Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΣΤ΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ
Προς Ρωμαίους, κεφ. ΙΒ΄, εδάφια 6-14

6Ἒχοντες δὲ χαρίσματα κατὰ τὴν χάριν τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν διάφορα, εἴτε προφητείαν, κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς πίστεως, 7 εἴτε διακονίαν, ἐν τῇ διακονίᾳ, εἴτε ὁ διδάσκων, ἐν τῇ διδασκαλίᾳ, 8 εἴτε ὁ παρακαλῶν, ἐν τῇ παρακλήσει, ὁ μεταδιδούς, ἐν ἁπλότητι, ὁ προϊστάμενος, ἐν σπουδῇ, ὁ ἐλεῶν, ἐν ἱλαρότητι.
9 ῾Η ἀγάπη ἀνυπόκριτος. ἀποστυγοῦντες τὸ πονηρόν, κολλώμενοι τῷ ἀγαθῷ, 10 τῇ φιλαδελφίᾳ εἰς ἀλλήλους φιλόστοργοι, τῇ τιμῇ ἀλλήλους προηγούμενοι, 11 τῇ σπουδῇ μὴ ὀκνηροί, τῷ πνεύματι ζέοντες, τῷ Κυρίῳ δουλεύοντες, 12 τῇ ἐλπίδι χαίροντες, τῇ θλίψει ὑπομένοντες, τῇ προσευχῇ προσκαρτεροῦντες, 13 ταῖς χρείαις τῶν ἁγίων κοινωνοῦντες, τὴν φιλοξενίαν διώκοντες. 14 εὐλογεῖτε τοὺς διώκοντας ὑμᾶς, εὐλογεῖτε καὶ μὴ καταρᾶσθε.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
Ρωμ. 12, 6-14
Του Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου

Χαρiσματα

«Ἔχοντες χαρίσματα κατὰ τὴν χάριν τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν διάφορα» (Ρωμ. 12, 6)

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, ἀγαπητοί μου χριστιανοί, ὁ Ἀπόστολος ποὺ ἀκούσαμε σήμερα μιλάει γιὰ τὰ χαρίσματα. Γιὰ τὰ χαρίσματα θὰ μιλήσουμε κʼ ἐμεῖς, καὶ παρακαλῶ νὰ προσέξετε τὴν ἀνάπτυξι τοῦ θέματος.
Καὶ πρῶτα – πρῶτα τί λέγονται χαρίσματα; Χαρίσματα εἶνε οἱ ἱκανότητες ποὺ ἔχουν οἱ ἄνθρωποι. Ἐπειδὴ δὲ οἱ ἱκανότητες αὐτὲς εἶνε διάφορες, διάφορα εἶνει καὶ τὰ χαρίσματα. Ὑπάρχουν χαρίσματα σωματικά, χαρίσματα διανοητικά, χαρίσματα πνευματικά. Ἄς ποῦμε μερικὰ παραδείγματα, γιὰ νὰ καταλάβουμε καλύτερα τί εἶνε χαρίσματα.

