Περίοδος Δ΄ – Ἔτος Κ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 951
Ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου
Toῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

«Εὐαγγελίζου, γῆ, χαρὰν μεγάλην· αἰνεῖτε, οὐρανοί, Θεοῦ τὴν δόξαν» (μεγαλυνάριον)

25 Μαρτίου. Ἡμέρα ἔνδοξος. Διπλῆ ἑορτή, θρησκευτικὴ καὶ ἐθνική. Ὡς Ἕλληνες ἑορτάζουμε τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασι τῆς πατρίδος, ὡς ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ ἑορτάζουμε τὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου.
Θὰ σᾶς παρακαλέσω νὰ δώσετε προσοχὴ στὴ λέξι ποὺ δίδει καὶ τὸ χρῶμα στὴ σημερινὴ ἑορτή. Εἶνε ἡ λέξις εὐαγγέλιο. Ἀπὸ τὸ εὐαγγέ­λιο ὠνομάστηκε καὶ ἡ ἑορτὴ Εὐαγγελισμός. Ἂς ἀναλύσουμε μὲ συντομία τὸ νόημά της.

* * *

Εὐαγγέλιο εἶνε λέξι τῆς ὡραίας καὶ ἀθανάτου ἑλληνικῆς γλώσσης. Εὐαγγέλιο σημαίνει «καλὴ εἴδησις», εἴδησις ποὺ μὲ ἀνυπομονησία περιμένει ὁ ἄνθρωπος, κι ὅταν τὴν ἀκούσῃ χαίρεται καὶ ἀμείβει ἐκεῖνον ποὺ πρῶτος τοῦ τὴν μεταδίδει. Εὐαγγέλιο λοιπὸν ἴσον «καλὴ εἴδησις». Εὐαγγελισμὸς λέγεται ἡ μετάδοσι τῆς εἰδήσεως αὐτῆς, καὶ εὐαγγελιστὴς ἐκεῖ­νος ποὺ φέρνει τὴν εὐχάριστη είδησι.

