Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΚΖ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 1600

Τῆς ἁγίας Παρασκευῆς
26 Ἰουλίου
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

Γυναικειο προτυπο

Θὰ μιλήσω, ἀγαπητοί μου· ὑπάρχουν ἆραγε αὐτιὰ ν᾽ ἀκούσουν; Καὶ ἕνας ὅμως ν᾽ ἀ­κούσῃ, ἀξίζει τὸν κόπο· ἀλλὰ κι ἂν κανένας δὲν ἀκούσῃ, ἐγὼ τὸ καθῆκον μου κάνω, ἂς εἶ­μαι μιὰ «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ» (Ἠσ. 40,3. Μθ. 3,3. Μρκ. 1,3. Λκ. 3,4).
Ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει σήμερα μεγάλη ἑορτὴ καὶ πανήγυρι. Γιὰ ποιό λόγο θεσπίσθηκαν οἱ ἑορτὲς καὶ δὲν ὑπάρχει ἡμέρα τοῦ ἔτους χω­ρὶς ἑορτή; Γιὰ νὰ προβάλλωνται οἱ ἅ­γιοι ὡς πρότυπα πίστεως καὶ ἀρετῆς, κ᾽ ἐ­μεῖς νὰ γίνουμε μιμηταί τους. Οἱ ἅγιοι εἶνε ἡ πιὸ τρανὴ ἀπόδειξις ὅτι ἡ θρησκεία μας εἶνε ἀληθινή· ἀπέδειξαν, ὅτι αὐτὰ ποὺ διδάσκει τὸ Εὐαγγέλιο δὲν εἶνε θεωρία· ἐφαρμόζονται. Ἀπέδειξαν ὅτι, διὰ μέσου αὐτῶν, ὁ Χριστὸς ζῇ καὶ βασιλεύ­ει. Οἱ ἅγιοι εἶνε ἡ δόξα τοῦ Ἐσταυρωμένου.
Οἱ ἅγιοι ζοῦν σὲ κάθε ἐποχή· δὲν ὑπάρχει γε­νεά, ὅσο ἄπιστη κι ἂν εἶνε, ποὺ νὰ μὴν ἀναδεικνύῃ ἁγίους. Γι᾽ αὐ­τὸ εἶνε ἀναρίθμητοι, σὰν τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ, γαλαξίας ὁλόκληρος.
Ἕνα ἀστέρι ἀπὸ αὐτὰ εἶνε καὶ ἡ ἁγία Παρασκευή. Μιλήσαμε καὶ ἄλλοτε γι᾽ αὐτήν· τώρα θὰ τονίσουμε τρία – τέσσερα σημεῖα.

* * *

Ἡ ἁγία Παρασκευὴ εἶνε ἀληθινὸ πρότυπο. Τώρα οἱ γυναῖκες περιμένουν τὸ μοντέλλο ποὺ προβάλλει κάθε τόσο ἡ θεὰ μόδα, κι ὅ,τι πῇ ἐ­κείνη τὸ κάνουν. Λέει νὰ γδυθοῦν; γδύνον­ται· λέει νὰ κόψουν τὰ μαλλιά τους; τὰ κόβουν· λέει νὰ φορέσουν ἀντρικά; φοροῦν. Πρότυπο ἔχουν τὴ διεφθαρμένη γυναῖκα τῆς Δύσεως. Ἀλλὰ μοντέλλο φωτεινό, πρότυπο πίστεως καὶ ἁγιότητος, εἶνε ἡ ἁγία Παρασκευή. Ὅπως ἔζησε ἐκείνη, ἔτσι πρέπει νὰ ζήσουμε ὅλοι καὶ ἰδιαιτέρως οἱ Χριστιανὲς γυναῖκες.
