Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων
ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΙΖ΄(παράγραφοι Ε΄- ΛΗ΄)

«Καί εἰς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον»:
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ

Ε΄.Το Άγιο Πνεύμα έχει βέβαια διάφορες ονομασίες, Ένα όμως και το Αυτό είναι το Πνεύμα το Άγιο, αυτοζωή, αυθυπόστατο και πάντοτε παρευρίσκεται με τον Πατέρα και τον Υιό. Και όχι πως από το στόμα και τα χείλη του Πατέρα ή του Υιού λαλείται ή αναπνέεται, ούτε πως στον αέρα διαχέεται, αλλά είναι ενυπόστατο. Λαλεί και Αυτό και ενεργεί και διακυβερνά πάνσοφα και αγιάζει ταυτισμένο βουλητικά και ενεργητικά με τον Πατέρα και τον Υιό, αλλά χωρίς να χάνει τη δική Του ξεχωριστή υπόσταση. Δηλαδή η σωτήρια οικονομία προς εμάς είναι συνεχής, σύμφωνη και μία. Και προέρχεται από τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, όπως ήδη έχουμε εξηγήσει. Θέλω δηλαδή να θυμάστε όσα τελευταία είπαμε. Και εκείνο να ξέρετε καλά, ότι δεν είναι άλλο το Πνεύμα στον μωσαϊκό Νόμο και στους Προφήτες και άλλο στα Ευαγγέλια και στους Αποστόλους, αλλά είναι Ένα και το Αυτό το Πνεύμα το Άγιο και στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη, το Οποίο μίλησε στις θείες Γραφές.

ΣΤ΄ Τούτο το Πνεύμα το Άγιο είναι που ήρθε στην Αγία Παρθένο Μαρία· διότι επειδή Εκείνος που θα γεννιόταν ήταν ο Χριστός, ο Μονογενής, δύναμη από τον Ύψιστο την περικύκλωνε και τη διαπότιζε· και το Πνεύμα το Άγιο που ήρθε σε αυτήν[βλ. Λουκ. 1,35: «Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῇ· Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι· διὸ καὶ τὸ γεννώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱὸς Θεοῦ(:Και ο άγγελος τής αποκρίθηκε: “Θα έλθει σε σένα το Πνεύμα το Άγιον. Αυτό θα σε καθαρίσει από το προπατορικό αμάρτημα και θα σε εξαγιάσει. Και η δύναμη του Υψίστου θα ρίξει τη δημιουργική και προστατευτική σκέπη της πάνω σου. Γι’ αυτό και το απολύτως αναμάρτητο και άγιο βρέφος που θα γεννηθεί με τον υπερφυσικό αυτό τρόπο, θα αναγνωρισθεί ότι είναι ο ίδιος ο Υιός του Θεού)»] την εξαγίαζε, για να της δώσει τη δυνατότητα να καταστεί άξια να δεχτεί Αυτόν, δια του Οποίου δημιουργήθηκαν τα πάντα[πρβ. Ιω.1,3: «Πάντα δι᾿ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἓν ὃ γέγονεν(:Όλα τα δημιουργήματα δημιουργήθηκαν δι’ Αυτού, σε συνεργασία με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα˙ και χωρίς Αυτόν δεν έγινε το παραμικρό απ’ όλα όσα έχουν γίνει)»].
Δεν χρειάζονται βέβαια πολλά λόγια, για να μάθεις ότι η Γέννηση ήταν αμόλυντη και άσπιλη. Αυτό είναι γνωστό, το ξέρεις. Ο Γαβριήλ είναι που λέει προς αυτήν: «Εγώ είμαι κήρυκας όσων πρόκειται να γίνουν, δεν είμαι συνεργός. Αν και είμαι Αρχάγγελος, γνωρίζω όμως τη θέση μου και τη δυνατότητά μου. Και ενώ βέβαια σου λέω το «Χαίρε» και σου φέρνω τη χαρμόσυνη αγγελία, όμως δεν μπορώ να σου πω εγώ το πώς θα γεννήσεις. Διότι έχω εντολή να φανερώσω, να αναγγείλω το μυστήριο, αλλά δεν είμαι και ο τελετουργός του. Δεν έχω τέτοια αξία και διακονία, επειδή και εγώ είμαι δημιούργημα του Θεού». «Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι· διὸ καὶ τὸ γεννώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱὸς Θεοῦ(:Πνεύμα Άγιο θα έρθει σε σένα και δύναμη από τον Ύψιστο θα σε περικυκλώσει και θα σε διαποτίσει. Γι΄αυτό και το Άγιο Βρέφος που θα γεννηθεί θα ονομαστεί Υιός Θεού)»[Λουκ.1,35].
Ζ΄. Τούτο το Πνεύμα το Άγιο ενήργησε και στην Ελισάβετ· διότι δεν επισκιάζει και διαποτίζει μόνο ανθρώπους που ζουν παρθενική ζωή, αλλά και ανθρώπους που ζουν έγγαμη ζωή, αν ο γάμος βέβαια είναι νόμιμος. «Καὶ ἐγένετο ὡς ἤκουσεν ἡ Ἐλισάβετ τὸν ἀσπασμὸν τῆς Μαρίας, ἐσκίρτησε τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς·Καὶ ἐπλήσθη Πνεύματος Ἁγίου ἡ Ἐλισάβετ (:Και τη στιγμή που άκουσε η Ελισάβετ τον χαιρετισμό της Μαρίας, αναπήδησε το βρέφος μέσα στην κοιλιά της. Και γέμισε η Ελισάβετ από Πνεύμα Άγιο)»[Λουκ. 1,41] και προφήτεψε. Και λέει η καλή δούλη για τον Κύριό της: «Καὶ πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με;(:Και πώς μου έγινε αυτή η τιμή, για ποια αρετή ή αξία μου, να έλθει να με επισκεφθεί η μητέρα του Κυρίου μου;)»[Λουκ. 1,43]. Μακάριζε δηλαδή τον εαυτό της η Ελισάβετ.
Από το ίδιο Άγιο Πνεύμα πληρώθηκε και ο Ζαχαρίας, ο πατέρας του Ιωάννου, και προφήτεψε[βλ. Λουκ.1,67-69: «Καὶ Ζαχαρίας ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐπλήσθη Πνεύματος Ἁγίου καὶ προεφήτευσε λέγων· Εὐλογητὸς Κύριος, ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσραήλ, ὅτι ἐπεσκέψατο καὶ ἐποίησε λύτρωσιν τῷ λαῷ αὐτοῦ, καὶ ἤγειρε κέρας σωτηρίας ἡμῖν ἐν τῷ οἴκῳ Δαυΐδ τοῦ παιδὸς αὐτοῦ (:Ο Ζαχαρίας τότε, ο πατέρας του, πλημμύρισε με Πνεύμα Άγιο και προφήτευσε την έλευση του Μεσσία και την αποστολή του παιδιού με τα εξής λόγια: ‘’Ας είναι ευλογημένος και δοξασμένος ο Κύριος, που ονομάζεται Θεός του Ισραήλ, διότι απ’ όλα τα έθνη μόνο οι Ισραηλίτες Τον γνώρισαν και Τον λάτρευσαν. Ας είναι δοξασμένος, διότι επισκέφθηκε τον λαό Του και τον απελευθέρωσε απ’ τους ορατούς και αόρατους εχθρούς. Και για χάρη μας ευδόκησε να γεννηθεί από την οικογένεια του Δαβίδ του δούλου του μια ισχυρή και ακαταγώνιστη δύναμη που μας σώζει, δηλαδή ο Σωτήρ του κόσμου, ο Χριστός)» κ.λπ. · βλ. Λουκ. 1,67-79], εξηγώντας πόσων αγαθών πρόξενος είναι ο Μονογενής και ότι ο Ιωάννης θα είναι πρόδρομος Εκείνου, με το βάπτισμα της μετανοίας[Λουκ.1,76-78: «Καὶ σύ, παιδίον, προφήτης ὑψίστου κληθήσῃ· προπορεύσῃ γὰρ πρὸ προσώπου Κυρίου ἑτοιμάσαι ὁδοὺς αὐτοῦ, τοῦ δοῦναι γνῶσιν σωτηρίας τῷ λαῷ αὐτοῦ, ἐν ἀφέσει ἁμαρτιῶν αὐτῶν διὰ σπλάγχνα ἐλέους Θεοῦ ἡμῶν, ἐν οἷς ἐπεσκέψατο ἡμᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους(:Και συ, παιδί μου, θα αναδειχτείς και θα αναγνωριστείς προφήτης του υψίστου Θεού· διότι θα προπορευθείς μπροστά από τον ενανθρωπήσαντα Κύριο για να ετοιμάσεις τους δρόμους μέσα απ’ τους οποίους θα πλησιάσει τον καθένα ξεχωριστά απ’ τους ανθρώπους για να τους οδηγήσει στη σωτηρία. Και θα προετοιμάσεις το έργο του Κυρίου γνωστοποιώντας στον λαό του Θεού με το κήρυγμά σου τον Σωτήρα που θα έλθει στον κόσμο και τη σωτηρία που θα φέρει. Και θα φέρει τη σωτηρία αυτή όχι με εθνικές και πολιτικές επιτυχίες και απελευθερώσεις, αλλά με την άφεση των αμαρτιών του λαού. Θα μας την προσφέρει όχι για τα δικά μας ενάρετα έργα, αλλά επειδή η ευσπλαχνία του Θεού μας είναι γεμάτη έλεος και συμπάθεια. Επειδή λοιπόν ο Θεός έχει τόσο μεγάλη ευσπλαχνία, μας επισκέφθηκε από τον ουρανό λαμπρή και θεία ανατολή, ο ήλιος της δικαιοσύνης που κατέβηκε από τον ουρανό, ο Χριστός)»].
Από το Αυτό Άγιο Πνεύμα δόθηκε προφητεία και στον Συμεών τον δίκαιο, ότι «δεν θα πεθάνει πριν δει τον Χριστό του Κυρίου»[Λουκ.2,26: «Καὶ ἦν αὐτῷ κεχρηματισμένον ὑπὸ τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου μὴ ἰδεῖν θάνατον πρὶν ἢ ἴδῃ τὸν Χριστὸν Κυρίου(:Και το Άγιο Πνεύμα του είχε αποκαλύψει ότι δεν θα πέθαινε προτού να δει εκείνον που ο Κύριος και Θεός έχρισε βασιλιά και Σωτήρα του κόσμου)»], ο οποίος, αφού τον δέχτηκε στην αγκάλη του στο Ιερό, καθαρά μας διακήρυξε τα σχετικά με Αυτόν[βλ. Λουκ.2,28-35].
Η΄. Και ο Ιωάννης που πληρώθηκε από Άγιο Πνεύμα, όντας ακόμα μέσα στην κοιλιά της μάνας του, γι΄αυτό αγιάστηκε, για να βαπτίσει τον Κύριο. Δεν έδινε το Άγιο Πνεύμα ο Ιωάννης, αλλά έδινε το χαρούμενο μήνυμα για την έλευση και παρουσία Εκείνου που δίνει το Άγιο Πνεύμα. Διότι λέει: «Ἐγὼ μὲν βαπτίζω ὑμᾶς ἐν ὕδατι εἰς μετάνοιαν· ὁ δὲ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ἰσχυρότερός μου ἐστίν, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς τὰ ὑποδήματα βαστάσαι· αὐτὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ καὶ πυρί(:Και είναι και δυνατό και εύκολο να καρποφορήσετε την αρετή· διότι εγώ βέβαια σας βαπτίζω με νερό, για να εισέλθετε σε κατάσταση μετάνοιας. Εκείνος όμως που έρχεται ύστερα από μένα είναι δυνατότερος από μένα λόγω του αξιώματός Του και της θείας Του φύσεως. Μπροστά Του εγώ δεν είμαι άξιος ούτε σαν τελευταίος δούλος να κρατήσω τα υποδήματά Του. Αυτός λοιπόν θα σας βαπτίσει με Άγιο Πνεύμα και με την καθαρτική φωτιά της θείας χάριτος)»[Ματθ.3,11]-με τη Θεία Χάρη που είναι φωτεινή και δυνατή σαν το πυρ.
Με πυρ, γιατί; Επειδή με μορφή πυρίνων γλωσσών έγινε η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος[πρβ. Πράξ.2,3: «Καὶ ὤφθησαν αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός, ἐκάθισέ τε ἐφ᾿ ἕνα ἕκαστον αὐτῶν καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος Ἁγίου, καὶ ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις καθὼς τὸ Πνεῦμα ἐδίδου αὐτοῖς ἀποφθέγγεσθαι(:Και είδαν με τα μάτια τους να διαμοιράζονται σε αυτούς γλώσσες σαν τις φλόγες της φωτιάς, και στον καθένα απ’ αυτούς κάθισε από μία γλώσσα. Όλοι τους τότε πλημμύρισαν εσωτερικά με Πνεύμα Άγιο, και άρχισαν να μιλούν ξένες γλώσσες, όπως το Πνεύμα τούς ενέπνεε και τους έδινε την ικανότητα να μιλούν και να λένε θεϊκά και ουράνια λόγια και διδασκαλίες υψηλές και θεόπνευστες)»], για το Οποίο με χαρά λέει ο Κύριος: «Πῦρ ἦλθον βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη! (:Ο καιρός αυτός δεν είναι καιρός για ασύδοτη ζωή και για ύπνο, και για να περνούν οι δούλοι μου ξένοιαστα τις ημέρες τους. Ήλθα να βάλω φωτιά στη γη. Ήλθα δηλαδή ν’ ανάψω την πυρκαγιά που μέσα στις καλοπροαίρετες καρδιές θα δημιουργήσει φλογερή αγάπη και ζήλο για τον Θεό˙ στους κακοπροαίρετους όμως και δύστροπους ανθρώπους θα διεγείρει φανατικό μίσος. Κι έτσι θα χωριστούν οι πιστοί απ’ τους απίστους. Τη φωτιά του πνευματικού αυτού πολέμου ήλθα να ρίξω απ’ τον ουρανό στη γη. Και τι άλλο περισσότερο θέλω, εάν τώρα άναψε κιόλας η φωτιά αυτή;)»[Λουκ.12,49].
Θ’ . Τούτο το Πνεύμα το Άγιο κατέβηκε και όταν βαπτιζόταν ο Κύριος, για να μην περάσει απαρατήρητη η μεγαλοσύνη του βαπτιζομένου, όπως και ο Ιωάννης λέει: «ἀλλ’ ὁ πέμψας με βαπτίζειν ἐν ὕδατι ἐκεῖνός μοι εἶπεν· ἐφ’ ὃν ἂν ἴδῃς τὸ πνεῦμα καταβαῖνον καὶ μένον ἐπ’ αὐτόν, οὗτός ἐστιν ὁ βαπτίζων ἐν πνεύματι ἁγίῳ(:Εκείνος που με έστειλε να βαπτίζω με νερό, Εκείνος μου είπε: ‘’Σε όποιον θα δεις να κατεβαίνει το Πνεύμα και να μένει επάνω Του, Αυτός είναι που βαπτίζει με Πνεύμα Άγιο’’)»[Ιω. 1,33].
Αλλά πρόσεξε τι λέει το Ευαγγέλιο: «Ανοίχτηκαν οι ουρανοί»! Ανοίχτηκαν βέβαια, χάρη στη μεγαλοσύνη Εκείνου που κατέβηκε. Διότι λέει: «Ἰδοὺ γάρ ἀνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοί, καὶ εἶδε τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καταβαῖνον ὡσεί περιστερὰν καὶ ἐρχόμενον ἐπ’ αὐτόν(:Και ιδού άνοιξαν γι’ αυτόν οι ουρανοί, και είδε το Πνεύμα του Θεού να κατεβαίνει με εξωτερική μορφή που έμοιαζε με περιστέρι, και να έρχεται πάνω Του)»[Ματθ.3,16]. Δηλαδή η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος, σαν ενιαία πράξη της Τριαδικής και Μοναδικής Θεαρχίας, ήταν αυτοπροαίρετη, ελεύθερη και αυτοδύναμη(που σημαίνει ότι το Άγιο Πνεύμα δεν κατέβηκε όπως ο Αρχάγγελος στην Αγία Παρθένο υπηρετικά, αλλά με θεϊκή μεγαλοσύνη και αυτοδυναμία, εξουσιαστικά και ελεύθερα). Διότι έπρεπε, όπως μερικοί εξήγησαν, η απαρχή και τα πρωτεία του Αγίου Πνεύματος, το Οποίο θα δινόταν σε κάθε άνθρωπο που θα βαπτιζόταν, να δοθούν πρώτα στην ανθρώπινη φύση Εκείνου που μας έδωσε τέτοια χάρη. Και, όπως λένε κάποιοι, ίσως κατέβηκε με τη μορφή της περιστεράς επειδή είναι καθαρή, άκακη και ακέραιη και άρα ικανή για να σημάνει τον χαρακτήρα της θείας Χάριτος. Αυτή η θεία Χάρη, με τις βαπτισματικές μυστηριακές ευχές, ενεργεί και χαρίζει τη σωτηρία σε κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο. Συγχωρεί τις αμαρτίες του, όπως ακριβώς τόσο ξεκάθαρα με συμβολικούς υπαινιγμούς έχει προφητευτεί, ότι ο Χριστός θα εκδηλώσει την αγάπη Του προς τον άνθρωπο. Γιατί πράγματι στο Άσμα των Ασμάτων υπάρχει μία προσφώνηση προς τον Νυμφίο που λέει: «Ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ ὡς περιστεραὶ ἐπὶ πληρώματα ὑδάτων λελουσμέναι ἐν γάλακτι, καθήμεναι ἐπὶ πληρώματα(:Οι οφθαλμοί Του ωραίοι, καθαροί και αγνοί, όμοιοι με περιστερές που αναπαύονται πλησίον σε δεξαμενές γεμάτες νερό)»[Άσμ.5,12].
Ι΄.Την περιστερά που κατέβηκε στη Βάπτιση του Χριστού, δηλαδή το Άγιο Πνεύμα, κατά τη γνώμη μερικών, τη συμβόλιζε κάπως η περιστερά που έπαιξε ένα σημαντικό ρόλο στην Κιβωτό του Νώε. Διότι, όπως την εποχή του Νώε με το ξύλο και το νερό σώθηκαν οι άνθρωποι και άρχισε η αναβίωση του ανθρώπινου γένους, και τότε, κατά το βράδυ εκείνης της ημέρας, γύρισε η περιστερά στον Νώε, κρατώντας το κλαδί της ελιάς[βλ. Γέν.8,11: «καὶ ἀνέστρεψε πρὸς αὐτὸν ἡ περιστερὰ τὸ πρὸς ἑσπέραν, καὶ εἶχε φύλλον ἐλαίας κάρφος ἐν τῷ στόματι αὐτῆς, καὶ ἔγνω Νῶε ὅτι κεκόπακε τὸ ὕδωρ ἀπὸ τῆς γῆς(: και επέστρεψε κοντά του κατά το βραδάκι η περιστερά και κρατούσε στο ράμφος της ένα μικρό κλωνάρι με φύλλο ελιάς· από αυτό αντιλήφθηκε ο Νώε ότι το νερό είχε υποχωρήσει από την επιφάνεια της γης)»], έτσι, λένε, και το Πνεύμα το Άγιο κατέβηκε πάνω στον πραγματικό Σωτήρα της ανθρωπότητας(που τον προτύπωνε ο Νώε της Παλαιάς Διαθήκης). Κατέβηκε πάνω σε Εκείνον που είναι ο Αίτιος της αναγέννησης του ανθρώπινου γένους, στην ανθρώπινη φύση του Οποίου ενοποιούνται και εναρμονίζονται, πραγματικά και δυναμικά, οι αγαθές και σωτήριες προαιρέσεις όλων των ανθρώπων, όλων των φυλών και όλων των εποχών.