Ποιές εἶνε εὐχάριστες εἰδήσεις, εὐαγγέλια; Ἐξαρτᾶται. Διότι ὅσοι εἶνε οἱ ἄνθρωποι, τόσοι πόθοι καὶ ἐπιθυμίες ὑπάρχουν στὶς καρδιές, τόσα εἶνε καὶ τὰ εὐαγγέλια. Νὰ σᾶς παρουσιάσω μερικὲς εὐχάριστες εἰδήσεις ποὺ περιμένουν οἱ ἄνθρωποι, ἀναλόγως τῆς καταστάσεως ποὺ βρίσκονται;
⃝ Ἕνας λόγου χάριν εἶνε χρεωμένος, βουτη­γμένος μέσα στὰ χρέη, καὶ τὸν κυνηγοῦν ἡ ἐ­φορία, ἡ τράπεζα, οἱ δανεισταί του. Ἀπὸ ὥρα σὲ ὥρα κινδυνεύει νὰ τὸν συλλάβῃ ἡ ἀστυνο­μία νὰ τὸν ῥίξῃ στὴ φυλακή, κι αὐτὸς κρύβε­ται. Ἐνῷ λοιπὸν δὲν ἔχει μιὰ δραχμὴ γιὰ νὰ ἐ­λαφρώσῃ τὸ χρέος του καὶ βρίσκεται σὲ δύσ­κολη θέσι, ξαφνικὰ παρουσιάζεται κάποιος φί­λος του, πηγαίνει στὴν τράπεζα καὶ ἐξοφλεῖ ὅλο τὸ χρέος του. Ἔ, ἡ εἴδησις αὐτή, ὅτι βρέθηκε τέτοιος εὔσπλαχνος ἄνθρωπος, ἐὰν γιὰ μᾶς τοὺς ἄλλους ποὺ δὲν ἔχουμε χρέη εἶνε ἀδιάφορη, γι᾿ αὐτὸν ὅμως ποὺ εἶνε χρεωμένος, εἶνε χαρμόσυνη εἴδησι, εὐαγγέλιο.
⃝ Νά ἕνας ἄλλος· εἶνε στὴ φυλακή. Ἔχει κατα­δικασθῆ εἰς θάνατον, καὶ τρέμει ὅταν ἀκούῃ κλειδιὰ στὴν πόρτα τοῦ κελλιοῦ· περιμένει νὰ τὸν ὁδηγήσουν στὸν τόπο τῆς ἐκτελέσεως. Ἀλλ᾿ ἐνῷ βρίσκεται σ᾿ αὐτὴ τὴ στενοχώρια, ἔρχεται ὁ δεσμοφύλακας καὶ τοῦ λέει· Σήμερα ὁ ἀνώτατος ἄρχων ὑπέγραψε διάταγμα χά­ριτος· σοῦ χαρίζει τὴ ζωή!… Αὐτὴ ἡ εἴδησι, ἐὰν γιὰ μᾶς ποὺ εἴμαστε ἔξω καὶ δὲν ἔχουμε καμμία ποινὴ εἶνε ἀδιάφορη, γι᾿ αὐτὸν τὸν κατάδικο εἶνε χαρᾶς εὐαγγέλιο.
⃝ Κάποιος ἄλλος εἶνε ἐξόριστος σ᾿ ἕνα ξερονήσι. Δὲν μπορεῖ νὰ κάνῃ τίποτα. Μόνο πηγαίνει κάθε βράδυ κοντὰ στὴ θάλασσα, παίζει μὲ τὰ βότσαλα, ἀγναντεύει τὸ πέλαγος, καὶ τὰ δάκρυά του πέφτουν στὸ ἁλμυρὸ κῦμα. Ἕνα πρωὶ ὅμως ὁ τηλεγραφητὴς τοῦ ἀναγγέλλει· Ἦρθε τηλεγράφημα· εἶσαι ἐλεύθερος, αὔριο μπορεῖς ν᾿ ἀναχωρήσῃς!… Φαντάζεστε τὴ χαρά του; Μόνο ὅσοι ἔκαναν ἐξόριστοι καὶ ἀπομονωμένοι, μποροῦν νὰ τὸ καταλάβουν. Ἡ εἴ­δησι αὐτὴ εἶνε γι᾿ αὐτὸν εὐαγγέλιο.
⃝ Κάποιος ἄλλος πάσχει ἀπὸ ἀσθένεια ἀνίατη, ποὺ ἐγὼ τὴ θεωρῶ κατάρα τῆς ἀνθρωπότητος, πληγὴ φαραώ. Οἱ γιατροὶ τοῦ δίνουν δύο – τρεῖς μέρες ζωή. Ἐὰν ὑποθέσουμε ὅτι στὸ διάστημα αὐτὸ ἀκουστῇ ἀπὸ τὸ ῥαδιόφω­νο, ὅτι «Ἀνακαλύφθηκε τὸ φάρμακο τοῦ καρκίνου!…», φαντάζεστε τί χαρὰ θὰ αἰσθανθῇ αὐτὸς καὶ τὸ σπίτι του; Γι᾿ αὐτὸν ἡ εἴδησι αὐ­τὴ θὰ εἶνε εὐαγγέλιο.
⃝ Ἕνα παράδειγμα τώρα, ὄχι πλέον γιὰ ἄτομα ἀλλὰ γιὰ ὁλόκληρο ἔθνος, εἶνε τὸ γεγο­νὸς ποὺ ἑορτάζουμε σήμερα. Τὸ ἔθνος μας ἔζησε τετρακόσα χρόνια σκλαβιά. Ὅλοι οἱ Ἕλ­ληνες, γονατιστοὶ στὰ ἐξωκκλήσια καὶ στὰ μοναστήρια, παρακαλοῦσαν τὴν Παναγία καὶ τὸ Χριστὸ νὰ μᾶς ἐλευθερώσῃ. Ὅταν λοιπὸν ἦρ­θε ἡ ἅγια αὐτὴ μέρα, κι ἀκούστηκε ὅτι ἡ πατρίδα ἐλευθερώνεται, μπορεῖτε νὰ φανταστῆτε τὴ χαρά;…
⃝ Ἀλλ᾿ ἂς δοῦμε τὸ θέμα ἀκόμα πλατύτερα. Τὴν ὥρα αὐτὴ ὄχι ἕνα ἔθνος ἀλλὰ ὅλη ἡ ἀν­θρωπότης ζῇ κάτω ἀπὸ μιὰ ἀπειλή. Πάνω κι ἀπ᾿ τοὺς οὐρανοξύστες τῆς Νέας Ὑόρκης, κι ἀπ᾿ τὸ Κρεμλῖνο, κι ἀπὸ τὸν Τάμεσι, κι ἀπ᾿ τὸ Σικάγο κι ἀπ᾿ τὴν Οὐάσιγκτων, πάνω ἀπ᾿ ὅλο τὸν κόσμο, εἶνε κρεμασμένο ἕνα σπαθί. Ἂν πέσῃ, οὐαὶ τῷ κόσμῳ – γῆς Μαδιάμ! Εἶνε ἐπο­χὴ ὄχι γιὰ βέλη καὶ καριοφίλια, ἀλλὰ ἡ ἐποχὴ ποὺ θὰ πέσουν οἱ φιάλες τῆς Ἀποκαλύψεως, ἡ ἐποχὴ τοῦ πυρηνικοῦ πολέμου. Ἐνῷ λοιπὸν αὐτὰ περιμένει ὁ κόσμος, γιά φαν­ταστῆτε αὐ­τὲς τὶς μέρες τὰ ῥαδιόφωνα ν᾿ ἀνακοινώσουν· «Προσοχὴ – προσοχή· τὰ μεγάλα ἔθνη ἀποφά­σισαν ν᾿ ἀφοπλισθοῦν, τὰ ὅπλα θὰ τὰ καταποντίσουν βαθειὰ στὴ θάλασσα, ὑπεγράφη εἰ­ρήνη γιὰ χίλια χρόνια…». Τί χαρὰ καὶ ἀγαλλίασις! Εὐαγγέλιο γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα.
Γιατί, ἀδελφοί μου, τὰ εἶπα ὅλα αὐτά; Γιὰ νὰ σᾶς δείξω, ὅτι τὰ εὐαγγέλια εἶνε γιὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο ἀνάλογα τῶν ἀναγκῶν του, τῶν πόθων του καὶ τῆς κοσμοθεωρίας του. Εἰ­δήσεις εὐχάριστες ὑπάρχουν πολλές. Ἀλλὰ οἱ χαρές τους προέρχονται ἀπὸ γεγονότα μικρά. Εὐχάριστο γεγονὸς εἶνε ἡ ἐξόφλησι τοῦ χρέους, ἡ ἐπάνοδος ἀπὸ τὴν ἐξορία, τὸ διάταγμα τῆς χάριτος, ἡ θεραπεία μιᾶς ἀσθενείας, ἡ ἐλευθερία ἑνὸς ἔθνους, τὸ «παύσατε πῦρ» στὰ πεδία τῶν μαχῶν… Ἀλλὰ δὲν σᾶς εἶπα τίποτα. Ὦ ἀδελφοί μου, ἔφθασα στὴν οὐσία τοῦ θέματος. Ἂν δὲν τὸ καταλάβουμε αὐτό, μάταιες οἱ γιορτές μας, μάταια τὰ ψαλσίματα, μάταια ὅλα. Μέσα στὰ τόσα «εὐαγγέλια» τοῦ κόσμου, ἕνα εἶνε τὸ εὐαγγέλιο. Δὲν ὑπάρχει ἄλλο ὑπὸ τὸν οὐρανόν. Καὶ τὸ εὐαγγέλιο αὐτό, ὅπως μᾶς τὸ κηρύττει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ποιό εἶνε;
Πίσω ἀπὸ τὰ εὐχάριστα τοῦ κόσμου (τὴ ζωή, τὴν ὑγεία, τὸν πλοῦτο, τὸ γάμο, τὴ διασκέδασι…), βρίσκεται κάτι ποὺ ὅλα τὰ ἐκμηδενίζει· καὶ αὐτὸ εἶνε ὁ θάνατος. Καὶ πίσω ἀπὸ τὸ θάνατο εἶνε κάτι ἄλλο ἀκόμη πιὸ φοβερό, μιὰ ἄλλη συμφορά, ἀπ᾿ τὴν ὁποία προέρχονται ὅ­λες οἱ θλίψεις· καὶ αὐτὴ εἶνε ἡ ἁμαρτία. Ποιός λοιπὸν κατώρθωσε νὰ ἐκμηδενίσῃ τὸ θάνατο καὶ τὴν ἁμαρτία; Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ποὺ σήμερα ἔγινε καὶ Υἱὸς τῆς Παρθένου. Νά γιατί ἡ ἡμέρα αὐτὴ εἶνε ἡμέρα τοῦ μεγαλυτέ­ρου εὐ­αγγελίου. Εἶνε ἡ ἡμέρα ποὺ «Ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη εἰπεῖν τῇ Θεοτόκῳ τὸ Χαῖρε» (Ἀκάθ. ὕμν. Α1α΄). Χαρᾶς εὐαγγέλια, διότι θὰ γεννηθῇ Ἐκεῖνος ποὺ θὰ νικήσῃ τὸ θάνατο καὶ τὴν ἁμαρτία. Ἐκεῖνος ποὺ εἶπε λό­για οὐράνια· λόγια, ποὺ κι ὁ πιὸ ἀπελπισμένος, ἂν τὰ δεχτῇ, τὸν κάνουν νὰ θέλῃ νὰ ζή­σῃ· ἀλλὰ καὶ ὁ θεωρούμενος ὡς πιὸ εὐτυχής, ἂν τὰ δεχτῇ, θέλει νὰ φύγῃ καὶ νὰ πάῃ στοὺς οὐρανούς. Ναί, τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ εἶ­νε ἡ χαρμόσυνη εἴδησι τοῦ ἀγγέλου, ὅτι τὰ δεινὰ τῆς ἀνθρωπότητος παύουν, ὅτι χαρὰ καὶ ἀγαλλίασις ἐπικρατεῖ στὸν κόσμο. Ναί, τὸ ἀληθινὸ εὐαγγέλιο εἶνε ἡ αἰώνια χαρά.