⃝ Εἶνε πρῶτον πρότυπο παρθενι­κῆς ζωῆς. Γεν­νήθηκε σὲ σπίτι τῆς ῾Ρώμης καὶ ξεχώριζε γιὰ τὴν ὀμορφιά της· μπο­ροῦσε νὰ συνάψῃ τὸν πιὸ ζηλευτὸ γάμο. Καὶ μολονότι πολλοὶ τὴ ζήτησαν, αὐτὴ προτίμησε κάτι ἄλλο· ἔμεινε ἀ­φωσιωμένη στὸ Θεὸ ψυχὴ καὶ σῶμα. Διάλεξε ὡς Νυμφίο της τὸ Χριστό, καὶ ἔζησε μὲ παρθενία. Γι᾽ αὐτὸ σήμε­ρα ἡ Ἐκ­κλησία μας ψάλλει τὸ ἐγκώμιο τῆς παρθενίας· «…Ὦ παρθενία, ναὸς Θεοῦ! ὦ παρ­θενία, μαρτύρων δόξα! ὦ παρθενία, ἀγγέλων συμμέτοχε…» (δοξ. αἴν.).
Στὴν κοινωνία μας δυστυχῶς, ἂν μέσα στὶς χιλιάδες κοπέλλες παρουσιαστῇ καμμιὰ νὰ θέ­λῃ νὰ μείνῃ παρθένος γιὰ ν᾽ ἀφοσιωθῇ στὸ Θεό, οἱ δικοί της κλαῖνε ἀντὶ νὰ χαίρωνται. Λέ­γον­τας αὐτὰ δὲν ὑποτιμοῦμε τὸ γάμο, ποὺ εἶνε σωτήριο μυστήριο. Ὅποια κοπέλλα θέλει ν᾽ ἀ­κολουθήσῃ τὸ δρόμο τοῦ γάμου μὲ συνέπεια, ν᾽ ἀναλάβῃ τὸ ζυγό του χωρὶς νὰ ζητάῃ διαζύ­γιο, νὰ τηρήσῃ τὸ νόμο τῆς τεκνογονίας καὶ νὰ προσπαθήσῃ ὄχι ἁπλῶς νὰ κάνῃ παιδιὰ ἀλλὰ νὰ κάνῃ ἁγίους, ὅπως ἔλεγε ἕνας ῾Ρῶ­σος στά­ρετς, καλῶς παντρεύεται. Ὅταν ὅμως μιὰ κοινωνία πνίγεται στὴ διαφθορά, καταντᾷ Σόδομα καὶ Γόμορρα καὶ παροργίζῃ τὸν Κύριο, τότε ἡ ἀνάγκη ἐξυγιάνσεως εἶνε ἐπιτακτικὴ καὶ ἡ ἀξία τῆς παρθενίας λαμπρότερη. Τί νὰ τὰ κά­νῃς τὰ κεριὰ καὶ τὶς λαμπάδες στὴν εἰκόνα τῆς ἁγίας, ἂν δὲν τιμᾷς τὸ πρότυπό της;
⃝ Ὑπόδειγμα λοιπὸν παρθενικῆς ζωῆς ἡ ἁγία Παρασκευή. Ἦταν ἔπειτα ὑπόδειγμα ἱεραποστολικῆς προσφορᾶς. Δὲν κλείστηκε στὸ μονα­­στήρι γιὰ πάντα. Εἶχε ζῆλο γιὰ τὴ σωτηρία καὶ ἄλλων· βγῆκε ἔξω, πῆγε μακριά, σὲ πολιτεῖες καὶ χωριά, πέταξε σὰν ἀετός, σὰν ἀπόστολος τῶν ἐθνῶν. Κήρυξε μὲ φλογερὴ καρδιά, ἔγινε μαγνήτης, τράβηξε πλήθη ἀνθρώπων, ἄντρες – γυναῖκες, ποὺ βαπτίσθηκαν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος.