Αυτό το γεγονός προφητικά συμβολίστηκε με τον εγκλεισμό των διαφόρων ζώων στην Κιβωτό. Έτσι όπως και μέσα στην Εκκλησία, με την παρουσία του Χριστού, οι νοητοί λύκοι βόσκουν μαζί με τα πρόβατα, όπου έχουμε τη δυνατότητα να δούμε να βόσκουν μαζί μοσχάρια, ταύροι και λιοντάρια[πρβ. Ησ. 11,6: «Καὶ συμβοσκηθήσεται λύκος μετ᾿ ἀρνός, καὶ πάρδαλις συναναπαύσεται ἐρίφω, καὶ μοσχάριον καὶ ταῦρος καὶ λέων ἅμα βοσκηθήσονται, καὶ παιδίον μικρὸν ἄξει αὐτούς(:Και θα βοσκήσει ο λύκος μαζί με το αρνί και η λεοπάρδαλη θα συναναπαύεται μαζί με το ερρίφιο, και μοσχάρι και ταύρος θα βόσκουν μαζί)»]. Όπως ακριβώς και τώρα ακόμα, στις ημέρες μας, βλέπουμε τους εκκλησιαστικούς ποιμένες να διδάσκουν και να κάνουν αγωγή σε άρχοντες κοσμικούς. Κατέβηκε λοιπόν, καθώς ερμηνεύουν μερικοί, η νοητή περιστερά, τον καιρό του Βαπτίσματος, για να δείξει ότι Αυτός είναι που θα σώσει όσους πιστεύουν σε Αυτόν με το ξύλο του Σταυρού. Αυτός είναι Εκείνος που πρόκειται, σαν έρθει η εσπέρα της πνευματικής ζωής όλης της κτίσης, να μας χαρίσει με τον θάνατό Του τη σωτηρία.
ΙΑ΄. Γι’ αυτά βέβαια ίσως να μπορούν να δοθούν και άλλες ερμηνείες. Αλλά τώρα πρέπει να ακούσουμε τους λόγους του Σωτήρα μας, που αναφέρονται στο Άγιο Πνεύμα. Διότι λέει: «Ἀμὴν ἀμὴν λέγω σοι, ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καὶ Πνεύματος, οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ(:Αποκρίθηκε ο Ιησούς: ‘’Αληθινά, αληθινά σου λέω ό,τι εάν δεν γεννηθεί κανείς πνευματικά από το νερό του αγίου Βαπτίσματος και από το Άγιο Πνεύμα, το οποίο αοράτως με το νερό αυτό αναγεννά τον άνθρωπο, δεν μπορεί να μπει στη Βασιλεία του Θεού’’)»[Ιω. 3,5]. Και για το ότι η Χάρη προέρχεται από τον Πατέρα, λέει: «Εἰ οὖν ὑμεῖς, ὑπάρχοντες πονηροί, οἴδατε δόματα ἀγαθὰ διδόναι τοῖς τέκνοις ὑμῶν, πόσῳ μᾶλλον ὁ πατὴρ ὁ ἐξ οὐρανοῦ δώσει πνεῦμα ἀγαθὸν τοῖς αἰτοῦσιν αὐτόν;(:Αν λοιπόν εσείς, ενώ είστε ατελείς και διεφθαρμένοι από το προπατορικό αμάρτημα, γνωρίζετε να δίνετε στα παιδιά σας ωφέλιμα πράγματα, πόσο περισσότερο ο ουράνιος Πατέρας θα δώσει από τον ουρανό το Άγιο Πνεύμα σε όσους Του το ζητούν; Κι αφού το δώσει το Άγιο Πνεύμα, πολύ περισσότερο θα δώσει τα άλλα αγαθά, που είναι ασυγκρίτως μικρότερης αξίας)»[Λουκ.11,13].
Και για το ότι πρέπει να λατρεύουμε τον Θεό με τη Χάρη, τον φωτισμό και μέσα στην παρουσία του Αγίου Πνεύματος, λέει: «Ἀλλ᾿ ἔρχεται ὥρα, καὶ νῦν ἐστιν, ὅτε οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσι τῷ Πατρὶ ἐν Πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ· καὶ γὰρ ὁ Πατὴρ τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν. Πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν Πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν(:Πολύ σύντομα όμως έρχεται ώρα, και μπορώ να πω ότι η ώρα αυτή έχει ήδη έλθει, που οι πραγματικοί προσκυνητές θα προσκυνήσουν και θα λατρεύσουν τον Πατέρα πνευματικά και αληθινά˙ δηλαδή με θεοφώτιστες τις πνευματικές δυνάμεις και με λατρεία όχι τυπική και σκιώδη, αλλά πραγματική και εμπνευσμένη από πλήρη επίγνωση της αλήθειας. Διότι και ο Πατήρ ζητά επίμονα τέτοιοι αληθινοί και πραγματικοί προσκυνητές να είναι εκείνοι που Τον λατρεύουν. Ο Θεός είναι πνεύμα, γι’ αυτό και δεν περιορίζεται σε τόπους. Κι εκείνοι που Τον λατρεύουν, πρέπει να Τον προσκυνούν με τις εσωτερικές τους πνευματικές δυνάμεις, με αφοσίωση της καρδιάς και του νου, αλλά και με αληθινή επίγνωση του Θεού και της λατρείας που Του αρμόζει)»[Ιω.4,23-24]. Και αλλού: «Εἰ δὲ ἐγὼ ἐν Πνεύματι Θεοῦ ἐκβάλλω τὰ δαιμόνια, ἄρα ἔφθασεν ἐφ᾿ ὑμᾶς ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ(:Εάν όμως εγώ βγάζω τα δαιμόνια με τη δύναμη του Πνεύματος του Θεού, τότε αποδεικνύεται από το υπερφυσικό αυτό γεγονός ότι κατέφθασε επάνω σας η βασιλεία του Θεού)»[Ματθ.12,28] κτλ. Και ευθύς αμέσως: «Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν, πᾶσα ἁμαρτία καὶ βλασφημία ἀφεθήσεται τοῖς ἀνθρώποις, ἡ δὲ τοῦ Πνεύματος βλασφημία οὐκ ἀφεθήσεται τοῖς ἀνθρώποις· καὶ ὃς ἐὰν εἴπῃ λόγον κατὰ τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ἀφεθήσεται αὐτῷ· ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ κατὰ τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου, οὐκ ἀφεθήσεται αὐτῷ οὔτε ἐν τῷ νῦν αἰῶνι οὔτε ἐν τῷ μέλλοντι(:Και επειδή εσείς σκορπίζετε μαζί με τον σατανά, γι’ αυτό σας λέω: Κάθε αμαρτία και βλασφημία θα συγχωρηθεί στους ανθρώπους, εφόσον μετανοήσουν. Το να αποδίδει όμως κανείς τις ολοφάνερες ενέργειες του Αγίου Πνεύματος στο πονηρό πνεύμα, και από πώρωση εσωτερική να συκοφαντεί τα έργα του Αγίου Πνεύματος και έτσι να το βλασφημεί, αποτελεί αμαρτία που δεν θα συγχωρηθεί στους ανθρώπους. Κι εκείνος που θα πει λόγο εναντίον του ενανθρωπήσαντος Υιού του Θεού, σκανδαλισμένος από το ασθενές φαινόμενο της ανθρώπινης φύσεώς του, θα συγχωρηθεί, διότι ενδέχεται να μετανοήσει. Εκείνος όμως που θα πει βλάσφημο λόγο εναντίον του Αγίου Πνεύματος και, επειδή έχει συνειδητή κακία και πώρωση, αποδώσει τις φανερές ενέργειες του Αγίου Πνεύματος στον Βεελζεβούλ, αυτός πλέον σκληρύνθηκε και δεν είναι δυνατόν να μετανοήσει. Γι’ αυτό και δεν θα συγχωρηθεί ούτε στην παρούσα ζωή, ούτε στη μέλλουσα˙ αλλά θα τιμωρηθεί κι εδώ και εκεί)»[Ματθ.12,31-32].
Και πάλι λέει: «Καὶ ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα καὶ ἄλλον παράκλητον δώσει ὑμῖν, ἵνα μένῃ μεθ᾿ ὑμῶν εἰς τὸν αἰῶνα, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὃ ὁ κόσμος οὐ δύναται λαβεῖν, ὅτι οὐ θεωρεῖ αὐτὸ οὐδὲ γινώσκει αὐτό· ὑμεῖς δὲ γινώσκετε αὐτό, ὅτι παρ᾿ ὑμῖν μένει καὶ ἐν ὑμῖν ἔσται(:Και όταν εσείς με αγαπάτε και τηρείτε τις εντολές μου, Εγώ θα παρακαλέσω τον Πατέρα, και Αυτός θα σας δώσει και άλλον βοηθό, οδηγό και παρηγορητή, για να μένει μαζί σας αιωνίως. Θα σας δώσει το Άγιο Πνεύμα, που φανερώνει και διδάσκει την αλήθεια στις καλοδιάθετες ψυχές. Αυτό δεν μπορεί να το λάβει ο κόσμος των αμαρτωλών ανθρώπων που βρίσκεται μακριά από τον Θεό˙ διότι έχει μόνο τα αισθητά μάτια, και με αυτά δεν Το βλέπει και γι’ αυτό δεν γνωρίζει την αξία Του και δεν Το ζητά. Εσείς όμως που παρακολουθήσατε τα θαύματά μου και τη διδασκαλία μου το γνωρίζετε. Διότι τώρα μεν μένει κοντά σας, επειδή κατοικεί ολόκληρο μέσα σε μένα που είμαι κοντά σας˙ μετά την Πεντηκοστή όμως θα κατοικήσει και ανάμεσά σας, αλλά και μέσα στις ψυχές σας)»[Ιω. 14, 16-17].
Και σε άλλο σημείο πάλι λέει: «Ταῦτα λελάληκα ὑμῖν παρ᾿ ὑμῖν μένων· ὁ δὲ παράκλητος, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ὃ πέμψει ὁ πατὴρ ἐν τῷ ὀνόματί μου, ἐκεῖνος ὑμᾶς διδάξει πάντα καὶ ὑπομνήσει ὑμᾶς πάντα ἃ εἶπον ὑμῖν(:Αυτά σας τα είπα τώρα, προτού να φύγω στους ουρανούς και για όσο χρόνο μένω ακόμη μαζί σας.Ο Παράκλητος όμως, δηλαδή το Άγιο Πνεύμα, το οποίο θα στείλει ο πατέρας μου για να αποκαλύπτει στους πιστούς την αποστολή μου, το έργο μου και ό,τι σχετίζεται με το όνομά μου και το πρόσωπό μου, Εκείνος θα σας διδάξει όλες τις σωτηριώδεις αλήθειες και θα σας θυμίσει όλα όσα σας είπα Εγώ)»[Ιω.14,25-26]. Και αλλού λέει: «Ὃταν δὲ ἔλθῃ ὁ παράκλητος ὃν ἐγὼ πέμψω ὑμῖν παρὰ τοῦ πατρός, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας ὃ παρὰ τοῦ πατρὸς ἐκπορεύεται, ἐκεῖνος μαρτυρήσει περὶ ἐμοῦ(:Σε αντίθεση όμως με το αδικαιολόγητο και ασυγχώρητο αυτό μίσος των Ιουδαίων, στους καλοπροαίρετους ανθρώπους ο Θεός θα φανερώσει Ποιος είμαι. Όταν δηλαδή έλθει ο Παράκλητος, που Εγώ θα σας στείλω από τον Πατέρα ως οδηγό και βοηθό σας, το Άγιο Πνεύμα δηλαδή, Εκείνος θα μαρτυρήσει για μένα. Διότι το Άγιο Πνεύμα ως πηγή της αλήθειας φανερώνει στους ανθρώπους την αλήθεια. Αυτό εκπορεύεται από τους κόλπους του Πατρός, όπως αναπηδά ο ποταμός από τη φυσική πηγή του)»[Ιω.15,26].
Και πάλι ο Σωτήρας λέει: «Ἀλλ᾿ ἐγὼ τὴν ἀλήθειαν λέγω ὑμῖν· συμφέρει ὑμῖν ἵνα ἐγὼ ἀπέλθω. ἐὰν γὰρ ἐγὼ μὴ ἀπέλθω, ὁ παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρὸς ὑμᾶς· ἐὰν δὲ πορευθῶ, πέμψω αὐτὸν πρὸς ὑμᾶς· καὶ ἐλθὼν ἐκεῖνος ἐλέγξει τὸν κόσμον περὶ ἁμαρτίας καὶ περὶ δικαιοσύνης καὶ περὶ κρίσεως(:Αλλά όσο κι αν λυπάστε, βεβαιωθείτε ότι Εγώ σας λέω την αλήθεια. Σας συμφέρει να φύγω Εγώ. Διότι εάν δεν πεθάνω επάνω στον σταυρό και δεν φύγω, ο Παράκλητος δεν θα έλθει σε σας. Αν όμως προσφέρω πάνω στον σταυρό την εξιλαστήρια θυσία μου και φύγω από τον κόσμο αυτόν για να πάω στον Πατέρα μου, θα σας στείλω τον Παράκλητο. Και όταν έλθει Εκείνος, θα ελέγξει τον κόσμο και θα πείσει όλους όσους είναι επιδεκτικοί, για μια μεγάλη αμαρτία που διαπράττει τώρα ο κόσμος˙ και για τη δικαιοσύνη που αγνόησαν όσοι προετοίμασαν τον θάνατό μου˙ και για την κατάκριση και την καταδίκη του διαβόλου)»[Ιω.16,7-8].
Και συνεχίζει: «῎Ετι πολλὰ ἔχω λέγειν ὑμῖν, ἀλλ’ οὐ δύνασθε βαστάζειν ἄρτι. ὅταν δὲ ἔλθῃ ἐκεῖνος, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁδηγήσει ὑμᾶς εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν· οὐ γὰρ λαλήσει ἀφ’ ἑαυτοῦ, ἀλλ’ ὅσα ἂν ἀκούσῃ λαλήσει, καὶ τὰ ἐρχόμενα ἀναγγελεῖ ὑμῖν. ἐκεῖνος ἐμὲ δοξάσει, ὅτι ἐκ τοῦ ἐμοῦ λήψεται καὶ ἀναγγελεῖ ὑμῖν. πάντα ὅσα ἔχει ὁ πατὴρ ἐμά ἐστι· διὰ τοῦτο εἶπον ὅτι ἐκ τοῦ ἐμοῦ λήψεται καὶ ἀναγγελεῖ ὑμῖν(:Αλλά και για σας είναι απαραίτητο να έλθει ο Παράκλητος. Διότι έχω πολλά ακόμη να σας πω, αλλά τώρα δεν μπορείτε να τα κατανοήσετε και να τα συγκρατήσετε, επειδή είστε ακόμη ατελείς.Όταν όμως έλθει εκείνος, το Πνεύμα της αληθείας, θα σας οδηγήσει σε όλη τη σωτηριώδη αλήθεια. Διότι δεν θα μιλήσει από μόνος Του και ανεξάρτητα από τα άλλα πρόσωπα της θεότητος, αλλά θα σας πει όσα θα ακούσει από τον Πατέρα˙ θα σας αναγγείλει μάλιστα και όσα πρόκειται να συμβούν μελλοντικά στην Εκκλησία μου. Εκείνος θα δοξάσει και μένα. Και θα με δοξάσει, διότι θα πάρει από τον δικό μου θησαυρό της γνώσεως και θα σας τον αναγγείλει. Και έτσι θα σας μεταδώσει την ίδια αλήθεια που κι εγώ σας δίδαξα. Και θα αποκαλύψει σε όλους τους πιστούς τη δόξα της ενανθρωπήσεώς μου και του μεγαλείου μου. Προηγουμένως σας είπα ότι ο Παράκλητος θα σας πει όσα θ’ ακούσει από τον Πατέρα μου. Όλα όμως όσα έχει ο Πατέρας μου είναι δικά μου. Γι’ αυτό σας είπα στη συνέχεια ότι ο Παράκλητος θα πάρει από τη δική μου γνώση και σοφία και θα την αποκαλύψει σε σας)»[Ιω.16,12-15].
Σου διάβασα τώρα εκείνα που ο Κύριος, ο Μονογενής Υιός του Θεού, είπε με το ίδιο το άγιο Στόμα Του, ώστε εσύ πια να μην έχεις ανάγκη να ακούς λόγια ανθρώπινα πάνω σε τόσο σημαντικά θέματα.
ΙΒ΄ Τούτου του Αγίου Πνεύματος την κοινωνία χάρισε ο Κύριος στους Αποστόλους. Διότι έχει γραφεί: «Καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς· λάβετε Πνεῦμα ῞Αγιον· ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται(:Και αφού το είπε αυτό, προκειμένου να τους μεταδώσει την πνοή της νέας ουράνιας ζωής εμφύσησε στα πρόσωπά τους, όπως κάποτε ο Θεός στο πρόσωπο του Αδάμ, και τους είπε: ‘’Λάβετε Πνεύμα Άγιο. Σε όποιους συγχωρήσετε τις αμαρτίες, θα τους είναι συγχωρημένες κι από τον Θεό. Σε όποιους όμως τις κρατάτε ασυγχώρητες, θα μείνουν για πάντα κρατημένες)»[Ιω. 20,22-23]. Αυτό είναι το δεύτερο φύσημα, επειδή το πρώτο που δόθηκε στους Πρωτοπλάστους αμαυρώθηκε με τις εκούσιες αμαρτίες μας. Και το είπε αυτό για να βρει τόπο εκείνο που γράφτηκε: «Ἀνέβη ἐμφυσῶν εἰς πρόσωπόν σου ἐξαιρούμενος ἐκ θλίψεως(:Ανέβηκε φυσώντας στο πρόσωπό σου, απαλλάσσοντάς σε από τον πόνο και τη θλίψη)»[Ναούμ 2,2]. Από πού ανέβηκε; Από τον Άδη. Διότι έτσι μας διηγείται το Ευαγγέλιο, ότι μετά την Ανάσταση, τότε φύσηξε στο πρόσωπο των Αποστόλων.
