Περίοδος Δ´
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2329

Κυριακὴ Δ΄ Λουκ. ἢ Πατ. Ζ΄ Οἰκ. Συν. (Λκ 8,4-15)
11 Ὀκτωβρίου 2020

Σπορα Χριστου και σπορα διαβολου

«Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ» (Λουκ. 8,5)

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε Κυριακὴ καὶ ἡ ἁ­γία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας ὥρισε νὰ ἑ­ορτάζεται ἡ μνήμη τῶν ἁγίων πατέρων τῆς Ἑ­­βδόμης (Ζ΄) Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ποὺ κατα­­πο­­λέμησαν τοὺς εἰκονομάχους. Σήμερα ἐ­πίσης γίνεται ἔναρξις τοῦ κηρυκτικοῦ καὶ κατη­­χητικοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπικαίρως λοιπὸν ὡς εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ὡρίστηκε ἡ περίφημη παραβολὴ τοῦ Σπορέως (βλ. Λουκ. 8,4-15). Σᾶς παρακαλῶ νὰ προσέξουμε τὴν ἀρ­χὴ τῆς παρα­βολῆς. Πῶς ἀρχίζει· «Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ» (Λουκ. 8,5).
Τί λέει; Μιλάει γιὰ σπόρο. Ἡ παραβολὴ στη­ρίζεται σὲ μιὰ εἰκόνα, ἕνα παράδειγμα συνηθι­σμένο στοὺς γεωργούς μας· εἶνε ὁ σπόρος.

* * *

Διακρίνουμε, ἀδελφοί μου, δύο εἴδη σπόρων.
⃝ Τὸ ἕνα εἶνε ὁ φυσικὸς σπόρος. Τὸν ἔχουμε συ­νη­θίσει καὶ δὲν μᾶς κάνει ἐντύπωσι. Ὑπάρχουν ἑκατομμύρια σπόροι διαφόρων φυτῶν· ἀπὸ σπόρο βγαίνουν τὰ χορτάρια, τὰ σπαρτά, τὰ ὡραῖα ἄνθη, οἱ θάμνοι, τὰ δέν­τρα, τὰ δάση. Τί εἶνε ὁ σπόρος; Ἕνα μικρὸ πραγματάκι, συχνὰ μικρότερο κι ἀπ᾽ τὸ κεφάλι τῆς καρφίτσας. Καὶ μέσα σ᾽ αὐτὸ –ὦ Θεέ μου, πῶς ὑπάρχουν ἄπιστοι;– εἶνε κλεισμένο ἕ­να ἐργοστάσιο, ἕνα χη­μεῖο! Θαυμάζεις τὰ ἐρ­γοστάσια; Μηδὲν εἶνε αὐτὰ μπρο­στὰ σ᾽ ἕνα μικρὸ σπόρο.
Μιὰ λεπτομέρεια. Τὸ 1922 κοντὰ στὸ Νεῖλο ποταμὸ οἱ ἀρχαιολόγοι ἀνακάλυψαν τὸν τάφο τοῦ φαραὼ Τουτανχαμών, τῆς 18ης δυναστεί­­ας τῆς Αἰγύπτου. Μέσα στὸν τάφο βρέθηκε κ᾽ ἕνα χρυσὸ δοχεῖο μὲ σιτάρι. Θαμμένο ἐκεῖ, σκέφτη­καν, τρεῖς χιλιάδες χρόνια μέσ᾽ στὸ δοχεῖο, δὲν φυτρώνει πιά. Τὸ ἔσπειραν ὅμως καὶ φύτρωσε! Τέτοια δύναμι κρύβει ὁ σπόρος.
