ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ
Ἰωάν. 20, 19-31
Του Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου

ΓΙΑΤΙ ΑΠΟΥΣΙΑΖΕΤΕ;

«Θωμᾶς δὲ εἶς ἐκ τῶν δώδεκα, ὁ λεγόμενος
Δίδυμος, οὐκ ἦν μετʼ αὐτῶν ὅτε ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς»
(Ἰωάν. 20, 24)

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ σταυρώθηκε πάνω στὸ Γολγοθᾶ. Ἦταν τρεῖς τὸ ἀπόγευμα τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς ὅταν εἶπε τὸ «Τετέλεσται» (Ἰωάν. 19, 30) καὶ απρέδωκε τὸ πνεῦμα του στὸν οὐράνιο Πατέρα. Ὁ Χριστός, ποὺ ἄπειρα πλήθη παρακολουθοῦσαν τὴ διδασκαλία καὶ τὰ θαύματά του, ἔμεινε μόνος καὶ ἐγκαταλελειμμένος. Ποῦ εἶνε οἱ τυφλοὶ ποὺ εἶδαν τὸ φῶς; Ποῦ οἱ κουφοί, οἱ κουτσοί, οἱ λεπροί, οἱ παράλυτοι, οἱ δαιμονισμένοι, ποὺ μʼ ἕνα του λόγο ὁ Χριστὸς τοὺς θεράπευσε; Ποῦ εἶνε οἱ ἀκροαταί του; Φόβος καῖ τρόμος τοὺς ἔχει καταλάβει.
Καὶ οἱ μαθηταί; Κι αὐτοὶ τὸν ἄφησαν. Ὁ ἕνας τὸν πρόδωσε. Ὁ ἄλλος τὸν ἀρνήθηκε καὶ οἱ ὑπόλοιποι διασκορπίστηκαν. Πρὶν νὰ σταυρωθῆ ὁ Χριστὸς φαινόταν ἀφωσιωμένοι, ἕτοιμοι νὰ ὑποστοῦν κάθε θυσία. Ἀλλʼ ὅταν τὸν εἶδαν νὰ συλλαμβάνεται, νὰ προπηλακίζεται, νὰ δικάζεται καὶ νὰ καταδικάζεται, ἔχασαν τὸ θάρρος τους, δειλίασαν καὶ ἔφυγαν.
Κι ὅμως στὰ βάθη τῆς ψυχῆς τους διατηροῦσαν ἀπέραντη ἀγάπη καὶ σεβασμὸ πρὸς τὸν Διδάσκαλο. Ἦταν ἀδύνατο νὰ ξεχάσουν τὶς ὡραῖες ὧρες ποὺ ἔζησαν κοντά του καὶ ἀπολάμβαναν τὶς θεῖες εὐλογίες.
Γιʼ αὐτὸ βλέπουμε, πὼς ὕστερα ἀπὸ τὴ σταύρωσι μαζεύτηκαν σʼ ἕνα φιλικό τους σπίτι κʼ ἐκεῖ κρυμμένοι «διὰ τὸν φόβο τῶν Ἰουδαίων» (Ἰωάν. 7, 13), συζητοῦσαν τὰ θλιβερὰ γεγονότα, ποὺ συνετάραξαν τὰ Ἰεροσόλυμα, καὶ προσπαθοῦσαν νὰ βροῦν κάποια παρηγοριὰ μέσα στὴ φιλικὴ αὐτὴ συναναστροφή. Στὴ θλῖψι του ὁ ἄνθρωπος παρηγορεῖται ὅταν κι ἄλλοι συμμετέχουν στὸν πόνο του. Μιὰ συντροφιὰ πονεμένων ἀνθρώπων ἦταν κʼ ἡ συντροφιὰ τῶν μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ.
Ἦταν Κυριακὴ τὸ ἀπόγευμα, κι ὅπως ἦταν κλεισμένοι στὸ σπίτι καὶ μελάγχολες σκέψεις κυριαρχοῦσαν μέσα στὴν ψυχή του καὶ ἀπελπισμένοι ἑτοιμάζονταν νὰ ἐπιστρέψουν στὶς δουλειές τους, ξαφνικὰ ἔγινε τὸ μεγάλο θαῦμα, ποὺ πραγματικὰ τοὺς ἄλλαξε. Ποιό εἶνε τὸ θαῦμα;

