Ο ΘΕΟΣ ΜΑΣ ΚΑΛΕΙ ΣΤΟ ΔΕΙΠΝΟ

«Ἄνθρωπός τις ἐποίησε δεῖπνον μέγα καὶ ἐκάλεσε πολλούς» (Λουκ. 14,16)

Η διδασκαλία τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ στὴν ἁγία Γραφὴ εἶνε, ἀγαπητοί μου, ἁπλῆ. Τόσο ἁπλῆ, ὥστε μποροῦν νὰ τὴν καταλάβουν καὶ παιδιὰ τοῦ δημοτικοῦ καὶ ἀγράμματοι χωρικοί. Ἀλλ᾽ ἐνῷ εἶνε ἁπλῆ, περιέχει τόσο βαθειὰ νοήματα, ὥστε καὶ μεγάλοι ἐπιστήμονες καὶ σοφοὶ μένουν ἔκθαμβοι ἐμπρὸς στὸ μεγαλεῖο της. Αὐτό εἶνε τὸ θαυμαστό.
Τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ εἶνε ποταμὸς ἀ­στείρευτος, ὠκεανὸς ἀνεξάντλητος· εἶνε ἕ­να μεταλλεῖο χρυσοῦ, ποὺ ὅσο καὶ νὰ σκάψῃς καὶ νὰ βγάλῃς, ὁ χρυσὸς δὲν ἐξαντλεῖται.
Αὐτὸ παρατηροῦμε καὶ στὸ σημερινὸ εὐ­αγ­γέλιο. Διδάσκει μὲ εἰκόνες καὶ παραδείγματα ἀ­πὸ τὴν καθημερινὴ ζωή. Τὸ ἀκούσατε.

* * *

Τί μᾶς λέει; Ἕνας πλούσιος ἄρχοντας, ἀ­πὸ ἀγάπη στὸ λαό του, ἑτοίμασε γιὰ ὅλους τρα­πέζι, «δεῖ­πνον μέγα» (Λουκ. 14,16), καὶ παρέθεσε ὅ,τι ἐκλεκτὸ σὲ φαγητὰ καὶ ποτά. Ὅταν πλέον ἦταν ὅλα στὴν ἐντέλεια, διέταξε τὸ δοῦ­λο του νὰ καλέσῃ τοὺς συνδαιτυμόνες.

Θὰ περίμενε κανείς, ὅλοι νὰ δεχθοῦν αὐτὴ τὴν τόσο τιμητικὴ πρόσ­κλησι. Περίεργο ὅμως· κανένας δὲν πῆγε στὸ δεῖπνο! Ὅλοι προέβαλαν προφάσεις. Ὁ ἕνας ἀπήντησε· ―Ἀγόρασα χωράφι καὶ πρέπει νὰ πάω νὰ τὸ δῶ. Ὁ ἄλ­λος· ―Ἀγόρασα πέντε ζευγάρια βόδια καὶ πάω νὰ τὰ δοκιμάσω. Καὶ ἄλλος, ἀναιδέστερος ἀπ᾽ ὅλους· ―Ἐγὼ μόλις πρὶν λίγο παντρεύτηκα καὶ δὲν εὐκαιρῶ. Ἔτσι κανείς δὲν πῆγε στὸ μέγα δεῖπνο. Ὁ ἄρχοντας ὠργίστηκε καὶ διέταξε νὰ προσκαλέσουν ἄλλους ἀντὶ αὐτῶν ποὺ δὲν δέχθηκαν τὴν τιμητικὴ πρόσκλησι.

Αὐτὸ εἶνε τὸ πρῶτο μέρος τῆς παραβολῆς. Ἂς ἐπιμείνουμε σ᾽ αὐτό. Ἀφοῦ εἶνε παραβολή, ὁ Κύριος ἄλλα λέει καὶ ἄλλα ἐννοεῖ. Ποιός εἶ­νε αὐτὸς ποὺ ἐκάλεσε στὸ δεῖπνο τὸ μέγα; Δὲν εἶνε ἄλλος παρὰ ὁ Θεός, ὁ οὐράνιος Πατέ­ρας. Αὐτὸς εἶνε πιὸ πλούσιος ἀπ᾽ ὅλους, ὁ βα­σιλεὺς τῶν βασιλευόντων καὶ Κύριος τῶν κυριευόντων. Αὐ­τὸς λοιπὸν ἑτοιμάζει τράπεζα.

Τρία τραπέζια μᾶς ἑτοίμασε ὁ Θεός. Τὸ ἕ­να εἶ­νε τὸ κατώτερο, τὸ ἄλλο εἶνε τὸ ἀνώτερο, καὶ τὸ τρίτο εἶνε τὸ ἀνώτερο ἀπ᾽ ὅλα.

⃝ Τὸ ἕνα ποιό εἶνε· τὸ ὑλικό. Δὲν ἔχει μόνο ψυχὴ ὁ ἄνθρωπος, ἔχει καὶ σῶμα. Τὸ μεσημέ­ρι θὰ καθίσετε ὅλοι στὸ τραπέζι. Τὸ νερὸ ποὺ θὰ πιῆτε τίνος εἶνε; Στὸ φεγγάρι καὶ στὰ ἄ­στρα σταλαγματιά νερὸ δὲν ὑπάρχει. Ἐδῶ ὑ­πάρχει. Τὰ φροῦτα ποὺ τρῶς καὶ ὅλοι οἱ καρποί, ὅ,τι ἐκλεκτὸ ἔχει ἡ γῆ, τοῦ Θεοῦ εἶνε. Ὅταν κάθεσαι γιὰ φαγητό, συλλογίσου· μὴ ζῇς σὰν ἄλογο ζῷο. Εὐχαρίστησε τὸ Θεό.

⃝ Στρώνει λοιπὸν κάθε μέρα τραπέζι ὁ Κύρι­ός μας γιὰ ὅλους ἀνεξαιρέτως τοὺς ἀνθρώπους· κι αὐτὸ εἶνε τὸ ἕνα τραπέζι, ἡ τροφὴ τοῦ σώματος. Ἀλλ᾽ ὑπάρχει κ᾽ ἕνα ἄλλο τραπέζι ἀ­νώτερο· ὁ μυστικὸς δεῖπνος. Ποῦ εἶνε τὸ τρα­πέζι αὐτό; Ἔχετε μάτια πνευματικά; ῾Ρῖξτε ἕ­να βλέμμα μέσα στὸ ἱερὸ βῆμα. Ἐκεῖ εἶνε τὸ τραπέζι· εἶνε ἡ ἁγία τράπεζα. Ὤ ἂν εἴχαμε μά­τια πνευματικά! θὰ βλέπαμε τὴν ἁγία τράπεζα νὰ μαρμαίρῃ, ν᾽ ἀστράφτῃ, νὰ φλέγεται, καὶ νὰ τὴν περικυκλώνουν ἄγγελοι καὶ ἀρχάγγελοι, ὅπως λέει τὸ ἀπολυτίκιο τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος. «Ὅταν λειτουργοῦσες», λέει, ἅγιε Σπυρί­δων, «ἀγγέλους ἔσχες συλλειτουργοῦν­τάς σοι». Ὁ Θεός, ἄνθρωπε, σοῦ στρώνει τραπέζι γιὰ τὸ σῶμα (τὸ φαῒ ποὺ τρῶς) καὶ τραπέ­ζι ἀνώτερο γιὰ τὴν ψυχή (τὴ θεία κοινωνία, τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ). Δὲν ἀκοῦς; «Λάβετε, φάγετε…», «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες…» (θ. Λειτ.)!

⃝ Τέλος σὲ περιμένει κ᾽ ἕνα ἄλλο τραπέζι, ἀ­νώτερο ἀπ᾽ ὅλα. Ποιό εἶν᾽ αὐτό; Εἶνε ἡ κοινω­νία μὲ τὸ Θεὸ στὴν αἰωνιότητα, στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Ἐκεῖ κατευθυνόμεθα.

Μᾶς καλεῖ λοιπὸν ὁ Θεός. Πῶς μᾶς καλεῖ; Μὲ διαφόρους τρόπους. Ἀναφέρω πέντε.

⃝ Ὅπως ἐκάλεσε τοὺς προσκεκλημένους μὲ τοὺς δούλους, ἔτσι καλεῖ κ᾽ ἐμᾶς μὲ τοὺς ὑ­πηρέτας του, ποὺ εἶνε οἱ ἱερεῖς καὶ οἱ κήρυκες. Κάθε φορὰ ποὺ ἀκούγεται κήρυγμα τοῦ εὐαγγελίου, μία πρόσκλησις εἶνε· Ἐλᾶτε!…

⃝ Ὅταν φαινώμεθα σκληροί, ὁ Κύριος προσ­καλεῖ μὲ ἄλλο τρόπο· μὲ τὴ φωνὴ τῶν θλίψεων, τῶν πειρασμῶν, τῶν περιπετειῶν τοῦ βίου.

⃝ Μᾶς καλεῖ ἀκόμα μὲ τὴ φωνὴ τῆς συνειδήσεως. Ὤ αὐτὴ ἡ συνείδησις! Ἐκεῖ ποὺ κοιμᾶ­σαι ἢ ποὺ περπατᾷς, σὲ κεντάει καὶ φωνάζει· Ἁμαρτωλέ, ἕως πότε δὲν μετανοεῖς; Σοῦ ὑ­πενθυμίζει τὰ ἁμαρτήματά σου. Κι ὅταν πλησι­άζουν ἡμέρες γιορτινές, ἡ φωνή της γίνεται πιὸ δυνατή. Δὲν ὑπάρχει δριμύτερο κατηγορητήριο ἀπὸ τὶς τύψεις τῆς συνειδήσεως.

