KΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ
Ἰωάν. 3, 13-17
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

Ο ΧΑΛΚΙΝΟΣ ΟΦΙΣ

«Καθῶς Μωϋσὴς ὕψωσε τὸν ὄφιν ἐν τῆ ἐρήμω, οὕτως ὑψωθῆναι δεῖ τὸν υἱόν του ἀνθρώπου, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλʼ ἔχη ζωὴν αἰώνιον»(Ίωάν. 3, 14)

ΣΕ ΛΙΓΕΣ ΜΕΡΕΣ, ἀγαπητοί, ἔρχεται ἡ γιορτὴ τῆς ὑψώσεως τοῦ τιμίου σταυροῦ. Ἡ γιορτὴ αὐτὴ συνδέεται μὲ πολὺ μεγάλα γεγονότα θρησκευτικῆς καὶ ἐθνικῆς σημασίας. Ὁ λαὸς συρρέει στοὺς ναοὺς καὶ μὲ εὐλάβεια προσκυνεῖ τὸν τίμιο σταυρό.
Ἀλλὰ φτάνει νὰ πηγαίνουν στὴν ἐκκλησία καὶ νʼ ἀσπάζωνται μόνο τὸ ξύλο τοῦ σταυροῦ, χωρὶς ἡ σκέψι καὶ ἡ καρδιά τους νὰ πηγαίνουν στὸ μεγάλο γεγονὸς ποὺ διαδραματίστηκε πάνω στὸ σταυρό, ποιά ἡ ὠφέλεια;
Σταυρὸς ὑπῆρχε καὶ πρὸ Χριστοῦ. Ἀλλὰ τότε χρησιμοποιόταν σὰν μέσο ἐκτελέσεως ἀνθρώπων ποὺ διέπραξαν φοβερὰ ἐγκλήματα. Φρίκη προκαλοῦσε ἡ θέα τοῦ σταυροῦ. Ἀλλʼ ἀπὸ τότε ποὺ ὁ Χριστὸς ὑπέστη τὸ σταυρικὸ θάνατο, συνέβη κάτι ποὺ προκαλεῖ τὴν ἔκπληξι καὶ τὸ θαυμασμό. Ὁ σταυρὸς ἀπὸ ξύλο κατάρας ἔγινε ξύλο εὐλογίας. Ὀ Ἐσταυρωμένος ὑπῆρξε καὶ ὑπάρχει πηγὴ ἀπείρων εὐλογιῶν γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα.