* * *

Ὁ Χριστός, χωρὶς νʼ ἀνοίξη ἡ πόρτα, βρέθηκε ἀνάμεσά τους, κι αὐτοὶ ἔμειναν κατάπληκτοι. Ὁ Χριστὸς καθησύχασε τὴν ψυχική τους ταραχὴ μὲ τὸ λόγο του «Εἰρήνη ὑμῖν» (Ἰωάν. 20, 19).
Ἄν κανένας ὀρθολογιστὴς ἤ ἄπιστος ρωτήση, πῶς ὁ Χριστὸς μὲ κλειστὲς τὶς πόρτες μπῆκε στὸ σπίτι, τοῦ ἀπαντοῦμε ἐκεῖνο ποὺ ἀπαντοῦσε ἕνας παλαιὸς διδάσκαλος τοῦ Εὐαγγελίου˙
Ἀπορεῖτε γιʼ αὐτὸ ποὺ ἔγινε; Ἀλλὰ κι ὁ ἥλιος μὲ τὶς ἀκτῖνες του περνάει τὰ τζάμια τῶν σπιτιῶν καὶ βρίσκεται παρὼν μέσα στὰ κλεισμένα σπίτια. Κι ἄν ὁ ἥλιος, ποὺ εἶνε δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, βρίσκεται μέσα στὸ κλεισμένο σπίτι, τί εἶνε ἐκεῖνο ποὺ θὰ ἐμποδίση τὸ Χριστό, ποὺ εἶνε ὁ δημιουργὸς τοῦ ἥλιου κι ὅλης τῆς φύσεως, νὰ βρίσκεται ὅπου θέλει;
Στὸ παράδειγμα αὐτὸ προσθέτουμε κʼ ἐμεῖς ἕνα ἄλλο παράδειγμα, ποὺ μᾶς τὸ δίνει ἡ σύγχρονη ἐπιστήμη. Εἶνε χειμώνας, τὰ σπίτια κλειστά, κι ὅμως ἡ τηλεόραση κατορθώνει νὰ περνάη κάμπους καὶ βουνὰ καὶ νὰ φέρνη τὶς εἰκόνες μέσα στὸ κλεισμένο δωμάτιο. Πῶς γίνεται αὐτό; Εἶνε κʼ ἡ τηλεόρασι μιὰ μικρὴ εἰκόνα, ποὺ μᾶς δείχνει ὅτι ὁ παντοδύναμος Θεός, ποὺ δημιούργησε τὴ φύσι, μπορεῖ νὰ κάνη ἀπείρως πιὸ μεγάλα καὶ θαυμαστὰ πράγματα. Ὁ Χριστὸς «κεκλεισμένων τῶν θυρῶν» (Ἰωάν. 20, 19) βρέθηκε ἀνάμεσα στοὺς μαθητάς. Ἀλλὰ τὴν εὐλογημένη ἐκείνη μέρα, ποὺ οἱ μαθηταὶ εἶδαν τὸν Κύριο ἀναστημένο καὶ χάρηκαν, ἔλειπε ἕνας, ὁ Θωμᾶς. Ἔτσι στερήθηκε τὴ χαρά, ποὺ δοκίμασαν οἱ παρόντες μαθηταί. Εὐτυχῶς ποὺ δὲν ἀπουσίαζε καὶ τὴν ἐπομένη Κυριακή. Ἦταν μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους δέκα μαθητὰς καὶ ἀξιώθηκε νὰ δεῖ τὸν ἀναστάντα Κύριο καὶ νʼ ἀπολαύση τὴ θεία εὐλογία, καὶ γεμᾶτος χαρὰ νὰ ὁμολογήση τὴν θεότητα τοῦ Κυρίου καὶ νὰ βγῆ ὠφελημένος ἀπὸ τὴ συγκέντρωσι τῶν μαθητῶν.

