Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΛΖ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2313

Κοίμησις Θεοτόκου (Λκ. 10,38-42· 11,27-28)
Σάββατο 15 Αὐγούστου 2020
Του Μητροπολιτου Φλωρίνης Αυγουστινου

Θεομητορικη αγνεια, ταπεινωσις, υπομονη

«Ἰδοὺ γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν μακαριοῦσί με πᾶσαι αἱ γενεαί» (Λουκ. 1,48)

Μεγάλη ἑορτὴ ἔχουμε σήμε­ρα, ἀγαπητοί μου. Τιμοῦμε κ᾽ ἐφέτος τὴν Κοίμησι τῆς Μητρὸς τοῦ Κυρίου μας, τῆς ἀ­ει­παρθένου Μα­ρί­ας. Ἡ Παναγία ἑλκύει πάντα τὴν εὐ­λά­βεια τῶν πι­στῶν. Καμ­μία ἁγία δὲν φτάνει τὸ ὕ­ψος της, καμ­μία βασί­λισσα δὲν τιμᾶται ὅσο ἐκείνη, καμμία γυναίκα δὲν γνώρισε τὴ δική της δόξα.
Ὄ­χι μία γενεὰ ἀλλὰ «πᾶσαι αἱ γενεαὶ» τῶν ἀν­θρώπων τὴν τιμοῦν καὶ τὴν μακαρίζουν, ὅ­πως προφήτευσε ἡ ἴδια (Λουκ. 1,48). Σὲ σπίτια καὶ σὲ ναοὺς τὴν ὕ­μνησαν οἱ πατέρες καὶ οἱ προπάτορές μας, τὴν ὑμνεῖ στὶς ἡμέρες μας ἡ δική μας γενεά, καὶ θὰ τὴν ὑμνοῦν οἱ γενεὲς ποὺ θὰ παρελάσουν στὸ μέλλον προσφέρον­τας σ᾽ αὐτὴν φόρο τιμῆς καὶ μακαρισμοῦ.
Ποῦ ὀφείλεται ἡ μεγάλη αὐτὴ δόξα τῆς Παν­αγίας; μήπως στὰ πλούτη της; μήπως στὴν ἔν­δοξη καταγωγή της; μήπως στὴν κοινωνικὴ θέσι της; Ὄχι. Ἡ Παναγία δὲν εἶχε τίπο­τε ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ θαμπώνουν τὰ μάτια τῶν ἐπιπολαίων ἀνθρώπων. Δὲν ἦταν πλούσια· μία φτωχὴ – φτω­χότατη κόρη τῆς Ναζαρὲτ ἦ­ταν. Δὲν εἶχε ἔν­δοξη καταγωγή· ἀπὸ γονεῖς ἀσήμους εἶχε γεννηθῆ. Δὲν ἔζησε στὰ μεγάλα κέντρα.
Καὶ ὅμως αὐτὴ ἡ φτωχή, ἡ ἄσημη, ἡ ἄ­γνωστη, ἔγινε ξαφνικὰ ἡ πιὸ γνωστή, ἡ πιὸ ἀναγνωρισμένη, ἡ πιὸ σεβαστὴ γυναίκα στὸν κόσμο ἀνὰ τοὺς αἰῶνες. Ἔχει στήσει τὸ θρόνο της ἀσάλευτο μέσα στὶς καρδιὲς τῶν ἀν­θρώπων· εἶνε ἡ βασίλισσα τοῦ κόσμου. Μπρο­στά της καὶ ἡ πιὸ ἔνδοξη βασίλισσα τῆς γῆς εἶνε μία σκιά, ἕνα πελώριο μηδενικό. Μπρο­στά της γονατίζουν βασιλιᾶδες καὶ τὴν παρακαλοῦν σὰν δοῦλοι καὶ ὑπηρέτες. Πραγματικὰ τὴν μακαρίζουν «πᾶσαι αἱ γενεαί».
Καὶ τῆς ἀξίζει νὰ τὴν μακαρίζουν καὶ νὰ τὴν τιμοῦν. Ὄχι μόνο διότι εἶνε ἡ μητέρα Ἐκείνου ποὺ ἐξουσιάζει τὰ σύμπαντα, Ἐκείνου ποὺ πρα­­γματικὰ εἶνε «ὁ βασιλεὺς τῶν βασιλευόν­­των καὶ κύριος τῶν κυριευόντων» (Α΄ Τιμ. 6,15). Ἀξίζει νὰ τὴν μακαρίζουμε ὄχι μόνο διότι εἶνε ἡ μητέ­­ρα τοῦ μεγαλυτέρου Εὐεργέτου τοῦ κόσμου, Ἐκείνου ποὺ ἐπάνω στὸ σταυρὸ ἐπισφράγισε τὴν ἀγάπη του μὲ τὸ αἷμα του. Ἀξίζει νὰ τὴν μα­κα­ρίζουμε ὄχι μόνο διότι εἶνε ἡ Μητέρα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀλ­λὰ διότι καὶ ἡ ἴδια ἔχει προσωπικὴ ἀξία. Ρωτᾶτε, ποιά ἀξία;