⃝ Κάθε μέρα καὶ κάθε στιγμὴ μᾶς καλεῖ ὁ Θε­ὸς νὰ τὸν πλησιάσουμε. Ἔχει ὅμως καὶ μία ἡ­μέ­ρα ἐπίσημη ποὺ ἀνοίγει τὰ ἀνάκτορά του καὶ λέει· Ἐλᾶτε! Εἶνε ἡ ἡμέρα τῆς Κυριακῆς. Κυρι­ακὴ σημαίνει ἡμέρα ἀφιερωμένη στὸν Κύριο.

⃝ Συγκεκριμένα μᾶς καλεῖ – πῶς; Μὲ τὶς καμ­πάνες, ποὺ χτυποῦν κι ἀκούγονται σὲ ἀπόστασι. Τί εἶνε οἱ καμπάνες; φωνὴ ἀγ­γέλων, σάλ­πιγγες οὐρανοῦ ποὺ σημαίνουν προσκλητήριο, γιὰ νὰ δώσουμε κ᾽ ἐμεῖς τὸ παρών. Ὅταν ἀκοῦμε τὴν καμπάνα, φτερὰ στὰ πόδια γιὰ τὴν ἐκκλησία. Στὴν τουρκοκρατία, χωρὶς καμπάνες, ὅπως λέει ἕνας περιηγητής, ὅλοι ἔτρεχαν στὴν ἐκκλησία. Τώρα, μὲ χιλιάδες καμπά­νες νὰ χτυποῦν, δὲν ἐκκλησιάζονται.

Κι ἅμα τοὺς ρωτήσῃς «γιατί;», προβάλλουν κι αὐτοὶ προφάσεις· ὅτι δὲν ἔ­χουν καιρό, ἔ­χουν δουλειές, εἶνε κουρασμένοι ἀπ᾽ τὸ ξενύ­χτι… Εἶνε ἁμαρτία, τὴν ὥ­ρα ποὺ χτυποῦν οἱ καμπάνες, τὰ ἀντρόγυνα νὰ κοιμοῦνται, ἄλ­λοι ν᾽ ἀνεβαίνουν στὰ βουνὰ γιὰ κυνήγι ἢ ὀ­ρειβασία, ἄλλοι νὰ πηγαίνουν ἐκδρομὴ καὶ νὰ πηκτώνουν οἱ δρόμοι ἀπὸ τ᾽ αὐτοκίνητα.

Καὶ ἡ Ἐκκλησία; Τὴν λησμονήσαμε δυστυ­χῶς! Μία πρόχειρη στατιστική, ποὺ ἔγινε, ἔ­δειξε ὅτι στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τοὺς ἑκατὸ Χριστιανοὺς τὴν Κυριακὴ ἐκκλησιάζον­­ται – πόσοι; Μόνο δύο τοῖς ἑκατό (2%)! Αὐτὸ δείχνει, ὅτι δὲν ἔχουμε σύνδεσμο μὲ τὴν Ἐκκλησία μας.

Εἴμεθα κατώτεροι τῶν ἀλλοθρήσκων. Πήγαινε στὸν Ἕβρο καὶ στὴν Τουρκία. Ἡμέρα λα­τρείας ἔχουν τὴν Παρασκευή, καὶ τότε ὅλοι εἶνε στὰ τζαμιά, ν᾽ ἀκούσουν τὸ χότζα. Πήγαι­νε καὶ στὸ Ἰσραήλ. Ἡμέρα λατρείας ἔχουν τὸ Σάββατο, καὶ τότε δὲν κινοῦνται αὐτοκίνητα παρὰ μόνο τῆς ἀστυνομίας καὶ τοῦ γιατροῦ.

Καὶ ἐμεῖς, ποὺ ἔχουμε τὴν ὡραιοτέρα θρησκεία; Χαλίκια εἶνε ἡ θρησκεία τῶν Τούρκων καὶ τῶν Ἑβραίων. Ἐμεῖς ἔχουμε τὸ διαμάντι, τὴ μόνη ἀληθινὴ πίστι. Καὶ ὅμως δὲν ἐκκλησιαζόμεθα. Εἴμεθα ἀδικαιολόγητοι, ἀγαπητοί μου. Ὁ Θεὸς δὲ ζητάει κάτι δύσκολο. Ἀπὸ τὶς 168 ὧρες τῆς ἑβδομάδος ζητάει 1 ὥρα! Τόσο βαστάει ἡ θεία Λειτουργία ἀπὸ τὸ «Εὐλογημένη ἡ βασιλεία τοῦ Πατρός…» μέχρι τὸ «Δι᾽ εὐχῶν τῶν ἁγίων πατέρων…». Κ᾽ ἐμεῖς; Οὔτε 1 ὥρα δὲν ἀφιερώνουμε! Τί λόγο θὰ δώσουμε;