* * *

Ἴσως κάποιος νὰ ἐκφράση τὴν ἐπιθυμία λέγοντας˙
– Ἄχ, πόσο θὰ ἤθελα κʼ ἐγὼ νὰ βρισκόμουν τὴ μέρα ἐκείνη τῆς πρώτης Κυριακῆς καὶ νά ʼβλεπα τὸν Χριστό, ποὺ ἀναστήθηκε! Ἄς τὸν ἔβλεπα κι ἄς πέθαινα…
Ἀλλʼ ὁ Χριστός, ποὺ ἐμφανίσθηκε τὴν Κυριακὴ ἐκείνη στοὺς μαθητάς του, βρίσκεται ὁ ἴδιος κάθε Κυριακὴ στοὺς ναούς, ὅπου τελεῖται ἡ θεία λειτουργία. Ναί, ὁ Χριστὸς εἶνε παρών. Οἱ πιστοὶ ποὺ ἐκκλησιάζονται δὲν τὸν βλέπουν βέβαια μὲ τὰ σωματικά τους μάτια, ὅπως τὸν εἶδαν οἱ μαθηταὶ τὴν μέρα ἐκείνη, ἀλλὰ τὸν βλέπουν μὲ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς καὶ τὸν αἰσθάνονται πνευματικά. Ἀκούγοντας τὴ θεία λειτουργία εἶνε σὰν νʼ ἀκοῦμε τὴ φωνὴ τοῦ Χριστοῦ. Κοινωνώντας τὰ ἄχραντα μυστήρια ὄχι μόνο τὸν βλέπουμε, ἀλλὰ τὸν ὑποδεχόμαστε καὶ τὸν φιλοξενοῦμε στὰ βάθη τῆς ὑπάρξεώς μας. Κι ὁ Χριστὸς μᾶς εὐλογεῖ.
Κι ἀπόδειξις τῆς παρουσίας του εἶνε τὸ γεγονὸς ὅτι ὅσοι παρακολουθοῦν μὲ κατάνυξι τῆ θεία λειτουργία καὶ μὲ φόβο Θεοῦ, πίστι καὶ ἐλπίδα κοινωνοῦν τὰ ἄχραντα μυστήρια, αὐτοὶ αἰσθάνονται μιὰ χαρὰ μεγάλη, μιὰ χαρὰ ἀνέκφραστη, σὰν τὴ χαρὰ ἐκείνη ποὺ αἰσθάνθηκαν οἱ μαθηταὶ τοῦ Κυρίου, ὅταν εἶδαν τὸν ἀναστημένο Κύριο.
Ναί, πουθενὰ ἀλλοῦ ὁ ἄνθρωπος δὲν αἰσθάνεται παρηγοριά, ἐνίσχυσι, φωτισμό, χαρὰ καὶ ἀγαλλίασι, ὅσο αἰσθάνεται στὸ ναὸ τοῦ Θεοῦ, ὅταν τὶς Κυριακὲς ἤ τὶς μεγάλες γιορτὲς τελῆται ἡ θεία λειτουργία. Λυπημένοι, στεναχωρημένοι ἀπὸ τὰ διάφορα θλιβερὰ γεγονότα τῆς καθημερινῆς ζωῆς, οἱ πιστοὶ βγαίνουν ἀπὸ τὸ ναὸ τοῦ Θεοῦ μὲ νέες δυνάμεις, γιὰ νὰ συνεχίσουν τὸ δύσκολο δρόμο τῆς πίστεως καὶ τῆς ἀρετῆς. Οἱ πιστοὶ βλέπουν καὶ αἰσθάνονται ὅτι, ὅπως ὁ Χριστὸς σταυρώθηκε καὶ ἀναστήθηκε, ἔτσι κʼ οἱ ὀπαδοί του θὰ ὑποφέρουν, θὰ σηκώσουν τὸ σταυρό τους, ἀλλὰ θὰ εἶνε βέβαιοι πὼς τὸ σταυρὸ τὸν ἀκολουθεῖ ἡ ἀνάστασις.

* * *

Ὅλοι θά ʼπρεπε τὶς Κυριακὲς νὰ πηγαίνουμε στὴν ἐκκλησία. Δυστυχῶς ὅμως οἱ πολλοὶ ἀπουσιάζουν. Αὐτοὶ ποὺ ἀπουσιάζουν τὶς Κυριακὲς ἀπὸ τὴν ἐκκλησία μοιάζουν μὲ τὸ Θωμᾶ, τὸν ἀπόστολο ποὺ ἀπουσίασε ἀπὸ τὴν πρώτη ἱερὴ σύναξη τῶν μαθητῶν.
Ἀπουσιάζουν κʼ οἱ σημερινοὶ χριστιανοὶ ἀπὸ τὴν ἐκκλησία. Κι ἄν τοὺς ρωτήσης, γιατί ἀπουσιάζουν, θὰ σοῦ δώσουν διάφορες ἀπαντήσεις, ποὺ δὲν εἶνε τίποτε ἄλλο παρὰ προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις. Ὁ ἕνας λέει, ὅτι εἶνε κουρασμένος καὶ θέλει νʼ ἀναπαυθῆ. Ὁ δεύτερος, ὅτι ἔχει δουλειά. Ὁ τρίτος, ὅτι θέλει νὰ πάει ἐκδρομή. Ὁ τέταρτος, ὅτι θέλει νὰ παίξη ποδόσφαιρο. Ὁ πέμπτος, ὅτι θέλει νὰ πάη κηνύγι. Ὁ ἕκτος, ὅτι ξενύχτησε τὸ Σάββατο στὸ χαρτὶ καὶ θέλει νὰ κοιμηθῆ. Ὁ ἕβδομος ὅτι ἦρθε σὲ σύγκρουσι μὲ τὸν παπᾶ ἤ μὲ τὸν ψάλτη καὶ δὲν θέλει νὰ τοὺς βλέπει. Ὁ ὄγδοος…
Ὅλα αὐτὰ εἶνε προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις. Ἐκεῖνος, ποὺ πιστεύει καὶ ἀγαπάει τὸν Χριστό, θὰ κάνη τὸ πᾶν, γιὰ νὰ βρεθῆ τὴν Κυριακὴ μέσα στὴν ἐκκλησία, κʼ ἐκεῖ μαζὶ μὲ ἀνθρώπους καὶ ἀγγέλους θὰ ὑμνῆ τὸν Χριστὸ γιὰ τὴ σωτηρία ποὺ μᾶς χάρισε μὲ τὸ πάθος του, τὴ σταύρωσί του καὶ τὴν ἀνάστασί του.

Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἐπισκόπου Αὐγουστῖνου Ν. Καντιώτου (Μητροπολίτου πρώην Φλωρίνης) »Σταγόνες ἀπὸ τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν», σελ. 100-105 (ἕκδοσις Γ΄, »Ἀδελφότης ΣΤΑΥΡΟΣ», Ἀθῆναι 1990).