Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΛΗ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2350

Τοῦ μεγάλου Φωτίου πατρ. Κων/λεως
Σάββατο 6 Φεβρουαρίου 2021
Του Μητροπολιτου Φλωρίνης Αυγουστίνου

Η πορνη παρασυναγωγη

«Ἄρτων κρυφί­ων ἡδέως ἅψασθε καὶ ὕδατος κλοπῆς γλυκεροῦ…» (Παροιμ. 9,17)

Μὴ δυσαρεστηθῆτε, ἀγαπητοί μου, γιὰ τὸ θέμα μας σήμερα, ποὺ περιέχει μία λέξι σκλη­ρή· «Ἡ πόρνη συναγωγή»! Μὴ διατεθῆτε δυσ­μενῶς ἀπέναντί μου, παρακαλῶ, διότι διά­λεξα τέτοιο τίτλο γιὰ κήρυγμα ἐκκλησιαστικό. Θέλω νὰ πιστεύω, ὅτι ἐσεῖς δὲν ἀνήκετε στὴν αἵρεσι τῶν εὐφημιστῶν, ἐκείνων δηλαδὴ ποὺ σκαν­δαλίζον­ται ἀπὸ τὶς σκληρὲς λέξεις καὶ ὄχι ἀπὸ τὶς αἰσχρὲς καὶ ἐπαίσχυντες πράξεις. Οἱ εὐ­­φη­μι­σταὶ δὲν θέλουν ν᾽ ἀκοῦνε ὡρισμένες λέξεις, ἀνέχονται ὅμως τὶς πράξεις ποὺ σημαίνουν οἱ λέξεις αὐτές. Ἂς λείψουν οἱ ἁ­μαρτωλὲς πράξεις, καὶ τότε καὶ οἱ κακὲς αὐ­τὲς λέ­ξεις θὰ πάψουν ν᾽ ἀκούγωνται μέσα στὴν κοινωνία, ὅπως ἔπαψαν ν᾽ ἀκούγωνται σήμερα τὰ ὀ­νόματα ἀσθενειῶν οἱ ὁποῖες ἔχουν πιὰ ἐκ­λεί­ψει ἢ σπανίως ἐμφανίζονται.
«Ἡ πόρνη συναγωγή»! Βαρειὰ φράσι. Ἀλλὰ εἶμαι ἐγὼ ὁ πρῶτος ποὺ τὴ χρησιμοποιεῖ; Θὰ τὴ βρῆτε πολλὲς φορὲς μέσα στὴν ἁ­γία Γραφή, Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη· τὴ λένε ἅγιοι προ­φῆ­τες, ἀπόστολοι καὶ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἡ­μῶν Ἰησοῦς Χριστός. Ἐκτὸς ἀπὸ τὴ Γραφὴ τὴ χρησιμο­ποιοῦν πολλὲς φορὲς καὶ οἱ πατέρες τῆς Ἐκ­κλησίας στὰ συγγράμματά τους.
Ἔτσι τὴ χρησιμοποίησε καὶ ὁ μέγας Φώτιος, τοῦ ὁ­ποίου τὴ μνή­μη τιμᾷ σήμερα 6 Φεβρουαρίου μὲ κάθε μεγα­λοπρέπεια ἡ Ἐκκλησία μας. Ὁ ἱερὸς πατὴρ χρησιμοποίησε τὴν κακόηχη αὐ­τὴ λέξι, γιὰ νὰ παραστήσῃ ζωηρὰ μία κακὴ πνευματικὴ πρα­γματικότητα. Αὐτὴ ἡ φοβερὴ πρα­γματικότητα ὑπῆρχε ἐπὶ τῶν ἡμε­ρῶν τοῦ ἁ­γίου Φωτίου· ἐπὶ τῶν ἡμερῶν μας ὅμως ἔχει λάβει τέτοια ἔκ­τασι, ὥστε ἐπικρατεῖ καὶ δὲν προκαλεῖ ἀποτροπιασμὸ καὶ ὀδύνη.