* * *

Σωματικὰ χαρίσματα. Ἕνας ἔχει ψηλὸ ἀνάστημα, ὄμορφη κορμοστασιά, ὄμορφο πρόσωπο. Εἴτε εἶνε ἄντρας εἴτε – ἀκόμη περισσότερο – εἶνε γυναίκα, τραβάει τὴν προσοχὴ καὶ τὸ θαυμασμό. Ἡ ὀμορφιὰ εἶνε ἕνα χάρισμα. Ὁ ἄλλος δὲν εἶνε ὄμορφος, ἀλλὰ εἶνε δυνατός. Μπορεῖ νὰ σηκώνῃ βάρος ποὺ τρεῖς ἄλλοι ἄνθρωποι μαζὶ δὲν μποροῦν νὰ τὸ σηκώσουν. Μπορεῖ νὰ κάνῃ δουλειὲς σκληρές, νὰ δουλεύῃ ἀπʼ τὸ πρωῒ μέχρι τὸ βράδι καὶ νὰ μὴν κουράζεται. Ἡ σωματικὴ δύναμι εἶνε χάρισμα, ὅπως χάρισμα εἶνε καὶ τὸ νὰ εἶνε κανεὶς γρήγορος στὸ τρέξιμο. Δρόμο, ποὺ ἄλλος τὸν κάνει σὲ δυὸ ὧρες, αὐτὸς τὸν κάνῃ σὲ μισὴ ὥρα. Ἄλλος ἔχει ὑγεία σιδερένια. Ποτέ του δὲν ἀρρώστησε. Ὅσοι ἀρρώστησαν βαρειὰ κʼ ἔπεσαν στὸ κρεβάτι καὶ πέρασαν μέρες καὶ νύχτες ἀγωνίας, αὐτοὶ μόνο μποροῦν νὰ ἐκτιμήσουν τί χάρισμα εἶνε ἡ ὑγεία.
Διανοητικὰ χαρίσματα. Ἕνας μαθητὴς ἀκούει τί λέει ὁ δάσκαλος καὶ τυπώνει τὸ μάθημα μέσʼ στὸ μυαλό του. Αὐτὸς ὁ μαθητὴς ἔχει τὸ χάρισμα τῆς μνήμης. Ἄλλος μαθητὴς λύνει μὲ μεγαλύτερη εὐκολία ἕνα δύσκολο πρόβλημα τῆς ἀριθμητικῆς˙ ἔχει τὸ χάρισμα τῆς μαθηματικῆς ἐπιστήμης. Ἄλλος παίρνει τὸ πινέλο καὶ ζωγραφίζει μιὰ θαυμάσια εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ποὺ τὴ βλέπεις καὶ νομίζεις πῶς θὰ σοῦ μιλήσῃ˙ ἔχει τὸ χάρισμα τῆς ζωγραφικὴς. Ἄλλος ἐνθουσιάζεται ἀπʼ ὅ,τι βλέπει στὸ φυσικὸ κόσμο καὶ γράφει ὡραῖα ποιήματα˙ ἔχει τὸ χάρισμα τῆς ποιήσεως. Ἄλλος πιάνει τὸ βιολὶ στὰ χέρια του καὶ τὰ δάχτυλά του παίζουν μὲ μεγάλη εὐκολία, κάνει τὶς χορδὲς νὰ ζωντανεύουν, κι ἀκούγεται μιὰ μουσικὴ ποὺ συγκινεῖ καὶ συνεπαίρνει τὸν ἄνθρωπο στὰ ὕψη˙ ἔχει τὸ χάρισμα τῆς μουσικῆς. Ἄλλος…
Οἱ ἱκανότητες καὶ δεξιότητες αὐτὲς ποὺ ἀναφέραμε γύρω ἀπʼ τὴ ζωή, τὴν τέχνη, τὴν ἐπιστήμη, εἶνε χαρίσματα. Γιατὶ ἀπʼ τὸ Θεὸ προέρχονται. Τὸ νὰ μὴν ἔχουν δὲ οἱ ἄνθρωποι τὶς ἴδιες, ἀλλὰ διαφορετικὲς ἱκανότητες, εἶνει κι αὐτὸ ἕνα μυστήριο, ποὺ ἐξυπηρετεῖ τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Τὸ βλέπει ἕνας πατέρας ποὺ ἔχει πολλὰ παιδιά. Ἕνῷ ὅλα τὰ παιδιὰ ἔζησαν κάτω ἀπʼ τὴν ἴδια στέγη καὶ εἶχαν τὴν ἴδια ἀνατροφή, ἐν τούτοις τὸ καθένα ἀπʼ αὐτὰ ἔχει τὴ δική του κλίσι, τὸ δικό του χάρισμα. Τὸ ἕνα θέλει νὰ γίνῃ γεωργὸς καὶ νὰ ζῇ μιὰ ζωὴ ἤρεμη. Τὸ ἄλλο θέλει νὰ γίνῃ βοσκός, νʼ ἀνεβαίνῃ στὸ βουνό, νὰ παίζῃ τὴ φλογέρα του, κι ἀπὸ ʼκεῖ ψηλὰ νὰ θαυμάζῃ τὸ μεγαλεῖο τῆς φύσεως καὶ νὰ δοξάζῃ τὸ Θεό. Τὸ τρίτο βλέπει τὴ θάλασσα, μαγεύεται καὶ θέλει νὰ γίνῃ καπετάνιος. Τὸ τέταρτο ἔχει κίσι στὰ μηχανικά. Τὸ πέμπτο… Διάφορες, βλέπεις, κλίσεις καὶ ῥοπές, διάφορα χαρίσματα ἔχουν οἱ ἄνθρωποι. Εἴπαμε, ὅτι αὐτὸ εἶνε μυστήριο ποὺ ἐξυπηρετεῖ τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Γιατὶ ἀλλοίμονο ἄν εἶχαν ὅλοι τὶς ἴδιες ἱκανότητες, τὰ ἴδια χαρίσματα. Δὲν θὰ μποροῦσε νὰ σταθῇ κοινωνία. Γιὰ φαντασθῆτε μιὰ κοινωνία, ποὺ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νὰ εἶνε γιατροὶ ἤ δικηγόροι ἤ μηχανικοὶ ἤ δάσκαλοι καὶ καθηγηταί. Εἶνε ἀδύνατο νὰ σταθῇ ἡ κοινωνία αὐτή. Μὲ γεωργοὺς καὶ βοσκοὺς μόνο μποροῦσε νὰ ζήσῃ, ἀλλὰ τότε πάλι θὰ ἦταν μιὰ κοινωνία ἐλλιπής. Βλέπουμε λοιπὸν στὴν ποικιλία αὐτὴ τῶν σωματικῶν καὶ διανοητικῶν χαρισμάτων τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ, ποὺ μὲ σοφία καὶ ἀγάπη μοιράζει στοὺς ἀνθρώπους ὅ,τι χρειάζονται, ὄχι ἁπλῶς γιὰ νὰ ζήσουν, ἀλλὰ γιὰ νὰ δημιουργήσουν ἕνα σύνδεσμο, μιὰ κοινωνία, μέσα στὴν ὁποία ὁ καθένας νὰ αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκη τοῦ ἄλλου.

