«Η Ιερα Παραδοσις, ως ενοτητα πιστεως, εμπειριας και μαρτυριας»

(Μ. Βασίλειος – Κατά Σαβελλιανών, Αρείου και Ανομοίων – Ε.Π.Ε. ,7)

Γραμμένο απο ΝΙΚΟΛΑΟ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟ

ΜΕΡΟΣ Α΄

«Δυσωπείτωσε η παράδοσις», υπογραμμίζει στην ομιλία του προς τους αιρετικούς ο Μ. Βασίλειος, δηλ. «ας σε φοβίζει η παράδοσις, να τη σέβεσαι, να την ακολουθείς με φόβο Θεού (Θ. Λειτουργία)».
Για τον Μ. Βασίλειο η Ιερά Παράδοσις της Ορθοδοξίας είναι το πνευματικό έρμα του νοητού σκάφους της Εκκλησίας, της εν Χριστώ ζωής.

Είναι το έρμα της «εν μέσω παντοίων ανέμων και κυμάτων θαλάσσης σαλευούσης ολκάδος του Xριστού» (Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος).
Ο νεώτερος Πατέρας της Εκκλησίας επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης, εξηγεί:
«Ποίον δε το πνευματικόν έρμα; Είναι η πείρα του παρελθόντος. Είναι αι σοφαί υποδείξεις και συμβουλαί των γονέων και διδασκάλων. Είναι αι ιεραί παραδόσεις τους γένους. Είναι προπαντός τα ιερά λόγια και το ζων παράδειγμα της πίστεως και της αρετής των Πατέρων και διδασκάλων της Εκκλησίας. Ταύτα δίδουν βαρύτητα εις την σκέψιν (βιβλίο «Η ΘΑΛΑΣΣΑ», 1979 – Σελ. 215).
Ο Μ. Βασίλειος επικαλείται την Παράδοση κάθε φορά που το δόγμα και η διδασκαλία της Εκκλησίας προσβάλλονται – κινδυνεύουν από αλλοίωση του νου, που εκδηλώνεται είτε ως φιλοσοφικός στοχασμός, είτε ως αιρετικός εκτροχιασμός, είτε ως «λογική» δυσκολία παραδοχής της αλήθειας. Στη μεθοριακή γραμμή αιρέσεως και Παραδόσεως στέκει (μέχρι και σήμερα) ο Μ. Βασίλειος, που δεν επιτρέπει το δηλητήριο της πλάνης – αιρέσεως να θανατώση – εξαφανίσει την ορθόδοξη εκκλησιολογία.
1ο Σχόλιο: Η σημερινή πνευματική μορφή των επισκόπων είναι σε αντίθεση με την Παράδοση. Είναι δραστήριοι (δυστυχώς) στο μέγιστο της έντασής τους στην προώθηση της αιρέσεως του οικουμενισμού και στη συμμετοχή τους στις κρατικές κοινωνικο-οικονομικές δομές.
Επανερχώμεθα για μια σύντομη παρουσίαση των τριών αιρέσεων.
Οι πρώτοι (Σαβελλιανοί) υπεστήριζαν ότι ο Θεός είναι ένας, ένα πρόσωπο, με τρεις θεμελιώδεις εμφανίσεις, δηλ. άλλοτε εμφανίζεται ως ο Πατήρ, άλλοτε ως ο Υιός και άλλοτε ως το Άγιο Πνεύμα. Οι τρίτοι (Ανόμοιοι) υπεστήριζαν, ως συνεχιστές του Αρείου, ότι ο Χριστός ήταν ανόμοιος με τον Πατέρα Θεό, ενώ οι δεύτεροι (Αρειανοί) υπεστήριζαν, ότι το είναι του Χριστού είναι δημιουργημένη ουσία (Κτίσμα).
Μετά από τη σύντομη αυτή επισκόπηση των αιρετικών απόψεων, ως ιστορική – θεολογική γνώση, αντιλαμβανώμεθα το βάθος της πνευματικής παρέμβασης – αντίστασης του Μ. Βασιλείου με την ομιλία του «Κατά Σαβελλιανών, Αρείου και Ανομοίων», που διδάσκει ότι η Χριστιανική (στη μορφή) σκέψη μόνο στη θετική αμεσότητά της προς την ιερά Παράδοση, ως αποδοχή της, μπορεί να την θεμελιώση ως Ορθοδοξία.
Παράδειγμα: Τονίζει ο Ι. Πατήρ «Αλλά μη χωρίσης Πατρός και Υιού το Πνεύμα το άγιον∙ δυσωπείτω σε η παράδοσις. Ο Κύριος ούτως εδίδαξεν, απόστολοι εκήρυξαν, Πατέρες διετήρησαν, μάρτυρες εβεβαίωσαν».
Ερμηνεία – Μετάφρασις: «Αλλά να μη χωρίσης το Πνεύμα το άγιον από τον Πατέρα και τον Υιόν. Η παράδοσις ας σε φοβίζη. Έτσι εδίδαξε ο Χριστός, οι απόστολοι εκήρυξαν, οι Πατέρες διεφύλαξαν και οι μάρτυρες εβεβαίωσαν».
Σήμερα, άτομα και χριστιανικές ομολογίες αναζητούν τις συνθήκες ύπαρξής τους στην «διακονία και την αγάπη», μακρυά από την Παράδοση της Ορθοδοξίας, χωρίς δηλ. την αξία τους που θέλει ο Χριστός. «Διακονία και αγάπη» ήταν και ο συναισθηματικός λόγος του πάπα Ιωάννη (23ος), που συνεκάλεσε την Β΄ Βατικάνεια σύνοδο με κύρια έμφασή της στον οικουμενισμό.
Ο πάπας Ιωάννης (23ος) στις 10 Σεπτεμβρίου 1959, δήλωσε σε Ορθόδοξο Ρώσο επισκέπτη (ιδιωτική ακρόαση):
«Ο σύγχρονος κόσμος απομακρύνθηκε από τον Θεό και συχνά γίνεται εχθρός του Θεού, γι’ αυτό είναι βαθιά δυστυχισμένος. Πρέπει να κηρυχθεί, να διδαχθεί η αποκάλυψη του Θεού «εν τω Χριστώ» σε αυτόν τον «απομεμακρυσμένο» από τον Θεό, τον «απολωλότα» κόσμο, να διδαχθεί όχι μόνο με λόγια αλλά προ παντός με την διακονία και την αγάπη. Και αν έτσι κάνουμε εμείς οι καθολικοί, και αν έτσι κάνετε εσείς οι ορθόδοξοι, και αν έτσι κάνουν οι πιστοί προτεστάντες τότε θα συνενωνόμαστε» (Βλέπε βιβλίο «Η μοναδική πηγή της ζωής» – Ν. Αρσένιεφ, σελ. 20 – 21).
2ο Σχόλιο: Η σημερινή Ιεραρχία της εκκλησίας της Ελλάδος προωθεί σε πλατύτερη κλίμακα το νόημα της Β΄ Βατικάνειας συνόδου με το σύνθημα «διακονία – αγάπη» στον σύγχρονο άνθρωπο.
Στη νεότερη σφαίρα της σημερινής ζωής (πανδημία), οι Ιεράρχες θέτουν ως αναπόφευκτο θεμέλιο, ως όρο ύπαρξης, τα εμβόλια και τις μάσκες και όχι την Μετάνοια. Πρωταρχική ανάγκη είναι η μετάνοια, χωρίς να απορρίπτουμε και τις ανθρωπιστικές δυνατότητες της επιστήμης, όταν αυτή έχει (πράγματι) ανθρωπιστική οπτική και όχι εμπορευματική. Εύστοχα ο Oρθόδοξος θεολόγος Νικόλαος Αρσένιεφ σχολιάζει τις δηλώσεις του πάπα Ιωάννη (23ος), ως εξής:
«Η ενότητα δεν χωλαίνει από την έλλειψη διακονίας και αγάπης, αλλά από ουσιώδεις δογματικές διαφορές, που αν δεν αρθούν αυτές, η διακονία και η αγάπη δεν έχουν την αξία που θέλει ο Χριστός∙ «Και ταύτα έδει ποιήσαι, κακείνα μη αφιέναι», όπως είπε ο Κύριος».
Ας επιστρέψουμε, όμως, στο αρχικό κείμενο περί Ι. Παραδόσεως.
Προφητικά ο Μ. Βασίλειος απαντά στον δομικό χαρακτήρα των σύγχρονων αιρέσεων, που θέτουν στη βάση τους σύστημα ανθρώπινων υποκειμενικών ερμηνειών της Θείας Αποκάλυψης και όχι την παράδοση.
Υπογραμμίζει, σχετικά, ο Αγ. Βασίλειος:
«Υμάς δε παρακαλούμεν, μη εκ παντός τρόπου ζητείν το υμίν αρέσκον παρ’ ημών ακούσαι, αλλ’ ο τω Κυρίω ευάρεστον εστί και σύμφωνον ταις Γραφαίς και μη μαχόμενον τοις πατράσιν».
Ερμηνεία – Μετάφρασις: «Σας παρακαλώ δε να μη επιδιώκετε με κάθε τρόπον να ακούετε από ημάς αυτό που σας αρέσει, αλλ’ αυτό που αρέσει εις τον Κύριον και είναι σύμφωνον με τας Γραφάς και δεν αντιμάχεται τους Πατέρας» (Ε.Π.Ε., 7 – Σελ. 72 – 73).
3ο Σχόλιο: Αναμφίβολα, ο Ι. Πατήρ προβάλλει την Παράδοση ως θεμέλιο ενότητας πίστεως και εμπειρίας στην Εκκλησία. Η διδασκαλία του Χριστού, η Αγία Γραφή, το κήρυγμα των Αποστόλων, η Παράδοση των Πατέρων και η ορθή πίστη των μαρτύρων, αποδίδουν – αποσαφηνίζουν πλήρως το νόημα της Ι. Παραδόσεως την οποία, δυστυχώς, προδίδουν οι σημερινοί οικουμενιστές Ιεράρχες.

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