Ὑπάρχουν σήμερα ἱεραποστολικὰ πρόσωπα; Ὑπάρχουν δόξα τῷ Θεῷ. Αὐτὰ κρατοῦν τὰ κα­τηχητικὰ σχολεῖα, καλοῦν τὰ παιδιὰ καὶ τὰ διδάσκουν. Πηγαίνουν ἀπὸ χωριὸ σὲ χωριό, ἐρ­γάζονται ἀμισθί, χωρὶς ἀμοιβή, κηρύττουν τὸ εὐαγγέλιο, λαμπρύνουν τὴν Ἐκκλησία.
⃝ Ἡ ἁγία Παρασκευὴ εἶνε ἀκόμα πρότυπο σεμνότητος. Κοιτάξτε την στὴν εἰκόνα πῶς εἶνε ζωγραφισμένη. Τὴ βλέπετε; Μὲ τὴ μαντήλα στὸ κεφάλι, μὲ τὰ ροῦχα νὰ σκεπάζουν τὸ κορμὶ μέχρι τὰ ἄκρα. Ἔτσι θέλει τὴ γυναῖκα ὁ Χριστός, ἔτσι ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ἔτσι καὶ ἡ παράδοσι τοῦ γένους μας.
Τώρα τί γίνεται; Ξέρετε πολὺ καλά… Ἐρωτῶ τὶς γυναῖκες. Δὲ μοῦ λέτε σᾶς παρακαλῶ, ἐὰν ὑποτεθῇ ὅτι ἀναθέτετε σ᾽ ἕνα ζωγράφο νὰ σᾶς ζωγραφίσῃ τὴν ἁ­­γία Παρασκευή, κι αὐτὸς τὴν παριστάνῃ διαφορετικὴ ἀπ᾽ ὅ,τι εἶνε, θὰ τὴ δεχθῆτε; Ἂν τὴν ζωγραφίσῃ μὲ κομμένα μαλλιά, μὲ χείλη καὶ μά­τια βαμμένα, μὲ ἄκοπα κόκκινα νύχια, μὲ στήθη ἔκθετα, μὲ μπράτσα γυμνὰ καὶ πόδια ἀκάλυπτα πάνω ἀπ᾽ τὰ γόνατα, θὰ τολμούσατε τέ­τοια εἰκόνα νὰ τὴ βάλετε στὸ σπίτι σας; Μοῦ φαίνεται πὼς θὰ τὸν λυντσάρατε φωνάζοντας· Ἄτι­με ἄνθρωπε, ἔτσι γελοιοποιεῖς τὴν ἁγία; δὲν ἦταν ἔτσι ἡ ἁγία Παρασκευή!… Λοιπὸν ἡ ἁγία Παρασκευὴ εἶνε κα­θρέφτης σας. Κοιτάξτε την καλὰ καὶ πέστε μου· εἶστε ἔτσι ντυμένες, ὅπως θέλει ἐκείνη; Ξέρω πολὺ καλὰ ὅτι σχολιάζετε καὶ μὲ ἐμπαίζετε γι᾽ αὐτὰ ποὺ σᾶς λέω· ἀλλὰ ἐγὼ θὰ σᾶς λέω τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ, δὲν ἔχω ἄλλο λόγο νὰ πῶ.
Ὅταν ρώτησαν τὸν ἅγιο Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλὸ πότε θὰ ἔρ­θῃ τὸ τέλος τοῦ κόσμου, ἀπήντησε· Ὅταν δῆτε τὴ γυναῖκα γυμνὴ στὸ δρόμο. Παλαιότερα ἡ τίμια γυναίκα δὲν δεχόταν νὰ δείξῃ τὸ κορμί της οὔτε στὸ γιατρὸ ὅταν ἀρρώ­σταινε, καὶ αὐτὸ κρατοῦσε ψηλὰ ὅλη τὴν κοινωνία. Σήμερα οἱ γυναῖκες ἔγιναν ἀδιάντροπες, καὶ αὐτὸ ἐπηρεάζει ὀλέθρια τὸν κόσμο. Ἀπ᾽ αὐτὴ τὴ γύμνια προέρχεται ἡ πορνεία, ἡ μοιχεία, τὰ διαζύγια καὶ ἄλλα ἐγκλήματα.
Ἀλλὰ δόξα τῷ Θεῷ ὑπάρχουν ἀκόμα καὶ γυ­ναῖκες σεμνές. Πρὸ καιροῦ βρέθηκα στὴν Πρέ­σπα, στὸ νησάκι τοῦ Ἁγίου Ἀχιλλίου. Ὅ­ταν τε­λείωσε ἡ ἐκκλησία καὶ βγήκαμε ἔξω, βλέπω μιὰ ἡλικιωμένη γυναῖκα ποὺ ἦταν ντυμένη σὰν τὴν Παναγιά, μὲ τὸ κεφάλι της καλυμμένο σὰν τὴν ἁγία Παρασκευή, καὶ χάρηκα. Δίπλα της ἦταν μιὰ κοπέλλα μὲ τὰ μαλλιὰ κομμένα, τὰ χείλη βαμμένα, καὶ φοροῦσε παντελόνι παρακαλῶ. Λέω λοιπὸν στὴ γριά· ―Μπράβο, εἶ­σαι σὰν τὴν Παναγιὰ καὶ σὰν τὴν ἁγία Παρασκευή. Δὲ μοῦ λές, δέχεσαι ν᾽ ἀλλάξῃς τὴ φορεσιά σου, νὰ ντυθῇς σὰν κι αὐτήν; ―Ἄ ὄχι· ἐ­γὼ ἔμαθα ἔτσι ἀπὸ τὴ γιαγιὰ καὶ τὴ μάνα μου. ―Ἂν σοῦ δώσουμε μία λίρα, ἀλλάζεις; ―Ἑκα­τὸ καὶ χίλιες λίρες νὰ μοῦ δώσετε, δὲν ἀλλάζω!… Πῆγα καὶ στὴν Τριανταφυλλιά, ἕνα χωριὸ πάνω στὸ Βίτσι, σὲ ὑψόμετρο χίλια μέτρα. Κ᾽ ἐκεῖ οἱ γυναῖκες ἦταν σὰν τὴν Παναγιά.
⃝ Ἡ ἁγία Παρασκευὴ λοιπὸν εἶνε πρότυπο παρ­θενικῆς ζωῆς, ἱεραποστολικῆς προσφορᾶς, γυ­ναικείας σεμνότητος. Θὰ προσθέσω κάτι ἀ­κόμα. Ἡ ζωὴ καὶ ἡ δραστηριότητά της προκά­λεσε τὴ μανία τῶν εἰδωλολατρῶν. Τὴν ἔπιασαν, τὴν ὡδήγησαν μπροστὰ στὸν τύραννο κι αὐ­τὸς τὴ ρώτησε· ―Εἶσαι Χριστιανή; ―Εἶμαι Χριστι­ανή. (Τώρα αὐτὸ δὲ στοιχίζει τίποτα. Ἴ­σως ἔρ­θῃ ὅ­μως πάλι καιρὸς ποὺ θὰ στοιχίζῃ). ―Ἀρ­νεῖσαι τὸ Χριστό; ―Δὲν τὸν ἀρνοῦμαι. ―Σοῦ δίνω δι­ορία μία ὥρα. ―Ὅσες ὧρες κι ἂν μοῦ δώσῃς, δὲν τὸν ἀρνοῦμαι. ―Σεβάσου τὰ εἴδω­λα, θυσί­ασε στοὺς θεούς. Τότε, στὴ διαταγὴ αὐ­τὴ ἡ ἁ­γία ἀπήντησε μὲ ἕνα ῥητὸ τῆς Παλαιᾶς Διαθή­κης· ―«Θεοί, οἳ τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν οὐκ ἐ­ποίησαν, ἀπολέσθωσαν», θεοὶ ποὺ δὲν δη­μιούργησαν τὸν οὐρανὸ καὶ τὴ γῆ νὰ χαθοῦν (Ἰερ. 10,11). Τέτοια ἀπάντησι ἔδωσε καὶ ἀργότερα μαρ­τύ­ρησε. Τὸ περιστατικὸ αὐτὸ δείχνει ὅτι ἡ ἁγία μελετοῦσε τὴν ἁγία Γραφή.