Ὁ μέγας Φώτιος ἔζησε τὸν 9ο αἰῶνα (820- 891 μ.Χ.) καὶ ἔδρασε στὸ κέντρο τῆς Βυζαν­τι­­νῆς αὐτοκρατορίας, στὴν Κωνσταντινούπολι, σὲ ἐ­ποχὴ ταραχώδη. Ἡ αὐτοκρα­τορία σειόταν ἀπὸ πολλὲς αἱρέσεις. Ἐξακολουθοῦσε ν᾽ ἀκούγεται ἀ­κόμη ὁ ἀντίκτυπος τῆς φοβε­ρῆς εἰκονομα­­χίας, ποὺ ὁ Φώτιος τὴ θεωροῦ­σε ὅμοια μὲ τὸν ἀ­ρειανι­­σμό. Μεταξὺ εἰκονομάχων καὶ ἀρεια­νῶν ὁ ἅ­γιος εὕρισκε πολλὲς ὁμοιότητες. «Ἐκεῖ­νοι (οἱ ἀ­ρειανοί)», λέει, «κατὰ Χριστοῦ ἐφρυάξαντο (λύσ­σαξαν ἀπ᾽ τὸ κακό τους κατὰ τοῦ Χριστοῦ), οὗτοι (οἱ εἰκονομάχοι) κα­τὰ τῆς εἰκόνος αὐτοῦ παρε­τάξαντο (σή­κω­σαν πόλεμο ἐναντίον τῆς εἰκόνος του). Ἐκεῖνοι, μεθ᾽ ὧν τὴν ἐν Νικαίᾳ πρώτην ἐκύρωσαν σύνοδον, τούτους σὺν αὐτῇ ἐξεφαύλισαν (οἱ ἀρειανοὶ κατα­φρόνησαν τὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο τῆς Νικαίας μαζὶ μὲ τοὺς ἁγίους πατέρας ποὺ τὴ συγκρότησαν) καὶ οὗτοι, μεθ᾽ ὧν τὴν ἐν Νικαίᾳ δευτέραν συνεκρότησαν σύν­­­οδον, τού­τους σὺν αὐτῇ ἐξεμυκτήρισαν (καὶ οἱ εἰ­κονομάχοι χλεύασαν τὴ Σύνοδο ποὺ ἔγινε τὴ δεύτερη φο­ρὰ στὴ Νίκαια, δηλαδὴ τὴν Ζ΄ Οἰκουμενική, μαζὶ μὲ τοὺς ἁγίους πατέρας ποὺ τὴ συγκρότησαν)…». Μιὰ αἵρεσι φαίνε­ται νέα, ἀλ­λὰ δὲν εἶνε τελείως νέα· οἱ σπόροι της βρίσκονταν σὲ παλαιότερη αἵ­ρεσι. Ὁ πολυμή­χανος διάβολος μεταχειρίζεται πολλὲς μάσκες γιὰ νὰ προβάλ­λῃ τὴν πολύμορ­φη πλάνη καὶ νὰ ἐξαπατᾷ τοὺς πολλούς.
Ἀλλ᾽ ἐκτὸς ἀπὸ τὶς παλαιότερες αἱρέσεις ποὺ ἔπλητταν σοβαρὰ τὴ Βυζαντινὴ αὐτοκρα­τορία, ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ ἱεροῦ Φωτίου ἐμ­φανί­­στηκε κι ἄλλος πνευματικὸς κίνδυνος, ποὺ προερ­χόταν ἀπὸ τὴ Δύσι. Ὁ νέος κίνδυνος ἦ­ταν ὁ πάπας, μὲ τὴν τάσι του γιὰ κοσμο­κρατορία καὶ τὶς καινοτομίες του. Ὅλος ὁ κόσμος ἔπρεπε νὰ ὑποταχθῇ στὸν πάπα! Αὐτὸ λέγεται παποκαισαρισμός. Ἡ Βουλγαρία καὶ ἄλλες χῶρες τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, μὲ ψευδαδέλφους ποὺ τρύπωναν ἐκεῖ, κινδύνευ­­αν ν᾽ ἀποσπασθοῦν ἀπὸ τὴν ἀγκάλη τῆς Ὀρθο­δοξίας καὶ νὰ πέσουν στὰ δίχτυα τοῦ πάπα.
Ὁ ἅγιος Φώτιος, μὲ ἀκράδαντη πίστι ὅτι ἡ χάρις καὶ ἡ ἀλήθεια διατηρεῖται ἀνόθευτη μόνο στὴν μία, ἁγία, καθολικὴ καὶ ἀποστολικὴ Ἐκ­κλησία, κι ὅτι ὅποιος ἐπιχειρεῖ νὰ ἀλλοιώ­σῃ τὴν ἀλήθεια ἀνακατεύοντάς την μὲ ἑτερο­διδασκαλίες διαπράττει ἔγκλημα κατὰ τῆς πίστεως, ἀγωνίζεται μὲ ἱερὸ πάθος κατὰ τῆς πλά­νης, καὶ μεταχειρίζεται τολμη­ρὲς ἐκφράσεις, γιὰ νὰ παραστήσῃ τὸ μέγεθος τοῦ ἐγ­κλήματος ποὺ διαπράττεται, καὶ νὰ ἐμ­βάλῃ στὶς καρ­διὲς τῶν πιστῶν ἀποστροφὴ κα­τὰ τῆς αἱρέσεως. Δὲν μισεῖ πρόσωπα, μισεῖ τὴν πλάνη. Στηλιτεύει τὴν αἵρεσι ὡς θανάσιμο κακό.