Και δίνει βέβαια τώρα τη Χάρη, θα χορηγήσει όμως περισσότερη και γι΄αυτό τους λέει: «Είμαι έτοιμος να σας δώσω και τώρα, αλλά δεν χωράει το αγγείο. Μέχρι τότε θα πάρετε Χάρη, όση μπορείτε να περιλάβετε, θα πάρετε όμως αργότερα και άλλη περισσότερη». «Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρός μου ἐφ᾿ ὑμᾶς· ὑμεῖς δὲ καθίσατε ἐν τῇ πόλει Ἱερουσαλὴμ ἕως οὗ ἐνδύσησθε δύναμιν ἐξ ὕψους(:Και εγώ σας υπόσχομαι να σας βοηθήσω αποτελεσματικά στο έργο αυτό. Ιδού εγώ, που από τώρα είμαι και ως άνθρωπος ο βασιλεύς του κόσμου και η κεφαλή της Εκκλησίας, θα σας στείλω σε λίγο από τον ουρανό επάνω σας αυτό που σας υποσχέθηκε ο Πατέρας μου, δηλαδή το Πνεύμα το Άγιον. Αυτό το Πνεύμα προανήγγειλαν οι προφήτες ότι θα δοθεί σε κάθε άνθρωπο. Εσείς λοιπόν καθίστε στην πόλη Ιερουσαλήμ και μην απομακρυνθείτε απ’ αυτήν, μέχρι να φορέσετε ως πνευματικό ένδυμα τη δύναμη και την ενίσχυση που θα σας έλθει από τον ουρανό με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος)»[Λουκ.24,49]. Τώρα πάρετε ένα μέρος, τότε όμως θα την φορέσετε ολόκληρη. Διότι αυτός που δέχεται κάτι συχνά και πολλές φορές, αυτό που του δίνεται δεν το κατέχει με πληρότητα. Αυτός όμως που ντύνεται κάτι σαν στολή, με τη στολή αυτή, από παντού, με πληρότητα, περιβάλλεται το σώμα του. «Μη φοβηθείτε», λέει, «τα όπλα και τα βέλη του διαβόλου, διότι θα ντυθείτε τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος». Φέρτε στον νου σας αυτό που μόλις είπαμε, ότι το Πνεύμα δεν μερίζεται, μερίζεται όμως η Χάρη που παρέχεται από Αυτό.
ΙΓ΄. Ανήλθε λοιπόν ο Ιησούς στους ουρανούς και έστειλε ό,τι υποσχέθηκε. Διότι τους είχε πει: «Καὶ ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα καὶ ἄλλον παράκλητον δώσει ὑμῖν, ἵνα μένῃ μεθ᾿ ὑμῶν εἰς τὸν αἰῶνα(:Κι όταν εσείς με αγαπάτε και τηρείτε τις εντολές μου, Εγώ θα παρακαλέσω τον Πατέρα, και Αυτός θα σας δώσει και άλλον βοηθό, οδηγό και παρηγορητή, για να μένει μαζί σας αιωνίως)»[Ιω.14,16]. Κάθονταν και περίμεναν την παρουσία του Αγίου Πνεύματος και «ἐν τῷ συμπληροῦσθαι τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς (:το πρωί της ημέρας της Πεντηκοστής, καθώς ολοκληρωνόταν η ημέρα αυτή η οποία άρχισε από το απόγευμα της παραμονής της)»[Πράξ.2,1], εδώ στην πόλη αυτή, την Ιερουσαλήμ- διότι είναι δική μας και αυτή η Χάρη και δεν μιλάμε για αγαθά που χαρίστηκαν σε άλλους ανθρώπους και σε άλλους τόπους, αλλά για αυτά που χαρίστηκαν εδώ σε μας- ενώ λοιπόν ήταν Πεντηκοστή, κάθονταν οι Απόστολοι και κατέβαινε ο Παράκλητος από τον ουρανό, ο φρουρός και αγιοποιός της Εκκλησίας, ο παιδαγωγός των ψυχών, ο κυβερνήτης των ναυαγισμένων, Αυτός που φωτίζει τον δρόμο των πλανεμένων, ο αθλοθέτης των αγωνιστών και ο στεφανωτής των νικητών.
ΙΔ΄. Κατέβαινε βέβαια το Άγιο Πνεύμα, για να περιβάλει με δύναμη και να βαπτίσει τους Αποστόλους. Διότι λέει ο Κύριος: «ὅτι Ἰωάννης μὲν ἐβάπτισεν ὕδατι, ὑμεῖς δὲ βαπτισθήσεσθε ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ οὐ μετὰ πολλὰς ταύτας ἡμέρας(:Είναι ανάγκη να περιμένετε να λάβετε το Άγιο Πνεύμα, διότι ο Ιωάννης βάπτισε με απλό νερό, και το βάπτισμά του συνεπώς δεν είχε τη δύναμη να αναγεννήσει εκείνους που βαπτίζονταν με αυτό. Εσείς όμως θα βαπτιστείτε με το Άγιο Πνεύμα όχι πολλές μέρες μετά από αυτές που διερχόμαστε)»[Πράξ.1,5]. Η ενέργεια του Αγίου Πνεύματος δεν δρα κατά το Βάπτισμα μόνο σε κάποιο ή σε κάποια σημεία του ψυχοσωματικού οργανισμού του ανθρώπου, αλλά το Άγιο Πνεύμα, με την πληρότητα της υποστάσεώς Του, δρα στο σύνολο της ψυχοσωματικής οντότητας του ανθρώπου. Όπως δηλαδή αυτός που μπαίνει μέσα στα νερά και βαπτίζεται, από παντού περιβάλλεται από τα νερά, έτσι και όσοι βαπτίστηκαν από το Πνεύμα, βαπτίστηκαν ολοκληρωτικά. Το νερό μόνο απέξω περιβάλλει το σώμα, ενώ το Άγιο Πνεύμα και την ψυχή που είναι μέσα στο σώμα σίγουρα τη βαπτίζει. Και γιατί απορείς; Πάρε παράδειγμα από τα υλικά, μικρό και τιποτένιο ίσως, χρήσιμο όμως για τους πιο απλοϊκούς. Αν η φωτιά που περνάει μέσα από την παχιά ύλη του σίδερου, το πυρακτώνει ολόκληρο και το ψυχρό σίδερο γίνεται ζεστό και το μαύρο γίνεται λαμπερό, αν, υλικό πράγμα η φωτιά, μπαίνοντας μέσα στο σώμα του σίδερου, τόσο ανεμπόδιστα κάνει τη δουλειά της, γιατί απορείς που το Πνεύμα το Άγιο φτάνει ως τα έγκατα της ψυχής;
ΙΕ΄. Για να μην περάσει απαρατήρητο όμως το μέγεθος τόσο μεγάλης Χάρης, σάλπιγγα, που έμοιαζε επουράνια, ήχησε. «καὶ ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας(:Και ξαφνικά, χωρίς να το περιμένει κανείς, ήλθε από τον ουρανό μια βοή σαν φύσημα σφοδρού ανέμου, που κινείται με ορμή και βιαιότητα)»[Πράξ.2,2]- που σήμαινε τη δυνατότητα που χαρίστηκε στους ανθρώπους, για να μπορούν να αρπάξουν τη Βασιλεία του Θεού με βία- ώστε και τα μάτια να δουν τις πύρινες γλώσσες και τα αυτιά να ακούσουν τον ήχο· «καὶ ἐπλήρωσεν ὅλον τὸν οἶκον οὗ ἦσαν καθήμενοι(:Και η βοή αυτή γέμισε όλο το σπίτι όπου κάθονταν οι απόστολοι και όλοι οι μαθητές)»[Πράξ.2,2]. Το σπίτι έγινε δοχείο του νοητού νερού. Οι μαθητές κάθονταν μέσα και το σπίτι ολόκληρο γέμισε. Βαπτίστηκαν λοιπόν όλοι, σύμφωνα με την υπόσχεση που τους είχε δώσει ο Κύριος, φόρεσαν και στην ψυχή και στο σώμα θείο και σωτήριο ένδυμα.
«Καὶ ὤφθησαν αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός, ἐκάθισέ τε ἐφ᾿ ἕνα ἕκαστον αὐτῶν, καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος ῾Αγίου, καὶ ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις καθὼς τὸ Πνεῦμα ἐδίδου αὐτοῖς ἀποφθέγγεσθαι(:Και είδαν με τα μάτια τους να διαμοιράζονται σε αυτούς γλώσσες σαν τις φλόγες της φωτιάς, και στον καθένα απ’ αυτούς κάθισε από μία γλώσσα. Όλοι τους τότε πλημμύρισαν εσωτερικά με Πνεύμα Άγιο, και άρχισαν να μιλούν ξένες γλώσσες, όπως το Πνεύμα τούς ενέπνεε και τους έδινε την ικανότητα να μιλούν και να λένε θεϊκά και ουράνια λόγια και διδασκαλίες υψηλές και θεόπνευστες)»[Πράξ.2,3-4]. Έλαβαν φωτιά, όχι καταφλεκτική, αλλά σωτηριώδη, που αφανίζει βέβαια τα αγκάθια των αμαρτιών, λαμπρύνει όμως την ψυχή. Αυτή η φωτιά πρόκειται να έρθει και σε σας, με το Βάπτισμα, για να αφαιρέσει και να κατακάψει τις ακανθώδεις αμαρτίες σας. Της ψυχής σας όμως το πολύτιμο στοιχείο θα το λαμπρύνει ακόμα περισσότερο και θα της δώσει Χάρη, γιατί βέβαια αυτή τη Χάρη έδωσε και τότε στους Αποστόλους. Με τη μορφή πύρινων γλωσσών καθόταν πάνω σε αυτούς για να περιβληθούν στεφάνια πνευματικά ενδοξότερα, καθώς θα έχουν τις πύρινες γλώσσες επάνω στο κεφάλι τους. Η φλογίνη ρομφαία προηγουμένως εμπόδιζε να περάσει κανείς τις πύλες του Παραδείσου[βλ. Γέν.3,24: «Καὶ ἐξέβαλε τὸν Ἀδὰμ καὶ κατῴκισεν αὐτὸν ἀπέναντι τοῦ παραδείσου τῆς τρυφῆς καὶ ἔταξε τὰ Χερουβὶμ καὶ τὴν φλογίνην ῥομφαίαν τὴν στρεφομένην φυλάσσειν τὴν ὁδὸν τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς(: Έβγαλε τον Αδάμ και τον έβαλε να κατοικήσει απέναντι από τον Παράδεισο της ευτυχίας και της μακαριότητας, για να τον βλέπει και να αναλογίζεται κάθε ημέρα από ποια αγαθά έχει εκπέσει και σε ποια κατάσταση οδήγησε τον εαυτό του. Και διέταξε ο Θεός τα Χερουβίμ, μία από τις αγγελικές τάξεις, και την περιστρεφόμενη φλογίνη ρομφαία, που συμβολίζει τη δύναμη του Θεού, η οποία είναι δραστική ως φλόγα φωτιάς, να φυλάττουν τον δρόμο, που οδηγούσε προς το δέντρο της ζωής, το οποίο ήταν μέσα στον Παράδεισο)»]. Πύρινη γλώσσα τώρα, σωτήρια, ξανάδωσε τη δυνατότητα της εισόδου σε αυτόν.
ΙΣΤ΄ «Καὶ ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις καθὼς τὸ Πνεῦμα ἐδίδου αὐτοῖς ἀποφθέγγεσθαι(:Όλοι τους τότε πλημμύρισαν εσωτερικά με Πνεύμα Άγιο, και άρχισαν να μιλούν ξένες γλώσσες, όπως το Πνεύμα τούς ενέπνεε και τους έδινε την ικανότητα να μιλούν και να λένε θεϊκά και ουράνια λόγια και διδασκαλίες υψηλές και θεόπνευστες)»[Πράξ. 2,4]. Ο Πέτρος, που ήταν Γαλιλαίος, και ο Ανδρέας μιλούσαν Περσικά ή Μηδικά. Ο Ιωάννης και οι υπόλοιποι Απόστολοι μιλούσαν τη γλώσσα κάθε έθνους· διότι δεν άρχισαν τώρα εδώ να συναθροίζονται πλήθη ξένων από όλα τα μέρη, αλλά από τότε είχαν αρχίσει. Ποιος δάσκαλος είναι τόσο μεγάλος, ώστε να διδάσκει στους μαθητές του μαζεμένα όσα ουδέποτε πριν δεν μπόρεσαν να μάθουν; Θέλουν τόσα χρόνια με βάση τη Γραμματική και άλλες μεθόδους να μάθουν μόνο Ελληνικά καλά. Και ούτε πάλι όλοι μιλάνε εξίσου καλά. Ο ρήτορας βέβαια ίσως να μάθει να μιλάει καλά, ο δάσκαλος μερικές φορές τα καταφέρνει μέτρια. Αλλά και αυτός που γνωρίζει τη Γραμματική, πολλές φορές, δεν καταλαβαίνει τα ζητήματα της φιλοσοφίας. Το Πνεύμα το Άγιο όμως συγχρόνως διδάσκει πολλές γλώσσες, τις οποίες όλα τους τα χρόνια εκείνοι δεν θα μπορούσαν να τις μάθουν. Αυτό είναι πραγματικά σοφία μεγάλη, είναι θεία δύναμη. Ποια σύγκριση μπορεί να γίνει ανάμεσα στην πολυχρόνια αμάθειά τους με την αθρόα και παράδοξη και ξαφνική ενέργεια της γλωσσολαλιάς;
ΙΖ΄.«Γενομένης δὲ τῆς φωνῆς ταύτης συνῆλθε τὸ πλῆθος καὶ συνεχύθη, ὅτι ἤκουον εἷς ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ λαλούντων αὐτῶν(:Όταν λοιπόν έγινε η βοή αυτή του ανέμου, συγκεντρώθηκε πλήθος απ’ αυτούς κι όλοι κυριεύθηκαν από σύγχυση και κατάπληξη˙ διότι ο καθένας τους άκουγε τους μαθητές του Ιησού Χριστού να μιλούν στη δική τους γλώσσα)»[βλ. Πράξ.2,6]. Δεύτερη σύγχυση αυτή αντί για εκείνη την πρώτη, την κακή, που έγινε στη Βαβυλώνα[βλ. Γέν.11,7-9: «Δεῦτε καὶ καταβάντες συγχέωμεν αὐτῶν ἐκεῖ τὴν γλῶσσαν, ἵνα μὴ ἀκούσωσιν ἕκαστος τὴν φωνὴν τοῦ πλησίον. καὶ διέσπειρεν αὐτοὺς Κύριος ἐκεῖθεν ἐπὶ πρόσωπον πάσης τῆς γῆς, καὶ ἐπαύσαντο οἰκοδομοῦντες τὴν πόλιν καὶ τὸν πύργον. διὰ τοῦτο ἐκλήθη τὸ ὄνομα αὐτῆς Σύγχυσις, ὅτι ἐκεῖ συνέχεε Κύριος τὰ χείλη πάσης τῆς γῆς, καὶ ἐκεῖθεν διέσπειρεν αὐτοὺς Κύριος ἐπὶ πρόσωπον πάσης τῆς γῆς(:Και ο Θεός Πατήρ, εκφράζοντας την απόφασή Του προς τα άλλα δύο πρόσωπα της αγίας και αδιαιρέτου και ζωοποιού Τριάδος, τον Ομοούσιο προς Αυτόν μονογενή Υιό και Λόγο Του και το ομόθρονο και συναΐδιο προς Αυτόν Παράκλητο Πνεύμα, είπε: ‘’Εμπρός, ας κατέβουμε εκεί και ας επιφέρουμε σύγχυση στη γλώσσα τους για να μην μπορεί να καταλαβαίνει ο ένας τη γλώσσα του άλλου και να μην μπορούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους’’. Αυτό έγινε· ο Κύριος με τη σύγχυση που έφερε στη γλώσσα τους και την ασυνεννοησία που δημιούργησε μεταξύ τους, τους ανάγκασε να διασκορπιστούν από εκεί σε όλη τη γη και να σταματήσουν πλέον να χτίζουν την πόλη και τον πύργο. Για τον λόγο αυτόν, ονομάστηκε ο τόπος εκείνος Βαβέλ, που σημαίνει Σύγχυση, διότι εκεί επέφερε ο Θεός σύγχυση στις γλώσσες των ανθρώπων και από εκεί τους διασκόρπισε σε όλη την έκταση της γης)».]. Στη σύγχυση των γλωσσών, στη Βαβυλώνα, έγινε διχασμός της ανθρώπινης προαιρέσεως, επειδή το φρόνημα ήταν αντίθεο. Εδώ όμως έγινε αποκατάσταση και ένωση των γνωμών, επειδή ήταν ευσεβές εκείνο που επιδιωκόταν.
Με εκείνα που έγινε η τέλεια πτώση, με τα αυτά έγινε και η αποκατάσταση. Γι΄αυτό θαύμαζαν και έλεγαν: «Πῶς ἡμεῖς ἀκούομεν ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ ἡμῶν ἐν ᾗ ἐγεννήθημεν;(:Πώς λοιπόν εμείς τους ακούμε ο καθένας μας να μιλούν στη δική μας μητρική γλώσσα, την οποία μάθαμε και μιλούμε από τότε που γεννηθήκαμε;)»[βλ. Πράξ.2,8]. Εάν εσείς αγνοείτε τα πράγματα, αυτό είναι άλλο, όμως δεν υπάρχει τίποτε το παράδοξο. Διότι και ο Νικόδημος δεν γνώριζε την παρουσία του Πνεύματος και προς εκείνον ελέχθη: «Τὸ Πνεῦμα ὅπου θέλει πνεῖ, καὶ τὴν φωνὴν αὐτοῦ ἀκούεις, ἀλλ᾿ οὐκ οἶδας πόθεν ἔρχεται καὶ ποῦ ὑπάγει(:Ο άνεμος πνέει όπου θέλει, και ακούς τη βοή Του, αλλά δεν ξέρεις από πού ακριβώς ξεκίνησε και πού θα καταλήξει)»[Ιω.3,8]. Ακόμα κι αν ακούσω τη βοή του, δεν ξέρω από πού έρχεται, πώς μπορώ λοιπόν να περιγράψω τι είναι ως προς την υπόσταση το Άγιο Πνεύμα;
ΙΗ΄ «Ἓτεροι δὲ χλευάζοντες ἔλεγον ὅτι γλεύκους μεμεστωμένοι εἰσί(:Άλλοι όμως χλεύαζαν κι έλεγαν ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι τελείως μεθυσμένοι με γλυκό και δυνατό κρασί, και δεν ξέρουν τι λένε)»[Πράξ.2,13]. Έλεγαν βέβαια την αλήθεια, αλλά δεν την εννοούσαν, γιατί μιλούσαν ειρωνικά. Διότι νέο ήταν αληθινά το κρασί, η Χάρη της Καινής Διαθήκης. Αλλά το νέο αυτό κρασί (πρβ. Ματθ.9,17: «Οὐδὲ βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς· εἰ δὲ μήγε, ῥήγνυνται οἱ ἀσκοί, καὶ ὁ οἶνος ἐκχεῖται καὶ οἱ ἀσκοὶ ἀπολοῦνται· ἀλλὰ οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς βάλλουσι καινούς, καὶ ἀμφότεροι συντηροῦνται(:Ούτε βάζουν μούστο σε παλιούς ασκούς που δεν αντέχουν στη βράση του μούστου. Διαφορετικά σπάζουν οι ασκοί και το κρασί χύνεται έξω, και οι ασκοί θα χαθούν και θα γίνουν άχρηστοι. Αλλά βάζουν μούστο σε καινούργιους ασκούς, που αντέχουν, κι έτσι και τα δύο, και οι ασκοί δηλαδή και ο μούστος, διατηρούνται. Έτσι και τώρα οι Φαρισαίοι κι όσοι τους ακολουθούν είναι παλιοί ασκοί, που δεν μπορούν να βαστάσουν τη νέα μου διδασκαλία, την οποία θα παραλάβουν οι μαθητές μου, που μοιάζουν με τα νέα ενδύματα και τους νέους ασκούς)»] ήταν της νοητής Αμπέλου, που πολλές φορές είχε καρποφορήσει στους Προφήτες και τώρα ξαναβλάστησε στην Καινή Διαθήκη. Διότι όπως στα αισθητά η άμπελος, ενώ πάντοτε μένει η ίδια, από καιρό σε καιρό κάνει βλαστούς και καρπούς καινούριους, έτσι και το Άγιο Πνεύμα, αν και μένει πάντοτε αυτό που είναι και πολλές φορές ενήργησε στους Προφήτες, τώρα κάτι νέο και θαυμάσιο επέδειξε. Διότι τότε έφτασε η Χάρη και προς τους Πατέρες μας, τους Προφήτες, εδώ όμως τώρα, στους Αποστόλους, ήρθε σε υπερβολικό βαθμό. Διότι εκεί οι Πατέρες χαρισματικά συνεργούσαν με το Άγιο Πνεύμα, εδώ όμως οι Απόστολοι ολόκληροι βαπτίστηκαν μέσα σε Αυτό.
