ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ
Πράξ. 2, 1-11
Toυ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Πεντηκοστη

«Ἐν τῶ σημπληροῦσθαι τὴν
ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς ἦσαν
ἅπαντες ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τὸ αὐτό»
(Πράξ. 2, 1)

ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, σήμερα εἶνε ἡ γιορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς. Πεντηκοστή! Μεγάλη γιορτή, ποὺ γιορτάζουν οἱ χριστιανοὶ ὅλου τοῦ κόσμου. Πεντηκοστὴ ὅμως γιορτὰζουν καὶ οἱ Ἑβραῖοι. Ἀλλὰ πόσο διαφέρει ἡ μιὰ Πεντηκοστὴ ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἡ Πεντηκοστή μας ἀπὸ τὴν Πεντηκοστὴ τῶν Ἑβραίων. Διαφέρει ὅσο ὁ ἥλιος ἀπὸ ἕνα ἀστέρι τῆς νύχτας, ὅσο ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὴν σκιά του. Σκιὰ εἶνε ἡ Πεντηκοστὴ τῶν Ἑβραῖων. Σκιά, ποὺ δείχνει τὴν πραγματικότητα. Ἡ δὲ πραγματικότης εἶνε ἡ Πεντηκοστὴ ποὺ γιορτάζουν σήμερα οἱ χριστιανοί.
Ἀλλὰ ἄς δοῦμε μέ λίγα λόγια, τί εἶνε ἡ Πεντηκοστὴ τῶν Ἑβραίων καὶ τί εἶνε ἡ Πεντηκοστὴ τῶν χριστιανῶν.