* * *

Ὁ Χριστὸς ἔπρεπε νὰ σταυρωθῆ. Γιατί; Στὸ σοβαρώτατο αὐτὸ ἐρώτημα, ποὺ ἔχει σχέσι μὲ τὴ σωτηρία ὅλων μας, δίνει ἀπάντησι ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς στὸ Εὐαγγέλιο ποὺ διαβάστηκε σήμερα, Κυριακὴ πρὸ τῆς ὑψώσεως τοῦ τιμίου σταυροῦ.
Πέντε στίχοι εἶνε τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο. Ἀλλʼ οἱ λίγοι αὐτοὶ στίχοι περιέχουν μεγάλα καὶ ὑψηλὰ νοήματα. Ἀποκαλύπτει ὁ Κύριος, ὅτι κάτι ποὺ συνέβη πρὶν ἀπὸ 1.500 χρόνια π.Χ., στὴν ἐποχὴ τοῦ Μωυσῆ, ἦταν συγχρόνως καὶ μιὰ προφητικὴ εἰκόνα τοῦ τί θὰ συνέβαινε πάνω στὸ λόφο τοῦ Γολγοθᾶ.
Ἀλλὰ ποιό εἶνε τὸ προφητικὸ αὐτὸ γεγονός; Ἄς ἀνοίξουμε τὴν Παλαιὰ Διαθήκη, τὸ βιβλίο ποῦ λέγεται Ἀριθμοί, στὸ κεφάλαιο 21. Ἐκεῖ θὰ δοῦμε, ὅτι ὁ Ἰουδαϊκὸς λαὸς κάτω ἀπʼ τὴν ὁδηγία τοῦ Μωυσῆ εἶχε βγῆ πιὰ ἀπὸ τὴ σκλαβιὰ τῶν Αἰγυπτίων, πέρασε θαυματουργικὰ τὴν Ἐρυθρὰ θάλασσα καὶ γιὰ ἁμαρτίες ποὺ διέπραξε περιπλανήθηκε μέσα στὴν ἔρημο σαράντα χρόνια. Ἀλλʼ ὁ Θεὸς δὲν ἐγκατέλειψε τὸ λαὸ αὐτὸ στὴν ἔρημο. Ἔτρεφε τὸ λαὸ μὲ κρέας ἐκλεκτό, μὲ ὀρτύκια, ποὺ ἔπεφταν στὶς κατασκηνώσεις τους, καὶ μὲ τὸ μάννα ἀντὶ γιὰ ψωμί. Θὰ ἔπρεπε οἱ Ἰουδαῖοι νὰ εἶνε εὐχαριστημένοι. Δυστυχῶς ὅμως ὁ λαὸς αὐτός, ἀντὶ νὰ εὐχαριστῆ τὸ Θεὸ καὶ Πατέρα, ἄρχισε νὰ παραπονῆται καὶ νὰ γογγύζη κατὰ τοῦ Θεοῦ. Τὰ ἔβαλαν καὶ μὲ τὸ Μωϋσῆ λέγοντάς του˙
«Γιατί μᾶς ἔβγαλες ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ μᾶς ἔφερες ἐδῶ στὴν ἐρημιὰ καὶ κάθε μέρα τρῶμε τὴν ἴδια τροφή, καὶ δὲν ἔχουμε τὶς τροφὲς ποὺ τρώγαμε στὴν Αἴγυπτο καὶ δὲν ἔχουμε νερὸ νὰ πιοῦμε;…» (Ἀριθμ. 11, 4-5).
Ἀχάριστος λαός! Ἀλλὰ μήπως κʼ ἐμεῖς διαφέρουμε ἀπὸ τὸν Ἰουδαϊκὸ λαό; Ὅλα μᾶς τὰ δίνει ὁ καλὸς Θεός. Καὶ ἀέρα καὶ ἥλιο καὶ νερὸ καὶ τόσα ἀγαθά. Ἀλλʼ ἄν τυχὸν λείψη τίποτε καὶ στενοχωρηθοῦμε λίγο, τότε οἱ περισσότεροι ἀπὸ μᾶς γογγύζουμε, καὶ ὄχι λίγοι φτάνουν στὸ σημεῖο νὰ βλαστημοῦν τὸ Χριστό! Ἀλλʼ ἡ ἀχαριστία ποὺ δείχνει ὁ ἄνθρωπος στὸ Θεό, τὸν μέγιστο εὐεργέτη, δὲν εἶνε μιὰ μικρὴ ἁμαρτία. Εἶνε μιὰ ἁμαρτία μεγάλη, ποὺ τιμωρεῖται ἀπὸ τὸ Θεό. Τὸ βλέπουμε αὐτὸ καὶ σὲ ἄλλες περιπτώσεις ποὺ ἀναφέρει ἡ ἁγία Γραφή, ἀλλὰ καὶ στὴν προκειμένη περίπτωσι ποὺ ἀναφέρει τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο.
