‘‘ Λιμενες καταφυγης ’’

Φυσικοί

ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)

Αναμφισβήτητα, ναυτιλία και θαλάσσιο περιβάλλον οφείλουν να συνυπάρχουν. Με αυτή την παραδοχή, τα μεγάλα ναυτικά ατυχήματα και οι μεγάλες ρυπάνσεις, οδηγούν Κυβερνήσεις και Διεθνείς Οργανισμούς στη σταδιακή υιοθέτηση αυστηρότερων κανονισμών, οδηγιών και συμβάσεων, ώστε να εξαλειφθούν ή τουλάχιστον να μειωθούν.
Το ναυάγιο του ‘ΤΙΤΑΝΙΚΟΣ’ το 1912, ήταν ο κύριος λόγο που το 1914 καταρτίστηκε η πρώτη Διεθνής Σύμβαση για την Ασφάλεια της Ανθρώπινης Ζωής στη Θάλασσα (International Convention for the safety of life at sea), η γνωστή SOLAS.
Η προσάραξη του δεξαμενόπλοιου ‘Torrey Canyon’, στα στενά της Μάγχης το 1967, από την οποία προκλήθηκε η μεγαλύτερη πετρελαϊκή θαλάσσια ρύπανση -120.000 τόνοι μαζούτ – που είχε καταγραφεί μέχρι τότε, είχε ως αποτέλεσμα κατά την 23η Σύνοδο του ΟΗΕ, το 1968, να αποφασισθεί η δημιουργία μιας Διεθνούς Σύμβασης που θα κάλυπτε όλες τις μορφές της θαλάσσιας ρύπανσης. Η πρωτοβουλία αυτή ενισχύθηκε και από τη Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για το Ανθρώπινο Περιβάλλον, στη Στοκχόλμη το 1972. Με τη συμμετοχή του ΙΜΟ πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο τον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 1973, η Διεθνής Συνδιάσκεψη για τη Θαλάσσια Ρύπανση όποτε και υιοθετήθηκε η Διεθνής Σύμβασης για την Πρόληψη της Ρύπανσης από τα Πλοία (International Convention for the Prevention of Pollution from Ships), η γνωστή MARPOL.
Μέσα σε μια 3ετια, δυο δεξαμενόπλοια ναυάγησαν σε Ευρωπαϊκές ακτές, προκαλώντας τεράστια οικολογική καταστροφή από τις χιλιάδες τόνους μαζούτ (crude oil) που χύθηκαν στην θάλασσα.
Στις 8 Δεκεμβρίου του 1999, το δεξαμενόπλοιο «Erika» με σημαία Μάλτας, μεταφέροντας 30.800 τόνους μαζούτ, καθώς έπλεε στα ανοικτά της Βρετάνης στη ΒΔ Γαλλία, συνάντησε σφοδρή θαλασσοταραχή και κόπηκε στα δύο. Σχεδόν 20.000 τόνοι μαζούτ χύθηκαν στη θάλασσα, ρυπαίνοντας 400 χλμ ακτογραμμής. Στις 13 Νοεμβρίου του 2002, το δεξαμενόπλοιο «Prestige» με σημαία Μπαχάμες, μεταφέροντας 77.000 τόνους μαζούτ, καθώς έπλεε ανοικτά της Γαλικίας στη ΒΔ Ισπανία, έπεσε σε καταιγίδα και εμφάνισε ρήγμα με αποτέλεσμα τη διαρροή του φορτίου του, ρυπαίνοντας 1.700 χλμ. ακτογραμμής σε Ισπανία, Πορτογαλία και Γαλλία.
Από τη διερεύνηση αυτών των ναυτικών ατυχημάτων, πρόεκυψε ένα κοινό στοιχείο : Αν είχαν προσεγγίσει έγκαιρα σε ασφαλές καταφύγιο (όρμο ή λιμάνι) ενδεχομένως να είχε αποφευχθεί το κόψιμο τους στα δυο και σίγουρα η ρύπανση που θα προκαλούσαν θα ήταν πολύ μικρότερη από αυτή που προκάλεσαν.
Έτσι, στις 26 Ιουνίου 2002 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ε.Ε εξέδωσαν την Οδηγία 2002/59 με την οποία προβλέπεται (άρθρο 20), μεταξύ άλλων, και ο προ – καθορισμός καταφυγίων (όρμων και λιμένων) – refuge ports από κάθε χώρα κράτος-μέλος της Ε.Ε ώστε, όταν ένα πλοίο βρεθεί μεσοπέλαγα σε κίνδυνο από οποιαδήποτε αιτία, κακοκαιρία, μηχανική βλάβη, πυρκαγιά κλπ, να μπορεί να κατευθυνθεί έγκαιρα και σε συνεννόηση με την αρμόδια αρχή, σε όρμο ή λιμάνι καταφυγής ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα τυχόν δυσμενή αποτελέσματα. Η Κοινοτική Οδηγία, με το ΠΔ 49/2005 «Κοινοτικό Σύστημα Παρακολούθησης και Κυκλοφορίας Πλοίων», ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο.