ΙΘ΄. Αλλά ο Πέτρος, που είχε Πνεύμα Άγιο και γνώριζε Αυτό το Οποίο έχει, λέει: «Ἄνδρες Ἰουδαῖοι καὶ οἱ κατοικοῦντες Ἱερουσαλὴμ ἅπαντες, τοῦτο ὑμῖν γνωστὸν ἔστω καὶ ἐνωτίσασθε τὰ ῥήματά μου.οὐ γάρ, ὡς ὑμεῖς ὑπολαμβάνετε, οὗτοι μεθύουσιν· ἔστι γὰρ ὥρα τρίτη τῆς ἡμέρας(:Άνδρες Ιουδαίοι και σεις όλοι που κατοικείτε στην Ιερουσαλήμ, μάθετε καλά αυτό που θα σας πω, κι ακούστε προσεκτικά τα λόγια μου αυτά, διότι θα σας δώσω την αληθινή εξήγηση για τα όσα βλέπετε. Η αντίληψη που σχηματίσατε για τους ανθρώπους αυτούς είναι λανθασμένη. Δεν είναι μεθυσμένοι, όπως εσείς νομίζετε. Διότι είναι η τρίτη ώρα από την ανατολή του ηλίου, δηλαδή εννέα το πρωί, και λόγω της εορτής αλλά και σύμφωνα με τις παραδόσεις των μεγάλων ραββίνων μας δεν επιτρέπεται πριν από το μεσημέρι, ή τουλάχιστον πριν από τις δέκα το πρωί, να βάλουμε στο στόμα μας τίποτε)»[βλ.Πράξ.2,14-15]. Είναι μεθυσμένοι, όχι με τη μέθη που εσείς πιστεύετε, αλλά όπως έχει γραφεί: «Μεθυσθήσονται ἀπὸ πιότητος οἴκου σου, καὶ τὸν χειμάῤῥουν τῆς τρυφῆς σου ποτιεῖς αὐτούς(:Θα χορτάσουν και θα μεθύσουν από την αφθονία και τον πλούτο της τράπεζας του οίκου σου και θα τους ποτίσεις με την τρυφή των αρρήτων σου πνευματικών απολαύσεων, που η αφθονία της μοιάζει με ασυγκράτητο ρεύμα χειμωνιάτικου ποταμού)»[Ψαλμ.35,9]. Διότι η μέθη τους ήρεμη, μέθη που νεκρώνει την αμαρτία και ζωοποιεί την καρδιά. Μέθη αντίθετη της σωματικής. Διότι η σωματική σε κάνει να ξεχνάς και όσα γνωρίζεις. Αυτή όμως, η πνευματική μέθη, και γι’αυτά που δεν γνωρίζεις, σου χαρίζει γνώση.
Είναι μεθυσμένοι επειδή ήπιαν το κρασί της νοητής Αμπέλου που λέει: « Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τὰ κλήματα. ὁ μένων ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν αὐτῷ, οὗτος φέρει καρπὸν πολύν, ὅτι χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν(:Εγώ είμαι η κληματαριά κι εσείς τα κλαδιά της. Εκείνος που μένει ενωμένος μαζί μου κι εγώ μένω μέσα του, αυτός αποδίδει άφθονο και εκλεκτό καρπό. Διότι χωρίς Εμένα και χωρίς να έχετε τη ζωτική δύναμη που πηγάζει από μένα, δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε για τον εξαγιασμό σας και τη σωτηρία σας)»[Ιω.15,5]. Αν δεν με πιστεύετε, από την ώρα του χρόνου θα καταλάβετε τούτο που σας λέω, διότι είναι τρίτη ώρα της ημέρας[Πράξ.2,15: «Ἒστι γὰρ ὥρα τρίτη τῆς ἡμέρας (:Διότι είναι η τρίτη ώρα από την ανατολή του ηλίου, δηλαδή εννέα το πρωί)»]. Και Εκείνος που σταυρώθηκε την τρίτη ώρα[βλ. Μάρκ.15,25: «Ἦν δὲ ὥρα τρίτη καὶ ἐσταύρωσαν αὐτόν(:Η ώρα ήταν τρεις από την ανατολή του ηλίου, δηλαδή εννέα το πρωί, όταν Τον σταύρωσαν)»], όπως λέει ο ευαγγελιστής Μάρκος, την τρίτη ώρα και τώρα έστειλε τη Χάρη. Διότι δεν ήταν άλλη η Χάρη Εκείνου του Χριστού και άλλη η Χάρη τούτου του Παρακλήτου, αλλά Αυτός που τότε σταυρώθηκε και υποσχέθηκε ότι θα στείλει τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, πραγματοποίησε την υπόσχεσή Του τώρα στα πρόσωπα των Αποστόλων.
Και συνεχίζει ο απόστολος Πέτρος: «ἀλλὰ τοῦτό ἐστι τὸ εἰρημένον διὰ τοῦ προφήτου ᾿Ιωήλ· καὶ ἔσται ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις, λέγει ὁ Θεός, ἐκχεῶ ἀπὸ τοῦ πνεύματός μου ἐπὶ πᾶσαν σάρκα, καὶ προφητεύσουσιν οἱ υἱοὶ ὑμῶν καὶ αἱ θυγατέρες ὑμῶν, καὶ οἱ νεανίσκοι ὑμῶν ὁράσεις ὄψονται καὶ οἱ πρεσβύτεροι ὑμῶν ἐνύπνια ἐνυπνιασθήσονται(:Αλλά αυτό που βλέπετε είναι η επαλήθευση και η πραγματοποίηση εκείνου που είπε ο Θεός διαμέσου του προφήτου Ιωήλ, ο οποίος προφήτευσε τα εξής: «Στην τελευταία χρονική περίοδο, που θα αρχίσει όταν έλθει ο Μεσσίας, λέει ο Θεός ότι θα συμβεί αυτό: ‘’Θα εκχύσω τα χαρίσματα του Πνεύματός μου και θα τα διαμοιράσω σε όλους τους ανθρώπους. Κι έτσι θα προφητεύσουν οι γιοι σας και οι κόρες σας, και οι νέοι σας θα δουν υπερφυσικές οπτασίες, και οι γέροντες θα δουν στον ύπνο τους θεϊκά αποκαλυπτικά όνειρα’’»)»[Πράξ.2,16-17· πρβ. Ιωήλ 3,1: «Καὶ ἔσται μετὰ ταῦτα καὶ ἐκχεῶ ἀπὸ τοῦ πνεύματός μου ἐπὶ πᾶσαν σάρκα, καὶ προφητεύσουσιν οἱ υἱοὶ ὑμῶν καὶ αἱ θυγατέρες ὑμῶν, καὶ οἱ πρεσβύτεροι ὑμῶν ἐνύπνια ἐνυπνιασθήσονται, καὶ οἱ νεανίσκοι ὑμῶν ὁράσεις ὄψονται»]. Με το «θα εκχύσω» υποδηλώνει άφθονη δόση, διότι δεν δίνει ο Θεός το Πνεύμα με μέτρο ποσοτικό. Ο Πατέρας αγαπά τον Υιό και παρέδωσε τα πάντα στα χέρια Του[ βλ. Ιω.3,34-35: «ὃν γὰρ ἀπέστειλεν ὁ Θεός, τὰ ρήματα τοῦ Θεοῦ λαλεῖ· οὐ γὰρ ἐκ μέτρου δίδωσιν ὁ Θεὸς τὸ Πνεῦμα. ὁ πατὴρ ἀγαπᾷ τὸν υἱὸν καὶ πάντα δέδωκεν ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ(:Διότι ο Ιησούς Χριστός, τον Οποίο απέστειλε ο Θεός, δεν λέει τίποτε το δικό Του, αλλά λέει τα λόγια του Θεού. Και τα διδάσκει αυτά αλάνθαστα, διότι ο Θεός δεν Του έδωσε το Άγιο Πνεύμα όπως κάποτε στους προφήτες περιορισμένα και σε ορισμένες στιγμές της ζωής τους, αλλά Του το έδωσε ολοκληρωτικά, αδιάκοπα και απεριόριστα˙ και συνεπώς Αυτός κατέχει την πλήρη και απόλυτη θεϊκή αποκάλυψη και διδάσκει με ακρίβεια τη διδασκαλία του Θεού. Και Του έδωσε ο Θεός το Άγιο Πνεύμα ολοκληρωτικά, διότι ο Πατήρ αγαπά τον Υιό, και λόγω της αγάπης Του αυτής, από τότε που ο Υιός του έγινε άνθρωπος, του έχει δώσει τα πάντα στην εξουσία Του, ώστε να τα ορίζει και ως άνθρωπος και να έχει δικαίωμα να τα διαθέτει για τη σωτηρία των ανθρώπων)»].
Του έδωσε ακόμα και την εξουσία να χαρίζει τη Χάρη του Παναγίου Πνεύματος σε όποιους θέλει. «Θα εκχύσω από το Πνεύμα μου σε κάθε άνθρωπο και θα προφητεύσουν οι υιοί σας και οι θυγατέρες σας· (και οι νέοι σας θα δουν οράματα και οι γέροντες θα δεχτούν στα όνειρά τους θείες αποκαλύψεις). Ακόμα και στους δούλους μου και στις δούλες μου, εκείνες τις ημέρες, θα χύσω από το Πνεύμα μου και θα προφητεύουν»[βλ. παραπάνω, Πράξ.2,17-18· Ιωήλ 3,1-2]. Το Πνεύμα το Άγιο είναι απροσωπόληπτο. Δεν ζητάει αξιώματα, ιδιαίτερα προσόντα από αυτούς στους οποίους δίνεται, αλλά ευλάβεια ψυχής. Ούτε οι πλούσιοι να κομπάζουν, ούτε οι φτωχοί να αισθάνονται μειονεκτικά. Μόνο ο καθένας να ετοιμάζει τον εαυτό του για την υποδοχή της επουράνιας Χάρης.
Κ΄.Πολλά ίσως σας είπα σήμερα και μπορεί να έγινε κουραστική η ακρόαση περισσότερα όμως είναι όσα παραλείφθηκαν. Και θα ήταν ανάγκη, αλήθεια, για να σας διδάξουμε τα σχετικά με το Άγιο Πνεύμα, να γίνει και τρίτη Κατήχηση ή μάλλον και περισσότερες. Ζητώ συγνώμη όμως διότι μάκρυνα τον λόγο σήμερα. Αλλά το έκανα και επειδή η αγία εορτή του Πάσχα ήδη φτάνει, αλλά και διότι δεν μου δόθηκε τελικά η δυνατότητα να σας παρουσιάσω όλες, όσες μαρτυρίες έπρεπε, από την Καινή Διαθήκη. Γιατί πολλά μας απομένουν από τις Πράξεις των Αποστόλων, σύμφωνα με τα οποία η Χάρη του Αγίου Πνεύματος ενήργησε επάνω στον Πέτρο και σε όλους μαζί τους Αποστόλους. Λείπουν πολλά ακόμα από τις Καθολικές Επιστολές και από τις δεκατέσσερις επιστολές του Παύλου. Από αυτά, λίγα τώρα, σαν να διαλέγουμε άνθη από απέραντο λιβάδι, και μόνο χάριν υπομνήσεως, θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε.
ΚΑ΄. Με τη δύναμη λοιπόν του Αγίου Πνεύματος και τη θέληση του Πατέρα και του Υιού, σηκώθηκε ο Πέτρος μαζί με τους Ένδεκα, ύψωσε τη φωνή του[βλ. παραπάνω, Πράξ. 2,14], σύμφωνα με εκείνο που έχει λεχθεί: «Ἐπ᾿ ὄρος ὑψηλὸν ἀνάβηθι, ὁ εὐαγγελιζόμενος Σιών· ὕψωσον ἐν ἰσχύϊ τὴν φωνή σου, ὁ εὐαγγελιζόμενος Ἱερουσαλήμ· ὑψώσατε, μὴ φοβεῖσθε· εἰπὸν ταῖς πόλεσιν Ἰούδα· ἰδοὺ ὁ Θεὸς ὑμῶν(: Ανέβα σε όρος υψηλό εσύ ο οποίος ευαγγελίζεσαι τη Σιών· ύψωσε με δύναμη τη φωνή σου, εσύ ο οποίος φέρεις χαρμόσυνα μηνύματα στην Ιερουσαλήμ· σηκώστε ψηλά τη φωνή σας· μη φοβάστε μήπως διαψευστείτε· πες εσύ ο ευαγγελιζόμενος στις πόλεις του Ιούδα: Ιδού ο Θεός σας!’’)» [Ησ. 40,9] και με το νοητό δίχτυ του λόγου ψάρεψε περίπου τρεις χιλιάδες ψυχές. Τόσο θαυμαστά και πλούσια ενεργούσε η Χάρη του Αγίου Πνεύματος σε όλους μαζί τους Αποστόλους, ώστε από τους Ιουδαίους εκείνους, που είχαν σταυρώσει τον Χριστό, τόσοι πολλοί να πιστέψουν και να βαπτιστούν στο Όνομα του Χριστού και να παραμείνουν προσηλωμένοι με πίστη στη διδασκαλία των Αποστόλων και στις λατρευτικές εκδηλώσεις της Εκκλησίας[βλ. Πράξ.2,42: «Ἦσαν δὲ προσκαρτεροῦντες τῇ διδαχῇ τῶν ἀποστόλων καὶ τῇ κοινωνίᾳ καὶ τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου καὶ ταῖς προσευχαῖς(:Όλοι αυτοί ήταν αφοσιωμένοι με ζήλο και επιμονή στην ακρόαση της διδασκαλίας των αποστόλων και στη μεταξύ τους στοργική επικοινωνία και ενότητα και στον τεμαχισμό και τη μετάληψη του άρτου της Θείας Ευχαριστίας, και στις προσευχές)»].
Με την ίδια πάλι δύναμη του Αγίου Πνεύματος ο Πέτρος και ο Ιωάννης, καθώς ανέβηκαν μαζί στον Ναό, την ώρα της προσευχής, την ενάτη[βλ. Πράξ.3,1: «Ἐπὶ τὸ αὐτὸ δὲ Πέτρος καὶ Ἰωάννης ἀνέβαινον εἰς τὸ ἱερὸν ἐπὶ τὴν ὥραν τῆς προσευχῆς τὴν ἐνάτην(:Κάποια μέρα απ’ αυτές ανέβαιναν μαζί στο ιερό ο Πέτρος και ο Ιωάννης την ενάτη ώρα της προσευχής, δηλαδή στις τρεις το απόγευμα)»] και βρήκαν κοντά στην πύλη, που ονομαζόταν Ωραία, τον εκ γενετής χωλό, σαράντα χρόνια σε αυτήν την κατάσταση[βλ. Πράξ.3,2: «καί τις ἀνὴρ χωλὸς ἐκ κοιλίας μητρὸς αὐτοῦ ὑπάρχων ἐβαστάζετο, ὃν ἐτίθουν καθ᾿ ἡμέραν πρὸς τὴν θύραν τοῦ ἱεροῦ τὴν λεγομένην ὡραίαν τοῦ αἰτεῖν ἐλεημοσύνην παρὰ τῶν εἰσπορευομένων εἰς τὸ ἱερόν(:Τη στιγμή εκείνη έφεραν στα χέρια εκεί κάποιον άνθρωπο που ήταν από την κοιλιά της μητέρας του χωλός, δηλαδή ανάπηρος στα πόδια. Τον άνθρωπο αυτόν τον έβαζαν κάθε μέρα μπροστά στην πόρτα του ιερού περιβόλου του ναού, η οποία ονομαζόταν «Ωραία», για να ζητά ελεημοσύνη από εκείνους που έμπαιναν στο ιερό)»], τον θεράπευσαν με το Όνομα του Ιησού. Για να επαληθεύσουν τα λόγια του προφήτη Ησαΐα που λέει: «Τότε ἁλεῖται ὡς ἔλαφος ὁ χωλός, τρανὴ δὲ ἔσται γλῶσσα μογιλάλων, ὅτι ἐῤῥάγη ἐν τῇ ἐρήμῳ ὕδωρ καὶ φάραγξ ἐν γῇ διψώσῃ(:Τότε θα πηδήσει σαν ελάφι θεραπευμένος ο χωλός, καθαρή δε και ευδιάκριτη θα είναι η γλώσσα των βωβών, διότι ξέσπασε άφθονο νερό στην έρημο και φαράγγι γεμάτο νερό σε γη ξηρά και διψασμένη)»[Ησ. 35, 6].