* * *

Ἀλλὰ πιὸ πολὺ θαυμάζει κανεὶς τὴ σοφία τοῦ Θεοῦ, ὅταν ῥίξῃ μιὰ ματιὰ στὴν Ἐκκλησία, τὴ νέα αὐτὴ κοινωνία, ποὺ ἵδρυσε ὁ Χριστὸς γιὰ νὰ ζήσῃ ὁ ἄνθρωπος μιὰ ζωὴ πολὺ ἀνώτερη ἀπὸ κάθε ἄλλη ζωή. Μέσα στὴν Ἐκκλησία ὑπάρχουν χαρίσματα, πνευματικὰ χαρίσματα. Ποιά εἶνε αὐτά; Ἔνας χριστιανὸς ἔχει τὸ χάρισμα νὰ πονάῃ τοὺς ἄλλους, κι ὅταν μαθαίνῃ ὅτι στὸ γειτινικό του σπίτι συνέβη δυστύχημα καὶ οἱ ἄνθρωποι κλαῖνε καὶ ὑποφέρουν, τρέχει, ἐπισκέπτεται τὸ σπίτι καὶ μὲ λόγια βγαλμένα ἀπʼ τὴν καρδιά του παρηγορεῖ καὶ ἐμψυχώνει. Ἄνθρωποι ἀπελπισμένοι, ποὺ ἦταν ἕτοιμοι νʼ αὐτοκτονήσουν, ὅταν ἄκουσαν τὰ παρηγορητικὰ λόγια κάποιου χριστιανοῦ, πῆραν κουράγιο καὶ ἄρχισαν πάλι νὰ ζοῦνε μὲ καινούργιες ἐλπίδες. Τὸ νὰ παρηγορῇ κανεὶς τοὺς ἄλλους εἶνε ἕνα χάρισμα. Τὸ νʼ ἀνοίγῃ τὸ πορτοφόλι του καὶ νὰ δίνῃ ἐλεημοσύνη σʼ αὐτοὺς ποὺ δὲν ἔχουν καὶ ὑποφέρουν εἶνε χάρισμα, τὸ χάρισμα τῆς ἐλεημοσύνης. Τὸ νʼ ἀνοίγῃ τὸ Εὐαγγέλιο καὶ νὰ διαβάζῃ τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ εἶνε κι αὐτὸ χάρισμα, τὸ χάρισμα τῆς ἀναγνώσεως τῆς Γραφῆς. Τὸ νὰ γονατίζῃ καὶ νὰ προσεύχεται εἶνε κι αὐτὸ χάρισμα, τὸ χάρισμα τῆς προσευχῆς. Τὸ νὰ πηγαίνῃ στὴν ἐκκλησία καὶ νὰ στέκεται στὸ στασίδι τοῦ ψάλτη καὶ νὰ ψάλλῃ, χωρὶς νὰ περιμένῃ καμμιὰ ἀμοιβὴ ἀπὸ τὸ ταμεῖο τῆς ἐκκλησίας, εἶνε κι αὐτὸ ἕνα χάρισμα, τὸ χάρισμα τῆς ψαλμωδίας. Καὶ ἀκόμη πιὸ μεγάλο χάρισμα εἶνε τὸ νὰ γίνῃ κανεὶς ἱερεύς, νὰ τελῇ τὰ ἅγια μυστήρια, νὰ κηρύττῃ τὸ λόγι τοῦ Θεοῦ καὶ νʼ ἁγιάζῃ τὸ λαό. Ὑπάρχουν δὲ στὴν Ἐκκλησία καὶ μερικὰ ἔκτακτα χαρίσματα. Τέτοιο ἔκτακτο χάρισμα εἶνε νὰ βγάζῃ ὁ χριστιανὸς μὲ τὴν προσευχή του δαιμόνια ἀπὸ τοὺς δαιμονισμένους. Ἄλλο ἔκτακτο χάρισμα εἶνε νὰ προφητεύῃ τί θὰ συμβῇ ὕστερα ἀπὸ 100 – 200 χρόνια. Τέτοιο χάρισμα προφητείας εἶχε ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ποὺ προφήτευσε πολλὰ πράγματα ἀπʼ αὐτὰ ποὺ γίνονται σήμερα.

