«Η ταχυτητα του φωτος»

(Ως συμβολή στην ανθρώπινη κατανόηση κτίσης – φύσης)

Είναι αλήθεια ότι η Επιστήμη (καθημερινά) αποκωδικοποιεί μέσα στην Κτίση τη θεία βούληση, συνειδητά ή όχι. Ως δημιούργημα (η Κτίση) φανερώνει και διδάσκει στον άνθρωπο τους άξονες δημιουργίας του Κόσμου.
Ο π. Αυγουστίνος Καντιώτης, τόνισε: «Ο κόσμος, τον οποίον βλέπομεν, εδημιουργήθη υπό του Θεού όχι μόνο προς τρυφήν, συντήρησιν, αύξησιν και τέρψιν του ανθρώπου, αλλά και προς διδασκαλίαν αυτού…
Η φύσις είναι λαμπρόν κάτοπτρον, εις το οποίον αντανακλώνται αι ιδιότητες του Θεού, η παντοδυναμία, η πανσοφία και η αγαθότης Αυτού (Ρωμ. 1, 19-20) (Βλέπε πρόλογο του βιβλίου του «Ο χρόνος και αι τέσσαρες εποχαί»).
Η Μαθητεία στη φύση, σ’ ότι μας περιβάλλει στη ζωή, είναι πολυεπίπεδη.
Μαθητεία στην Κτίση: «ίθη προς τον μύρμηγκα, ω οκνηρέ».
– «Καταμάθετε τα κρίνα του αγρού» – «Εμβλέψατε εις τα πετεινά του ουρανού».

Μαθητεία στη λαϊκή σοφία: «Τα χωράφια του ‘μαθαν να σωπαίνει».
– «Πώς να ‘σαι ακριβομίλητος τ’ αηδόνι σε μαθαίνει∙ τον ένα μήνα κελαϊδεί, τους έντεκα σωπαίνει».
Η κατανόηση της λειτουργίας της φύσεως, της «λογικότητάς της», οδηγεί τον ανθρώπινο νου στην αναγνώριση της Θείας δυνάμεως – αυθεντίας, ως έκφραση απόλυτης αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο.
Η αδυναμία λεκτικής περιγραφής του Θεού αναπληρώνεται (έστω και λίγο) από την μετοχή στη γνώση της υλικής Κτίσεως.
Ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός, διευκρινίζει (για το Θεό):
«οικειότερον ουν μάλλον ονομασθήσεται ήλιος και φως υπέρ σκότος, και ημέρα υπέρ νυξ, και ζωήν υπέρ θάνατος, και πυρ και πνεύμα και ύδωρ ως ζωτικά υπέρ γη…».
Μετάφρασις: «Eίναι οικειότερο (για το Θεό) να ονομασθεί ήλιος και φως παρά σκοτάδι, και μέρα παρά νύχτα, και ζωή παρά θάνατος, και φωτιά και πνεύμα και νερό παρά γη αφού αυτά είναι ζωτικά…» (Περιοδικό «Θεολογία», τόμος 67, τεύχος 3, σελ. 489 – 502).
Στην καθημερινή ζωή το ηλιακό φως δημιουργεί και φανερώνει σειρά εντυπώσεων από τον έξω κόσμο, ενώ γεννά και το «αίσθημα φωτός», που μας πληροφορεί για την έκταση, τις διαστάσεις, το σχήμα και το χρώμα των σωμάτων του περιβάλλοντος χώρου.
Ανάπτυγμα της σημασίας του φωτός αποδίδει (συνοπτικά) και η λογοτεχνία των παιδικών μας χρόνων («Αναγνωστικό» Πρώτης Δημοτικού):
«Πρόβαλες αυγούλα, πρόβαλες αυγή, και στον κόσμο χύνεις μια γλυκιά πνοή» ή «Ξύπνα, εφάνηκε η αυγή. Πάει πια η νύχτα αυτή. Ήρθε η χαρά στη γη».
Να υπογραμμίσουμε, ότι το φως και η ταχύτητά του έχουν ζωτική σημασία για ολόκληρη την Βιόσφαιρα. Σε παρένθεση να τονίσουμε, ότι σε συνθήκες (πνευματικές) αποστασίας εκ του Θεού, υπάρχει και η οδυνηρή επίδραση του Ηλίου, όπως σήμερα με την κλιματική αλλαγή (καύσωνες – πυρκαγιές), που προκάλεσε η αμαρτητική απερισκεψία – απληστία του ανθρώπου.
Σχετικά, στην Αποκάλυψη διαβάζουμε: «και ο τέταρτος (άγγελος) εξέχεε την φιάλην αυτού επί τον ήλιον∙ και εδόθη αυτώ καυματίσαι τους ανθρώπους εν πυρί» (16, 8).
Η ταχύτητα του φωτός συμβάλλει, ώστε το γήϊνο φυσικό περιβάλλον να είναι «παράδεισος τρυφής».
Χρειάσθηκαν δύσκολοι συλλογισμοί, πολλές διαφωνίες (επιστημονικές) και αρκετά ευφυή πειράματα, για να ξεπεραστεί η λογική του Νεύτωνα, που προέβλεπε ταχύτητες μεγαλύτερες του φωτός και να αποδειχθεί τελικά ότι η ταχύτητα τους φωτός είναι (περίπου) 300.000 χιλ. το δευτερόλεπτο. Είναι η μεγαλύτερη ταχύτητα που κανένα σώμα ή ακτινοβολία δεν μπορεί να υπερβεί μέσα στο Σύμπαν.
Υποθετικά ταξίδια με την ταχύτητα του φωτός (βλέπε ειδική θεωρία σχετικότητας) παραβιάζουν τους κανόνες της κοινής ανθρώπινης λογικής, όπως συμβαίνει με τη «συστολή του μήκους» και την «διαστολή του χρόνου».
To φως καλύπτει την τεράστια απόσταση Ηλίου – Γης σε (κάθε πρωί) οκτώ λεπτά.
Εάν (υποθετικά) η ταχύτητα του φωτός ήτο όσο η αργοκινησία του ήχου, τότε το φως θα έφθανε στη Γη σε δεκατέσσερα (14) χρόνια!
Καταλαβαίνουμε λοιπόν, γιατί η πρόνοια του Θεού δεν δημιούργησε ήχο και φως εξ ίσου ισοταχή και ευκίνητα.
Τα πάντα καταμέτρησε εμμέτρως, για να συναρμόζονται προς την επίγεια ζωή μας.
Συμπερασματικά, η ταχύτητα του φωτός είναι μια από τις θεμελιώδεις σταθερές της Φυσικής με τα εξής (όχι όλα) βασικά χαρακτηριστικά:
α) Είναι η ταχύτητα, με την οποία διαδίδονται όλα τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα στον ελεύθερο χώρο, ανεξάρτητα από τη συχνότητά τους.
β) Κανένα σήμα δεν μπορεί να διαβιβαστεί με κανένα τρόπο στον ελεύθερο χώρο ή σε υλικό μέσο με ταχύτητα μεγαλύτερη από αυτή του φωτός.
γ) Η ταχύτητα του φωτός στον ελεύθερο χώρο είναι ανεξάρτητη από το σύστημα αναφοράς από το οποίο παρατηρείται.
Δυστυχώς, οι άνθρωποι δεν εμβαθύνουν στη λειτουργία της Κτίσεως, διότι ο νους σκεπάζεται από τις κοσμικές ασχολίες της καθημερινής ζωής. Αυτοί οι περισπασμοί επεκτείνονται και σε θέματα εκκλησιολογικά – πίστεως, εις τρόπον ώστε να μην διακρίνουν, σήμερα, τι είναι Ορθοδοξία και τι οικουμενισμός (αίρεση), τι είναι δηλ. φως και τι σκότος.
«Γλυκύ το φως και αγαθόν τοις οφθαλμοίς το βλέπειν τον ήλιον», υπογραμμίζει ο Εκκλησιαστής στην Π. Διαθήκη.
Γλυκύτερη, όμως, πραγματικότητα το φως της Ορθοδοξίας, σ’ αντίθεση με το σκότος της σύγχρονης αιρέσεως του οικουμενισμού, την οποία υιοθέτησαν και «συνοδικά» οι Αρχιερείς μας, δυστυχώς!
Σήμερα, στον όλο και περισσότερο διευρυμένο χώρο της επιστήμης, αποδείχθηκε (μέχρι τώρα), ότι οι επιστημονικές αλήθειες σε καμμία περίπτωση δεν έριξαν «σκιές» ή «πιθανότητες» περιθωριοποίησης του Τριαδικού Θεού.

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