* * *

Ἀδελφοί μου! Σᾶς ἐξήγησα τὴν ἔννοια τοῦ εὐαγγελίου καὶ τοῦ εὐαγγελισμοῦ. Ἐνσαρκοῦται ἐπὶ τῆς γῆς ὁ Θεὸς Λόγος, τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ πρόσωπα τῆς ἁγίας Τριάδος. Ναί· ἀλλὰ τὸ εὐαγγέλιο αὐτό, ποὺ εἶνε κοινὸ γιὰ ὅλους, πρέ­πει νὰ γίνῃ καὶ προσωπικό. Ὡς ἀλήθεια καὶ ὡς περιεχόμενο, τὸ εὐαγγέλιο πρέπει νὰ μπῇ στὴν καρδιά μας. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὡς βιβλίο δὲν ἀρκεῖ νὰ τὸ ἔχουμε ἀργυρὸ καὶ χρυσὸ πάνω στὴν ἁγία τράπεζα ἢ ψηλὰ στὰ εἰκονίσματα. Ἄσε σήμερα καὶ παρελάσεις καὶ ὅλα τὰ ἄλλα. Κάθησε στὸ σπίτι, πάρε τὸ Εὐαγγέλιο στὰ χέρια σου καὶ μελέτησε. Ἔτσι θὰ γίνῃ καὶ προσωπικό. Καὶ ἂν μπορῇς, πὲς μπροστὰ στὸν Ἐσταυρωμένο τὰ λόγια αὐτά·
Ἐγώ, Κύριε, ὄχι ἄλλος, εἶμαι ὁ χρεώστης, καὶ σὺ ἐκεῖνος ποὺ ἐξοφλεῖ τὸ χρέος μου. Ἐγὼ εἶμαι ὁ θανατοποινίτης, καὶ σὺ ὑπέγραψες τὸ διάταγμα τῆς ἀμνηστείας μου. Ἐγὼ εἶμαι ὁ ἐξόριστος ἀπὸ τὴν πατρίδα· καὶ σὺ μὲ ἐπανέφερες σ᾿ αὐτήν. Ἐγὼ ὁ καρκινοπαθής, καὶ σὺ μοῦ δίνεις τὸ φάρμακο· ἐγὼ ὁ ἁμαρτωλός, καὶ σὺ ὁ Σωτήρας μου· ἐγὼ τὸ ἀπολωλός, καὶ σὺ ὁ ποιμὴν ὁ καλός…
Ἔτσι νὰ τὸ αἰσθανθοῦμε, ἀδελφοί μου, τὸ εὐαγγέλιο. Νὰ τὸ αἰσθανθῇ καὶ ὁ μικρὸς καὶ ὁ μεγάλος. Νὰ μπῇ στὸ σπίτι καὶ στὴν καρδιά μας, νὰ μπῇ στὰ σχολεῖα, στοὺς στρατῶνες, στὰ ἐργοστάσια, στὰ δικαστήρια –ὄχι γιὰ νὰ τὸ παλαμίζουμε–, στὶς στεριὲς καὶ στὶς θάλασσες, παντοῦ, ἀπὸ τὶς καλύβες μέχρι τὰ ἀ­νάκτορα. Νὰ μὴν ὑπάρχῃ ψυχὴ ποὺ νὰ μὴν ἔ­χῃ τὸ Εὐαγγέλιο. Νὰ μπῇ μέσα στὶς φλέβες μας, στὸ αἷμα μας, στὶς ἶνες μας. Κι ὅταν τὸ Εὐαγγέλιο γίνῃ ἡ ζωή μας, ὁ ἥλιος καὶ τὸ φῶς, τὸ φάρμακό μας, ὅταν γίνῃ ὁ ἄξονας τῆς ζωῆς τοῦ κόσμου, ὤ, τότε «Εὐαγγελίζου, γῆ, χαρὰν μεγάλην, αἰνεῖτε, οὐρανοί, Θεοῦ τὴν δόξαν» (μεγαλυν.).

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ποὺ ἔγινε στὸν ἱ. ν. Ἁγ. Φωτεινῆς Ἰλισσοῦ-Ἀθηνῶν τὴν Β΄ Κυριακὴ Νηστειῶν 25-3-1962. Καταγραφὴ καὶ σύντμησι 25-3-2003, ἐπανέκδοσι 22-2-2014.
Τὴν ὁμιλία αὐτὴ μπορεῖτε νὰ τὴν ἀκούσετε χωρὶς περικοπὲς στὸ cd 51β΄Α τῆς σειρᾶς «ΦΩΝΗ ΒΟΩΝΤΟΣ» (πληροφορίες στὸ τηλέφωνο 23850-28868)