και… Πνευματικοί

Αλλά ό,τι συμβαίνει στη θάλασσα είναι μια εικόνα αυτών που συμβαίνουν και στην ανθρώπινη ζωή. Δεν παρομοιάζεται και η ανθρώπινη ζωή με θάλασσα ; Θάλασσα που δεν έχει μόνο ημέρες γαλήνης, αλλά έχει και ημέρες με θύελλες, ποικίλες θλίψεις και συμφορές.
Οι άνθρωποι, ως πλοία, κινδυνεύουν στην πολυτάραχη θάλασσα της ζωής. Κινδυνεύουν σωματικώς, αλλά πολύ περισσότερο κινδυνεύουν ψυχικώς και αναζητούν όρμο ή λιμάνι καταφυγής για να σωθούν.
Είδαμε για τους φυσικούς όρμους και λιμένες καταφυγής. Υπάρχουν αντίστοιχα και οι πνευματικοί λιμένες καταφυγής. Λιμένες καταφυγής, είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία μας με τα εκατομμύρια Μαρτύρων και Αγίων, η Παναγία μας, ο ιερός κλήρος, οι ορθόδοξοι ναοί και οι ιερές μονές, τα κατηχητικά σχολεία, κ.ο.κ.
Να πως εκφράζεται για το θέμα αυτό ο ιερός Χρυσόστομος :

«Καθάπερ λιμένας εν πελάγει, ούτω τας εκκλησίας εν ταις πόλεσιν έπηξεν ο Θεός, ίνα από της ζάλης των βιοτικών θορύβων ενταύθα καταφεύγοντες, γαλήνης μεγίστης απολαύωμεν. Ουδέ γαρ κυμάτων έστιν ενταύθα δείσαι τρικυμίαν, ου ληστών επιδρομάς, ου κακούργων έφοδον, ου πνευμάτων βίας, ου θηρίων επιβουλάς. Λιμήν γαρ εστιν απάντων τούτων απηλλαγμένος, λιμήν εστι ψυχών πνευματικός» (Ε.Π Migne 49, 363).
Όπως τα λιμάνια μες στο πέλαγος, έτσι τις εκκλησίες μέσα στις πόλεις εγκατέστησε ο Θεός, ώστε να καταφεύγουμε εδω από την ταραχή των φροντίδων της ζωής και έτσι να απολαμβάνουμε μέγιστη γαλήνη. Διότι εδώ δεν είναι δυνατόν να φοβηθείς τρικυμία κυμάτων, επιδρομές ληστών, έφοδο κακούργων, βία ανέμων, απειλές θηρίων. Λιμάνι είναι αυτό απαλλαγμένο από όλα τούτα τα κακά, λιμάνι ψυχών πνευματικό.

Στους κινδύνους της πολυτάραχης ζωής μας, προκειμένου να μη ναυαγήσουμε αλλά να σωθούμε, αναζητούμε λιμάνι καταφυγής. Είθε να το βρούμε. Αυτό θα μας βοηθήσει να συνεχίσουμε με ασφάλεια το ταξίδι μας και να καταπλεύσουμε αισίως και οριστικά στον ουράνιο λιμένα.

ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)

Πηγή : ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΜΗΝΙΑΙΟ
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΦΟΙΤΗΤΩΝ και ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ
«Η Δράση μας», Τεύχος Ιανουαρίου 2020