθηνῶν τὴν Παρασκευὴ 7-3-1969 βράδυ. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 18-2-2019.