Καὶ σήμερα, παρ᾽ ὅλη τὴν πρόοδο, ὅλοι οἱ ἐπιστήμονες νὰ μαζευτοῦν, ἕνα σπόρο δὲν μποροῦν νὰ κάνουν. Φτάνει ἕ­νας σπόρος ν᾽ ἀ­ποδείξῃ, ὅτι ὑπάρχει Θεός.
Ὑπάρχει κ᾽ ἕνα ἄλλο μυστικὸ στὸ σπόρο – τὸ λέει ὁ μέγας Βασίλειος στὶς ὁμιλίες του στὴν Ἑξαήμερο. Τὸ μυρμήγκι μαζεύει στὴ φωλιά του σπόρους, ἀλλ᾽ ἐὰν αὐτοὶ βρεθοῦν σὲ ὑ­γρασία, φυτρώνουν. Τί κάνει λοιπὸν τότε· μὲ τὶς δαγ­κάνες του κόβει τὸ σπόρο σὲ δυό, κι ὁ σπόρος δὲν μπορεῖ νὰ φυτρώσῃ (βλ. Ἑ.Π. Migne 29,196Α & ΒΕΠΕΣ 51,266,34-36). Ποιός τὸ δίδαξε νὰ τὸ κάνῃ αὐτό;
Δὲν εἶμαι γεωπόνος ἢ φυσικὸς γιὰ νὰ προσ­­θέσω κι ἄλλα θαυμαστά· λέω ἁπλῶς, ὅτι ἕνας σπόρος εἶνε ἕνα θαῦμα. Ἀλλὰ ἐμεῖς τὸ συνηθίσαμε καὶ χάσαμε τὸ θαυμασμό.
⃝ Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὸ φυσικὸ σπόρο ὑπάρχει καὶ ὁ πνευματικὸς σπόρος, ποὺ εἶνε ἀπείρως ἀνώτερος. Ποιός εἶνε ὁ σπόρος αὐτός;
Ἔξω ἀπὸ τὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν εἶνε τὸ ἄγαλμα ἑνὸς μεγάλου προδρόμου τῆς Ἑλληνικῆς ἐπανα­στάσεως, τοῦ ῾Ρήγα Φεραίου, κι ἀ­πὸ κάτω γράφει (μὲ ἁπλᾶ λόγια)· «Ὦ Φεραῖε, ἔσπειρες πολὺ σπόρο!». Μὰ τί σπόρο ἔσπειρε, ἀ­φοῦ δὲν ἦταν γεωργός; Ἔσπειρε τὸ κήρυ­γμα τῆς λευτεριᾶς, ἕναν ἄλλο σπόρο, καὶ τὸν πό­τι­σε μὲ τὸ αἷμα τῆς θυσίας του· ἔτσι βλάστη­σε τὸ δέντρο τῆς ἐλευθερίας. Σπόρος λοιπὸν εἶ­νε οἱ ἰδέες, οἱ ὑψηλὲς καὶ μεγάλες ἰδέες ποὺ συγκλονίζουν τὴν ἀνθρωπότητα.
Στὴν κορυφὴ ὅλων τῶν ἰδεῶν εἶνε ἡ ἀπόλυτη ἀλήθεια, τὸ Εὐαγγέλιο! Μὴ μοῦ μιλᾶτε γιὰ ἄλ­λα πράγματα· εἶνε μικρὰ καὶ ἀσήμαντα μπρο­στὰ στὸ διαμάντι, στὸ λόγο τοῦ Εὐαγγελίου. Τὸ εἶ­πε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος· «Ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ πα­ρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρέλ­θω­σι» (Ματθ. 24,35. Λουκ. 21,33. Μᾶρκ. 13,31. πρβλ. Ἀπ. 20,11). Ὁ «σπόρος» λοιπὸν εἶνε ἡ ἀλήθεια ποὺ ἔσπειρε ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ ὑπάρχει στὸ Εὐαγγέλιο.

* * *

Μεταξὺ σπόρου φυσικοῦ καὶ σπόρου πνευματικοῦ ὑπάρχουν ὁμοιότητες.
Ὁ φυσικὸς σπόρος, ἂν πέσῃ σὲ δρόμο χιλιοπατημένο, δὲν φυτρώνει· ἂν πέσῃ σὲ ἔδαφος πετρῶ­δες, φυτρώνει μὲν ἀλλὰ δὲν μπορεῖ ν᾽ ἀ­ναπτυχθῇ, γιατὶ «δὲν ἔχει ῥίζα», δὲν κατορθώνει νὰ ῥιζώσῃ βαθειὰ στὸ ἔδαφος· ἂν πέσῃ σὲ ἔδαφος γεμᾶτο ἀγκάθια, φυτρώνει ἀλλὰ τ᾽ ἀγκάθια τὸν «συμπνίγουν»· μόνο ἂν πέσῃ σὲ ἔδαφος καλλιεργημένο, καθα­ρὸ ἀ­πὸ πέτρες κι ἀγκάθια, φυτρώνει, καὶ τὸ ἕνα φτάνει καὶ νὰ ἑ­κατονταπλασιασθῇ. Αὐτὰ εἶπε ὁ Κύριος.
Ποιός εἶνε τώρα ὁ πνευματικὸς σπόρος;
Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι ὑπάρχουν ψυχὲς ποὺ εἶνε στὴν πρώτη κατηγορία, εἶνε σὰν τὸν χιλιο­πατημένο δρόμο ποὺ ἀναστενάζει. Ἂν ἀ­κουγόταν ἀπὸ κάτω ὁ βόγγος του, ἡ γῆ θά ᾽λε­γε· Πετάξτε ἀπὸ πάνω μου τὴν ἄσφαλτο, θέλω νὰ βλαστήσω! Τώρα ὅμως, ὅπως στὴν ἄσφαλτο ἂν τυχὸν πέσῃ σπόρος ἔρχονται τὰ πουλιὰ καὶ τὸν παίρνουν, ἔτσι εἶνε καὶ οἱ ἀδιάφοροι ἀ­κροαταί. Τί σπόρος εἶνε π.χ. στὴν ἐκκλησία ἡ θεία Λειτουργία, ἢ ἐκεῖνοι οἱ θεσπέσιοι ὕμνοι ποὺ ἀκούστηκαν σήμερα γιὰ τοὺς ἁγίους πατέ­ρας, ὁ ἀπόστολος, τὸ εὐαγγέλιο, τὸ κήρυ­γμα! Αὐτοὶ ὅμως δὲν παίρνουν τίποτα! «Στοῦ κουφοῦ τὴν πόρτα ὅσο θέλεις χτύπα». Νά ἡ πρώτη κατηγορία, ὁ πεπατημένος δρόμος.
Ἡ δεύτερη κατηγορία τῶν ἀκροατῶν εἶνε οἱ ἐνθουσιώδεις. Ἀκοῦνε, ἀρέσκονται, παρου­σιάζουν κάποια βλάστησι, ἀλλὰ γιὰ λίγο· μετὰ ἐγκαταλείπουν «διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἰκμάδα».
Τοὺς ἀκροατὰς τῆς τρίτης κατηγορίας –ἐ­δῶ ἀνήκουν οἱ πε­ρισσότεροι σήμερα– ὁ Κύρι­ος τοὺς παρομοιάζει μὲ τόπο γεμᾶτο ἀγκάθια ποὺ εἰκονίζουν τὶς μέριμνες. Εἶνε οἱ ἀγχώδεις τύποι ποὺ λέει ἡ ψυχολογία. Καμμιά ἄλλη ἐ­ποχὴ δὲν εἶχε τέτοια ἀγωνία· τί θὰ κάνουμε, τί θὰ γίνουμε!… Ἡ ἀνθρωπότης ζῇ κάτω ἀπὸ τὴ δαμόκλειο σπάθη μιᾶς πυρηνικῆς ἀπειλῆς.
Δὲν καρποφορεῖ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ παρὰ μόνο σ᾽ ἕνα ἐλάχιστο μέρος του, ὅταν πέφτῃ σὲ ψυ­χὲς καλλιεργημένες· ἐκεῖ φέρνει καρπὸ ἀ­κόμα καὶ «ἑκατονταπλασίονα». Στὸ σύνολο ὅ­μως ὑπάρχει ὀλιγοκαρπία. Εἶνε ζήτημα ἐὰν ἕ­νας στοὺς χίλιους ἐφαρμόζῃ τὰ λόγια τοῦ Κυ­ρίου. Γι᾽ αὐτὸ ὁ Χριστὸς εἶπε σήμερα «Ὁ ἔ­χων ὦτα ἀ­κούειν ἀκουέτω» (Λουκ. 8,8 κ.ἄ.).

* * *

Ἐν τούτοις, ἀγαπητοί μου, παρατηρεῖται καὶ πολυκαρπία! Περίεργο, θὰ μοῦ πῆτε· δὲν εἶνε ἀντιφατικό; πῶς λές, ὅτι ὑπάρχει ὀλι­γ­οκαρπία καὶ μετὰ λὲς καὶ πολυκαρπία; Νὰ τὸ ἐξηγήσω.
Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν παραβολὴ τοῦ Σπορέως ὁ Κύριος εἶπε καὶ τὴν πα­ραβολὴ τῶν ζιζανίων (βλ. Ματθ. 13,24-30). Ἕνας, λέει, ἔσπειρε στὸ χωράφι του καλὸ σπόρο. Ἀλλὰ τὴ νύχτα ὁ ἐχθρός του πῆ­γε καὶ ἔσπειρε ζιζάνια. Ἔτσι, ὅταν κάρπισε ὁ σπόρος, φάνηκαν καὶ τὰ ζιζάνια. Τί θέλει νὰ πῇ ὁ Κύριος· ὅτι, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ σπόρο τοῦ Χριστοῦ, σπέρνει κι ὁ σατα­­νᾶς ἄλλο σπόρο.
–Μὰ ὑπάρχει σατανᾶς; τί εἶν᾽ αὐτὰ ποὺ λές;
Ὅσο εἶνε βέβαιο ὅτι ὑπάρχει νύχτα, ἄλλο τόσο βέβαιο εἶνε ὅτι ὑπάρχουν σκοτεινὲς δυνά­­μεις, πίσω ἀπ᾽ τὶς ὁποῖες εἶνε ὁ κοσμοκράτο­ρας «τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τού­του» (Ἐφ. 6,12). Καὶ αὐτὸς σπέρνει. Ἰδίως στὴν ἐποχή μας γίνεται φοβε­ρὴ σπορὰ διαβόλου ἀπ᾽ τὸ πρωὶ ὣς τὸ βράδυ, μάλιστα στὴ νέα γενεά, δηλαδή· αὐτὰ ποὺ ἀ­κούγον­ται στὸ δρόμο ἀπὸ φίλους, στὰ σχολεῖα καὶ πανεπιστήμια ἀπὸ δασκάλους, αὐτὰ ποὺ γράφουν οἱ ἐφημερίδες, ὁ κατακλυσμὸς τοῦ ἐντύπου, αὐτὰ ποὺ μεταδίδει τὸ ῥα­διόφωνο καὶ ἡ τηλεόρασι. Πρὸ ἐτῶν στὸ Βόλο κοριτσά­κι 7 ἐτῶν, μόλις γύρισε ἀπ᾽ τὸ σχολεῖο, εἶ­πε στὴ μάνα του· Δὲν ὑπάρχει Θεός!… Ἔν­τρομη ἐκείνη λέει· –Τί εἶν᾽ αὐτὰ ποὺ λές, παιδί μου; ποιός σοῦ τά ᾽πε; –Ἡ δασκάλα μας!
Πῶς ν᾽ ἀντέξῃ ὁ ἄνθρωπος! Τὸ ἀποτέλεσμα; Ρωτῆστε τὸν ἀπόστολο Παῦλο. Τί λέει· Ὅ,τι σπέρνεις θὰ θερίσῃς (βλ Γαλ. 6,7), εἶνε νόμος αἰώνι­ος. Τὸ μεγάλο ἐρώτημα, λοιπόν, εἶνε· τί σπέρ­νουμε; Πατρίδα μου, χώρα ἄλλοτε ἁγίων καὶ μαρτύρων καὶ ὁμολογητῶν, τώρα τί σπέρνεις μέσα στὶς ψυχὲς τῶν παιδιῶν σου; Σπέρνεις ἀθεΐα; θὰ θερίσῃς ἐγκλήματα. Ἄνθρωπος ποὺ δὲν πιστεύει στὸ Θεό, εἶνε ἱκανὸς γιὰ ὁποιοδή­ποτε κακό· μὴ τὸν βάλετε στὸ σπίτι σας. Σπείραμε λοιπὸν ἀθεΐα· τί περιμένουμε;
Κλαίω κι ἀναστενάζω, γιατὶ μέσ᾽ ἀπὸ τὴ νέα γενεά, ποὺ κατηχεῖται μὲ ἀθεΐα καὶ ἀπιστία, θὰ βγῇ μιὰ γενεὰ ἐγκληματική. Δὲν φταῖνε τὰ παιδιά, οἱ σπορεῖς φταῖνε (γονεῖς, δάσκαλοι, καθηγηταί, δημοσιογράφοι κ.λπ.) ὄργανα τοῦ διαβόλου, τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων· αὐτοὶ εἶ­ν­ε κυρίως οἱ ὑπεύθυνοι τῆς σατανικῆς σπορᾶς.
Ἕνας φιλόσοφος εἶδε νὰ ὁδηγοῦν στὴ λαιμητόμο τῆς Γαλλικῆς ἐπαναστάσεως ἕνα νεα­ρὸ ἐγ­κληματία νὰ τοῦ κόψουν τὸ κεφάλι, καὶ εἶ­πε· Γιατί; αὐτὸ τὸ κεφάλι εἶχε μέσα σπόρους καλούς· ἂν καλλιεργοῦνταν, θὰ ἦταν ἕνας ἅ­γιος· κακοὶ σπορεῖς τὸν ἔκαναν ἐγκληματία.

* * *

Σποριᾶδες τοῦ καλοῦ λοιπόν, ποὺ μ᾽ ἀκοῦ­τε, σπέρνετε! Γονεῖς, δάσκαλοι, κατηχηταί, ἱερο­κήρυκες, σπείρετε στὶς ψυχὲς ὅλων καὶ πρὸ παντὸς τῶν παιδιῶν τὰ θεϊκὰ λόγια. Κι ἂς εὐ­χη­θοῦμε ὅλοι, διὰ πρεσβειῶν τῆς ὑπεραγίας Θε­ο­τόκου νὰ καρπίσῃ πάλι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, τὰ ζιζάνια νὰ ἐκριζωθοῦν, καὶ νὰ ἐπικρατήσῃ τὸ θέ­λημα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στὸν κόσμο· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Εὐθυμίου Κυψέλης – Ἀθηνῶν τὴν 13-10-1985. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 15-9-2020.