* * *

Ἡ Πεντηκοστὴ στοὺς Ἑβραίους ὡρίστηκε, γιὰ νὰ θυμοῦνται ἕνα μεγάλο γεγονὸς ποὺ συνέβη στὴν ἱστορία τῆς παλαιᾶς διαθήκης. Ὅλοι ἀπὸ τὸ δημοτικὸ σχολεῖο ξέρουμε, ὅτι οἱ Ἑβραῖοι ἦταν ὑπόδουλοι στοὺς Αἰγυπτίους. Φοβερὴ ἦταν ἡ σκλαβιά τους. Σὲ καλύβες ζοῦσαν. Δούλευαν ἀπὸ τὸ πρωῒ μέχρι τὸ βράδι. Κουβαλοῦσαν πέτρες, ἔψηναν τοῦβλα, ἔχτιζαν παλάτια καὶ τάφους τῶν ἀφεντάδων τους. Καμμιὰ ἄνεσις. Τʼ ἀρσενικὰ παιδιά, ποὺ θὰ γεννοῦσαν, ἔπρεπε μόλις γεννηθοῦν νὰ τὰ ῥίχνουν στὸ Νεῖλο, ποταμό, σκοπὸς τῶν Αἰγυπτίων ἦταν, νὰ ἐξοντώσουν τὴν φυλὴ τῶν Ἑβραίων. Γιατὶ ἄν σʼ ἕνα λαὸ δὲν γεννιοῦνται παιδιὰ ἤ ὅταν γεννηθοῦν τὰ παίρνουν οἱ ἐχθροὶ καὶ τὰ σκοτώνουν, ὁ λαὸς αὐτὸς θὰ σβήση καὶ θὰ ἐξαφανιστῆ ἀπὸ τὸν πολιτικὸ χάρτη. Πρὸς τὸν ἐξαφανισμὸ βάδιζε καὶ ὁ λαὸς τῶν Ἑβραίων. Ἀλλὰ ὁ Θεὸς τοὺς λυπήθηκε καὶ τοὺς ἔστειλε ἕνα πολὺ μεγάλο καὶ ἄξιο κυβερνήτη, τὸ Μωϋσῆ. Αὐτὸς ἐλευθέρωσε τὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴ σκλαβιὰ τῶν Αἰγυπτίων. Οἱ Ἑβραῖοι, ὕστερα ἀπὸ τετρακόσα χρόνια, ἔβλεπαν ἐλευθερία. Ὅλοι, ἀνδρες, γυναῖκες καὶ παιδιά, φεύγουν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο. Ξεκινᾶνε γιὰ τὸ μεγάλο ταξίδι. Ἐπιστρέφουν στὴν πατρίδα τους, τὴν Παλαιστίνη. Πολλὰ ὑπέφεραν στὴν ἐπιστροφὴ μέχρι νὰ φτάσουν στὴν ἀγαπημένη πατρίδα. Ὅλα αὐτὰ τὰ διηγεῖται ἕνα βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ποὺ λέγεται Ἔξοδος. Σᾶς συνιστῶ νὰ τὸ διαβάσετε˙ πολὺ θὰ ὠφεληθῆτε. Ἀγοράστε τὴν Παλαιὰ Διαθήκη, ποὺ τώρα ἔχει ἑρμηνευθῆ σὲ ἀπλῆ γλῶσσα.
Ἕνα ἀπὸ τὰ πρῶτα γεγονότα ποὺ συνέβησαν κατὰ τὴν ἐπιστροφὴ τῶν Ἑβραίων στὴν πατρίδα τους ἦταν καὶ τοῦτο. Πενήντα μέρες ὕστερα ἀπὸ τὴν ἀναχώρησι τῶν Ἑβραίων ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο, πάνω στὴν κορυφὴ ἑνὸς βουνοῦ, τοῦ Σινᾶ, ὁ Θεὸς παρέδωσε στὸν πιστό του δοῦλο τὸ Μωὑσῆ τὶς δέκα ἐντολές, τὸ Δεκάλογο. Ἡ παράδοσις τοῦ Δεκαλόγου ἦταν ἕνα σημαντικὸ γεγονός, ὄχι μόνον γιὰ τὸν Ἑβραϊκὸ λαὸ ἀλλὰ καὶ γιὰ ὅλο τὸν κόσμο. Μέσʼ στὸ σκοτάδι φάνηκε ἀστέρι, ἔλαμψε φῶς, ποὺ ἔδειχνε ποιό δρόμο πρέπει νʼ ἀκολουθήσουν οἱ ἄνθρωποι, ἄν θέλουν νὰ ζοῦν μὲ δικαιοσύνη, μὲ ὁμόνοια καὶ ἀγάπη.
Αὐτὸ τὸ γεγονὸς τῆς παραδόσεως τοῦ Δεκαλόγου γιορτάζουν τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς οἱ Ἑβραῖοι. Ἀλλὰ μαζὶ μʼ αὐτὸ τὸ γεγονὸς οἱ Ἑβραῖοι γιορτάζουν κʼ ἕνα ἄλλο γεγονός, ποὺ συμβαίνει κάθε χρόνο. Εἶνε ὁ θερισμός. Συμπίπτει ὁ θερισμὸς μὲ τὴ γιορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς. Τὰ σπαρτὰ ἔχουν κιτρινίσει πιὰ καὶ οἱ Ἑβραῖοι θερίζοντας τὰ χωράφια τους παίρνουν τὰ πρῶτα στάχυα, τὰ ἀλωνίζουν, ἀλέθουν τὸ σιτάρι, καὶ ἀπὸ τὸ καινούργιο αὐτὸ ἀλεύρι κάνουν καθαρὰ ψωμιὰ καὶ τὰ προσφέρουν στὸ θυσιαστήριο. Ἔτσι ἐκδηλώνουν τὴν εὐχαριστία τους στὸ Θεό. Γιατὶ χωρὶς τὴ δική του εὐλογία, χωρὶς ἤλιο, χωρὶς βροχὴ καὶ κατάλληλο καιρό, οὔτε μιὰ χούφτα σιτάρι δὲν θὰ μάζευαν ἀπὸ τὰ χωράφια.
Θεέ μας! Σὺ ποὺ εὐλόγησες τὰ σπαρτά μας καὶ μᾶς ἔδωσες τὸ καινούργιο ψωμί, σʼ εὐχαριστοῦμε. Σὺ μᾶς ἔδωσες καὶ κάτι ἄλλο πιὸ σπουδαῖο ἀπὸ τὸ ψωμί. Μᾶς ἔδωσες τὴ λευτεριά μας ἀπὸ τὴ φοβερὴ σκλαβιά. Θεέ μας, πατέρα μας, ἐμεῖς τὰ παιδιά σου σʼ εὐχαριστοῦμε.
Αὐτὴ ἦταν ἡ προσευχή, αὐτὸ ἦταν τὸ νόημα ποὺ εἶχε ἡ γιορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς τῶν Ἑβραίων.