* * *

Ἡ Παναγία, ἀδελφοί μου, εἶνε ἡ ἁγιώτερη γυναίκα τοῦ κόσμου, ἡ ἐν­σάρ­κωσις τῆς γυναι­κείας ἀρετῆς· εἶνε • τὸ κρίνο τῆς ἁγνείας καὶ τῆς παρθενίας, • τὸ θυμίαμα τῆς ταπεινοφρο­σύνης, • τὸ πρότυπο τῆς ὑπομονῆς.

⃝ Εἶνε τὸ κρίνο τῆς ἁγνείας. Ὡς κόρη ἡ Παν­αγία ἔμεινε ἡ ἁγνὴ καὶ ἀμόλυντος. Ὁ σατα­νᾶς δὲν μπόρεσε νὰ τὴν πλησιάσῃ, νὰ τὴ μολύνῃ, οὔ­τε στὴν ψυ­χὴ μὲ λογισμὸ οὔτε στὸ σῶμα μὲ ἀ­καθαρσία σαρκός. Ἔμεινε καθαρή, λευ­κὴ σὰν τὸ χιόνι ποὺ εἶνε στὶς κορυφὲς καὶ δὲν τὸ πατοῦν βρωμερὰ πόδια καν­­ενός. Ἡ Παρθένος, ὅ­πως γι᾽ αὐτὴν λέει τὸ ᾎ­σμα τῶν ᾀσμάτων, εἶ­νε τὸ «κρίνον», ποὺ φύτρωσε κι ἀναπτύχθηκε μέ­σα στ᾽ ἀγκάθια τῆς κοινω­νίας (βλ. ᾎσμ. 2,1-2), καὶ ὅ­μως δι­ατήρησε ὅλη τὴ δροσιὰ καὶ ὀμορφιά του. Κανένα χέρι δὲν τόλμησε νὰ τ᾽ ἀγγίξῃ. Γιατὶ ἡ τελεία ἁγνότης ἀφοπλί­ζει καὶ τὸν πιὸ βέβηλο.
Εἶνε λοιπὸν μακαρία διότι ὑπῆρξε ἁγνή· καὶ μόνο οἱ ἁγνοὶ καὶ παρθένοι εἶνε μακάριοι, εὐ­τυχεῖς, γιατὶ μέσα στὴν ψυχή τους ἔχουν τὸν οὐρανό, ἐνῷ ἀντιθέτως στὴν καρδιὰ τοῦ σαρκολάτρου φωλιάζει ὅλος ὁ ᾅδης. Δὲν τὸ εἶ­πε ὁ Χριστός; «Μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται» (Ματθ. 5,8).
⃝ Μακαρίζεται, ἔπειτα, ἡ Παναγία μας, γιατὶ εἶνε τὸ θυμίαμα τῆς ταπεινοφροσύνης ποὺ εὐ­ωδιάζει τὸν κόσμο. Δὲν ὑ­­περη­φανεύθηκε ποτέ. Ὤ, ἡ ὑπερηφάνεια εἶνε ἡ μεγάλη ἀρρώστια ὅλων μας, ἰδίως ὅμως τῶν γυναικῶν.
Γυναίκα ταπεινὴ εἶνε εὕρημα, εἶνε ἕνας θη­σαυρὸς σ᾽ αὐτὸ τὸν κόσμο. Καὶ τέτοιος θησαυρὸς ταπεινοφροσύνης βρέθηκε ἡ Παναγία μας. Ἦταν ἡ «κεχαριτωμένη» (Λουκ. 1,28)! ἡ κόρη δηλα­δὴ ἐκείνη, τὴν ὁποία ἐκόσμησε ὄχι ἄν­θρωπος ἀλλὰ ὁ Θεὸς μὲ ὅλα τὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ χαρίσματα. Τὸ ἀποκορύφωμα ἦταν ὅτι τὴν ἀξίωσε νὰ γίνῃ «ἡ μητέρα» τοῦ Υἱοῦ του (βλ. ἔ.ἀ. 1,43). Μεγάλη ἡ τιμή, ἄφθαστη ἡ δόξα της. Ὅλες οἱ ἄλλες γυναῖκες γέννησαν θνητούς, αὐτὴ γέννησε τὸν Ἀθάνατο!
Καὶ ὅμως γιὰ ὅλες αὐτὲς τὶς τιμὲς δὲν ὑπερηφανεύεται. Δὲν διαδίδει τὸ μεγάλο μήνυμα τοῦ ἀγγέλου. Τὸ κρατάει μυστικὰ μέσα της, ὅ­πως κάνουν γιὰ τὰ τιμαλφῆ τους ὅλες οἱ σώφρονες ψυχές. Μένει ἡ ταπεινή, ὅπως ἦταν καὶ πρίν. Ἢ μᾶλλον προχωρεῖ ἀκόμη περισσό­τερο σὲ βάθος ταπεινώσεως. Στὸν ἀρχάγγελο Γαβριήλ, ποὺ τῆς ἔφερε τὸ μεγάλο μήνυμα, πῶς ἀπαντᾷ· «Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου» (ἔ.ἀ. 1,38). Εἴδατε πῶς ὀνομάζει τὸν ἑαυτό της· δούλη, δὲν βρίσκει ἄλλο χαρακτηρισμὸ νὰ πῇ. Καὶ τί εἶνε πράγματι ὁ ἄνθρωπος, ἀκόμη καὶ ὁ πιὸ ἔνδοξος καὶ δυνα­τός, μπροστὰ στὸ Θεὸ παρὰ ἕνας δοῦλος;
