ΑΓΙΟΥ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ

«Σταυρωθέντα τε ὑπὲρ ἡμῶν ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου, καὶ παθόντα καὶ ταφέντα…»

(επιλεγμένα αποσπάσματα από την ΙΓ΄Κατήχηση):

ΟΙ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΠΟΥ ΕΚΠΛΗΡΩΘΗΚΑΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΤΑΥΡΩΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

[Μέρος δεύτερο]

[Λ΄].Για τους ληστές πάλι που σταυρώθηκαν μαζί του έχει λεχθεί: «Και συγκαταριθμήθηκε μεταξύ των ανόμων»[Λουκ.22,37: «Λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι ἔτι τοῦτο τὸ γεγραμμένον δεῖ τελεσθῆναι ἐν ἐμοί, τὸ καὶ μετὰ ἀνόμων ἐλογίσθη· καὶ γὰρ τὰ περὶ ἐμοῦ τέλος ἔχει(:τώρα λοιπόν ήλθαν καιροί διωγμών και επιβουλών. Και αυτό αποδεικνύεται απ’ όσα θα μου συμβούν σε λίγο. Διότι σας λέω ότι μαζί με τόσα άλλα που εκπληρώθηκαν, πρέπει να εκπληρωθεί και να επαληθευθεί σε μένα κι αυτό που έχει γραφεί στον προφήτη Ησαΐα. Δηλαδή το ‘’και μεταξύ των ανόμων και κακούργων συγκαταλέχθηκε, για να τιμωρηθεί μαζί με αυτούς ως άνομος’’. Και πρέπει να επαληθευθεί και ο προφητικός αυτός λόγος στο πρόσωπό μου, διότι όσα γράφτηκαν και προφητεύθηκαν για μένα, τώρα ολοκληρώνονται και πραγματοποιούνται πλήρως)» και Ησ.53,12:

«διὰ τοῦτο αὐτὸς κληρονομήσει πολλοὺς καὶ τῶν ἰσχυρῶν μεριεῖ σκῦλα, ἀνθ᾿ ὧν παρεδόθη εἰς θάνατον ἡ ψυχὴ αὐτοῦ, καὶ ἐν τοῖς ἀνόμοις ἐλογίσθη· καὶ αὐτὸς ἁμαρτίας πολλῶν ἀνήνεγκε καὶ διὰ τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν παρεδόθη(:για τον λόγο αυτόν Αυτός θα πάρει ως δική Του πνευματική κληρονομία πολλούς· και από τους ισχυρούς θα πάρει και θα διαμοιράσει λάφυρα, διότι εκουσίως παραδόθηκε στον λυτρωτικό για εμάς θάνατο η ζωή Του. Κατατάχθηκε μεταξύ των παρανόμων και ως τέτοιος άνθρωπος θεωρήθηκε. Αυτός όμως με τη σταυρική Του θυσία πήρε πάνω Του τις αμαρτίες πολλών και παραδόθηκε στον σταυρικό θάνατο για τις αμαρτίες τους)»].
Και οι δύο βέβαια ήταν άνομοι πριν από τη συσταύρωσή τους με τον Κύριο. Ο ένας όμως απ’ τους δύο δεν έμεινε άνομος. Ενώ ο άλλος έμεινε μέχρι τέλους άνομος, αμετανόητος, χωρίς να επιζητήσει τη σωτηρία. Και μπορεί να ήταν καρφωμένος στα χέρια, αλλά χτυπούσε με τη γλώσσα, βλασφημώντας. Οι Ιουδαίοι περνώντας κουνούσαν τα κεφάλιά τους[πρβλ.Ματθ.27,39: «Οἱ δὲ παραπορευόμενοι ἐβλασφήμουν αὐτὸν κινοῦντες τὰς κεφαλὰς αὐτῶν (:στο μεταξύ εκείνοι που περνούσαν από κοντά τον έβριζαν και κουνούσαν με περιφρόνηση και κακία τα κεφάλια τους)»,κοροϊδεύοντας τον Εσταυρωμένο και αποδεικνύοντας με αυτά αληθινό το γραμμένο: «κἀγὼ ἐγενήθην ὄνειδος αὐτοῖς· εἴδοσάν με, ἐσάλευσαν κεφαλὰς αὐτῶν(:με είδαν και κούνησαν τα κεφάλια τους)»[Ψαλμ.108,25].Και ο ένας απ΄τους δύο ληστές μαζί τους βλασφημούσε τον Κύριο, ενώ ο άλλος επέπληττε τον βλάσφημο![πρβλ.Λουκ.23,40: «ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἕτερος ἐπετίμα αὐτῷ λέγων· οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν Θεόν, ὅτι ἐν τῷ αὐτῷ κρίματι εἶ;(:τότε ο άλλος στράφηκε προς αυτόν και τον επέπληττε λέγοντας: ‘’Σε λίγο θα εμφανιστείς ενώπιον του Θεού. Ούτε τον Θεό δεν φοβάσαι; Ο φόβος του Θεού δεν σε συγκρατεί να μην προσθέτεις και τώρα νέες αμαρτίες στον εαυτό σου; Δεν θυμάσαι το παρελθόν σου και τα τόσα σου εγκλήματα; Διότι κι εσύ υφίστασαι την ίδια καταδίκη και την ίδια ποινή του σταυρού που υφίσταται κι αυτός’’)»].
Και τότε συνέβηκε σε αυτόν να βρίσκεται στο τέλος της ζωής του, αλλά στην αρχή της διορθώσεώς του, στην παράδοση της ψυχής του, αλλά και στην πρόσληψη της σωτηρίας του. Μετά από την επιτίμηση, που έκανε στον συλληστή του, είπε και το: «Μνήσθητί μου, Κύριε»[Λουκ.23,42: «μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου (:θυμήσου με, Κύριε, όταν θα ξαναέλθεις με τη δόξα και τη δύναμη της βασιλείας σου και ανάστησέ με για να την απολαύσω κι εγώ)»]. «Προς εσένα, Κύριε, απευθύνεται ο λόγος μου. Άφησέ τον αυτόν, τυφλώθηκαν τα μάτια της ψυχής του, θυμήσου εμένα. Δεν σου λέω να θυμηθείς τα έργα μου, διότι τα φοβάμαι αυτά. Κάθε άνθρωπος είναι φυσικό να καλλιεργεί ευμενή και φιλικά αισθήματα προς όσους τον συνοδεύουν σε κάποια πορεία του. Είμαι και εγώ συνοδοιπόρος σου προς τον θάνατο. Μνήσθητι του συνοδοιπόρου σου! Δεν σου λέω όμως τώρα μνήσθητί μου, αλλά όταν έλθεις στη Βασιλεία Σου».
[…]
ΛΔ΄ Ο ήλιος, τότε, έχασε το φως του[πρβλ.Λουκ.23,44: «Ἦν δὲ ὡσεὶ ὥρα ἕκτη καὶ σκότος ἐγένετο ἐφ᾿ ὅλην τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης, τοῦ ἡλίου ἐκλείποντος (:η ώρα ήταν περίπου έξι από την ανατολή του ηλίου, δηλαδή δώδεκα το μεσημέρι. Κι έπεσε σκοτάδι σ’ όλη τη γη ως τις τρεις το απόγευμα, και σκοτείνιασε ο ήλιος)»] εξαιτίας της ακτινοβολίας του Ήλιου της δικαιοσύνης(πρβλ.Μαλαχ.3,20). Σχίστηκαν οι πέτρες γιατί έπασχε ο Χριστός, που (κατά τον απόστολο Παύλο) συμβολιζόταν από την πέτρα η οποία πήγασε το ύδωρ της ζωής για τους ανθρώπους. Τα μνήματα ανοίχτηκαν και οι νεκροί αναστήθηκαν για χάρη Εκείνου «που είναι ελεύθερος ανάμεσα στους νεκρούς»[Ψαλμ.87,5:«Προσελογίσθην μετὰ τῶν καταβαινόντων εἰς λάκκον, ἐγενήθην ὡσεὶ ἄνθρωπος ἀβοήθητος ἐν νεκροῖς ἐλεύθερος»].Έβγαλε τους φυλακισμένους από το σκοτεινό και άνυδρο λάκκο[Ζαχ.9,11: «καὶ σὺ ἐν αἵματι διαθήκης σου ἐξαπέστειλας δεσμίους σου ἐκ λάκκου οὐκ ἔχοντος ὕδωρ(:Εσύ, Κύριε, απαντά ο προφήτης, χάρη στη Διαθήκη, που συνήψες με αιματηρές θυσίες με τους Ισραηλίτες, ανέσυρες τους δέσμιους και αιχμαλώτους Ιουδαίους, από τον λάκκο της αιχμαλωσίας τους, όπου ούτε νερό δεν υπήρχε)»].
Να μην ντρέπεσαι λοιπόν για τον Εσταυρωμένο αλλά με θάρρος να ομολογείς και να λέγεις και συ: «Οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται (:Αυτός βαστάζει τις αμαρτίες μας και πάσχει για χάρη μας)»[Ησ.53,4]. «τῷ μώλωπι αὐτοῦ ἡμεῖς ἰάθημεν (:και γιατρευτήκαμε εμείς με την πληγή τη δική Του)»[Ησ.53,5].Ας μην είμαστε αχάριστοι προς τον Ευεργέτη. Και να προσθέτεις ακόμα λέγοντας: «ὅτι αἴρεται ἀπὸ τῆς γῆς ἡ ζωὴ αὐτοῦ, ἀπὸ τῶν ἀνομιῶν τοῦ λαοῦ μου ἤχθη εἰς θάνατον. καὶ δώσω τοὺς πονηροὺς ἀντὶ τῆς ταφῆς αὐτοῦ καὶ τοὺς πλουσίους ἀντὶ τοῦ θανάτου αὐτοῦ (:εξαιτίας των ανομιών του λαού μου-λέει ο Θεός-Πατέρας-οδηγήθηκε ο Χριστός στον θάνατο και θα παραδοθούν οι πονηροί ως αντάλλαγμα για την ταφή Του και οι πλούσιοι θα πληρώσουν για το θάνατό Του)»[Ησ.53,8-9].Γι΄αυτό ακριβώς σαφώς λέει ο Παύλος ότι «παρέδωκα γὰρ ὑμῖν ἐν πρώτοις ὃ καὶ παρέλαβον, ὅτι Χριστὸς ἀπέθανεν ὑπὲρ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν κατὰ τὰς γραφάς, καὶ ὅτι ἐτάφη, καὶ ὅτι ἐγήγερται τῇ τρίτη ἡμέρᾳ κατὰ τὰς γραφάς(:διότι εν πρώτοις παρέδωσα σε σας με την διδασκαλία μου, αυτό που και εγώ παρέλαβα ότι ο Χριστός πέθανε για τις αμαρτίες μας, κατά τις Γραφές, και ότι ενταφιάστηκε και αναστήθηκε την τρίτη ημέρα, σύμφωνα πάλι με τις Γραφές)»[Α΄Κορ.15,3-4].
ΛΕ΄ Ζητούμε όμως να μάθουμε σαφώς πού έχει ταφεί. Είναι άραγε χειροποίητος ο τάφος; Άραγε,όπως οι τάφοι των βασιλέων, προεξέχει από τη γη, έχει γίνει το μνήμα από πέτρες κτιστές και αρμολογημένες; Και τι έβαλαν στη θύρα; Πέστε μας, ω Προφήτες, και για τον τάφο ακριβώς πού είναι και πού θα τον ζητήσουμε; Και αυτοί μας λένε: «Κοιτάτε προς το στερεό βράχο, τον οποίο λαξεύσατε»[Ησ.51,1]. Κοιτάξτε και θα δείτε. Έχεις και το Ευαγγέλιο που λέει «σε μνήμα λαξευτό»[πρβλ.Λουκ.23,53: «καὶ καθελὼν αὐτὸ ἐνετύλιξε σινδόνι καὶ ἔθηκεν αὐτὸ ἐν μνήματι λαξευτῷ, οὗ οὐκ ἦν οὐδεὶς οὐδέπω κείμενος (:και αφού το κατέβασε από το σταυρό, το τύλιξε σε σεντόνι και το έβαλε σε ένα μνημείο σκαλισμένο μέσα στο βράχο. Στο μνημείο αυτό κανείς μέχρι τότε δεν είχε τοποθετηθεί και ενταφιαστεί)», «το οποίο ήταν σκαμμένο σε ογκώδη βράχο»[Μάρκ.15,46: «καὶ ἀγοράσας σινδόνα καὶ καθελὼν αὐτὸν ἐνείλησε τῇ σινδόνι καὶ κατέθηκεν αὐτὸν ἐν μνημείῳ, ὃ ἦν λελατομημένον ἐκ πέτρας, καὶ προσεκύλισε λίθον ἐπὶ τὴν θύραν τοῦ μνημείου(:και εκείνος, αφού αγόρασε καινούργιο και αμεταχείριστο σεντόνι και κατέβασε τον Ιησού από τον σταυρό, τύλιξε το σώμα Του στο σεντόνι και Τον έβαλε κάτω σε ένα μνημείο, το οποίο ήταν σκαλισμένο μέσα στον βράχο˙ και κύλισε ένα μεγάλο λίθο πάνω στο στόμιο του μνημείου κλείνοντας έτσι την είσοδο του μνημείου)»].
Και τι γίνεται εκεί; Τι είδους ήταν η θύρα του μνήματος; Πάλι άλλος Προφήτης λέει: «Με θανάτωσαν και με έβαλαν στον λάκκο και έθεσαν λίθο επάνω μου»[Θρ.Ιερ.3,53: «ἐθανάτωσαν ἐν λάκκῳ ζωήν μου καὶ ἐπέθηκαν λίθον ἐπ᾿ ἐμοί»]. «Ο λίθος ο ακρογωνιαίος, ο διαλεχτός, ο πολύτιμος»[πρβλ.Ησ.28,16:«διὰ τοῦτο οὕτω λέγει Κύριος Κύριος· ἰδοὺ ἐγὼ ἐμβαλῶ εἰς τὰ θεμέλια Σιὼν λίθον πολυτελῆ ἐκλεκτὸν ἀκρογωνιαῖον, ἔντιμον, εἰς τὰ θεμέλια αὐτῆς, καὶ ὁ πιστεύων ἐπ᾿ αὐτῷ οὐ μὴ καταισχυνθῇ» και Α΄Πετρ.2,6: «ὡς ἐλεύθεροι, καὶ μὴ ὡς ἐπικάλυμμα ἔχοντες τῆς κακίας τὴν ἐλευθερίαν, ἀλλ᾿ ὡς δοῦλοι Θεοῦ»] είμαι θαμμένος στο βάθος άλλου λίθου, αλλά για λίγο χρόνο.
Λίθος που πάνω του θα σκοντάφτουν οι Ιουδαίοι[πρβλ.Ησ.8,14: «καὶ ἐὰν ἐπ᾿ αὐτῷ πεποιθὼς ἦς, ἔσται σοι εἰς ἁγίασμα καὶ οὐχ ὡς λίθου προσκόμματι συναντήσεσθε αὐτῷ, οὐδὲ ὡς πέτρας πτώματι· οἱ δὲ οἶκοι Ἰακὼβ ἐν παγίδι, καὶ ἐν κοιλάσματι ἐγκαθήμενοι ἐν Ἱερουσαλήμ» και Α΄Πετρ.2,6: «ὡς ἐλεύθεροι, καὶ μὴ ὡς ἐπικάλυμμα ἔχοντες τῆς κακίας τὴν ἐλευθερίαν, ἀλλ᾿ ὡς δοῦλοι Θεοῦ»] και που θα είναι σωτηρία για όσους πιστεύουν. Φυτεύθηκε λοιπόν το ξύλο στη γη, για να απολαύσει ευλογία η καταραμένη γη και για να ελευθερωθούν οι νεκροί.
ΛΣΤ΄. Να μην ντρεπόμαστε λοιπόν να ομολογήσουμε τον Εσταυρωμένο. Η σφρραγίδα του σταυρού ας γίνεται με τα δάχτυλα και με θαρραλέα διάθεση ομολογίας στο μέτωπο· και πάνω σε όλα ας κάνουμε το σημείο του σταυρού. Και στον άρτο, όταν τρώμε και στο ποτήρι, όταν πίνουμε και στην πόρτα της εισόδου και στην πόρτα της εξόδου. Ας κάνουμε το σταυρό μας πριν από τον ύπνο, όταν ξαπλώνουμε και όταν σηκωνόμαστε, όταν περπατάμε και όταν καθόμαστε. Είναι μεγάλη ασφάλεια, δεν απαιτεί καμιά δαπάνη και για τούτο είναι προσιτό και στους φτωχούς. Δεν είναι κόπος ούτε για τους αρρώστους, επειδή η Χάρη είναι από τον Θεό και είναι σημάδι των πιστών και φόβος για τους δαίμονες. Διότι πάνω στο Σταυρό κατανίκησε τους δαίμονες,τους διαπόμπευσε, ολοφάνερα τους καταξευτέλισε[πρβλ.Κολ.2,15:«ἀπεκδυσάμενος τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας ἐδειγμάτισεν ἐν παρρησίᾳ, θριαμβεύσας αὐτοὺς ἐν αὐτῷ(:Εγώ όμως σας ξέρω καλά κι έχω την πεποίθηση ότι δεν θα εξαπατηθείτε. Διότι, αν και απουσιάζω σωματικά, με το πνεύμα μου όμως είμαι μαζί σας και χαίρομαι που βλέπω την ευταξία σας και τη σταθερότητα της πίστεώς σας στο Χριστό)»].
Όταν λοιπόν δουν τον Σταυρό, έρχεται στον νου τους ο Εσταυρωμένος. Φοβούνται Αυτόν που σύντριψε τις κεφαλές του νοητού δράκοντα(πρβλ.Ψαλμ.73,14: «).Μην αμελείς και μη θεωρείς ασήμαντο να κάνεις παντού και πάντοτε το σημείο του σταυρού, επειδή μπορείς να το κάνεις χωρίς κόπο και δαπάνες. Αλλά ακριβώς, επειδή αυτή η δυνατότητα είναι ένα ξεχωριστό δώρο του Θεού σε σένα, κάνε το σημείο του σταυρού, για να τιμάς από ευγνωμοσύνη τον ευεργέτη σου. (…)
[Σ
επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
«Κατηχήσεις Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων»,σελ.379-393[κατ΄επιλογήν],εκδ. Ετοιμασία, Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Καρέα
Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
Π.Τρεμπέλα, Το Ψαλτήριον με σύντομη ερμηνεία(απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τρίτη, Αθήνα 2016
http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html
http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm

«