Καὶ δὲν ἀρκεῖ βέβαια μόνο νὰ ἐκκλησιαζώμεθα· αὐτὸ εἶνε τὸ μικρότερο. Πρέπει νὰ ἐκ­κλησιαζώμεθα μὲ προσοχή. Ἂν κατέβαι­νε ἄγ­γελος καὶ ἐξέταζε τὶς καρδιές, θὰ διεπίστωνε ὅτι εἴμεθα παρόντες τῷ σώματι, ἀπόντες τῷ πνεύματι. Στὸ Σταλινγκρὰντ καὶ στὴ Μόσχα, ὅταν περνοῦν τὰ ἅγια, κλαῖνε. Εἴδατε ἐδῶ κανένα δάκρυ στὴν ἐκκλησία; Ἀναίσθητοι παρα­κολουθοῦμε. Ἀλλοίμονο! «Ὡς φοβερὸς ὁ τόπος οὗτος· οὐκ ἔστι τοῦτο ἀλλ᾽ ἢ οἶκος Θεοῦ, καὶ αὕτη ἡ πύλη τοῦ οὐρανοῦ» (Γέν. 28,17).

* * *

Μᾶς προσκαλεῖ, ἀγαπητοί μου, ὁ Κύριος στὴν Ἐκκλησία του. Σὲ λίγες μέρες θὰ χτυπήσουν χαρμόσυνα οἱ καμπάνες καὶ θ᾽ ἀκουστῇ τὸ «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰ­ρήνη» (Λουκ. 2,14). Ὅλοι νὰ τρέξουμε στὴν Ἐκ­κλησία μας. Ἀλλ᾽ ὄχι μόνο τὰ Χριστούγεννα· κάθε Κυριακὴ νὰ ἐκκλησιαζώμεθα.

Καὶ ὄχι μόνο ἐσὺ νὰ ἔρχεσαι. Εἶσαι πατέρας, εἶσαι μάνα; Φώναξε καὶ τὰ παιδιά. Ἔτσι γινόταν στὸν Πόντο, στὴ Μικρὰ Ἀσία, στὴ Μακεδονία· σηκωνόταν ὁ πατέρας, ἔπαιρνε τὰ παιδιὰ καὶ πήγαιναν ὅλοι μαζὶ στὴν ἐκκλησία. Δεῖξτε μου ἕνα πατέρα νὰ τὸ κάνῃ αὐτό! Ἂν τὸ κάνῃς, νὰ εἶσαι βέβαιος· μιὰ μέρα θὰ πεθάνῃς, ἀλλὰ τὰ παιδιὰ ποτέ δὲν θὰ λησμονήσουν ὅτι τά ᾽παιρνες ἀπὸ τὸ χέρι καὶ τὰ πήγαινες στὴν ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ μας! Τὸ ἴδιο ὁ δάσκαλος ἢ ὁ προϊστάμενος κάθε ὑπηρεσίας· προτρέψτε ὅλους νὰ ἐκκλησιάζωνται.

Ὅλοι στὴν ἐκκλησία! Ἐκεῖ γίνεται τὸ λουτρὸ τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες τῆς ἑβδομάδος. Ὅπως κάνεις λουτρὸ στὸ σῶμα, ἔτσι μιὰ φορὰ τὴν ἑβδομάδα κάνε καὶ λουτρὸ πνευμα­τικό, νὰ καθαρίζεται ἡ ψυχή σου.

Καὶ ὅταν εἶσαι μέσα στὴν ἐκκλησία, κι ἀκοῦς τὰ Εὐαγγέλια, καὶ βλέπῃς τοὺς ἱερεῖς καὶ τὰ ἅ­για τῶν ἁγίων, καὶ κοινωνῇς τῶν ἀχράντων μυστηρίων, τότε ―δὲν εἶνε ψέμα― τὰ ἄστρα κατεβαίνουν στὴ γῆ, κ᾽ ἡ καρδιά σου γίνεται παράδεισος, κατοικία ἀγγέλων, καὶ ἀκούγεται μέσα· «Ὡς ἀγαπητὰ τὰ σκηνώματά σου, Κύριε τῶν δυνάμεων. ἐπιποθεῖ καὶ ἐκλείπει ἡ ψυχή μου εἰς τὰς αὐλὰς τοῦ Κυρίου» (Ψαλμ. 83,2-3).

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ὁμιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου στόν ἱερό  ναὸ τοῦ  Ἁγ. Ἰωάννου Πτολεμαΐδος 13-12-1981)