Και με το πνευματικό δίχτυ της διδασκαλίας ψάρεψαν πέντε χιλιάδες συγχρόνως, οι οποίοι πίστεψαν στον Χριστό, ενώ τους άρχοντες του λαού, που ήταν πλανεμένοι, τους ήλεγξαν. Και δεν το έκαναν αυτό με τη δική τους σοφία- διότι ήταν αγράμματοι και απλοί άνθρωποι- αλλά με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Διότι έχει γραφεί: «Τότε Πέτρος πλησθεὶς Πνεύματος Ἁγίου εἶπε πρὸς αὐτούς· ἄρχοντες τοῦ λαοῦ καὶ πρεσβύτεροι τοῦ Ἰσραήλ(:Τότε ο Πέτρος, αφού η ψυχή του πλημμύρισε από την έμπνευση και το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, τους είπε)»[Πράξ.4,8]. Και δια των δώδεκα Αποστόλων τόσο πλούσια και θαυμάσια η Χάρη του Αγίου Πνεύματος ενήργησε σε αυτούς που πίστεψαν, ώστε να είναι η καρδιά τους και η ψυχή τους μία[βλ. Πράξ.4,32: «Τοῦ δὲ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καὶ ἡ ψυχὴ μία, καὶ οὐδὲ εἷς τι τῶν ὑπαρχόντων αὐτῷ ἔλεγεν ἴδιον εἶναι, ἀλλ᾿ ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοινά(:Συγχρόνως όμως και το πλήθος εκείνων που είχαν πιστέψει στο Ευαγγέλιο είχαν αρμονική και αδιάσπαστη ομοφροσύνη, μια ψυχή και μια καρδιά ˙ διότι τόσο οι καρδιές τους όσο και ολόκληρη η πνευματική τους ύπαρξη ήταν ενωμένα. Επικρατούσε δηλαδή μεταξύ τους πλήρης συμφωνία και αρμονία φρονημάτων και συναισθημάτων. Και κανείς απ’ αυτούς δεν βρισκόταν να λέει ότι και το ελάχιστο από τα υπάρχοντά του και την περιουσία του ήταν δικό του, αλλά τα είχαν μεταξύ τους όλα σε κοινή ωφέλεια και χρήση)»]. Και είχαν κοινή την απόλαυση των υπαρχόντων τους, αφού όσοι είχαν δικές τους περιουσίες τις πωλούσαν και έδιναν τα χρήματα στους Αποστόλους. Πρόσφεραν ευλαβώς τα πάντα για το κοινό, ώστε κανένας φτωχός δεν υπήρχε μεταξύ τους. Ο Ανανίας βέβαια και η Σάπφειρα, που επιχείρησαν να πουν ψέματα στο Πνεύμα το Άγιο[βλ.Πράξ.5,3: «Εἶπε δὲ Πέτρος· Ἀνανία, διατί ἐπλήρωσεν ὁ σατανᾶς τὴν καρδίαν σου, ψεύσασθαί σε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον καὶ νοσφίσασθαι ἀπὸ τῆς τιμῆς τοῦ χωρίου;(: Τότε είπε ο Πέτρος: ‘’Ανανία, γιατί άφησες τον σατανά να κυριεύσει την καρδιά σου με πονηρές σκέψεις, μέχρι το σημείο να προσπαθήσεις να εξαπατήσεις με το ψέμα σου το Άγιο Πνεύμα και να κατακρατήσεις κρυφά για τον εαυτό σου ένα μέρος από το αντίτιμο του χωραφιού που πούλησες;’’)»], υποστήκανε την πρέπουσα τιμωρία.
ΚΒ’. «Διὰ δὲ τῶν χειρῶν τῶν ἀποστόλων ἐγίνετο σημεῖα καὶ τέρατα ἐν τῷ λαῷ πολλά· καὶ ἦσαν ὁμοθυμαδὸν ἅπαντες ἐν τῇ στοᾷ Σολομῶντος(:Στο μεταξύ με τα χέρια των αποστόλων γίνονταν συνεχώς πολλά εκπληκτικά και εξαιρετικά θαύματα, που επιβεβαίωναν ότι η διδασκαλία τους ήταν αληθινή και προκαλούσαν κατάπληξη στον λαό. Κι όλοι οι πιστοί μαζί με μια καρδιά μαζεύονταν στη στοά του Σολομώντος)»[Πράξ.5,12]. Και τόσο θαυμαστή και μεγαλειώδης πνευματική χάρη είχε περιχυθεί στους Αποστόλους, ώστε να είναι φοβεροί στην όψη, αν και ήταν πράοι. «Τῶν δὲ λοιπῶν οὐδεὶς ἐτόλμα κολλᾶσθαι αὐτοῖς, ἀλλ᾿ ἐμεγάλυνεν αὐτοὺς ὁ λαός(:Και από τους υπόλοιπους που δεν είχαν πιστέψει, κανείς δεν τολμούσε να ανακατευτεί με αυτούς, να αστειευτεί μαζί τους και να τους συμπεριφερθεί σαν συνηθισμένους ανθρώπους του δρόμου˙ αλλά ο πολύς λαός τους τιμούσε και τους εγκωμίαζε)»[Πράξ.5,13]. Και όλο και περισσότεροι προσθέτονταν, πλήθη ανδρών και γυναικών, που πίστευαν στον Κύριο. Και είχαν γεμίσει τις πλατείες με ασθενείς, πάνω σε κρεβάτια και σε φορεία, ώστε όταν περνούσε ο Πέτρος να πέσει, έστω και η σκιά του, σε κάποιον από αυτούς. Μαζευόταν και κόσμος από τις γειτονικές πόλεις στην αγία Ιερουσαλήμ και έφερναν τους ασθενείς και όσους βασανίζονταν από πνεύματα ακάθαρτα και όλοι θεραπεύονταν[βλ.Πράξ.5,14-16: «Μᾶλλον δὲ προσετίθεντο πιστεύοντες τῷ Κυρίῳ πλήθη ἀνδρῶν τε καὶ γυναικῶν, ὥστε κατὰ τὰς πλατείας ἐκφέρειν τοὺς ἀσθενεῖς καὶ τιθέναι ἐπὶ κλινῶν καὶ κραβάττων, ἵνα ἐρχομένου Πέτρου κἂν ἡ σκιὰ ἐπισκιάσῃ τινὶ αὐτῶν. συνήρχετο δὲ καὶ τὸ πλῆθος τῶν πέριξ πόλεων εἰς ῾Ιερουσαλὴμ φέροντες ἀσθενεῖς καὶ ὀχλουμένους ὑπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων, οἵτινες ἐθεραπεύοντο ἅπαντες(:Έτσι ολοένα και περισσότερο προσελκύονταν πλήθη ανδρών και γυναικών, οι οποίοι πίστευαν στον Κύριο και γίνονταν μέλη της Εκκλησίας, αυξάνοντας κατά πολύ τον αριθμό των πιστών. Τόσο πολύ μάλιστα τους σεβόταν ο λαός, ώστε έβγαζαν τους αρρώστους από τα σπίτια τους στις πλατείες και τους έβαζαν πάνω σε πολυτελή κρεβάτια οι πλουσιότεροι, και σε φτωχικά και πρόχειρα φορεία οι φτωχότεροι, έτσι ώστε, όταν θα περνούσε από το πλήθος εκείνο ο Πέτρος, να πέσει έστω και η σκιά του σε κάποιον από τους αρρώστους αυτούς για να τον θεραπεύσει. Επιπλέον μαζεύονταν στην Ιερουσαλήμ και πλήθη από τους κατοίκους των γειτονικών πόλεων˙ όλοι αυτοί έφερναν κάθε είδους αρρώστους, καθώς και ανθρώπους που υπέφεραν από ακάθαρτα πνεύματα, και όλοι τους θεραπεύονταν)»].
ΚΓ. Με τη δύναμη αυτή του Αγίου Πνεύματος οι δώδεκα πάλι Απόστολοι επειδή κήρυτταν τον Χριστό, ρίχτηκαν στη φυλακή από τους αρχιερείς, αλλά και απαλλάχτηκαν από τα δεσμά τους στη διάρκεια της νύχτας με παράδοξο τρόπο από έναν Άγγελο[βλ. Πράξ.5,19: «Ἄγγελος δὲ Κυρίου διὰ τῆς νυκτὸς ἤνοιξε τὰς θύρας τῆς φυλακῆς, ἐξαγαγών τε αὐτοὺς εἶπε(:Άγγελος Κυρίου όμως μέσα στη νύχτα άνοιξε τις θύρες της φυλακής, τους έβγαλε έξω και τους είπε)»]. Και από το Ιερό οδηγήθηκαν στο δικαστήριο, μπροστά στους αρχιερείς, τους οποίους οι Απόστολοι τότε ανυποχώρητα και σθεναρά τους έλεγξαν για όσα εκείνοι είχαν πει σ’ αυτούς για τον Χριστό. Και πρόσθεσαν και αυτό, ότι και το Άγιο Πνεύμα έδωσε ο Θεός σε όσους πιστεύουν και υπακούουν σε Αυτόν. Και αφού δάρθηκαν από τους αρχιερείς, αναχώρησαν χαρούμενοι, αλλά δεν σταμάτησαν να διδάσκουν και να διακηρύττουν το Ευαγγέλιο του Χριστού[βλ. Πράξ.5,40-42:«Ἐπείσθησαν δὲ αὐτῷ, καὶ προσκαλεσάμενοι τοὺς ἀποστόλους δείραντες παρήγγειλαν μὴ λαλεῖν ἐπὶ τῷ ὀνόματι τοῦ ᾿Ιησοῦ, καὶ ἀπέλυσαν αὐτούς. οἱ μὲν οὖν ἐπορεύοντο χαίροντες ἀπὸ προσώπου τοῦ συνεδρίου, ὅτι ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ κατηξιώθησαν ἀτιμασθῆναι· πᾶσαν τε ἡμέραν ἐν τῷ ἱερῷ καὶ κατ᾿ οἶκον οὐκ ἐπαύοντο διδάσκοντες καὶ εὐαγγελιζόμενοι ᾿Ιησοῦν τὸν Χριστόν(:Τότε τα μέλη του συνεδρίου πείσθηκαν από τα λόγια του. Κι αφού προσκάλεσαν τους αποστόλους να μπουν πάλι στην αίθουσα του δικαστηρίου, τους έδειραν και τους έδωσαν την εντολή να μη διδάσκουν έχοντας ως κύριο θέμα του κηρύγματός τους το όνομα και το πρόσωπο του Ιησού. Και μετά τους άφησαν ελεύθερους. Ύστερα λοιπόν από τις απειλές και την κακομεταχείριση αυτή που δέχθηκαν οι απόστολοι, έφυγαν από το συνέδριο με μεγάλη χαρά, διότι αξιώθηκαν να υποστούν ατιμωτική τιμωρία για χάρη του ονόματός Του. Και δεν έπαυαν κάθε μέρα δημόσια στο ιερό και ιδιωτικά από σπίτι σε σπίτι να διδάσκουν και να διαδίδουν το χαρμόσυνο μήνυμα ότι ο Ιησούς είναι ο Μεσσίας)»].
ΚΔ΄. Όχι μόνο στους δώδεκα Αποστόλους ενήργησε η Χάρη του Αγίου Πνεύματος, αλλά ενήργησε και στα πρωτότοκα τέκνα της Εκκλησίας αυτής εδώ, που τότε ήταν στείρα, στους επτά Διακόνους εννοώ. Διότι και αυτοί εκλέχτηκαν, όπως μας έχει παραδοθεί στη Γραφή, επειδή ήταν γεμάτοι Πνεύμα Άγιο και σοφία[βλ. Πράξ.6,3: «Ἐπισκέψασθε οὖν, ἀδελφοί, ἄνδρας ἐξ ὑμῶν μαρτυρουμένους ἑπτά, πλήρεις Πνεύματος ῾Αγίου καὶ σοφίας, οὓς καταστήσομεν ἐπὶ τῆς χρείας ταύτης(:Εξετάστε λοιπόν προσεκτικά, αδελφοί, και εκλέξτε από σας τους ίδιους επτά άνδρες, που να έχουν καλή μαρτυρία απ’ όλους και να είναι γεμάτοι από Άγιο Πνεύμα και σύνεση. Αυτούς θα εγκαταστήσουμε για να διεξάγουν την αναγκαία αυτή διακονία)»].
Σ΄αυτούς ανήκε και αυτός που ονομαζόταν Στέφανος, των Μαρτύρων η εκλεχτή απαρχή, άνδρας γεμάτος από πίστη και Πνεύμα Άγιο, που έκανε τέρατα και σημεία ανάμεσα στον λαό[βλ. Πράξ.6,8: «Στέφανος δὲ πλήρης πίστεως καὶ δυνάμεως ἐποίει τέρατα καὶ σημεῖα μεγάλα ἐν τῷ λαῷ(:Ο Στέφανος μάλιστα, που ήταν γεμάτος με πίστη και δυνατό χάρισμα ευγλωττίας, έκανε μεγάλα θαύματα ανάμεσα στον λαό˙ θαύματα που προκαλούσαν κατάπληξη και αποδείκνυαν την αλήθεια του χριστιανικού κηρύγματος)»] και ο οποίος διεξήγαγε μεγάλο αγώνα με τους συζητητές της Συναγωγής. «Καὶ οὐκ ἴσχυον ἀντιστῆναι τῇ σοφίᾳ καὶ τῷ πνεύματι ᾧ ἐλάλει(:Δεν μπορούσαν όμως να αντισταθούν στη σοφία και στο πνευματικό χάρισμα με τον φωτισμό του οποίου μιλούσε ο Στέφανος)» [Πράξ. 6,10]. Και όταν συκοφαντήθηκε και οδηγήθηκε στο δικαστήριο έλαμπε σαν Άγγελος: «Καὶ ἀτενίσαντες εἰς αὐτὸν ἅπαντες οἱ καθεζόμενοι ἐν τῷ συνεδρίῳ εἶδον τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡσεὶ πρόσωπον ἀγγέλου (:Κάποια στιγμή όμως, καθώς όλοι οι δικαστές που κάθονταν στο συνέδριο κοίταζαν τον Στέφανο, είδαν το πρόσωπό του να αστράφτει σαν να ήταν πρόσωπο αγγέλου)» [Πράξ.6,15]. Και με τη συνετή και σοφή απολογία του έλεγξε τους σκληροτράχηλους και απερίτμητους στην καρδιά και στα αυτιά Ιουδαίους, που πάντοτε αντιστέκονταν στο Πνεύμα το Άγιο[βλ. Πράξ. 7,51: «Σκληροτράχηλοι καὶ ἀπερίτμητοι τῇ καρδίᾳ καὶ τοῖς ὠσίν, ὑμεῖς ἀεὶ τῷ Πνεύματι τῷ Ἁγίῳ ἀντιπίπτετε, ὡς οἱ πατέρες ὑμῶν καὶ ὑμεῖς(:Είστε σκληροτράχηλοι και άκαμπτοι, και δεν υποτάσσεστε στο Θεό. Δεν έχετε περικόψει τη σκληρότητα και την αναισθησία της καρδιάς σας και δεν θελήσατε να απαλλαγείτε από την πνευματική σας βαρηκοΐα, για να ακούτε με καλή και ευπειθή διάθεση την αλήθεια. Γι’ αυτό πάντοτε εναντιώνεστε στο Πνεύμα το Άγιο. Όπως απειθούσαν και εναντιώνονταν οι πατέρες σας, έτσι και σήμερα εναντιώνεστε και σεις)»] και έβλεπε τους ουρανούς ανοιγμένους και τον Υιό του ανθρώπου να κάθεται στα δεξιά του Θεού[βλ. Πράξ.7,56: «Καὶ εἶπεν· ἰδοὺ θεωρῶ τοὺς οὐρανοὺς ἀνεῳγμένους καὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ ἑστῶτα(:Και είπε: ‘’Να, βλέπω καθαρά στους ουρανούς να είναι ανοιγμένοι, και τον Υιό του ανθρώπου τον βλέπω να στέκεται στα δεξιά του Θεού’’)»]. Τα είδε αυτά, όχι από τη δική του δύναμη, αλλά, όπως λέει η Θεία Γραφή, «ὑπάρχων δὲ πλήρης Πνεύματος Ἁγίου, ἀτενίσας εἰς τὸν οὐρανὸν εἶδε δόξαν Θεοῦ καὶ Ἰησοῦν ἑστῶτα ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ(:Οι απειλές όμως αυτές δεν διήγειραν εχθρικά συναισθήματα και στην καρδιά του πρωτομάρτυρα. Αντιθέτως αυτός ήταν πάντοτε ειρηνικός και γεμάτος με το Άγιο Πνεύμα. Ενώ λοιπόν βρισκόταν σε τέτοια ψυχική κατάσταση, έστρεψε ακίνητο και προσηλωμένο το βλέμμα του στον ουρανό και είδε την ένδοξη λαμπρότητα του Θεού και τον Ιησού να στέκεται στα δεξιά του Θεού έτοιμος να τον βοηθήσει)»[Πράξ.7,55].
ΚΕ΄. Με τη δύναμη αυτή του Αγίου Πνεύματος, με την επίκληση του Ονόματος του Ιησού Χριστού και ζώντας ενωμένος με τον Χριστό, και ο Φίλιππος κάποτε, στην πόλη της Σαμάρειας, «έδιωξε τα ακάθαρτα πνεύματα, που καθώς έβγαιναν, φώναζαν με δυνατή φωνή, ενώ τους παραλύτους και τους χωλούς τους θεράπευσε»[βλ. Πράξ.8,7: «πολλῶν γὰρ τῶν ἐχόντων πνεύματα ἀκάθαρτα βοῶντα φωνῇ μεγάλῃ ἐξήρχετο, πολλοὶ δὲ παραλελυμένοι καὶ χωλοὶ ἐθεραπεύθησαν»] και έφερε στη πίστη του Χριστού μεγάλο πλήθος πιστών. Προς αυτούς ήρθαν αργότερα ο Πέτρος και ο Ιωάννης και «τότε ἐπετίθουν τὰς χεῖρας ἐπ᾿ αὐτούς, καὶ ἐλάμβανον Πνεῦμα Ἅγιον(:τότε οι δύο απόστολοι έθεταν τα χέρια τους πάνω τους και εκείνοι λάμβαναν το Άγιο Πνεύμα. Αυτό φαινόταν και αισθητώς, με τα έκτακτα χαρίσματα που μεταδίδονταν σε αυτούς)»[ Πράξ.8,17]. Αυτής της κοινωνίας μόνο ο Σίμων, ο μάγος, αποδείχτηκε ξένος και δικαίως.