Ὕστερα ἀπʼ τὸ γογγυσμὸ συνέβη κάτι τὸ φοβερό. Φίδια φαρμακερὰ ἔζωσαν ἀπὸ παντοῦ καὶ δάγκωναν τοὺς Ἰσραηλῖτες, ποὺ πέθαιναν μέσα σὲ πόνους τρομεροὺς σὲ λίγα λεπτά. Χιλιάδες νεκροί. Θρῆνος καὶ κοπετὸς μεγάλος. Ἦταν μιὰ τιμωρία τῆς ἀχαριστίας τῶν Ἰσραηλιτῶν. Καὶ ἄν τὸ κακὸ συνεχιζόταν, δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία πὼς ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖτες θὰ εὕρισκαν φοβερὸ θάνατο. Ἡ ἔρημος Ἐδὼμ θὰ γινόταν ἕνα ἀπέραντο νεκροταφεῖο τῶν Ἰουδαίων καὶ μιὰ ἐπιγραφὴ θὰ ταίριαζε στὸ νεκροταφεῖο αὐτό˙ «Τὰ ὀχώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος» (Ρωμ. 6, 23).
Ἀλλὰ τὸ κακό, ἀφοῦ ἔκανε θραῦσι ἀρκετὴ καὶ Ἰσραηλῖτες πολλοὶ πέθαναν, σταμάτησε. Πῶς; Οἱ Ἰσραηλῖτες, ὕστερα ἀπὸ τὰ φοβερὰ πλήγματα τῆς συμφορᾶς αὐτῆς, ἄρχισαν νά ʼρχωνται σὲ συναίσθησι, κατάλαβαν ὅτι τὸ κακὸ προερχόταν ἀπὸ τὴν ἀχαριστία καὶ τὸ γογγυσμό τους καὶ ταπεινωμένοι καὶ συντριμμένοι πῆγαν στὸ Μωυσῆ καὶ τοῦ εἶπαν˙
«Ἁμαρτήσαμε, γιατὶ γογγύσαμε ἐναντίον τοῦ Κυρίου καὶ ἐναντίον σου. Σύ, ποὺ εἶσαι ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, παρακάλεσε τὸ Θεὸ γιὰ νὰ φύγη τὸ κακό» (Ἀριθμ. 21, 7).
Ὁ Μωυσῆς ἄκουσε τὴν παράκλησι τοῦ λαοῦ καὶ παρακάλεσε τὸ Θεό˙
«Συγχώρεσέ τους σὰν πατέρας πολυεὔσπλαχνος. Συγχώρεσέ τους γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ καὶ δεῖξε τρόπο ποὺ θὰ σωθοῦν ἀπὸ τὰ φαρμακερὰ φίδια» (Ἀριθμ. 21, 7).
Κι ὁ Θεὸς ἄκουσε τὴν προσευχὴ τοῦ Μωυσῆ. Καὶ τοῦ εἶπε˙
«Θὰ κατασκευάσης ἀπὸ μπροῦντζο ἕνα φίδι καὶ θὰ τὸ βάλης ψηλὰ σʼ ἕνα ξύλο καὶ θὰ τὸ στήσης μέσα στὴν κατασκήνωσι. Θὰ εἶνε θεατὸ ἀπὸ παντοῦ. Ὅταν κάποιον τὸν δαγκώση φίδι, θὰ στρέφη τὸ βλέμμα του πρὸς τὸ χάλκινο φίδι καὶ ἀμέσως θὰ γιατρεύεται» (Ἀριθμ. 21, 8).
Ὁ Μωϋσῆς, ὅπως τὸν διέταξε ὁ Θεός, ἔπραξε. Πῆρε μπροῦντζο, ἔκανε ἕνα ὁμοίωμα φιδιοῦ, τὸ κρέμασε πάνω σὲ ψηλὸ ξύλο καὶ ἀπὸ τὴν ὥρα ἐκείνη ὅποιος δαγκωνόταν καὶ ἀτένιζε τὸ χάλκινο φίδι σωζόταν. Ἀπὸ τὴν ὥρα ἐκείνη τὰ φίδια δὲν προκαλοῦσαν τὸ φόβο καὶ τὸν τρόμο ποὺ προκαλοῦσαν πρίν. Ἀντιφάρμακο κατὰ τοῦ δηλητηρίου ἦταν ἡ θέα τοῦ χάλκινου φιδιοῦ.