Δούλη χαρακτηρίζει τὸν ἑαυτό της ἡ Παν­αγία μας· ἀλλὰ ἐπειδὴ ἔδειξε τέτοια ταπείνω­σι, γι᾽ αὐτὸ ἀκριβῶς ὁ Κύριος, ὁ Θεὸς τῶν τα­πεινῶν (πρβλ. Β΄ Κορ. 7,6), ἀπὸ δούλη τὴν ἀνέδειξε Βασί­λισσα τῶν οὐρανῶν (βλ. Ψαλμ. 44,10-16). Γιατὶ ἀδελφοί μου οἱ θρόνοι τῶν οὐρανῶν ἀνήκουν στοὺς ταπει­νούς (πρβλ. Ματθ. 19,28. Λουκ. 1,52. Ἀπ. 3,21· 20,4). Τὸν θρόνο της τὸν θεμελίωσε ἐπάνω στὴν τα­πείνωσι· γι᾽ αὐτὸ καὶ ἡ δόξα της εἶνε ἀμάραν­τη, γι᾽ αὐτὸ καὶ τὴν «μακαρίζουν πᾶσαι τῶν ἀνθρώπων αἱ γενεαί».
⃝ Μακαρίζεται τέλος ἡ Παναγία γιατὶ εἶνε τὸ πρότυπο τῆς ὑπομονῆς. Ὡς μητέρα ἔδειξε ὑ­πομονὴ μοναδική. Πέρασε καὶ αὐτὴ ἀπὸ τὸ καμί­νι τῆς θλίψεως καὶ τοῦ πόνου, ἀπ᾽ τὸ ὁ­ποῖο θὰ περάσῃ ἐξάπαντος κάθε ἄνθρωπος. Δοκιμάστηκε πολὺ στὴ ζωή της.
Ἤπιε πολλὰ φαρμά­κια. Ποιά ἀπ᾽ ὅλα αὐτὰ νὰ θυ­μηθοῦμε τώρα; Ὁ Ἡρῴδης ζητάει νὰ ἐξ­οντώσῃ τὸ μονάκριβο παιδί της, καὶ ἡ Μάνα ἀ­­ναγκάζεται νὰ τὸ πάρῃ νύχτα καὶ μέσ᾽ στὸ χει­μῶνα νὰ φύγουν πρόσφυγες στὴν Αἴγυπτο. Πόσες θλίψεις θὰ δοκίμασε καὶ στὴν ἐξορία της, ἕνας Θεὸς τὸ ξέρει. Ὁ Ἡρῴδης πεθαίνει, ἐπιστρέφουν στὴ Ναζαρὲτ κ᾽ ἐκεῖ ζοῦν τὴ ζωὴ τῶν φτωχῶν ἀνθρώπων. Χαίρεται ἡ Παναγία βλέποντας τὸ παιδί της νὰ μεγαλώνῃ σὰν βλα­στάρι, μὰ ἡ χαρὰ δὲν διαρκεῖ. Ὁ Ἰησοῦς βγαίνει στὸν δημόσιο βίο καὶ ἀρχίζει τὸ ἔργο τῆς σωτηρίας μας. Τρία χρόνια διδάσκει, θαυματουργεῖ, εὐεργετεῖ τὸν κόσμο. Κ᾽ ἔπειτα;
Ὁ κόσμος, ὡς πληρωμὴ τῶν κόπων του, τοῦ προσ­φέρει ἕνα σταυρό. Ἀλλὰ τὴν ὥρα αὐτὴ τοῦ Γολγοθᾶ κάτω ἀπ᾽ τὸ σταυρὸ δὲν βλέπω τοὺς στρατιῶτες, δὲν βλέπω τοὺς γραμματεῖς καὶ φαρισαίους, δὲν βλέπω τὸν ὄχλο ποὺ φωνάζει καὶ βλασφημεῖ· βλέπω μιὰ μάνα, βλέπω τὴν Παναγία μας. Ὤ πόσο μεγάλος εἶνε ὁ πόνος της! Βλέπει τὸ παιδί της καρφωμένο πάνω στὸ ἀτιμωτικὸ ξύλο. Τὴν ὥρα αὐ­τὴ «μαχαί­ρι δίκοπο τρυπάει» ὄν­τως, κατὰ τὸ λόγο τοῦ Συμεών, τὴν εὐαίσθητη καρ­διά της (βλ. Λουκ. 2,35).
Ὄντως, καμμιά μητέρα δὲν δοκίμασε τὸν πό­νο ὅπως τὸν δοκίμασε ἡ Παναγία, ἀλλὰ καὶ καμμία δὲν ἔδειξε τὴν ὑπομονὴ ποὺ ἔδειξε ἐκείνη.