Τὰ χαρίσματα ποὺ βλέπουμε μέσʼ στὴν Ἐκκλησία εἶνε πνευματικὰ χαρίσματα, γιατὶ τὰ δίνει τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο. Καὶ τὰ δίνει ὄχι σὲ ἀνθρώπους ἀπίστους καὶ διεφθαρμένους, ἀλλὰ σὲ ἀνθρώπους ποὺ πιστεύουν καὶ ζοῦν σύμφωνα μὲ τὸ θέλημά του. Τά δίνει, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος σήμερα, «κατὰ τὴν ὁμολογίαν τῆς πίστεως» (Ῥωμ. 12, 6). Τί θὰ πῇ αὐτό; Στὸ ποτάμι, ποὺ πηγαίνει κάποιος, παίρνει νερὸ ὅσο χωράει τὸ δοχεῖο ποὺ ἔχει μαζί του. Ἄν ἔχῃ ἕνα κανάτι, θὰ πάρῃ νερὸ ὅσο χωράει τὸ κανάτι. Ἄν ἔχῃ μιὰ στάμνα, θὰ πάρῃ περισσότερο. Ἀνάλογα μὲ τὸ δοχεῖο εἶνε καὶ τὸ νερὸ ποὺ παίρνει. Παραβολικὰ μιλᾶμε. Ποτάμι εἶνε ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ποτάμι πνευματικό. Τρέξε, χριστιανέ μου, νὰ πάρῃς ἀπὸ τὸ ποτάμι αὐτὸ νερό. Δοχεῖο κατάλληλο γιὰ νὰ πάρῃς τὸ νερὸ αὐτὸ εἶνε ἡ πίστι. Μικρὴ πίστι ἔχεις; μικρὸ χάρισμα θὰ πάρῃς. Μεγάλη πίστι ἔχεις; μεγάλο χάρισμα θὰ πάρῃς. Ἄν εἴχαμε τὴν πίστι, ποὺ εἶχαν οἱ ἅγιοι καὶ οἱ μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας μας, θὰ βλέπαμε τὴ δύναμι τοῦ Θεοῦ νὰ ἐνεργῇ καὶ διὰ μέσου ἡμῶν πράγματα μεγάλα καὶ θαυμαστά.

* * *

Ὁ Θεός, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἐκεῖνος ποὺ δίνει διάφορα χαρίσματα. Χαρίσματα, ὅπως εἴδαμε, σωματικά, διανοητικά, πνευματικά. Τὰ δίνει ὄχι γιὰ νὰ τὰ κρύψουμε, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἐργασθοῦμε πάνω σʼ αὐτὰ καὶ νὰ τὰ πολλαπλασιάσουμε γιὰ τὴν ὠφέλεια τῆς κοινωνίας, γιὰ τὴν πρόοδο τῆς Ἐκκλησίας, γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ. Ὅ,τι ἔχουμε εἶνε τοῦ Θεοῦ. Μόνο οἱ ἁμαρτίες εἶνε δικές μας. Τὰ χαρίσματα εἶνε τοῦ Θεοῦ, καὶ ἔχουμε εὐθύνη μεγάλη ὅταν τὰ παίρνουμε. Θὰ δώσουμε λόγο φρικτὸ γιὰ τὸ πῶς τὰ μεταχειριστήκαμε. Εἴμαστε διαχειρισταὶ ξένων χρημάτων, καὶ θὰ δώσουμε λογαριασμὸ τί κάναμε καὶ τὴν τελευταία δραχμή.
Θεέ, ἐλέησόν μας!

Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης Αὐγουστῖνου Ν. Καντιώτου »ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ», σελ. 112-118 (ἕκδοσις Γ΄ 2001).

Ερμηνευτική απόδοση από τον μακαριστό Παν.Τρεμπέλα

6 Και έχοντας διάφορα χαρίσματα και ικανότητες, ανάλογα με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος που μας δόθηκε, ας αρκούμαστε σε αυτές κι ας μη ζητούμε εγωιστικά εκείνα που δεν μας έδωσε το Άγιο Πνεύμα. Είτε δηλαδή έχουμε το χάρισμα της προφητείας, ας προφητεύουμε ανάλογα με το χάρισμα που δόθηκε στον καθένα σύμφωνα με τον βαθμό της πίστεώς του. 7 Είτε έχουμε χάρισμα εκκλησιαστικής διακονίας, ας μένουμε στο χάρισμα αυτό της διακονίας. Είτε είναι κανείς διδάσκαλος των θείων αληθειών, ας μένει στη διδασκαλία και ας αρκείται να εξηγεί τις αλήθειες που αποκαλύπτονται από τους προφήτες και περιλαμβάνονται στον λόγο του Θεού. 8 Κι εκείνος που έχει το χάρισμα να προτρέπει στην αρετή και στην εφαρμογή των θείων αληθειών, τις οποίες αποκαλύπτει βέβαια ο προφήτης, εξηγεί όμως ο διδάσκαλος, ας μένει στο έργο της προτροπής. Εκείνος που έχει κλίση να μοιράζει από τα αγαθά του στους φτωχούς, ας το κάνει αυτό με απλότητα, χωρίς επίδειξη ή άλλα εγωιστικά ελατήρια. Εκείνος στον οποίο ανατέθηκε η επιστασία, η φροντίδα και η επιμέλεια οποιουδήποτε καλού έργου, ας επιστατεί με προθυμία και δραστηριότητα. Και εκείνος που κάνει ελεημοσύνη, ας ελεεί με χαρά και καλοσύνη.
9 Η αγάπη ας είναι ειλικρινής και ελεύθερη από υποκρισία. Να αποστρέφεστε με όλη σας τη δύναμη το πονηρό και να είστε προσκολλημένοι στο καλό. 10 Με τη φιλαδελφία να γίνεστε φιλόστοργοι μεταξύ σας. Να προλαβαίνει ο καθένας να αποδίδει πρώτος την τιμή στους άλλους. 11 Στην προθυμία και τον ζήλο που απαιτείται για κάθε θεάρεστο έργο να μην είστε δυσκίνητοι και οκνηροί. Οι εσωτερικές σας πνευματικές δυνάμεις να είναι γεμάτες από θερμή αφοσίωση και πάντοτε ζεστές από την πνευματική φλόγα του Αγίου Πνεύματος. Και με όλα αυτά να υπηρετείτε τον Κύριο ως αφοσιωμένοι δούλοι του. 12 Η ακλόνητη ελπίδα σας στα μελλοντικά αγαθά να σας γεμίζει χαρά και να σας ενισχύει για να δείχνετε υπομονή στη θλίψη. Και να επιμένετε στην προσευχή, από την οποία θα παίρνετε μεγάλη βοήθεια για όλες αυτές τις αρετές, καθώς και για τις δύσκολες περιστάσεις της ζωής. 13 Να συμμετέχετε και να βοηθάτε στις ανάγκες των Χριστιανών, και να επιδιώκετε τη φιλοξενία χωρίς να περιμένετε οι ξενιτεμένοι αδελφοί να σας τη ζητήσουν. 14 Να εύχεστε για εκείνου που σας καταδιώκουν˙ για όλους να εύχεστε και να λέτε καλά λόγια ζητώντας την ευλογία του Θεού επάνω τους, και ποτέ να μην τους καταριέστε.