* * *

Αὐτό, ἀγαπητοί μου χριστιανοί, τὸ γεγονός, ὅπως εἴπαμε, εἶνε καὶ μιὰ προφητεία. Ἔρημος εἶνε ἡ ἐπίγεια ζωή. Ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ θὰ γεννηθῆ ὁ ἄνθρωπος μέχρι τὴν ὥρα ποὺ θὰ ξεψυχήση, τὸ κακὸ τὸν χτυπάει. Φίδια φαρμακερὰ ποὺ βγαίνουν ἀπʼ ὅλα τὰ σημεῖα εἶνε τὰ διάφορα εἶδη τῆς ἁμαρτίας. Ναί, ἡ ἁμαρτία, ποὺ προῆλθε ἀπὸ τὸ διάβολο, στὴν ἱστορία τοῦ Ἀδὰμ καὶ τῆς Εὔας παρουσιάστηκε σὰν φίδι. Ποιός δὲν ἔχει δαγκωθῆ ἀπὸ τὸ φίδι αὐτό; Δὲν εἶνε μόνο ὁ Ἀδὰμ καὶ ἡ Εὔα ποὺ δέχτηκαν τὴν ἐπίθεσι τοῦ φιδιοῦ. Ἡ ἁμαρτία, γέννημα καὶ θρέμμα τοῦ διαβόλου, μὲ χίλιους τρόπους κατορθώνει νὰ διεισδύη παντοῦ, νὰ δαγκώνη καὶ νὰ χύνη τὸ φαρμάκι σʼ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, καὶ οἱ ἄνθρωποι δηλητηριασμένοι ἀπὸ τὸ πικρὸ φαρμάκι τῆς ἁμαρτίας κλαῖνε καὶ θρηνοῦν καὶ εἶνε ἕτοιμοι νὰ πεθάνουν. Πρὶν πεθάνουν σωματικά, ἔχουν πεθάνει πνευματικά.
Ἀλλʼ εὐλογητὸς ὁ Θεός! Λυπήθηκε τὸ ἀνθρώπινο γένος. Ἔστειλε ὄχι τὸ Μωυσῆ, ἀλλὰ αὐτὸν τὸν μονογενῆ του Υἱό, τὸν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό. Ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ χάλκινος ὄφις. Ὅπως ὁ χάλκινος ὄφις δὲν εἶχε μέσα του φαρμάκι, ἔτσι κι ὁ Χριστὸς ἦταν χωρὶς ἁμαρτία. Ὁ Ἀναμάρτητος πρόσφερε τὸν ἑαυτό του θυσία πάνω στὸ σταυρό. Καὶ ἀπὸ τότε ὅποιος πιστεύει, ὄχι ἁπλῶς μὲ τὰ χείλη του ἀλλὰ μὲ τὴν καρδιά του, καὶ ρίχνει τὸ βλέμμα του στὸν Ἐσταυρωμένο καὶ ζητεῖ τὴ συγχώρεσι καὶ τὸν ἁγιασμό, τὰ λαμβάνει καὶ σώζεται ἀπὸ τὸ δηλητήριο τῆς ἁμαρτίας, καὶ εὐχαριστεῖ τὸ Θεὸ γιὰ τὴ θυσία τοῦ μονογενοῦς του Υἱοῦ.
Ἔτσι καταλαβαίνουμε ὅτι ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ ὑπῆρξε τόσο ἀναγκαῖος στὴ ζωή μας, ὅσο ἀναγκαῖο ὑπῆρξε τὸ χάλκινο φίδι στὴν ἔρημο γιὰ τοὺς Ἰσραηλῖτες. Τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ ὑπῆρξε καὶ ὑπάρχει τὸ μοναδικὸ φάρμακο, μὲ τὸ ὁποῖο σώζεται καὶ λυτρώνεται ἀπὸ τὸ φοβερὸ φαρμάκι τῆς ἁμαρτίας κάθε πιστός.

Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἐπισκόπου Αὐγουστῖνου Ν. Καντιώτου (Μητροπολίτου πρώην Φλωρίνης) »Σταγόνες ἀπὸ τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν», σελ. 231-237 (ἕκδοσις Γ΄, »Ἀδελφότης ΣΤΑΥΡΟΣ», Ἀθῆναι 1990).