Άλλοτε πάλι, ο Φίλιππος κλήθηκε, ενώ βρισκόταν στον δρόμο, από Άγγελο του Κυρίου για τον ευλαβέστατο εκείνο Αιθίοπα, τον ευνούχο, και άκουσε από Αυτό το Άγιο Πνεύμα καθαρά: «Πρόσελθε καὶ κολλήθητι τῷ ἅρματι τούτῳ(:Πλησίασε και προσκολλήσου στην άμαξα αυτή)»[Πράξ.8,29]. Και αφού δίδαξε τον Αιθίοπα και τον βάπτισε, τον έστειλε στην Αιθιοπία ως κήρυκα του Χριστού, σύμφωνα με αυτό που έχει γραφεί: «Ἣξουσι πρέσβεις ἐξ Αἰγύπτου, Αἰθιοπία προφθάσει χεῖρα αὐτῆς τῷ Θεῷ(:Έτσι θα έρθουν στην Ιερουσαλήμ πρέσβεις από την Αίγυπτο. Η Αιθιοπία θα απλώσει με σπουδή τα χέρια της προς τον Θεό προσφέροντάς Του τα δώρα της και τις ικεσίες της)»[Ψαλμ. 67,32]. Και αυτός πάλι αρπάχτηκε από τον Άγγελο, άλλαξε την πορεία του και σε όσες πόλεις συνάντησε στον δρόμο του, μέχρι να φτάσει στην Καισάρεια, κήρυττε το Ευαγγέλιο του Χριστού[βλ. Πράξ.8,39-40: «Ὃτε δὲ ἀνέβησαν ἐκ τοῦ ὕδατος, Πνεῦμα Κυρίου ἥρπασε τὸν Φίλιππον, καὶ οὐκ εἶδεν αὐτὸν οὐκέτι ὁ εὐνοῦχος· ἐπορεύετο γὰρ τὴν ὁδὸν αὐτοῦ χαίρων. Φίλιππος δὲ εὑρέθη εἰς ῎Αζωτον, καὶ διερχόμενος εὐηγγελίζετο τὰς πόλεις πάσας ἕως τοῦ ἐλθεῖν αὐτὸν εἰς Καισάρειαν(:Όταν βγήκαν έξω από το νερό, το Πνεύμα του Κυρίου άρπαξε υπερφυσικά τον Φίλιππο και δεν τον ξαναείδε πια ο ευνούχος. Διότι ο Φίλιππος μεταφέρθηκε σε αντίθετη κατεύθυνση, ενώ ο ευνούχος συνέχισε το ταξίδι του προς την Αιθιοπία, γεμάτος χαρά για τη σωτηριώδη γνώση που απέκτησε και για τη χάρη του Αγίου Πνεύματος που του μεταδόθηκε με το βάπτισμα. Έτσι ο Φίλιππος βρέθηκε στην Άζωτο, χωρίς να καταλάβει κι αυτός πώς. Κι από εκεί εξακολουθούσε την περιοδεία του κηρύττοντας το ευαγγέλιο σε όλες τις πόλεις που συναντούσε, μέχρι που έφθασε στην Καισάρεια)»].
ΚΣΤ΄. Από αυτό το Άγιο Πνεύμα πληρώθηκε και ο Παύλος, μετά την κλήση του από τον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Και μάρτυρας των λόγων μου ας έρθει ο Ανανίας, ο ευλαβής, από τη Δαμασκό που του είπε: «Σαοὺλ ἀδελφέ, ὁ Κύριος ἀπέσταλκέ με, Ἰησοῦς ὁ ὀφθείς σοι ἐν τῇ ὁδῷ ᾗ ἤρχου, ὅπως ἀναβλέψῃς καὶ πλησθῇς Πνεύματος Ἁγίου(:Σαούλ, αδελφέ, με έστειλε ο Κύριος που σου εμφανίστηκε στον δρόμο που βάδιζες για να έλθεις εδώ. Με έστειλε για να ξαναβρείς το φως σου και να γεμίσει η ψυχή σου με Πνεύμα Άγιο)»[Πράξ.9,17]. Και το Πνεύμα το Άγιο αμέσως ενήργησε και μετέβαλε την τύφλωση των ματιών του Παύλου σε ανάβλεψη, ενώ στην ψυχή του του έβαλε τη σφραγίδα Του και τον έκανε σκεύος εκλογής, για να βαστάξει το Όνομα του Κυρίου που του εμφανίστηκε ενώπιον των βασιλέων και των Ισραηλιτών[βλ. Πράξ. 9,15: «Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ Κύριος· πορεύου, ὅτι σκεῦος ἐκλογῆς μοί ἐστιν οὗτος τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνομά μου ἐνώπιον ἐθνῶν καὶ βασιλέων υἱῶν τε Ἰσραήλ(:Πήγαινε χωρίς κανέναν φόβο ή δισταγμό, διότι αυτός είναι όργανό μου εκλεκτό. Τον διάλεξα εγώ για να βαστάσει και να διαδώσει το κήρυγμα για το όνομά μου και το ευαγγέλιό μου, και να το μεταφέρει με τις περιοδείες του ενώπιον εθνικών και βασιλέων και των σημερινών απογόνων του Ισραήλ)»]. Έτσι τον άλλοτε διώκτη τον μετέστρεψε σε κήρυκα και δούλο αγαθό, ώστε από τα Ιεροσόλυμα μέχρι το Ιλλυρικό να εξαπλώσει το κήρυγμα του Ευαγγελίου [Ρωμ.15,19: «Ἐν δυνάμει σημείων καὶ τεράτων, ἐν δυνάμει Πνεύματος Θεοῦ, ὥστε με ἀπὸ Ἱερουσαλὴμ καὶ κύκλῳ μέχρι τοῦ Ἰλλυρικοῦ πεπληρωκέναι τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ(:Αυτός συνόδευε το κήρυγμά μου με δύναμη σημείων και καταπληκτικών θαυμάτων, με την υπερφυσική δύναμη του Πνεύματος του Θεού. Κι έτσι εγώ, κάνοντας ένα μεγάλο κύκλο, περιόδευσα σε όλα τα μέρη από την Ιερουσαλήμ μέχρι το Ιλλυρικό, κι έχω κηρύξει παντού, πλήρως και τελείως το Ευαγγέλιο του Χριστού)»]. Κατήχησε ακόμα και τη βασιλίδα των πόλεων, τη Ρώμη. Και μέχρι την Ισπανία έφτασε η προθυμία του για το κήρυγμα και υπέμεινε μύρια βάσανα, ενώ έκανε τέρατα και σημεία. Γι’αυτόν όμως μέχρι εδώ ας θεωρηθούν αρκετά όσα είπαμε.
ΚΖ΄.Με τη δύναμη λοιπόν του ίδιου Αγίου Πνεύματος και ο κορυφαίος των Αποστόλων και κλειδοκράτορας της Βασιλείας των ουρανών, ο Πέτρος, στη Λύδδα, τη σημερινή Διόσπολη, με την επίκληση του Ονόματος του Ιησού Χριστού και ζώντας ενωμένος με τον Χριστό, θεράπευσε τον παράλυτο Αινέα [βλ. Πράξ.9,32-34: «᾿Εγένετο δὲ Πέτρον διερχόμενον διὰ πάντων κατελθεῖν καὶ πρὸς τοὺς ἁγίους τοὺς κατοικοῦντας Λύδδαν. εὗρε δὲ ἐκεῖ ἄνθρωπόν τινα Αἰνέαν ὀνόματι, ἐξ ἐτῶν ὀκτὼ κατακείμενον ἐπὶ κραβάττῳ, ὃς ἦν παραλελυμένος. καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ Πέτρος· Αἰνέα, ἰᾶταί σε ᾿Ιησοῦς ὁ Χριστός· ἀνάστηθι καὶ στρῶσον σεαυτῷ. καὶ εὐθέως ἀνέστη. καὶ εἶδον αὐτὸν πάντες οἱ κατοικοῦντες Λύδδαν καὶ τὸν Σάρωνα, οἵτινες ἐπέστρεψαν ἐπὶ τὸν Κύριον(:Καθώς ο Πέτρος περιόδευε σε όλα αυτά τα μέρη, κάποια μέρα κατέβηκε και στους Χριστιανούς που κατοικούσαν στην Λύδδα. Εκεί συνάντησε κάποιον άνθρωπο που λεγόταν Αινέας και ήταν οκτώ χρόνια κατάκοιτος πάνω σ’ ένα κρεβάτι, διότι ήταν παράλυτος. Και ο Πέτρος του είπε: ‘’Αινέα, ο Ιησούς, που είναι ο χρισμένος από τον Θεό Μεσσίας, σε γιατρεύει από την παραλυσία σου. Σήκω και στρώσε μόνος σου το κρεβάτι σου’’. Κι αυτός αμέσως σηκώθηκε)»]. Στην Ιόππη πάλι ανέστησε από τους νεκρούς την Ταβιθά, που έκανε πολλές αγαθοεργίες[βλ. Πράξ.9,40: «Ἐκβαλὼν δὲ ἔξω πάντας ὁ Πέτρος θεὶς τὰ γόνατα προσηύξατο, καὶ ἐπιστρέψας πρὸς τὸ σῶμα εἶπε· Ταβιθά, ἀνάστηθι. ἡ δὲ ἤνοιξε τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῆς, καὶ ἰδοῦσα τὸν Πέτρον ἀνεκάθισε(:Αφού λοιπόν ο Πέτρος τους έβγαλε όλους έξω από το ανώγειο που ήταν η νεκρή, γονάτισε και προσευχήθηκε. Κατόπιν στράφηκε στο νεκρό σώμα και είπε: ‘’Ταβιθά, σήκω επάνω’’. Κι αυτή άνοιξε τα μάτια της, και όταν είδε τον Πέτρο, όπως ήταν ξαπλωμένη, ανασηκώθηκε καθιστή στο κρεβάτι της)»].
Και καθώς βρισκόταν στο λιακωτό δώμα στο σπίτι του Σίμωνα του βυρσοδέψη, ήρθε σε έκσταση και μπόρεσε να δει τον ουρανό ανοιγμένο. Είδε επίσης να κατεβαίνει ένα ειδικό σκεύος, που έμοιαζε σαν τεράστιο απλωμένο σεντόνι και ήταν γεμάτο από ζώα διαφόρων ειδών, με ποικίλες μορφές και διαφορετικά καμώματα[βλ. Πράξ.10,11-12: «Καὶ θεωρεῖ τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγμένον καὶ καταβαῖνον ἐπ᾿ αὐτὸν σκεῦός τι ὡς ὀθόνην μεγάλην, τέσσαρσιν ἀρχαῖς δεδεμένον καὶ καθιέμενον ἐπὶ τῆς γῆς, ἐν ᾧ ὑπῆρχε πάντα τὰ τετράποδα τῆς γῆς καὶ τὰ θηρία καὶ τὰ ἑρπετὰ καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ(:Βλέπει τότε τον ουρανό να ανοίγει και να κατεβαίνει προς το μέρος του ένα πράγμα που έμοιαζε με σεντόνι μεγάλο και ήταν δεμένο από τις τέσσερις άκρες κα κατέβαινε σιγά – σιγά πάνω στη γη. Μέσα σε αυτό υπήρχαν όλα τα τετράποδα της γης και τα θηρία και τα ερπετά και τα πουλιά του ουρανού. Πολλά απ’ αυτά σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου ήταν ακάθαρτα και απαγορευμένα στους Ισραηλίτες να τα τρώνε)»]. Και έτσι έμαθε να μη λέει κανέναν άνθρωπο- ακόμα και αν είναι ειδωλολάτρης- μολυσμένο ή ακάθαρτο. Και τότε που ο Κορνήλιος είχε στείλει ανθρώπους στην Ιόππη για να τον βρουν και να τον καλέσουν, άκουσε ολοκάθαρα τη φωνή του Αγίου Πνεύματος που του έλεγε: «Ἰδοὺ ἄνδρες τρεῖς ζητοῦσί σε· ἀλλὰ ἀναστὰς κατάβηθι καὶ πορεύου σὺν αὐτοῖς μηδὲν διακρινόμενος, διότι ἐγὼ ἀπέσταλκα αὐτούς(:Ιδού, τρεις άνδρες σε ζητούν. Μην τους αποφύγεις επειδή είναι εθνικοί και ακάθαρτοι. Αλλά σήκω γρήγορα, κατέβα από την ταράτσα και πήγαινε μαζί τους χωρίς να έχεις κανένα δισταγμό, διότι εγώ τους έχω στείλει να σε συναντήσουν)»[Πράξ.10,19-20].
Και για να φανεί τούτο φανερά, ότι δηλαδή και όσοι από τους εθνικούς- ειδωλολάτρες πιστεύουν, γίνονται κοινωνοί στη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, όταν ο Πέτρος πήγε στην Καισάρεια και δίδασκε τα αναφερόμενα στον Χριστό, η Γραφή λέει για τον Κορνήλιο και για όσους ήταν μαζί του παρόντες εκεί: «Καὶ ἐξέστησαν οἱ ἐκ περιτομῆς πιστοὶ ὅσοι συνῆλθον τῷ Πέτρῳ, ὅτι καὶ ἐπὶ τὰ ἔθνη ἡ δωρεὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐκκέχυται (:Και όλοι οι πιστοί Ιουδαίοι, όσοι είχαν έλθει μαζί με τον Πέτρο από την Ιόππη, έμειναν εκστατικοί και κυριεύθηκαν από βαθύ θαυμασμό και έκπληξη· διότι είδαν να εκχύνεται πλούσια η δωρεά του Αγίου Πνεύματος και στους εθνικούς, που δεν είχαν περιτμηθεί ούτε τηρούσαν τις τυπικές διατάξεις του νόμου)»[Πράξ.10,45].
ΚΗ΄. Και στην Αντιόχεια της Συρίας, στην πολυφημισμένη αυτή πόλη, τότε που είχε αρχίσει να κηρύττεται το Ευαγγέλιο του Χριστού, στάλθηκε από εδώ ο Βαρνάβας για να βοηθήσει στην εξάπλωση της πίστεως, «ὅτι ἦν ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ πλήρης Πνεύματος Ἁγίου καὶ πίστεως(:διότι ήταν άνθρωπος αγαθός και γεμάτος Πνεύμα Άγιο και πίστη)»[βλ.Πράξ.11,24]. Αυτός λοιπόν, όταν διαπίστωσε πως πολλοί άνθρωποι θα ενδιαφέρονταν να γνωρίσουν την πίστη και τη ζωή του Χριστού, έφερε στην Αντιόχεια, βοηθό του στον αγώνα, τον Παύλο από την Ταρσό. Και αφού δίδαξαν και σύναξαν μεγάλο πλήθος στην Εκκλησία, συνέβη για πρώτη φορά στην Αντιόχεια να ονομαστούν τα μέλη της Εκκλησίας Χριστιανοί[βλ. Πράξ.11,26: «Ἐγένετο δὲ αὐτοὺς ἐνιαυτὸν ὅλον συναχθῆναι ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ καὶ διδάξαι ὄχλον ἱκανόν, χρηματίσαι τε πρῶτον ἐν Ἀντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς(:Εκεί λοιπόν για ένα ολόκληρο χρόνο οι δύο αυτοί απόστολοι συμμετείχαν στις συνάξεις των πιστών στην Εκκλησία και δίδαξαν πλήθος πολύ. Έτσι στην Αντιόχεια οι μαθητές του Κυρίου εξαιτίας του πλήθους τους ονομάστηκαν για πρώτη φορά ‘’Χριστιανοί’’)»]. Νομίζω ότι το Άγιο Πνεύμα έδωσε σε αυτούς το νέο αυτό όνομα, το οποίο το είχε προαναγγείλει ο Κύριος για τους πιστούς.
Επειδή τότε στην Αντιόχεια ο Θεός χάριζε όλο και περισσότερη πνευματική χάρη, υπήρχαν εκεί Προφήτες και Διδάσκαλοι, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Άγαβος. «Λειτουργούντων δὲ αὐτῶν τῷ Κυρίῳ καὶ νηστευόντων εἶπε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον· ἀφορίσατε δή μοι τὸν Βαρνάβαν καὶ τὸν Σαῦλον εἰς τὸ ἔργον ὃ προσκέκλημαι αὐτούς(:Κάποια μέρα, ενώ αυτοί βρίσκονταν σε λειτουργική σύναξη και επιτελούσαν την κοινή λατρεία προς τον Κύριο, κήρυτταν τον θείο λόγο και νήστευαν, είπε το Πνεύμα το Άγιο διαμέσου των προφητών ή κάποιων Χριστιανών από εκείνους που είχαν ειδικά χαρίσματα: ‘’Ξεχωρίστε μου αμέσως τον Βαρνάβα και τον Σαύλο για το έργο στο οποίο τους έχω καλέσει και το έχω εμπνεύσει μέσα στις καρδιές τους’’)»[Πράξ.13,2]. Τότε, αφού έβαλαν επάνω στον Σαύλο και στον Βαρνάβα τα χέρια τους οι πρόκριτοι των Προφητών και Διδασκάλων της Εκκλησίας της Αντιόχειας, τους έστειλε το Άγιο Πνεύμα στο έργο που τους προόριζε. Είναι φανερό λοιπόν ότι το Πνεύμα που μιλούσε και απέστελνε είναι ταυτισμένο βουλητικά και ενεργητικά με τον Πατέρα και τον Υιό, αλλά χωρίς να έχει χάσει τη δική Του ξεχωριστή υπόσταση, όπως και πριν είπαμε.
ΚΘ’. Αυτό το Πνεύμα το Άγιο, με τη βούληση και τη δραστηριότητά Του ενωμένες και εναρμονισμένες προς τον Πατέρα και τον Υιό, πέτυχε να συναφθεί η Καινή Διαθήκη, η νέα Συμφωνία Θεού και ανθρώπου μέσα στην Εκκλησία του Χριστού, που έχει το πλήρωμα της Ορθόδοξης πίστης και αποτελείται από τους πιστούς όλης της οικουμένης, όλων των εποχών. Αυτό μας ελευθέρωσε και από τα δυσβάσταχτα φορτία των διατάξεων του Νόμου, εννοώ σχετικά με τις καθαρές και μολυσμένες τροφές, τα Σάββατα, τις πρωτομηνιές, την περιτομή, τους αγνιστικούς ραντισμούς και τις καθαρτήριες θυσίες, οι οποίες, στις εποχές που διατάχθηκαν από τον Θεό, είχαν το νόημά τους, αλλά ήταν μόνο η σκιά των μελλοντικών αγαθών[βλ. Κολ. 2,16-17: «Μὴ οὖν τις ὑμᾶς κρινέτω ἐν βρώσει ἢ ἐν πόσει ἢ ἐν μέρει ἑορτῆς ἢ νουμηνίας ἢ σαββάτων, ἅ ἐστι σκιὰ τῶν μελλόντων, τὸ δὲ σῶμα Χριστοῦ(:Αφού λοιπόν οι διατάξεις του νόμου καταργήθηκαν, κανείς ας μη σας κρίνει για φαγητά ή ποτά ή για διατάξεις εορτών ή για τις πρωτομηνιές ή τις άλλες ημέρες της εβδομάδος.Αυτά είναι μια απλή σκιά της πραγματικότητος που επρόκειτο να έλθει στην Καινή Διαθήκη. Και η πραγματικότητα αυτή απ’ την οποία ριχνόταν η σκιά είναι ο Χριστός)»· Εβρ.10,1: «Σκιὰν γὰρ ἔχων ὁ νόμος τῶν μελλόντων ἀγαθῶν, οὐκ αὐτὴν τὴν εἰκόνα τῶν πραγμάτων, κατ᾿ ἐνιαυτὸν ταῖς αὐταῖς θυσίαις ἃς προσφέρουσιν εἰς τὸ διηνεκές, οὐδέποτε δύναται τοὺς προσερχομένους τελειῶσαι(:Πράγματι οι θυσίες της Παλαιάς Διαθήκης ήταν ανεπαρκείς να προσφέρουν άφεση. Διότι ο νόμος παρείχε βέβαια κάποια αμυδρή σκιά των αγαθών που επρόκειτο να μας προσφέρει ο Χριστός, δεν έδινε όμως σαφή και πλήρη εικόνα της ουράνιας πραγματικότητας. Και δεν μπορεί ποτέ ο νόμος να οδηγήσει στην τελειότητα αυτούς που πλησιάζουν το θυσιαστήριο με τις ίδιες θυσίες που συνεχώς κάθε χρόνο προσφέρουν οι ιερείς και αρχιερείς του)»]. Και τώρα, που το πλήρωμα της σώζουσας αλήθειας μάς αποκαλύφθηκε στο Πρόσωπο του Ιησού Χριστού, έχασαν τη λειτουργική σκοπιμότητά τους και τη θεολογική δικαίωσή τους.