Ἡ αἵρεσι κατὰ τὸν ἅγιο Φώτιο, μὲ τὴν ἀπατη­λὴ φαντασμαγορικὴ ἐμφάνισί της, εἶνε ὅπως ἡ πόρνη, τῆς ὁποίας τὴν εἰκόνα ζωγραφίζει τὸ βι­βλίο τῶν Παροιμιῶν (κεφ. 9ο). Ὅπως δηλαδὴ ἡ πόρ­νη μὲ ἑλκυστικὴ ἐμφάνισι, μὲ ἐρεθιστικὴ γλῶσ­σα καὶ μὲ ὅλα τὰ σχήματα καὶ καμώματά της κατα­φέρνει νὰ παρασύρῃ τοὺς ἄμυαλους στὸ δίχτυ τοῦ αἰσχροῦ ἔρωτος, ἔτσι καὶ ἡ αἵρεσι μὲ ἀπατηλὴ γλῶσσα παρασύρει τοὺς ἀφελεῖς καὶ ἀ­στήρικτους στὸν πνευματικὸ ὄλεθρο.
Ἀλλ᾽ ἂς ἀφήσουμε τὸν ἅγιο Φώτιο νὰ μιλή­σῃ ὁ ἴδιος. Τὰ ὅσα παραθέτουμε εἶνε περικο­πὴ ἀπὸ μία ἐκ τῶν 3 ὁμιλιῶν ποὺ ἐκφώνησε στὴ Μεγάλη Ἐκκλησία κατὰ τῶν αἱρετικῶν.
* * *
«Ὁ Χριστὸς μᾶς ἐξαγόρασε ἀπὸ τὴν κατάρα τοῦ νόμου» (Γαλ. 3,13) μὲ τὸ αἷμα του· στὸ Χριστὸ ἀνήκουμε καὶ Χριστιανοὶ ὀ­νομαζόμαστε· ὁ Χριστὸς σταυρώθηκε γιὰ μᾶς, καὶ ὑπέμεινε θάνατο, καὶ ἐτάφη, καὶ ἀναστήθηκε, γιὰ νὰ ἑνώσῃ αὐτοὺς ποὺ ἦταν μακριὰ καὶ σὲ ἀπόστασι, μὲ τὸ ἕνα βάπτισμα καὶ τὴ μία πίστι καὶ τὴ μία καθολικὴ καὶ ἀποστολικὴ Ἐκ­κλησία ποὺ ἵ­δρυ­σε μὲ τὴ θεϊκή του δύναμι. Αὐτὸ εἶνε ἡ οὐσία τῆς ἐλεύσεως τοῦ Χριστοῦ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους. Αὐτὸ εἶνε τὸ κατόρθω­μα τῆς ὑπερτάτης καὶ ἀπεριγράπτου ἐκείνης ταπεινώσεως. Ὅποιος λοιπὸν ἐπιχειρεῖ νὰ διασπᾷ καὶ νὰ κομματιάζῃ κάτι ἀπὸ αὐτά, εἴτε ἀπὸ ἔρωτα τῆς ἀσεβεστάτης αἱρέσεως εἴτε ἀπὸ τρελλὴ ὑπερηφάνεια τοῦ σχίσματος, αὐτὸς ἀντιτίθεται στὸ σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας τοῦ Χριστοῦ, πολεμεῖ τὴν κοινὴ σωτηρία, ἔρχεται σὲ ἀντίθεσι μὲ τὸ ἔργο ἐκείνου, καὶ κόβον­τας τὴ σχέσι μαζί του ἀποκόπτεται καὶ ἀπὸ τὸ κυριακὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, πηγαίνει μὲ τὸ μέρος τοῦ ἐχθροῦ, καὶ τότε τὰ μέλη του, ἀφοῦ τ᾽ ἀποσπάσῃ βιαίως ἀπὸ τὴ νύμφη Ἐκκλησία, τὰ κάνει μέλη τῆς πόρνης παρασυναγωγῆς.