* * *

Ἀλλὰ ἡ γιορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς, ποὺ γιορτάζουν σήμερα οἱ χριστιανοί, ἔχει μιὰ σημασία, ὅπως εἴπαμε, πολὺ μεγαλύτερη ἀπὸ τὴ σημασία τῆς Πεντηκοστῆς τῶν Ἑβραίων. Προσέξτε, παρακαλῶ, τί θὰ ποῦμε.
Ὁ Θεὸς ἔδωσε στοὺς Ἑβραίους διὰ μέσου τοῦ Μωϋσῆ τὸ Δεκάλογο, τὶς δέκα ἐντολές, τὶς ὁποῖες κατόπιν συμπλήρωσε ὁ Χριστὸς μὲ τὴ διδασκαλία τοῦ εὐαγγελίου του. Ἀλλὰ ὁ Χριστὸς δὲν ἔδωσε μόνο τὸν τέλειο εὐαγγελικὸ νόμο του, ποὺ θαυμάζουν οἱ αἰῶνες˙ ἔδωσε καὶ κάτι ἄλλο, ποὺ δὲν εἶχε δώσει ὁ Μωϋσῆς. Πενήντα μέρες μετὰ τὴν ἔνδοξη ἀνάστασί του ἔστειλε τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο. Τὸ ἔστειλε στοὺς μαθητὰς κατὰ τὴν ὑπόσχεσι ποὺ τοὺς εἶχε δώσει. Οἱ μαθηταί του μαζὶ μὲ τὴν Παναγία μας, τὶς μυροφόρες γυναῖκες καὶ λίγα ἀκόμη πρόσωπα, πιστὰ καὶ ἀφοσιωμένα στὸ Χριστό, ἦταν τὴν ἡμέρα αὐτὴ συγκεντρωμένοι μέδσα σʼ ἕνα σπίτι τῶν Ἱεροσολύμων. Ἦταν ὅλοι ψυχές. Αὐτοὶ οἱ λίγοι ἦταν οἱ πρῶτοι σπόροι, ποὺ θὰ ἐσπείροντο σʼ ὅλο τὸν κόσμο καὶ θὰ ἐπολλαπλασιάζοντο καὶ θὰ ἐγίνοντο τὰ ἀναρίθμητα ἑκατομμύρια τῶν χριστιανῶν. Μέσʼ στοὺς λίγους αὐτοὺς πιστοὺς κρυβόταν ὅλη ἡ Ἐκκλησία, ἡ Ἐκκλησία ὅλων τῶν αἰώνων. Στὶς λίγες αὐτὲς ψυχὲς ἦρθε τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο κατὰ τὴ σημερινὴ μέρα. Ἦρθε σὰν ἕνας δυνατὸς ἀέρας. Ἦρθε σὰν φωτιά.
Τί κάνει ὁ ἀέρας ὅταν εἶνε δυνατός; Ξερριζώνει δέντρα, ποὺ χρόνια ἦταν φυτεμένα μέσʼ στὴ γῆ. Καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο, ὅταν ἔρθη στὸν ἄνθρωπο, σὰν δυνατὸς ἀέρας ξερριζώνει κακίες καὶ πάθη, ποὺ σὰν δέντρα ἄγρια ἦταν ῥιζωμένα μέσʼ στὴν καρδιά του, καὶ στὴ θέσι τους φυτεύει ἄλλα δέντρα, τὶς ἀρετὲς τοῦ Χριστοῦ. Καὶ τί κάνει ἡ φωτιά; Φωτίζει, θερμαίνει καὶ καίει. Ἀλλὰ καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο, ὅταν ἔρθη στὸν ἄνθρωπο, φωτίζει τὸ νοῦ, θερμαίνει τὴν καρδιὰ καὶ καίει τὰ ἀγκάθια, τὶς κακίες καὶ τὰ πάθη.
Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο λοιπὸν δίνει στὸν χριστιανὸ δύναμι θαυματουργική. Καὶ μὲ τὴν βοήθεια αὐτὴ ὁ πιστὸς ἐκτελεῖ τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ καὶ κάνει ἔργα μεγάλα καὶ θαυμαστά. Προτοῦ νὰ ἔρθη τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο οἱ ἄνθρωποι ἦταν πολὺ ἀδύνατοι ἠθικῶς. Ἄκουγαν τὸ καλό, ἔβλεπαν τὸ καλό, θαύμαζαν τὸ καλό, μὰ δὲν μποροῦσαν νὰ τὸ κάνουν. Σὰν ἕνα κουτσό, ποὺ βλέπει πόσο ὄμορφη εἶνε ἡ κορυφὴ ἑνὸς βουνοῦ, ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νʼ ἀνεβῆ καὶ νʼ ἀπολαύση ἀπὸ ʼκεῖ τὸ ὡραῖο θέαμα. Σὰν τὸν ἄρρωστο, ποὺ θέλει νὰ γίνη καλά, ἀλλὰ δὲν ἔχει τὸ φάρμακο ποὺ ἀπαιτεῖται γιὰ τὴ θεραπεία του. Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο δίνει δύναμι γιὰ νὰ σταθοῦν στὰ πόδια τους οἱ ἄνθρωποι καὶ νὰ περπατήσουν στερεὰ στὸ δρόμο τοῦ Θεοῦ, δίνει τὸ φάρμακο ποὺ δυναμώνει τὴ θέλησι καὶ τὴν κάνει δυνατὴ καὶ ἀκατάβλητη. Θέλετε ἀπόδειξι; Εἶνε οἱ ἀπόστολοι. Τί ἦταν προτοῦ νὰ ἔρθη τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο; Ὅλοι τὸ ξέρουμε. Οἱ ἀπόστολοι, ποὺ πρὶν ἦταν δειλοὶ σὰν τὸ λαγό, τώρα γίνονται γενναῖοι καὶ ἀτρόμητοι σὰν τὰ λιοντάρια. Ποιός, παρακαλῶ, ἔδωσε τὴ δύναμι αὐτὴ νὰ κηρύττουν μπροστὰ σὲ χιλιάδες κόσμο τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ; Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο ἔκανε τὸ θαῦμα τοῦτο.