Επειδή όμως στην Αντιόχεια έγινε διαμάχη από τη μερίδα αυτών που υποστήριζαν ότι πρέπει να περιτέμνονται και να τηρούν τα έθιμα του Μωυσή όσοι από τους εθνικούς έρχονται στην πίστη του Χριστού[βλ. Πράξ.15,1:«Καὶ τινες κατελθόντες ἀπὸ τῆς Ἰουδαίας ἐδίδασκον τοὺς ἀδελφοὺς ὅτι ἐὰν μὴ περιτέμνησθε τῷ ἔθει Μωϋσέως, οὐ δύνασθε σωθῆναι(:Στο μεταξύ μερικοί που είχαν έλθει από την Ιουδαία στην Αντιόχεια δίδασκαν τους αδελφούς ότι, εάν δεν περιτέμνεστε σύμφωνα με το έθιμο που επικρατεί από πολύ παλιά, το οποίο αναγνωρίστηκε και νομοθετήθηκε και από τον Μωυσή, μόνο με το βάπτισμα δεν είναι δυνατόν να σωθείτε)»], ο Παύλος και ο Βαρνάβας στάλθηκαν στα Ιεροσόλυμα.
Και οι Απόστολοι της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων, με έγγραφη επιστολή τους, ελευθέρωσαν όλη την οικουμένη από τις ηθικές και τελετουργικές υποχρεώσεις και δεσμεύσεις του ιουδαϊκού Νόμου. Και δεν έδωσαν την αυθεντία για ένα τέτοιο θέμα στον εαυτό τους αλλά, στέλνοντας έγγραφη επιστολή, ομολόγησαν ότι «ἔδοξε γὰρ τῷ ῾Αγίῳ Πνεύματι καὶ ἡμῖν μηδὲν πλέον ἐπιτίθεσθαι ὑμῖν βάρος πλὴν τῶν ἐπάναγκες τούτων, ἀπέχεσθαι εἰδωλοθύτων καὶ αἵματος καὶ πνικτοῦ καὶ πορνείας· ἐξ ὧν διατηροῦντες ἑαυτοὺς εὖ πράξετε. ἔρρωσθε(:Αποφασίστηκε δηλαδή ως σωστό και αληθινό από το Άγιον Πνεύμα και εμάς, να μη σας επιβάλλουμε πλέον κανένα άλλο πρόσθετο βάρος εκτός από τα παρακάτω, που είναι αναγκαία: Να απέχετε δηλαδή από τα ειδωλόθυτα και από το αίμα και από το πνικτό, τα οποία δεν πρέπει να τρώτε˙ να απέχετε ακόμη και από την πορνεία. Από αυτά εάν φυλάγετε τους εαυτούς σας καθαρούς, θα απολαμβάνετε ειρήνη και ανάπαυση συνειδήσεως. Υγιαίνετε)»[Πράξ.15,28-29]. Με όλα αυτά που έγραφαν, ήθελαν να δηλώσουν τούτο: Ότι αν και προερχόταν από ανθρώπους, τους Αποστόλους, η επιστολή, οι διατάξεις που περιείχε προέρχονταν από το Ίδιο το Άγιο Πνεύμα και αφορούσαν όλους τους χριστιανούς, όλων των εποχών και όλων των τόπων, είναι δηλαδή οικουμενικές. Αυτές λοιπόν τις αυθεντικές και οικουμενικές διατάξεις τις παρέλαβαν όσοι ήταν μαζί με τον Βαρνάβα και τον Παύλο και με το κήρυγμά τους τις κατοχύρωσαν σε όλον τον κόσμο για πάντα.
Λ΄. Αλλά αφού έφτασα σε αυτό το σημείο του λόγου, ζητώ συγνώμη από την αγάπη σας ή μάλλον από το Πνεύμα που ενοικεί στον Παύλο, γιατί δεν μπόρεσα να αναπτύξω το καθετί, εξαιτίας της αδυναμίας μου και του κόπου των ακροατών μου. Πότε όμως θα μπορέσω να μιλήσω αντάξια και να αναφέρω τις θαυμαστές πράξεις που έγιναν από τον Παύλο στο Όνομα του Χριστού, με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος; Τα όσα δηλαδή συνέβηκαν στην Κύπρο με τον Έλυμα τον μάγο, στα Λύστρα με τη θεραπεία του χωλού, στην Κιλικία, στη Φρυγία, στη Γαλατία, στη Μυσία, στη Μακεδονία ή στους Φιλίππους- εννοώ το κήρυγμα και το διώξιμο του δαίμονα του μαντικού, που βγήκε μόνο με το Όνομα του Χριστού και τη σωτηρία του δεσμοφύλακα μαζί με όλη του την οικογένεια που έγινε τη νύκτα, μετά τον σεισμό- ή στη Θεσσαλονίκη, αλλά και για την ομιλία του στον Άρειο Πάγο ανάμεσα στους Αθηναίους ή τη διδασκαλία του στην Κόρινθο και σε όλη την Αχαΐα;
Πώς λοιπόν θα μπορέσω να αναφέρω διεξοδικά και αντάξια τις ενέργειες του Αγίου Πνεύματος που έγιναν δια του Παύλου στην Έφεσο; Αυτοί βέβαια που ήταν εκεί, δεν ήξεραν στην αρχή τι είναι Πνεύμα Άγιο. Το γνώρισαν όμως μετά, με τη διδασκαλία του Παύλου: «Καὶ ἐπιθέντος αὐτοῖς τοῦ Παύλου τὰς χεῖρας ἦλθε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἐπ᾿ αὐτούς, ἐλάλουν τε γλώσσαις καὶ προεφήτευον(:ΚΑι όταν ο Παύλος έβαλε τα χέρια του πάνω στα κεφάλια τους, ήλθε το Άγιο Πνεύμα επάνω τους και τους μετέδωσε διπλό χάρισμα˙ μιλούσαν δηλαδή σε διάφορες ξένες γλώσσες, τις οποίες πιο πριν δεν τις γνώριζαν , και συγχρόνως προφήτευαν)» [Πράξ.19,6]. Τόσο μεγάλη ήταν η Χάρη η πνευματική που είχε επάνω του ο Παύλος, ώστε όχι μόνο να θεραπεύεται κάποιος αν τον άγγιζε, αλλά και τα ρούχα που έβγαζε πάνω από το σώμα του, «τα σουδάρια και σημικίνθια», να θεραπεύουν αρρώστιες και να βγάζουν τα πονηρά πνεύματα. Εκτός από αυτά, όσοι έκαναν μέχρι τότε δαιμονικά τεχνάσματα και μάγια, τώρα συγκέντρωναν τα βιβλία τους και τα έκαιγαν μπροστά σε όλους μετανοημένοι.
ΛΑ΄. Προσπερνάω και όσα έγιναν στην Τρωάδα και τον Εύτυχο, που τον πήρε ο ύπνος και έπεσε κάτω από το τριώροφο σπίτι και τον σηκώσανε νεκρό[Πράξ.20,9: «Καθήμενος δέ τις νεανίας ὀνόματι Εὔτυχος ἐπὶ τῆς θυρίδος, καταφερόμενος ὕπνῳ βαθεῖ διαλεγομένου τοῦ Παύλου ἐπὶ πλεῖον, κατενεχθεὶς ἀπὸ τοῦ ὕπνου ἔπεσεν ἀπὸ τοῦ τριστέγου κάτω καὶ ἤρθη νεκρός(:Κάποιος νέος τότε, που ονομαζόταν Εύτυχος, καθόταν πάνω στο παράθυρο κι έγερνε διαρκώς το σώμα του προς τα κάτω, διότι νύσταζε πολύ και τον έπιανε βαθύς ύπνος. Καθώς μάλιστα ο Παύλος μιλούσε πολλή ώρα, ο νέος αυτός βυθίστηκε στον ύπνο και παρέλυσε. Τότε έπεσε από το τρίτο πάτωμα κάτω, και τον σήκωσαν νεκρό)»] και ο Παύλος τον ανέστησε. Προσπερνάω και τις προφητείες που έκανε στους πρεσβυτέρους της Εφέσου, τους οποίους είχε καλέσει στη Μίλητο και τους έλεγε φανερά ότι «πλὴν ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον κατὰ πόλιν διαμαρτύρεται λέγον ὅτι δεσμά με καὶ θλίψεις μένουσιν(:Ένα μόνο ξέρω, ότι το Πνεύμα το Άγιο μαρτυρεί έντονα από πόλη σε πόλη και με προειδοποιεί ότι με περιμένουν δεσμά και θλίψεις)» [Πράξ.20,23] κ.τ.λ. Με το να πει «σε κάθε πόλη» έδειξε ότι, όσα θαυμαστά γίνονταν από αυτόν σε κάθε πόλη, προέρχονταν από την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, γίνονταν δηλαδή με το Πνεύμα του Θεού και το Όνομα του Χριστού, ο Οποίος μιλούσε μέσα σε αυτόν.
Με τη δύναμη πάλι του Αγίου Πνεύματος έσπευδε βέβαια στην αγία αυτή πόλη Ιερουσαλήμ ο Παύλος και ενώ του προφήτευσε ο Άγαβος δια του Πνεύματος αυτά που θα του συνέβαιναν, μιλούσε και ανέφερε τα σχετικά με τον Χριστό, γεμάτος πεποίθηση. Και στην Καισάρεια, ενώ οδηγήθηκε στο μέσο δικαστηρίων, άλλοτε μπροστά στον Φήλικα και άλλοτε μπροστά στον Φήστο τον ηγεμόνα και στον Αγρίππα τον βασιλιά, τόσο μεγάλη Χάρη από το Άγιο Πνεύμα είχε ο Παύλος που νικούσε την ανθρώπινη σοφία, ώστε αυτός ο ίδιος ο βασιλιάς των Ιουδαίων Αγρίππας να πει: «Ἐν ὀλίγῳ με πείθεις Χριστιανὸν γενέσθαι(:Λίγο ακόμη και με πείθεις να γίνω Χριστιανός)» [Πράξ.26,28].
Αυτό το Άγιο Πνεύμα έδωσε τη δύναμη στον Παύλο ώστε το νησί Μελίτη, ενώ δαγκώθηκε από την οχιά [βλ.Πράξ.28,3: «Ἒχιδνα ἀπὸ τῆς θέρμης διεξελθοῦσα καθῆψε τῆς χειρὸς αὐτοῦ(:και ενώ ο Παύλος μάζεψε σε ένα δεμάτι αρκετά φρύγανα και τα έριξε πάνω στη φωτιά, μια οχιά που ζεστάθηκε από τη θερμότητα πετάχτηκε απ’ τα φρύγανα και του δάγκωσε το χέρι)»], να μην πάθει τίποτα και να επιτελέσει διάφορες θεραπείες επάνω στους αρρώστους. Αυτό το Πνεύμα το Άγιο και μέχρι τη βασιλίδα των πόλεων, τη Ρώμη, οδήγησε ως κήρυκα του Χριστού αυτόν που ήταν κάποτε διώκτης Του και ο οποίος τώρα πολλούς από τους εκεί Ιουδαίους τους έπεισε να πιστεύουν στον Χριστό[ Πράξ. 28,23: «Ταξάμενοι δὲ αὐτῶ ἡμέραν ἦκον πρὸς αὐτὸν εἰς τὴν ξενίαν πλείονες, οἷς ἐξετίθετο διαμαρτυρόμενος τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ πείθων τε αὐτοὺς τὰ περὶ τοῦ Ἰησοῦ ἀπό τε τοῦ νόμου Μωϋσέως καὶ τῶν προφητῶν ἀπὸ πρωΐ ἕως ἑσπέρας(:Έτσι του όρισαν μία ημέρα συναντήσεως για να συζητήσουν το θέμα αυτό, και ήλθαν στο οίκημα που φιλοξενούνταν, περισσότεροι τώρα απ’ την πρώτη φορά. Σ’ αυτούς λοιπόν ο Παύλος άρχισε να εξηγεί και να δίνει κατενώπιον Θεού την ιερή μαρτυρία του για τη Βασιλεία του Θεού. Προσπαθούσε από το πρωί μέχρι το βράδυ να τους πείσει για τις αλήθειες που αναφέρονταν στον Ιησού, φέρνοντας αποδείξεις και από τον νόμο του Μωυσή, εξηγώντας τις προτυπώσεις και τις εικόνες που υπήρχαν στα βιβλία της Πεντατεύχου, και από τους προφήτες, ερμηνεύοντας τις προρρήσεις τους για τον Μεσσία)»], ενώ σε αυτούς που αντέλεγαν, έλεγε σαφώς: «Καλῶς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἐλάλησε διὰ Ἡσαΐου τοῦ προφήτου πρὸς τοὺς πατέρας ἡμῶν(:καλά είπε το Πνεύμα το Άγιο διαμέσου του προφήτη Ησαΐα στους προγόνους μας)»[Πράξ.28,25] και όσα ακολουθούν στο ίδιο χωρίο.
ΛΒ΄. Ότι λοιπόν ήταν γεμάτος από Πνεύμα Άγιο ο Παύλος και όλοι οι όμοιοι με αυτόν Απόστολοι και όσοι μετά από αυτούς πίστεψαν στον Πατέρα, στον Υιό και στο ομοούσιο Άγιο Πνεύμα, άκουσε σαφώς πώς το αναφέρει στις επιστολές του: «Καὶ ὁ λόγος μου καὶ τὸ κήρυγμά μου οὐκ ἐν πειθοῖς ἀνθρωπίνης σοφίας λόγοις, ἀλλ᾿ ἐν ἀποδείξει Πνεύματος καὶ δυνάμεως(:Και ο λόγος μου και το κήρυγμά μου δεν έγινε με πειστικούς και συναρπαστικούς λόγους ανθρώπινης σοφίας, αλλά έγινε με απόδειξη του Αγίου Πνεύματος, το οποίο έπειθε τις ψυχές των ακροατών, και με απόδειξη θείας δυνάμεως, η οποία επιβίωνε τη διδασκαλία μου με τα υπερφυσικά και θαυμαστά έργα της)»[Α΄Κορ. 2,4]. Και αλλού: «Ὁ καὶ σφραγισάμενος ἡμᾶς καὶ δοὺς τὸν ἀῤῥαβῶνα τοῦ Πνεύματος ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν(:Αυτός και μας σφράγισε ως δικούς Του και έδωσε στις καρδιές μας το Πνεύμα Του ως αρραβώνα και ασφαλή εγγύηση για το ότι θα εκπληρώσει όλες τις υποσχέσεις που μας δίνει με το Ευαγγέλιό Του)»[Β΄Κορ. 1,22].
Και πάλι: «Εἰ δὲ τὸ Πνεῦμα τοῦ ἐγείραντος ᾿Ιησοῦν ἐκ νεκρῶν οἰκεῖ ἐν ὑμῖν, ὁ ἐγείρας τὸν Χριστὸν ἐκ νεκρῶν ζωοποιήσει καὶ τὰ θνητὰ σώματα ὑμῶν διὰ τὸ ἐνοικοῦν αὐτοῦ Πνεῦμα ἐν ὑμῖν(:Και δεν έχει καμία σημασία αν το σώμα σας είναι θνητό και υπόκειται στον θάνατο. Διότι, αν κατοικεί μέσα σας το Πνεύμα του Θεού, ο Οποίος ανέστησε τον Ιησού εκ νεκρών, Αυτός που ανέστησε τον Χριστό από τους νεκρούς θα δώσει ζωή και στα θνητά σώματά σας, εξαιτίας του Πνεύματός Του που κατοικεί μέσα σας)»[Ρωμ.8,11]. Και στον Τιμόθεο γράφει: «Τὴν καλὴν παραθήκην φύλαξον διὰ Πνεύματος ῾Αγίου τοῦ ἐνοικοῦντος ἐν ἡμῖν(:Τον καλό και πολύτιμο θησαυρό της ευαγγελικής διδασκαλίας που σου εμπιστεύθηκε ο Θεός, φύλαξέ τον, με την ενίσχυση και τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, το Οποίο κατοικεί μέσα μας)»[Β΄Τιμ.1,14].
ΛΓ΄.Ότι βέβαια το Πνεύμα το Άγιο είναι Αυθυπόστατο ως Θεός, είναι η Αυτοζωή, ζώσα πηγή νοερά και αυτοδύναμα και αυθεντικά εμπνέει τους Διδασκάλους της Εκκλησίας και όλους τους Χριστιανούς και ότι κατά συνέπεια αποκαλύπτει και προλέγει τα όσα πρόκειται να γίνουν, πολλές φορές στα προηγούμενα είπαμε. Γράφει όμως σαφώς ο Παύλος προς τον Τιμόθεο: «Τό δὲ Πνεῦμα ρητῶς λέγει ὅτι ἐν ὑστέροις καιροῖς ἀποστήσονταί τινες τῆς πίστεως, προσέχοντες πνεύμασι πλάνοις καὶ διδασκαλίαις δαιμονίων(:Και ενώ η Εκκλησία ως στύλος και στερεό θεμέλιο της αλήθειας περιφρουρεί και διακηρύττει το μεγάλο αυτό μυστήριο της ευσέβειας, το Άγιο Πνεύμα λέει ρητώς με το στόμα των προφητών της Εκκλησίας του ότι στους έσχατους χρόνους θα αποστατήσουν μερικοί από την πίστη και θα δίνουν προσοχή σε ανθρώπους που θα κατέχονται από πνεύματα πλάνης, και σε διδασκαλίες που θα εμπνέονται από δαιμόνια)»[Α΄Τιμ.4,1]. Πράγμα που βλέπουμε, όχι μόνο στα σχίσματα που έγιναν πριν από μας, αλλά και σε όσα έγιναν στην εποχή μας, αφού είναι τόσο ποικίλη και πολύμορφη η πλάνη των αιρετικών.