Αὐτή, καθισμένη μπροστὰ – μπροστὰ στὸ ὑψηλὸ βῆμα τῆς ἁμαρτίας, στεφανωμένη μὲ πορνικὰ ἄνθη καὶ καταβαμμένη μὲ ἐπιφανειακὰ χρώματα, φωνάζει δυνατὰ κι ἀδιάντροπα καὶ δελεαστικὰ στοὺς διαβάτες τοῦ δρόμου τῆς ζωῆς·
«Ὅποιος ἀπὸ σᾶς εἶνε ἄμυαλος, ἂς λοξοδρομήσῃ πρὸς ἐ­μένα», κι «ὅσοι φτωχύνατε ἀπὸ νοῦ» (Παρ. 9,4), πλησιάστε κι ἀ­ναπαυ­θῆτε στὴν ἀγκαλιά μου. Κοντά μου ἡ ζωὴ εἶνε ἄ­νετη καὶ δίχως τιμωρίες. Οἱ δικοί μου ἀγῶνες καὶ κόποι καὶ ἔ­παθλα εἶνε ἡ καλοπέρασι, ἡ μέθη καὶ ἡ ἡδονή. Ἐδῶ δὲν ἔχει φόβο αὐτὸς ποὺ νικήθηκε ἀπὸ τὴν ἡδονή, δὲν ἐλέγχεται αὐτὸς ποὺ ἔπεσε σὲ ψευδορκίες, δὲν καταδικάζεται σὰν νὰ κάνῃ κάτι κακὸ αὐτὸς ποὺ τροχίζει τὴ γλῶσσα του κατὰ τοῦ πλησίον καὶ «κρύβει κάτω ἀπ᾽ τὰ χείλη του δηλητήριο φιδιοῦ» (Ψαλμ. 139,4)· γιατὶ ὅλοι οἱ δικοί μου ἐρασταὶ τὰ κάνουν αὐτά. Σᾶς περιμένει πλούσιο κι ἀπολαυστικὸ τραπέζι μὲ καρυκεύματα· πρέπει νὰ χορταίνετε, νὰ γεμίζετε τὴν κοιλιά σας, καὶ ν’ ἀποστομώ­νε­τε αὐτοὺς ποὺ σᾶς λυποῦνται ὡς τάχα δυστυχεῖς. Ὅσα σᾶς προτείνει ἡ ἐπιθυμία σας, ὅλα νὰ τὰ πραγματοποιῆτε. Δὲν καραδοκοῦν ἐδῶ οἱ σχολαστικοὶ καὶ αὐστηροὶ κανόνες τῶν ἀποστόλων καὶ τῶν συνόδων, οὔτε ἐπισκοπικὰ δικαστήρια καὶ σύνοδοι τιμωροῦν αὐτοὺς ποὺ ἁμαρτάνουν καί, σὰν νὰ πνίγουν τὰ θελήματά τους, κάνουν δυστυχισμένη τὴ ζωή τους· γιατὶ αὐτὸ ἀκριβῶς σᾶς ὑποσχόμουν ἀπ᾽ τὴν ἀρχή, ὅταν σᾶς ἀπέκοψα ἀπὸ ᾽κεῖ καὶ σᾶς δεχόμουν στὴν ἀγκαλιά μου. Ὄχι ὄ­χι, δὲν τὰ συνηθίζω ἐγὼ αὐτά, νὰ ῥυθμίζω μὲ κανόνες τὴ ζωὴ καὶ μὲ αὐστηρὸ λόγο νὰ τιμωρῶ τὴν ἐπιθυμία τῆς γνώμης· ἡ Ἐκκλησία ἔχει αὐτὰ τὰ περιττὰ καὶ ἀνυπόφορα καὶ ἀνεφάρμοστα παραγγέλματα. Ἐκείνη δὲν ἐπιτρέπει νὰ γίνεται τίποτα χωρὶς λόγο, ἐνῷ ἐγὼ ἐπιτρέπω ὅ,τι ζητάει ἡ ψυχὴ καὶ ἡ ἐπιθυμία· ἐκείνη ὁδηγεῖ μέσα ἀπὸ «στενὴ πύλη» ἐκείνους ποὺ ὑποτάσσονται σ᾽ αὐτήν, ἐνῷ ἐγὼ μέσα ἀπὸ πλατειὰ καὶ εὐρύχωρη πύλη (Ματθ. 7,13-14) σέρνω τοὺς ἐραστάς μου· ἐκείνης γνώρισμα εἶνε ἡ ἀδιαφορία γιὰ τὰ παρόντα καὶ ἡ ἀνάτασι πρὸς τὰ μέλλοντα, ἐνῷ ἐγὼ δὲν θέλω νὰ περιφρονῆται καμμιά ἀπὸ τὶς τέρψεις τῆς ζωῆς, μήτε μὲ τὴν ἐλπίδα τῶν μελλόντων νὰ στερῆται κανεὶς τὴν ἀπόλαυσι αὐτῶν ποὺ ἔχει ἐμπρός του.
Αὐτὰ καὶ τὰ παρόμοια πιπιλίζει φλύαρα ἀπὸ παλιὰ καὶ πλάθει ἀπατηλὰ ἡ πόρνη παρασυναγωγή, καὶ πολλοὺς μέχρι τώρα παρασύρει πρὸς τὸ βάραθρο τῆς καταστροφῆς.
Ἐμεῖς ὅμως, ἀφοῦ φύγουμε ὅσο μποροῦμε μακρύτερα ἀ­πὸ αὐτήν, εἴθε νὰ ἀσφαλιζώμαστε ὅλοι παντοτινὰ καὶ νὰ θερμαινώμαστε μέσα στὴν πάναγνη ἀγκάλη τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, γιὰ νὰ πορευώμεθα καὶ ὁδηγούμεθα τὴν εὐθεῖα ὁδὸ τοῦ οὐρανοῦ μὲ τὴ χάρι τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, στὸν ὁποῖο μαζὶ μὲ τὸν ἄναρχο Πατέρα καὶ τὸ ὁμοούσιο καὶ ζωοποιὸ Πνεῦμα ἀνήκει ἡ δόξα καὶ ἡ δύναμις τώρα καὶ πάντοτε καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν.

* * *

Ἀκούσατε, ἀδελφοί μου, πῶς μιλοῦσε, τί γλῶσ­­σα χρησιμοποιοῦσε ὁ μέγας Φώτιος; Πόρ­νη ὠ­νόμαζε τὴν αἵρεσι. Καὶ αἵρεσι καὶ σχίσμα εἶ­νε κι ὁ παπισμός. Μακριά λοιπὸν ἀπὸ κάθε αἵ­ρεσι, ὅ­πως κι ἀπὸ μία πόρνη κι ἀπὸ ἕνα φίδι (βλ. Σ. Σειρ. 21,2).
Δυστυχῶς ἡ γλῶσσα αὐτὴ τῆς ὠμῆς εἰ­λικρι­­νείας δὲν ἀρέσει στοὺς οἰκουμενιστάς. Θέλουν ν᾽ ἀνοίξουμε διάλογο μὲ ὅλες τὶς αἱρέσεις, μὲ σκοπὸ τὴν προσέλκυσί τους λένε στὴν Ὀρ­θοδοξία. Ἀλλά, στὴν φαινομενικὰ ὡραία αὐ­τὴ προσπάθεια, οἱ ὀρθόδοξοι θά ᾽νε «ἐν­δε­εῖς φρενῶν», φτωχοὶ στὸ νοῦ, ἂν δὲν ἀντιλη­φθοῦν τὶς παγίδες τῶν αἱρέσεων γιὰ νὰ ἁλώσουν τὴν Ὀρ­θοδοξία καὶ ν᾽ ἀναμείξουν τὸ ψέμα μὲ τὴν ἀ­λήθεια. Ἐφ᾽ ὅσον οἱ αἱρετικοὶ δὲν ἔ­­χουν διάθεσι ν᾽ ἀποπτύσουν τὶς βλάσφημες δι­δασκαλίες τους, ἀλλὰ ἐπιμένουν πεισματι­κὰ σ᾽ αὐτές, καὶ ῥίχνουν παν­τοῦ δίχτυα ἀπάτης καὶ προσηλυτισμοῦ, κ᾽ ἡ Ἐκκλη­σία μας θρη­νεῖ συνεχῶς θύματα, οἱ ποι­μένες τῆς Ὀρ­θοδόξου Ἐκκλησίας, ποὺ πρέπει νά ᾽νε ὄχι προ­αγωγοὶ πρὸς τὴν ἀγ­καλιὰ τῆς πόρνης ἀλλὰ ἄ­γρυπνοι φύλακες τοῦ ποιμνίου, ὀφείλουν νὰ σαλπίζουν μὲ τὴ σάλπιγγα τοῦ ἱεροῦ Φωτίου· Ὀρθόδοξοι, μακριά ἀπὸ τὴν πόρνη αἵρεσι!

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Σταυρὸς ΕΤΟΣ ΚΕ΄ ἈΘΗΝΑΙ – ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1977 ΑΡΙΘΜ. 191, σ. 1-4
2350/2021 Ἡ πόρνη συναγωγὴ