* * *

Οἱ Ἑβραῖοι, εἴδαμε, θέριζαν τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς τὰ χωράφια τους καὶ μάζευαν τὸν πρῶτο καρπό. Ἀλλὰ τί εἶνε ὁ θερισμὸς αὐτὸς μπροστὰ στὸν θερισμὸ τὸν ἄλλο, ποὺ τὴν ἅγια αὐτὴ ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς κάνοι οἱ ἀπόστολοι; Κηρύττουν καὶ σπέρνουν τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ, καὶ ὁ λόγος τους ῥιζώνει, καὶ οἱ ξερὲς καρδιὲς καρποφοροῦν. Πρασινίζει, κιτρινίζει ὁ κάμπος… Ὦ Θεέ μου, τί θαῦμα! Τρεῖς χιλιάδες ψυχὲς τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς πιστεύουν καὶ βαπτίζονται στὸ Χριστό. Εἶνε οἱ πρῶτοι καρποὶ τῆς χριστιανοσύνης.
Καὶ σᾶς ἐρωτῶ τώρα˙ Εἶνε ἤ δὲν εἶνε ἡ Πεντηκοστή μας ἀμέτρητες φορὲς ἀνώτερη ἀπὸ τὴν Πεντηκοστὴ τῶν Ἑβραίων; Σκιὰ ἐκείνη, πραγματικότης ἡ Πεντηκοστὴ ἡ δική μας.

Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἐπισκόπου Αὐγουστῖνου Ν. Καντιώτου (Μητροπολίτου πρώην Φλωρίνης) »ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ», σελ. 62-68 (ἕκδοσις Γ΄ 2001).