Στὸ σημεῖο αὐτὸ πρέπει νὰ ὁμολογήσουμε ὅτι, παρ᾽ ὅλη τὴν προσπάθεια ποὺ ἔχει γίνει ἀ­πὸ ἐργάτες τοῦ εὐαγγελίου, εἴμεθα λαὸς ποὺ δὲν διαβάζουμε τὴν ἁγία Γραφή, ποὺ γράφτη­κε μάλιστα στὴ δική μας γλῶσσα, τὴν ἑλληνι­κή. Ἄλλοι λαοί, μὴ ὀρθόδοξοι, τὴ διαβάζουν οἰκογενειακῶς καὶ ἀποτελοῦν ἔλεγχο γιὰ μᾶς.

* * *

Τὸ φωνάζω κ᾽ ἐγώ, ἀγαπητοί μου, τόσα χρό­νια, μὰ ποιός ἀκούει; Πατέρα καὶ μάνα, ἂν εἶ­στε Χριστιανοί, μέρα χωρὶς φαγητὸ νὰ περνάῃ, χωρὶς ἁγία Γραφὴ νὰ μὴν περνάῃ.
Λοιπὸν σᾶς βάζω κανόνα. Δὲ σᾶς λέω νὰ νη­στέψετε αὐστηρότερα, οὔτε νὰ κάνετε τρα­κόσες μετάνοιες, οὔτε νὰ πᾶτε στοὺς ἁγίους Τόπους· σᾶς βάζω κανόνα – κι ἀλλοίμονο ἂν δὲν τὸν τηρήσετε· ἀπὸ δῶ κ᾽ ἐμπρὸς ἀρχίστε νὰ μελετᾶτε τὴν ἁγία Γραφή! Δῶστε μου σπίτια, δῶστε μου χωριά, δῶστε μου ἕνα ἔθνος ποὺ νὰ ἔχουν ὁδηγὸ τὴν ἁγία Γραφή! Ὦ Ἑλλά­δα, μὲ τὸ Εὐαγγέλιο θὰ ἤσουν σήμερα παράδεισος. Κανόνα σᾶς βάζω· ἀγοράστε τὴν ἁγία Γραφὴ καὶ ἀρχίστε τὴ μελέτη οἰκογενειακῶς.
Ἀκοῦστε με. Κι ὅταν σεῖς μία μέρα πεθάνε­τε, τὰ παιδιά σας θὰ ξεχάσουν τί τοὺς εἶπε ὁ δά­σκαλος κι ὁ καθηγητής, ἀλλὰ τὰ λόγια τοῦ Εὐ­αγγελίου ποὺ θὰ τοὺς ἔχετε δώσει θὰ τὰ θυμοῦνται. Διαφορετικά, θὰ ᾽ρθοῦν στοὺς τάφους σας καὶ θὰ λένε· Μᾶς δώσατε σπίτια καὶ ἀνέσεις κ.τ.λ., ἀλλὰ Θεὸ δὲ μᾶς δώσατε· ἀνάθεμά σας. Γιὰ νὰ μὴν ποῦν τὸ λόγο αὐτὸ οἱ νέες γενεές, ἀνοῖξτε τὴ Γραφὴ καὶ στηριχθῆτε στὰ λόγια της. Τότε ὁ Θεός, διὰ πρεσβειῶν τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, θὰ εἶνε μαζί σας.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὴν ἱ. μονὴ Ἁγ. Παρασκευῆς Μηλοχωρίου – Ἑορδαίας τὴν 26-7-1988 κατὰ τὴν θ. λειτουργία