Και πάλι ο ίδιος λέει: «Ὃ ἑτέραις γενεαῖς οὐκ ἐγνωρίσθη τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων ὡς νῦν ἀπεκαλύφθη τοῖς ἁγίοις ἀποστόλοις αὐτοῦ καὶ προφήταις ἐν Πνεύματι(:Αυτή η αλήθεια ήταν μυστήριο σε άλλες γενιές και εποχές, και δεν είχε φανερωθεί στους ανθρώπους όπως την αποκάλυψε τώρα το Άγιο Πνεύμα στους αγίους αποστόλους Του και στους Χριστιανούς προφήτες)»[Εφεσ.3,5]κ.τ.λ. Και πάλι: «Διό, καθὼς λέγει τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον(:Γι’ αυτό προσέχετε, αδελφοί, να ζείτε και να συμπεριφέρεστε όπως λέει το Πνεύμα το Άγιο)»[Εβρ.3,7]. Και αλλού: «Μαρτυρεῖ δέ ἡμῖν καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον(:Μας το μαρτυρεί όμως αυτό και το Πνεύμα το Άγιο)»[Εβρ. 10,15]. Και πάλι σε αυτούς που αγωνίζονται για την επιτυχία της κατά Χριστόν αρετής φωνάζει και λέει: «Καὶ τὴν περικεφαλαίαν τοῦ σωτηρίου δέξασθε, καὶ τὴν μάχαιραν τοῦ Πνεύματος, ὅ ἐστι ρῆμα Θεοῦ, διὰ πάσης προσευχῆς καὶ δεήσεως, προσευχόμενοι ἐν παντὶ καιρῷ ἐν Πνεύματι, καὶ εἰς αὐτὸ τοῦτο ἀγρυπνοῦντες ἐν πάσῃ προσκαρτερήσει καὶ δεήσει περὶ πάντων τῶν ἁγίων(:Και δεχθείτε σαν περικεφαλαία την ελπίδα της σωτηρίας, ώστε, όπως η περικεφαλαία προστατεύει το κεφάλι του στρατιώτη, έτσι να περιφρουρούν τη διάνοιά σας οι αγαθοί και χαρούμενοι λογισμοί που εμπνέει η χριστιανική ελπίδα. Πάρτε και το μαχαίρι που δίνει το Άγιο Πνεύμα, και το οποίο είναι ο λόγος του Θεού. Αλλά και με όλο αυτόν τον οπλισμό που θα φέρετε, πάλι θα εξαρτάται τη νίκη σας από τη θεία δύναμη και βοήθεια. Να παρακαλείτε λοιπόν τον Θεό με όλα τα είδη της προσευχής και της αιτήσεως. Και να προσεύχεστε συνεχώς και κάθε στιγμή με τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος. Να επιμένετε σε αυτό ακριβώς το έργο της προσευχής και να είστε άγρυπνοι με κάθε δυνατή επιμονή και δέηση για όλους τους Χριστιανούς)»[Εφεσ. 6,17-18]. Και πάλι: «Καὶ μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία, ἀλλὰ πληροῦσθε ἐν Πνεύματι, λαλοῦντες ἑαυτοῖς ψαλμοῖς καὶ ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς πνευματικαῖς, ᾄδοντες καὶ ψάλλοντες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν τῷ Κυρίῳ(:Και μη μεθάτε με κρασί. Στη μέθη υπάρχει διαφθορά και ασωτία. Αλλά να γεμίζετε μέσα σας με Άγιο Πνεύμα. Και τότε ο θείος ενθουσιασμός που θα γεμίζει τις καρδιές σας θα εξωτερικεύεται. Και θα λέτε μεταξύ σας ψαλμούς και ύμνους και ωδές πνευματικές. Θα τραγουδάτε και θα ψάλλετε στον Κύριο όχι μόνο με το στόμα σας, αλλά και με την καρδιά σας, που θα αισθάνεται και θα συμμετέχει σε αυτά που ψάλλετε)»[Εφεσ. 5,18-19]. Και αλλού: «Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν(:Σας εύχομαι η χάρις που δίνει ο Κύριος Ιησούς Χριστός και η αγάπη του Θεού και Πατρός και η συμμετοχή στις δωρεές του Αγίου Πνεύματος να είναι με όλους σας. Αμήν)»[Β΄Κορ.13,13].
ΛΔ΄. Με όσα είπαμε μέχρι τώρα, αλλά και με όσα έχουμε παραλείψει να αναφέρουμε-που είναι και τα περισσότερα- εκείνοι που διαθέτουν κατάλληλη διανοητική αντιληπτικότητα έχουν τα στοιχεία που τους χρειάζονται για να συνειδητοποιήσουν ότι το Άγιο Πνεύμα, ως Αυθυπόστατη, Αυτοδύναμη και Υπέρτατη Οντότητα, δρα αεικίνητα μέσα στους ανθρώπους και τους αγιάζει. Είναι βέβαιο ότι ο χρόνος δεν θα μου έφθανε, αν ήθελα να αναφέρω όλα όσα δεν ανέφερα για το Άγιο Πνεύμα από εκείνα που περιέχονται στις δεκατέσσερις επιστολές του Παύλου, μέσα στις οποίες, με πολλούς τρόπους και με ευλάβεια και θαυμαστή πληρότητα, ο Απόστολος αυτός έχει διδάξει. Πραγματικά, θα ήταν έργο της Παντοδύναμης Χάριτος του Αγίου Πνεύματος, το να συγχωρεθούμε εμείς γι’αυτά που παραλείψαμε, εξαιτίας των ολίγων ημερών που μας χωρίζουν από το Πάσχα. Σε σας δε τους ακροατές, να χαρίσει τη μέγιστη δυνατή γνώση για όσα έχουν παραλειφθεί, τα οποία θα μπορούσαν να τα πληροφορηθούν, όσοι από σας διαθέτουν τη σχετική προθυμία, με τη συνεχή και τακτική ανάγνωση των θείων Γραφών, εφόσον βέβαια και μόνο από τις Κατηχήσεις, που άκουσαν τούτες τις ημέρες αλλά και παλαιότερα, έχουν πια πληρέστερη και βεβαιότερη την πίστη σε Ένα Θεό Πατέρα, Παντοκράτορα, και στον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, τον Υιό Του τον Μονογενή και στο Πνεύμα το Άγιο, τον Παράκλητο.
Διότι αυτή η λέξη και ονομασία «Πνεῦμα» βρίσκεται στις θείες Γραφές, και χρησιμοποιείται αδιακρίτως και για τα τρία Πρόσωπα. Αναφέρεται στον Πατέρα με τη διατύπωση: «Πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν(:Ο Θεός είναι πνεύμα, γι’ αυτό και δεν περιορίζεται σε τόπους. Κι εκείνοι που τον λατρεύουν πρέπει να Τον προσκυνούν με τις εσωτερικές τους πνευματικές δυνάμεις, με αφοσίωση της καρδιάς και του νου, αλλά και με αληθινή επίγνωση του Θεού και της λατρείας που Του αρμόζει)»[Ιω.4,24], όπως έχει γραφεί στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο. Αναφέρεται και στον Υιό, σε αυτά που λέει ο προφήτης Ιερεμίας στο βιβλίο των Θρήνων: «Πνεῦμα προσώπου ἡμῶν χριστὸς Κυρίου(:Η πνοή του προσώπου μας, ο άρχων, ο Χρισμένος από τον Κύριο)»[Θρ. Ιερ. 4,20].
Πάλι αναφέρεται και στο ίδιο το Άγιο Πνεύμα, όπως έχει ήδη λεχθεί. Και ενδεικτικά ας θυμηθούμε αυτό που λέει ο ευαγγελιστής Ιωάννης: «Ὁ δὲ παράκλητος, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ὃ πέμψει ὁ Πατὴρ ἐν τῷ ὀνόματί μου, Ἐκεῖνος ὑμᾶς διδάξει πάντα καὶ ὑπομνήσει ὑμᾶς πάντα ἃ εἶπον ὑμῖν (:Ο Παράκλητος όμως, δηλαδή το Άγιο Πνεύμα, το οποίο θα στείλει ο πατέρας μου για να αποκαλύπτει στους πιστούς την αποστολή μου, το έργο μου και ό,τι σχετίζεται με το όνομά μου και το πρόσωπό μου, Εκείνος θα σας διδάξει όλες τις σωτηριώδεις αλήθειες και θα σας θυμίσει όλα όσα σας είπα Εγώ)»[Ιω.14, 26]. Κατά την τάξη όμως, κατά την οποία ομολογείται η πίστη μας στο Σύμβολο της Πίστεως, εννοείται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να διαφυλάττεται η δογματική ακεραιότητα και να καταλύεται η πλάνη που δίδασκε ο Σαβέλλιος, ο Πνευματομάχος. Αφού λοιπόν αυτά είναι τόσο ξεκάθαρα, ας στραφεί και πάλι ο λόγος μας σε αυτό που τώρα είναι το πιο επείγον και που αναμφισβήτητα σας συμφέρει.
ΛΕ’. Πρόσεξε μήπως συμβεί να προσέλθεις σε αυτούς που θα σε βαπτίσουν με υποκριτική διάθεση, όπως ο Σίμωνας ο μάγος, και μήπως η καρδιά σου δεν ζητάει την αλήθεια. Δική μου δουλειά είναι να προβάλλω τους κινδύνους και δική σου να προσπαθείς να προφυλάγεσαι από αυτούς. Αν είσαι σταθερός στην πίστη, είσαι μακάριος. Αν έχεις πέσει σε απιστία, πέταξε την απιστία από σήμερα και μάθε την αλήθεια. Όταν όμως, την ώρα του Βαπτίσματος, προσέλθεις μπροστά στους επισκόπους ή στους πρεσβυτέρους ή στους διακόνους- διότι η Χάρη είναι παντού και στις κωμοπόλεις και στις μεγάλες πολιτείες και στους απλούς και στους λόγιους και στους δούλους και στους ελεύθερους, επειδή η Χάρη δεν προέρχεται από τους ανθρώπους, αλλά χαρίζεται από τον Θεό, δια των ανθρώπων- να προσέλθεις προς τον βαπτιστή σου, χωρίς να δίνεις προσοχή στο πρόσωπο αυτό το ορατό, αλλά να έχεις στον νου σου τούτο το Πνεύμα το Άγιο, για το Οποίο γίνεται τώρα λόγος. Διότι Αυτό το Πνεύμα είναι εκεί, έτοιμο να σου σφραγίσει την ψυχή. Και βάζει σφραγίδα που την τρέμουν οι δαίμονες, σφραγίδα επουράνια και θεία, όπως έχει γραφεί: «ἐν ᾧ καὶ ὑμεῖς ἀκούσαντες τὸν λόγον τῆς ἀληθείας, τὸ εὐαγγέλιον τῆς σωτηρίας ὑμῶν, ἐν ᾧ καὶ πιστεύσαντες ἐσφραγίσθητε τῷ Πνεύματι τῆς ἐπαγγελίας τῷ Ἁγίῳ (:Αλλά κι εσείς που ήσασταν κάποτε ειδωλολάτρες, με την ένωση και κοινωνία σας με τον Χριστό, αφού ακούσατε τον λόγο του κηρύγματος που είναι η ίδια η αλήθεια, δηλαδή το χαρμόσυνο κήρυγμα της σωτηρίας σας, και αφού πιστέψατε σε αυτό, σφραγιστήκατε με τη σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος σύμφωνα με τις υποσχέσεις του Θεού)»[Εφεσ. 1,13].
ΛΣΤ΄.Αλλά το Άγιο Πνεύμα δοκιμάζει και ελέγχει κάθε ψυχή πριν να ενεργήσει σε αυτήν και «δεν βάζει τα μαργαριτάρια μπροστά στα πόδια των χοίρων»[βλ. Ματθ. 7,6: «Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσὶ μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς(:Προσέχετε να μην δώσετε το άγιο μυστήριο της πίστεως σε ανθρώπους που σαν σκυλιά ζουν ζωή ασεβή και αναίσχυντη· ούτε να ρίξετε τα πολύτιμα μαργαριτάρια της χριστιανικής πίστεως μπροστά σε ανθρώπους που σαν χοίροι ζουν στον βόρβορο των παθών. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος μήπως τα καταπατήσουν με τα πόδια τους και στραφούν να σας κατασπαράξουν ή να σας βλάψουν με οποιονδήποτε τρόπο)»]. Εάν υποκρίνεσαι, βέβαια οι άνθρωποι θα σε βαπτίσουν, το Πνεύμα το Άγιο όμως δεν θα σε βαπτίσει. Ενώ αν προσέλθεις στο Βάπτισμα με ειλικρινή διάθεση και πραγματική πίστη, οι άνθρωποι βέβαια θα υπηρετήσουν και θα λειτουργήσουν όσα απαιτεί το τελετουργικό τυπικό της Βαπτίσεως, που είναι αντιληπτά στις αισθήσεις σου, αλλά το Άγιο Πνεύμα θα σου χαρίσει εκείνο που δεν μπορούν να δουν τα μάτια σου. Οδηγείσαι σε μεγάλη κρίση, σε μεγάλη στρατολογία, αυτήν την ώρα του Βαπτίσματος. Και αν σε αυτές τις εξετάσεις δεν πετύχεις, το κακό θα είναι ανεπανόρθωτο. Αν όμως καταξιωθείς να λάβεις τη Χάρη, θα φωτιστεί η ψυχή σου και θα πάρεις δύναμη, την οποία δεν την είχες πρώτα. Θα λάβεις όπλα, που είναι φοβερά και τα τρέμουν οι δαίμονες. Και αν δεν ρίξεις κάτω τα όπλα και συνεχίσεις να διατηρείς τη σφραγίδα στην ψυχή σου, δεν θα σε πλησιάσει δαίμονας, διότι φοβάται και τρέμει, αφού είναι βέβαιο ότι με το Πνεύμα του Θεού διώχνονται τα δαιμόνια[βλ. Ματθ.12,28: «Εἰ δὲ ἐγὼ ἐν Πνεύματι Θεοῦ ἐκβάλλω τὰ δαιμόνια, ἄρα ἔφθασεν ἐφ᾿ ὑμᾶς ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ(:Εάν όμως εγώ βγάζω τα δαιμόνια με τη δύναμη του Πνεύματος του Θεού, τότε αποδεικνύεται από το υπερφυσικό αυτό γεγονός ότι κατέφθασε επάνω σας η βασιλεία του Θεού)»].
ΛΖ΄. Εάν πιστέψεις, όχι μόνο θα πάρεις άφεση αμαρτιών, αλλά θα πράξεις εκείνα που είναι πάνω από τις ανθρώπινες δυνάμεις. Μακάρι να γίνεις άξιος να λάβεις και προφητικό χάρισμα. Θα πάρεις δε τόσο από τη Χάρη, όσο έχει τη δυνατότητα να περιλάβει η ψυχή σου και όχι όσο έχω εγώ. Μπορεί εγώ να έχω τη δυνατότητα να μιλάω φτωχά πάνω στο θέμα, εσύ όμως να πάρεις πολύ περισσότερα από όσα μπόρεσα να σου μεταδώσω. Γιατί η βίωση της πίστης στον Χριστό είναι μία άπειρη και ατέλειωτη σχέση δοσοληψίας με το Άγιο Πνεύμα. Θα παραμένει κοντά σου πάντοτε φρουρός σου ο Παράκλητος. Θα μεριμνά για σένα, σαν να είσαι δικός Του στρατιώτης, «για την είσοδό σου στη ζωή και την έξοδό σου»[βλ. Ψαλμ.120,8: «Κύριος φυλάξει τὴν εἴσοδόν σου καὶ τὴν ἔξοδόν σου ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος(:Ο Κύριος θα φυλάσσει την από τα έργα σου επάνοδο και είσοδο στο σπίτι σου· θα φυλάσσει την έξοδό σου από τον οίκο σου προκειμένου να μεταβείς στην εργασία σου· όπου και αν σταθείς και όπου πορευτείς, οτιδήποτε επιχειρήσεις, ο Κύριος θα σε φυλάττει, όχι μόνο στο παρόν, αλλά και στο μέλλον αιώνια)»]. Και από τους εχθρούς σου θα σε προφυλάξει και θα σου δώσει πολλά και διάφορα χαρίσματα εάν δεν Τον λυπήσεις με κάποια αμαρτία. Διότι έχει γραφεί: «Καὶ μὴ λυπεῖτε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον τοῦ Θεοῦ, ἐν ᾧ ἐσφραγίσθητε εἰς ἡμέραν ἀπολυτρώσεως(:Και μη λυπείτε με τα βρώμικα λόγια σας το Άγιο Πνεύμα του Θεού, με το οποίο σφραγιστήκατε και σημαδευτήκατε ως δικοί Του για την ημέρα της δευτέρας παρουσίας, όταν όλοι μας θα αποκτήσουμε την τέλεια απολύτρωση)»[Εφεσ.4,30]. Τι θα πει, λοιπόν, αγαπητοί, να διατηρήσετε τη Χάρη; Να γίνετε έτοιμοι να την υποδεχτείτε και όταν έρθει να προσπαθείτε να μην την διώξετε.
ΛΗ΄. Και Αυτός ο Θεός των όλων, ο Οποίος μίλησε μέσω των Προφητών, δια του Πνεύματός Του του Αγίου και Το εξαπέστειλε στους Αποστόλους, την ημέρα της Πεντηκοστής, σε αυτήν εδώ την πόλη, Αυτός και τώρα είθε να Το εξαποστείλει και προς εσάς. Και για τούτον τον σκοπό να μας διαφυλάξει και μας, εφόσον σε όλους μας έχει δώσει αυτήν την τόσο μεγάλη και ευεργετική Χάρη, ώστε πάντοτε να αποδίδουμε «τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος που είναι αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστοήθεια, αγαθωσύνη, πίστη, πραότητα, εγκράτεια»[βλ. Γαλ. 5,22-23: «Ὁ δὲ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πρᾳότης, ἐγκράτεια· κατὰ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστι νόμος(:Ο καρπός όμως που παράγει το Άγιο Πνεύμα με τον φωτισμό και τη χάρη που χορηγεί στις ψυχές μας, είναι η αγάπη, η χαρά που προέρχεται από την αγαθή συνείδηση, η ειρήνη που είναι αχώριστη απ’ αυτήν, η ανοχή και η πλατιά καρδιά στις αδικίες που μας κάνουν οι άλλοι, η αγαθή διάθεση και καλοσύνη, η ευεργετική διάθεση και συμπεριφορά, η πίστη και η αξιοπιστία στα λόγια και τις υποσχέσεις μας, η πραότητα, η εγκράτεια σε οτιδήποτε πονηρό. Απέναντι στους ανθρώπους αυτούς που έχουν τις αρετές αυτές δεν ισχύει ο νόμος)»], ενωμένοι μέσα στην Εκκλησία Του με τον Ιησού Χριστό, που είναι ο Κύριός μας, δια του Οποίου και με τον Οποίο, μαζί με το Άγιο Πνεύμα, δόξα στον Πατέρα και τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη,φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
«Κατηχήσεις Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων», σελ.514-547, εκδ. Ετοιμασία, Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Καρέας 1999.
Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
Π.Τρεμπέλα, Το Ψαλτήριον με σύντομη ερμηνεία(απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τρίτη, Αθήνα 2016
http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm
https://www.agia-aikaterini-larissis.com/agia-grafi-palaia-diathiki/
https://www.agia-aikaterini-larissis.com/agia-grafi-kaini-diathiki/
http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html