* * *

Ἀδελφοί μου ὅσοι ἑορτάζουμε τὴν ἱερὰ μνή­μη τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, ἡ Μητέρα τοῦ Κυρίου μᾶς καλεῖ ὄχι ἁπλῶς νὰ τῆς ἀνάψουμε κεριὰ καὶ λαμπάδες, ἀλλὰ νὰ μιμηθοῦμε τὸν πανάγιο βίο της. Αὐτὴ εἶνε ὁ καθρέ­­φτης τῆς ἁγνότητος, τῆς ταπεινώσεως καὶ τῆς ὑπομονῆς. Σ᾽ αὐτὸν ἂς καθρεφτιζώμαστε τακτικὰ ὅλοι, ἰδίως ὅμως οἱ γυναῖκες. Γι᾽ αὐτὸ προτοῦ νὰ τελειώσω αἰσθάνομαι τὴν ἀνάγ­κη ν᾽ ἀπευθύνω λίγες λέξεις πρὸς αὐτές.
Χριστιανὲς κόρες! Μιμηθῆτε τὴν ἁγνότητα τῆς Παναγίας καὶ «τὴν ὡραιότητα τῆς παρθενίας» της (Ἀκάθ. ὕμν.). Ἡ παρθε­νία ψυχῆς καὶ σώμα­τος εἶνε τὸ ὡραιότερο στε­φάνι. Κορίτσι χωρὶς τὸ στεφάνι αὐτό, ἂς ἔχῃ τοῦ κόσμου τ᾽ ἄλλα στολίδια, εἶνε ἕνα λουλούδι μαραμένο, ἢ μᾶλ­λον ἕνα λερωμένο κουρέλι, χωρὶς ἀξία.
Χριστιανὲς γυναῖκες! Μιμηθῆτε τὴν ταπείνω­σι τῆς Παναγίας. Μὴ λησμονεῖτε ὅτι, ἂν ἡ ὑ­περηφάνεια τῆς Εὔας ἔδιωξε τὸν κόσμο ἀπὸ τὸν παράδεισο, ἡ ταπείνωσις τῆς Παρθένου Μαρίας μᾶς ἄνοιξε πάλι τὶς πύλες τοῦ παραδείσου. Γυναίκα ὑπερήφανη εἶνε πνοὴ τῆς κο­­λάσεως ποὺ καίει, γυναίκα ταπεινὴ εἶνε αὔρα τοῦ πα­ραδείσου ποὺ δροσίζει.
Χριστιανὲς μητέρες, σεῖς ποὺ ἔχετε παιδιὰ καὶ δοκιμάζετε πολλὰ φαρμάκια! Μιμηθῆτε τὴν ὑπομονὴ τῆς Μητέρας τοῦ Κυρίου. Ζη­τῆ­στε νὰ σᾶς χαρίσῃ τὴν ὑπομονή της. Καὶ ὅσες φορὲς ἡ θλῖψις ἔρχεται νὰ κάμψῃ τὴ μητρι­κή σας ἀντοχή, ἀναλογισθῆτε τὴν Παναγία μας, τὴ μητέρα τοῦ πόνου καὶ τῆς ὑπομονῆς.
Τὸ ὄνομα τῆς Παναγίας νὰ ἔχουμε στὰ χείλη μας, τὸ ἄρωμα τῆς ἀρετῆς της ἂς ἀναπνέουμε ὅλοι. Ἂς ζήσουμε ἁγνοί, ταπεινοί, ὑπομο­νετικοί, γιὰ ν᾽ ἀξιωθοῦμε τῶν ἀθανάτων βραβείων, τὰ ὁποῖα ἔλαβε ἡ ἁγνή, ἡ ταπεινή, ἡ ὑπομονητικὴ Θεομήτωρ· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος