ΕΠΙΚΑΙΡΟ οσο ποτε και σε πολλα επιπεδα

Aποσπάσματος μαγνητοφωνημένης ομιλίας π. Αυγουστίνου, στις 24 Αυγούστου του 1966, στην Εκκλησία του Αγ. Αθανασίου, στο χωριό Άγιος Κοσμάς της Ιεράς Μητροπόλεως Σισανίου και Σιαστίστης

Μα ποιός είναι ο Αγ. Κοσμάς; Γιά νά εκτιμηθεί η αξία του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, πρέπει αγαπητοί μου να πάμε στα περασμένα χρόνια, να ανοίξουμε ιστορίες παλιές, να ακούσουμε την φωνή των αιώνων γιά να δούμε ποία ήτο η κατάστασις, ποία ήταν τα χρόνια εκείνα εις τα οποία εγεννήθη, έδρασε και μαρτύρησε ο Αγ. Κοσμάς. Συνήθως εμείς οι σημερινοί παραπονούμεθα και γρινιάζουμε γιά τα σημερινά τα χρόνια. Δεν υπάρχει κάμμια αμφιβολία ότι τα χρόνια μας είναι πονηρά. Δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία ότι ζούμε σε μία δύσκολο καμπή της ιστορίας και του έθνους και της ανθρωπότητος γεινκώς. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι τα χρόνια που έζησαν οι πατέρες μας, οι προγονοί μας που πατήσανε τα χώματα αυτά, δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούμε ότι ήταν χρόνια πολύ πιό σκληρότερα και πολύ πιο απαισιότερα από τα δικά μας χρόνια. Ήταν χρόνια σκλαβιάς,

ήταν χρόνια που εδώ στη Μακεδονία και στην Ήπειρο και στη Θράκη και σε όλη την Ελλάδα ήταν μαυρα χρόνια, ήτανε τα χρόνια εκείνα που πατούσανε τα χώματα τα άγια της Μακεδονίας τα πατούσε ένα άγριο θηρίο. Το θηρίον γιά το οποίο ομιλεί η Αποκάλυψις του Κυρίου ότι το θηρίο, λέει, θα βγεί από την άβυσσον, και εις την άβυσσον θα απέλθει, ένα θηρίο το οποίον, θηρίο αιμοβόρο και αιμοδιψές, θηρίο που πίνει αίματα, διψάει αίματα μαρτύρων και αγίων, θηρίο που τρωει σάρκες ανθρώπων, θηρίον το οποίον κοπρίζει μέσ’ στις κολυμβήθρες και στά άγια δισκοπότηρα και στα μνήματα των προγόνων μας. Και το θηρίο αυτό είναι η Τουρκία. Θηρίο γεννήθηκε, από την άβυσσο βγήκε και στην άβυσσο θά πάει. Έτσι λέγουν τα βιβλία της θρησκείας μας: μέσα στο σκοτάδι γεννήθηκε, στο σκοτάδι έζησε και στο σκοτάδι θα πάει. Ναι, τέτοιο θηρίο ήτο η Τουρκία και είναι μέχρι σήμερα αγαπητοί, γιατί ο λύκος το μαλλί του αλλάζει, αλλά τη γνώμη του δεν αλλάζει. Και όπως τα χρόνια εκείνα ήτο θηρίο αιμοδιψές και αιμοβόρο και έφαγε σάρκας και αίματα αγίων και δεν εχορτάστη, κατά παρόμοιον τρόπον εις τας ημέρες μας μολονότι περιορίστη αρκετά εν τούτοις εξακολουθεί να τυραννεί και να δαμάζει τον Ελληνισμόν. Θηρίο ήτο τότε η Τουρκία, και εδέσποζε από άκρου εις άκρον της Ελλάδος. Ποιός μπορεί αγαπητοί μου να διηγηθεί τα μαρτύρια τα οποία υπέστησαν τότε οι Έλληνες κάτω από την εξουσία της ημισελίνου;! Ποία είναι αγαπητοί μου τα αγαθά γιά τα οποία κανείς, τα σπουδαιότερα αγαθά τα οποία έχει ο άνθρωπος; Είναι τρία, ή μάλλον τέσσερα τα αγαθά της ανθρωπίνης ζωής: το πρώτον είναι η περιουσία, παραπάνω από την περιουσίαν είναι η ζωή του ανθρώπου, και παραπάνω από την ζωή του ανθρώπου είναι η τιμή και η υπόληψις. Και παραπάνω ακόμα από την τιμή και την υπόληψι γιά μας τους Έλληνας είναι η λευτεριά. Χωρίς λεπτά μπορείς νά ζήςεις, χωρίς περιουσίες μπορείς να ζήσεις αλλά χωρίς αέρα – ότι είναι το οξυγόνο, όπως δεν μπορεί ο άνθρωπος να ζήσει χωρίς τον αέρα, δεν μπορεί να ζήςει ο Έλληνας χωρίς το οξυγόνο της ελευθεριάς. Αυτά τα τέσσερα πράγματα τα κατέστρεφε και τα εξεμηδένιζε και τα περιεφρόνη το θηρίον της αβύσσου. Ως προς την περιουσίαν δεν εξουσίαζαν τίποτα. Οι δυστυχιζμένοι οι σκλάβοι κάτω από την εξουσίαν του Τούρκου δεν εξουσίαζαν τίποτε. Τούς είχε ρημάξει ο Τούρκος – φοβερό πράγμα. Κάποιος εδώ στη Κοζάνη σώζονται τα κατάστικα, και άνοιξε στη βιβλιοθήκη τα κατάστικα. Καμμιά φορά παραπονούνται εδώ γιά τους φόρους. Να πάτε στη Κοζάνη κάτω στη βιβλιοθήκη να ανοίξετε τα παλιά κατάστικα με τα Τούρκικα ονόματα να δείτε τι φόρους πληρώνανε εις τον Τούρκο όταν βρίσκονταν κάτω στον Τούρκο. Κάποιος εμέτρησε εκατό φόρους: φόρο γιά τα χωράφια, φόρο γιά τα γίδια, φόρο γιά τα πρόβατα, φόρο γιά τα αγελάδια, φόρο γιά τις κότες, φόρο γιά τα παράθυρα, φόρο γιά τις πόρτες, φόρο γιά τα ταξίδια πού κάνανε, φόρο γιά τα πανηγύρια, φόρο γιά τις γιορτές φόρο γιά τους γάμους, φόρο γιά τα βαπτήσια, φόρο γιά τους τάφους – ήταν κατι φοβερό. Μέχρι και ο ποιό φτωχός δεν μπορούσε να έχει το κεφάλι του επάνω στον νόμο. Κάτω από το νόμο δεν επιτρέπετο να έχει κανείς το κεφάλι του αν δεν πλήρωνε το χαράτσι του. Ακόμα, γιά να καταλάβετε τι ήτο ο Τούρκος, η Τουρκιά τι ήτανε; Ερχόταν λόγου χάρι ο αγάς, ήταν υποχρεομένοι οι χριστιανοί να του στρώσουν το καλύτερο, γιά να τον δεχθούνε, έπρεπε τον αγά και τα αγαδόπουλα να τούς ανοίξουν τα σπίτια, να τον φιλοξενήσουν, να του στρώσουν στρωσίματα, να του φέρουν λέκανες να τον πλένουν να τον σκουπίσουν, να τον καθαρίσουν και μετά να του στρώσουν φαγί, και αφού καθόταν και έτρωγε, μετά τι έκαναν; Τον πληρώνανε κ’ολες. Γιατί τον πληρώνανε τον αγά; Μή γελάσετε με αυτό που θα σας πω! Γιατί κουραστήκανε έλεγε τα σαγόνια του να τρώει τα κρέατα και τα φαγητά. Ητανε λοιπόν ο φόρος των οδόντων του αγά. Μέχρι τέτοιου σημείου βρισκότανε ο Έλληνας, οι δυστυχισμένοι Έλληνες κάτω… Οι Έλληνες σπέρνανε, οι Έλληνες καλλιεργούσαν τα χωράφια και οι Τούρκοι θερίζανε. Οι Έλληνες βοσκούσανε τα πρόβατα και οι Τούρκοι τρώγανε το γάλα και το βούτυρο. Οι Έλληνες φυτέυανε δένδρα και τους καρπούς των δένδρων τους έτρωγαν οι Τούρκοι. Οι Έλληνες είχανε σπίτια μα τά σπίτια δεν τα εξουσιάζανε, τα σπίτια τα εξουσιάζανε οι Τουρκοί. Οι Έλληνες είχανε κορίτσια και οικογένεια μα οικογενεια δεν είχανε. Οι Έλληνες είχανε κορίτσια και τα σκεπάζανε με μαύρες μαντήλες γιά να μη τα δεί το μάτι του Τούρκου γιατί τα έπαιρναν τα κορίτσια από την αγκαλιά της μάνας των και τα ρίπτανε στα χαρέμια των αγάδων. Οι Έλληνες είχανε αγόρια, λεβέντες αγόρια και τα παίρνανε την νύχτα μέσα από τις αγκάλες των γονέων των και τα κάνανε γιανιτσάρους. Ένα εκατομμύριο Ελληνόπαιδα άρπαξε μέσα από τον Ελληνισμόν ο Τούρκος. Λοιπόν περιουσία δεν είχανε, οικογένεια δεν είχανε, θρησκεία μήπως είχανε; Δεν εξουσιάζανε ούτε θρησκεία. Έπρεπε να λειτουργούνε πρωτού να βγεί ο ήλιος. Καμπάνες δεν χτυπούσανε στη Μακεδονία, σήμαντρα δεν χτυπούσανε, εκκλησιές δεν μπορούσανε να χτίσουνε, και αν τολμούσε κανένας να πεί γιά αστείο το «Μωάμεθ» αμέσως τον άρπαζαν και τον υποχρέωναν ή να αλλάξει θρησκεία ή νά μαρτυρίσει. Ναί, έτσι ήταν τότε την εποχή εκείνη. Και πολοί εμαρτύρησαν τα χρόνια εκείνα. Ναί, αλλά και πολοί – ας μή λησμονούμε – πολοί άλλαξαν θρησκεία. Επάνω εδώ στην Αρβανιτιά, ακούμε γιά την Αλβανία, αλλά η Αλβανία δεν ήταν ούτε ένας σπόρος, δεν ήταν ούτε ένας Τουρκαλάς στην Αλβανία. Όλοι ήταν ορθόδοξοι, γιατί από τα μέρη εκείνα πέρασε ο Απόστολος Παύλος και οι μαθηταί του. Όλη η Αλβανία ήταν Έλληνες, όλοι οι Αλβανοί ήταν ορθόδοξοι. Από τοίς 500,000 ορθόδοξοι Έλληνες έμειναν μόνο 50.000 – αυτοί που κατοικούνε (αν έμειναν κ’αυτοί), αυτοί που υπάρχουν εις στους νομούς Αργυροκάστρου και Κορυτσάς, στα νότια μέρη. Λοιπόν, απο τοίς 500.000 έμειναν 50.000. Οι άλλοι; Αλλάξανε θηρσκεία, αλλάξανε την Πίστη τους και έγιναν Μωαμεθανοί. Μα και εδώ παρακάτω, εδώ στα Γρεβενά, ολόκληρα χωριά, Βαλαάδες που τους έλεγαν ήταν και αυτοί Έλληνες και αρνηθήκανε την Πίστη τους – ολόκληρα χωριά – και ήταν μέχρι τώρα προ ολίγου όταν έγινε η ανταλλαγή των πληθυσμών και φύγανε. Χρόνια δύσκολα, χρόνια καταραμένα, χρόνια που ετυραννούσε το Ελληνικόν Γένος η Τουρκία ολόκληρος. Και αδελφοί μου, θα σβήναμε σαν φυλή, δεν θα μιλούσαμε σήμερα Ελληνικά, και δεν θα’χαμε σήμερα καμπάνες να χτυπάμε, και δεν θα είχαμε σήμερα Ελληνική σημαία, και δεν θα υπήρχε βασιλειάς και πολυχρόνια, όχι, δεν θα υπήρχε τίποτα. Δεν θα ήταν μία αγία γη, θα ήταν μία γη καταραμένη, πέρα ως πέρα θα ήταν τα μεσοφέγγαρα. Δεν θα χτυπούσανε καμπάνες εδώ, δεν θα υπήρχανε τίποτα πλέον, αλλά θα ήταν μιά γη κατηραμένη. Αλλά όπως ο Θεός έκανε θαύμα και έσωσε πολλές φορές το μικρό αυτο Έθνο, αυτή τη μικρή μας πατρίδα, όπως έκανε πολλές φορές τα θαύματά Του, έκανε το θαύμα και στα χρόνια εκείνα του Αγίου Κοσμά. Ποιό θαύμα έκανε; Έστείλε τον Άγιο Κοσμά.

(Σιντί Νο. 141 της σειράς «Φωνή Βοώντος», λεπτό 1:45 – 11:01 (Εκδόσεις ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΑΓΙΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ)