Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΛΘ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2491

Τῆς ἁγίας ὁσιομάρτυρος Παρασκευῆς
Τρίτη 26 Ἰουλίου 2022
Του Μητροπολίτου Φλωρλινης π. Αυγουστίνου Καντιλωτου

Ὑποδειγμα αγιοτητος

Ἔφθασε καὶ πάλι, ἀγαπητοί μου, ἡ ἑορτὴ τῆς ἁγίας ὁσιομάρτυρος Παρασκευῆς. Τιμᾶται σὲ ὅλο τὸν ὀρθόδοξο κόσμο καὶ ἰδιαιτέρως ἐδῶ. Χιλιάδες συρρέουν στὴν ἑ­ορτή της. Τὴν τιμοῦν σὲ ναοὺς καὶ μοναστήρια· μὲ εἰκόνες, προσκυνή­ματα, κεριὰ καὶ λαμπάδες, μετάνοιες, τάματα…
Ἀρκοῦν ὅμως αὐτά; Αὐτὰ εἶνε τύπος. Ὁ Θεὸς ὅμως θέλει κάτι ἄλλο πιὸ οὐ­σιαστικό. Θυμᾶστε τί λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος· «Τιμὴ μάρτυρος μίμησις μάρτυρος» (Εἰς μάρτ. ὁμιλ.· P.G. 50,663).

* * *

Ἡ ἁγία Παρασκευή, ἀδελφοί μου, εἶνε ὑπόδειγμα ἁγιότητος γιὰ ὅλο βέβαια τὸ λαό μας, ἰδιαιτέρως ὅμως γιὰ τὶς γυναῖκες, καὶ προπαν­τὸς τὶς νεάνιδες καὶ μάλιστα τὶς παρθένες.
⃝ Εἶνε πρῶτα – πρῶτα ὑπόδειγμα κοσμιότητος. Γιατὶ ἡ γυναίκα πρέπει νὰ εἶ­νε κοσμία· δηλα­δὴ σεμνή, εὔτακτη, ἄψογη. Τότε εἶνε ὡ­ραία καὶ δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ ἄλλα ξένα κοσμήματα. Ἔτσι ἦταν ἡ ἁγία Παρασκευή. Καὶ κύ­ριο κόσμημά της εἶχε τὴ ντροπή.

Ἂν δῆτε κορίτσι καὶ γυναῖκα νὰ κοκκινίζῃ, αὐτὸ εἶνε τὸ χρῶμα τῶν ἀγγέλων. Ἅμα δῇς κορίτσι ἀ­διάν­τροπο, αὐτὴ δὲν ἔχει ἐπάνω της ἱερὸ καὶ ὅ­σιο. Ὅσο ὡραία καὶ ὅσο στολισμένη κι ἂν φαίνεται, γιὰ τὸ Θεὸ ξέρετε πῶς μοιά­ζει; Δὲν τὸ λέω ἐ­γώ –μὴ μὲ παρεξηγήσετε–, τὸ λέει ἡ ἁγία Γραφή· αὐτὴ μοιάζει μὲ γουρού­να! Μιὰ γουρούνα, μὲ ὅσα σκουλαρίκια κι ἂν τὴ στολίσῃς, καὶ στὰ μεταξωτὰ νὰ τὴ ντύσῃς, γουρούνα εἶνε. Γι᾽ αὐτὸ λέει τὸ Πνεῦμα τὸ ἅ­γιο· «Ὥσπερ ἐνώτιον (=ὅ,τι εἶνε ἕνα σκουλαρίκι) ἐν ῥινὶ ὑός (=κρεμασμένο στὴ μύτη μιᾶς γουρούνας), οὕτως γυναικὶ κακόφρονι κάλλος (=αὐτὸ εἶνε ἡ ἐξωτερικὴ σωματικὴ ὀμορφιὰ σὲ μιὰ γυναῖκα ἄ­φρονα, ἀπερίσκεπτη, ἀσύνετη, ἀσυλλόγιστη)» (Παρ. 11,22).
Ἡ ἁγία Παρασκευὴ ὅμως εἶχε σύνεσι, φρόνημα ὑψηλό, ἀνώτερο ψυχικὸ κόσμο. Γι᾽ αὐτὸ δὲν εἶχε ἀνάγκη οὔτε ἀπὸ βαρύτιμα στολίδια οὔτε ἀπὸ τὰ ἄλλα μέσα, βαφὲς καὶ χρώματα. Τί νὰ τὰ κάνῃ αὐτά; Ὁ ἅγι­ος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ὁ ὁποῖος τὴν τιμοῦσε ἰδιαιτέρως, πλέκον­τας τὸ ἐγκώμιό της λέει, ὅ­τι ἡ ἁγία Παρασκευὴ δὲν ἦταν σὰν ἐ­κεῖνες ποὺ ἀγαποῦν τὰ λοῦσσα καὶ τὰ κοσμήμα­τα. Κραγιόνι εἶχε τὴ ντροπή. Σκουλαρίκια εἶχε αὐτιὰ ποὺ ἄκουγαν στὴν ἐκκλησία τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ. Ζωνάρι χρυ­σὸ εἶχε τὴν ἐγκράτεια. Καὶ περι­δέραιο, ποὺ ἔκανε τὸ λαιμό της νὰ λάμπῃ σὰν τὸν ἥλιο, εἶ­χε τὶς νηστεῖες καὶ τὶς προσευχές. Ἔτσι ἦταν στολισμένη μὲ τὰ οὐράνια χαρίσματα.
Ἐκδηλώσεις τώρα τῆς κοσμιότητος, ἐξωτε­ρι­κὰ γνωρίσματά της, εἶνε πολλὰ ἄλλα, κυρί­ως ὅ­μως ἡ ἐνδυμασία, πῶς ντύνεται ἡ γυναίκα. Στὰ παλιὰ τὰ εὐλογημένα χρόνια ἡ γυναίκα ἦταν σκεπασμένη. Στὸν Πόντο, στὴ Μικρὰ Ἀ­σία, στὴν εὐλογημένη Μακεδονία ἡ γυναίκα ἦ­ταν ὅπως ἡ Παναγία, ὅπως ἡ ἁγία Παρασκευή· ἔτσι τὴ θέλει ὁ Θεός. Στὰ χρόνια ὅμως τὰ δικά μας ἡ γυναίκα ἔγινε ξετσίπωτη· γυμνὰ τὰ χέρια, τὰ πόδια, τὸ σῶμα, τὰ στήθη· καὶ στὰ κέντρα διασκεδάσεως καὶ τοῦ γυμνισμοῦ, ἐκεῖ μόνο μὲ τὸ φύλλο συκῆς. Εἶνε σὰν τὰ κρέατα ποὺ κρεμάει στὰ τσιγγέλια ὁ χασάπης. Φαν­τάζεστε νὰ ζωγραφίζαμε τὴν ἁγία Παρασκευὴ στὴν εἰκόνα της σὰν μία σύγχρονη μοντέρνα γυναῖκα; Θὰ ἦταν βεβήλωσι!
Πόσο ἄλλαξαν τὰ ἤθη στὸν τόπο μας! Δὲν μ᾽ ἀκοῦτε· καὶ ξέρω ὅτι θὰ γελάσετε μ᾽ αὐτὸ ποὺ θὰ πῶ, ἀλλὰ θὰ τὸ πῶ. Τὰ παλιὰ τὰ εὐλογημένα χρόνια ἡ γυναίκα οὔτε στὸ γιατρὸ δὲν ἔδειχνε τὸ κορμί της· ἔβαζε τὴ ντροπὴ παραπάνω κι ἀπὸ τὴν ὑγεία καὶ τὴ ζωή της! Σήμερα μόνο στὸν Ἕ­βρο, στὴ δυτικὴ Θρᾴκη, ἐκεῖ ποὺ ζοῦν οἱ Πομάκοι, οἱ γυναῖκες εἶνε σὰν τὴν Παναγία, νομίζεις πὼς εἶ­νε καλόγριες. Καὶ γεν­νοῦν παιδιά· ὄχι σὰν ἐμᾶς.
Ἐμεῖς δυστυχῶς καὶ σ᾽ αὐτὸ ἀκολουθοῦμε τὴ μόδα τῆς Δύσεως, ποὺ θὰ μᾶς καταστρέ­ψῃ· οἱ Ἑλληνίδες γεννοῦν δύο, δύο, δύο… Ἤμουν στὴν Κατασκήνωσι τῆς Πρώτης, ὅπου φιλοξενοῦντο 600 κορίτσια. Βλέπω λοιπὸν στὸ ἀμφιθέατρο, μέσα σ᾽ ἐκεῖνο τὸ σύνολο τῶν λευ­κῶν, ἕνα κορίτσι μαῦρο. Τὴ φωνάζω. Ἦταν 16 χρονῶν, εἶχε βαπτι­σθῆ Χριστιανὴ καὶ εἶχε ἔλ­θει ἀπὸ τὸ Ζαῒρ τῆς Ἀ­φρικῆς. Τὴν ἐρωτῶ· –Ἔ­χεις πατέρα – μητέρα; –Ἔ­χω. –Ποῦ μένετε; –Σὲ μιὰ καλύβα. –Πόσα ἀδέρφια εἶστε; –Δέκα. –Δέκα;! Σταμάτησα καὶ ἔκλαψα. Μετὰ ρωτάω τὸ σύνολο τῶν ἄλλων· –Ποιά ἔ­χει στὸ σπίτι δέ­κα ἀδέρφια; Δὲν βρέθηκε οὔτε μία. Τώρα μάλιστα, ποὺ οἱ προκομμένοι βουλευταί μας ψήφισαν νόμο, θὰ ἔχουμε καὶ περισσότερες ἐκτρώσεις. Σβήνουμε ὡς ἔθνος. Καὶ ὅσο ἔτρω­γαν ἄλλοτε πέντε παιδιά, τώρα τρώει ἕνα. Καί, ὡς συνέπεια ὅλων αὐτῶν, ἄρχισε νὰ παρουσιάζεται αὐξημένος ἀριθμὸς καρδιοπαθει­ῶν σὲ παιδιά. Ποῦ ὀφείλεται; Στὸ πολὺ φαΐ, λένε οἱ γιατροί. Οὔτε Τετάρτη οὔτε Παρασκευὴ ξέρουν… Νά τ᾽ ἀποτελέσματα! Γεννοῦν δυὸ παιδιὰ καὶ τὰ μεγαλώνουν κακομαθημένα.
⃝ Ὑπόδειγμα λοιπὸν ἡ ἁγία Παρασκευὴ πρῶ­τον κοσμιότητος, δεύτερον ὑπόδειγμα ζήλου γιὰ τὸ Εὐαγγέλιο. Μία ἦταν καὶ πόσες χιλιάδες ἔφερε στὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ! Πῶς; Μὲ τὸν ἅγιο βίο της καὶ μὲ τὸν θεῖο λόγο της.
Ἐμεῖς τώρα τί κάνουμε; Σοῦ ἔδωσε γλῶσ­σα ὁ Θεός, καὶ συνεχῶς μιλᾷς· λές, λές, λές… Γιὰ ὅλα μιλᾷς, ἀλλὰ γιὰ τὸ Θεό; Τίποτε. Καὶ ἂν κάποτε, μέσα στὰ λόγια τοῦ κόσμου, ἀκουστῇ καὶ μιὰ λέξι γιὰ τὸ Χριστό, βλαστήμια θά ᾽νε… Ἡ γλῶσσα ὅμως τῆς ἁγίας Παρασκευῆς ἦταν μιὰ κιθάρα ποὺ τὸν ὑμνοῦσε. Σεῖς οἱ γυναῖκες ποὺ μ᾽ ἀκοῦτε, εἶστε ἄξιες ἐπαίνου ποὺ τρέχε­τε στὴν ἐκκλησία· ἀλλὰ ἔρχεστε μόνες, δὲν φέρνετε καὶ τοὺς ἄντρες σας. Καὶ ὅμως ἔχετε τὴ δύναμι νὰ τοὺς πείσετε καὶ στὴν ἐκκλησία νὰ ἔρχωνται, καὶ νὰ πάψουν νὰ βλαστημοῦν, νὰ κόψουν τὴ μέθη, νὰ σταματήσουν τὸ χαρτοπαίγνιο, τὴ χυδαιολογία κ.τ.λ.. Κάποτε ἡ μάνα στὸ σπίτι τὴν Κυριακὴ σήμαινε συναγερ­γό, τοὺς ξυπνοῦσε ὅλους γιὰ τὴν ἐκκλησία.
⃝ Ὑπόδειγμα, τρίτον, πίστεως καὶ ὁμολογίας Χριστοῦ. Τὴν συνέλαβαν τὴν ἁγία Παρασκευή, τὴ δέσανε τὴν πήγανε στὸ δικαστήριο. Ἐκείνη ὡ­μολόγησε τὸ Χριστὸ καὶ τὴ θανάτωσαν.
Τώρα δὲν κοστίζει τίποτα νὰ πῇς, Εἶμαι Χρι­­στιανός. Θά ᾽ρθῃ ὅμως ὥρα –καὶ ἔρ­χεται–, ποὺ ὅποιος πῇ, Εἶμαι Χριστιανός, θὰ τοῦ κόβουν τὸ κεφάλι. Σᾶς ἐ­ρωτῶ· ἐὰν σᾶς καλέσουν ν᾽ ἀρ­νηθῇτε τὸ Χριστό, νὰ πατήσετε τὸ σταυρό, ποιός θὰ τὸν ὁμολογήσῃ; Τότε, ἂν εἶ­σαι Χριστιανός, θὰ σὲ περιμένῃ θάνατος· τώρα δὲν θυσιάζεις οὔτε τὸ χορὸ οὔτε τὴ διασκέδασι.
Εἶπε ὁ τύραννος στὴν ἁγία· –Ἀρνήσου τὸ Χριστό. –Ὄ­χι, δὲν τὸν ἀρνοῦμαι. –Μὰ εἶσαι νέα, ὡ­ραία, πλούσια, μορφωμένη· λυπήσου τὴ ζωή σου· σοῦ δίνω προθεσμία τρεῖς μέρες νὰ σκεφτῇς. –Μὴν περιμένεις τρεῖς μέρες· ὅ,τι ἔχεις νὰ κάνῃς κάν᾽ το ἀμέσως. Καὶ τότε ἄρχισαν τὰ πολυ­ώδυνα καὶ φρικτὰ ἐκεῖνα μαρτύρια.
⃝ Ὑπόδειγμα, εἴπαμε, κοσμιότητος, ὑ­πόδειγμα ζήλου γιὰ τὸ Εὐαγγέλιο, ὑπόδειγμα πίστεως καὶ ὁμολογίας Χριστοῦ· εἶνε τέλος καὶ κάτι ἄλ­λο· ὑπόδειγμα παρθενίας. Τώρα τί νὰ πῶ;
Ὤ, ἀφῆστε με νὰ φύγω στὸ Ἅγιο Ὄρος, νὰ πάω νὰ κρυφτῶ σὲ μιὰ σπηλιὰ νὰ κλαίω τ᾽ ἁ­μαρτήματά μου. Ἔσβησε ἐδῶ ἡ παρθενία, τὸ στολίδι τῆς γυναίκας. Ἀπὸ τὶς ταινίες, τὰ θέα­τρα, τὰ περιοδικὰ κ.τ.λ., ἔμεινε πλέον τίποτε;
Παρθενία; Κανονικὰ κι αὐτὲς ἀκόμα ποὺ εἶ­νε ἕτοιμες νὰ παν­τρευτοῦν πρέπει μέχρι τὸ γάμο νὰ ἔχουν παρθενία. Παρθένος ἄντρας καὶ παρθένα γυναίκα, δυὸ ποτήρια καθαρά, ἕνα καθαρὸ κι ἄλλο καθαρό, σμίγουν καὶ κάνουν τὸν κρυστάλλινο γάμο τὸν χριστιανικό.
Τώρα παρθενία; Ἔχουν προγαμιαῖες σχέσεις. Μόλις ἀρραβωνιαστοῦν, σμίγουν σὰν τὰ ζῷα! κ᾽ ἔρχονται κατόπιν νὰ παντρευτοῦν. Αὐ­τὸ δὲν εἶνε πλέον γάμος χριστιανικός.
Ἦρθε στὴ μητρόπολι μὲ κλάματα μιὰ παν­τρεμένη κ᾽ ἤθελε ν’ αὐτοκτονήσῃ. Ἀρραβωνιά­στηκαν καί, σύμφωνα μὲ τὸ καταραμένο ἔθιμο ποὺ ὑπάρχει ἐδῶ, ἔσμιξαν τὴν ἴδια νύχτα. Τὸ ἀποτέλεσμα· ἔμεινε ἔγκυος, καὶ στὸν πέμπτο μῆνα ὁ παλιάνθρωπος τὴν ἐγκατέλειψε· πῆρε τ᾽ ἀεροπλάνο καὶ πῆγε στὴν Αὐστραλία.
Μεῖνε στὸ ὕψος σου, γυναίκα! Ἐὰν μ᾽ ἀκού­­γατε καὶ κρατούσατε μακριὰ τοὺς ἄν­τρες, ποὺ κάνουν σὰν λυσσασμένοι νὰ σᾶς γλεντήσουν, τότε καὶ ἡ πιὸ ἄσχημη κοπέλλα θὰ παντρευόταν.
Παραπάνω ἀπὸ τὸ γάμο, ποὺ εὐλογοῦμε, εἶ­νε ἡ παρθενία· ὁ γάμος εἶνε ἀσήμι, ἡ παρθενία χρυσάφι – διαμάντι. Ποῦ τώρα κορίτσια παρθένα; Ἐὰν παρουσιαστῇ κανένα καὶ πῇ, Θέλω νὰ ζήσω σὰν τὴν ἁγία Παρασκευή, ξεσπάει θύελλα· πατέρας, μάνα, συγγενεῖς φωνάζουν· Φταίει ὁ δεσπότης κι ὁ πνευματικός, ποὺ τῆς ἄλλαξαν τὰ μυαλά!… Ἐμεῖς φταῖμε; Φταίει …ἡ ἁγία Παρασκευή, ποὺ εἶνε παρθένος. Ἀφοῦ λοιπὸν ἐσὺ ἀντιδρᾷς σ᾽ αὐτό, ἔλα καὶ κάψε τὴν εἰκόνα τῆς ἁγίας! Τώρα τὴν προσ­κυνᾶς· ἀλλ᾽ ὅταν τὸ κορίτσι σου θελήσῃ νὰ τὴ μιμηθῇ, τότε τὴν ἀρνεῖσαι.
Ἰδανικὸ τῆς γυναίκας ὅμως δὲν εἶνε ἕ­νας ἄν­τρας. Χωρὶς ἄντρα μπορεῖς νὰ ζήσῃς, χωρὶς Χριστὸ – χωρὶς Θεὸ δὲν μπορεῖς. Φωνάζουν· Παν­τρειά! καὶ μετὰ διαζύγιο… Παν­τρειά! καὶ μετὰ μοιχεία… Παντρειά! καὶ μετὰ ἐγκλήματα… Παν­τρειά! καὶ μετὰ ἀτιμίες καὶ διαφθορά… Καὶ ἂν ἕνα κοριτσάκι μέσ᾽ στὰ χίλια παρουσιαστῇ καὶ θέλῃ ἀπὸ πίστι στὸ Χριστὸ νὰ γίνῃ καλόγρια, ν᾽ ἀφοσιωθῇ στὸ Θεό, ὤ τότε ξεσηκώνονται ὅλοι οἱ δαίμονες τῆς κολάσεως.

* * *

Ἀδελφοί μου, νὰ μετανοήσουμε. Σήμερα ἡ ἁγία Παρασκευὴ προβάλλει μπροστά μας σὰν καθρέπτης. Κοιτάξτε την, καθρεπτισθῆτε καὶ μιμηθῆτε την. Διαφορετικά, ἡ ἁγία Παρασκευὴ κλαίει, γιατὶ ψέματα λέμε ὅτι τὴν τιμοῦμε.
Εἴθε τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ, ποὺ σᾶς εἶπα μὲ πόνο καὶ ἀ­ναστεναγμό, νὰ πέσουν σὲ καρδιὲς ποὺ θὰ τὰ ἐφαρμόσουν, ὥστε νὰ ἔχουμε τὴν εὐλογία τῆς ἁγίας Παρασκευ­ῆς· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀλληλοαναπλήρωσι δύο ἀπομαγνητοφωνημένων ὁμιλιῶν, ποὺ ἔγιναν ἡ πρώτη στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Παρασκευῆς Φλωρίνης τὴν Παρασκευὴ 25-7-1986 ἑσπέρας, καὶ ἡ δεύτερη στὴν ἱ. μονὴ Ἁγ. Παρασκευῆς Μηλοχωρίου τὸ Σάββατο 26-7-1986 πρωί, μὲ κοινὸ τώρα τίτλο.
Καταγραφή, ἀλληλοαναπλήρωσι καὶ σύντμησις 22-6-2022.