ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
Α΄ Κορ. 15, 1-11
Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστινου Καντιώτου

Ἡ χαρις

«Χάριτι δὲ Θεοῦ εἰμι ὅ εἰμι» (Α΄ Κορ. 15, 10)

Ο ΠΑΥΛΟΣ! Ἐὰν ἀγαπητοί μου, ἐὰν οἱ ἐχθροί του, προσπαθοῦσαν νὰ τὸν μειώσουν καὶ νὰ τὸν παρουσιάσουν σὰν μικρὸ καὶ ἀνάξιο λόγου ἄνθρωπο, ἡ ἱστορία ὅμως τὸν ἀναγνωρίζει σὰν ἕναν ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα πνεύματα, ἡ δὲ Ἐκκλησία ψάλλει τὸ ἐγκώμιό του˙ τὸν ὀνομάζει πρωτοκορυφαῖο, ἀπόστολο τῶν ἐθνῶν. Καὶ δικαίως. Γιατὶ κανένας ἄλλος ἀπὸ τοὺς ἀποστόλους δὲν κοπίασε τόσο ὅσο κοπίασε ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Παρʼ ὅλες τὶς δυσκολίες, τὶς συκοφαντίες, τοὺς καθημερινοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχε, δὲν λύγισε. Μὲ φλογερὴ ἀγάπη, μὲ ἀκράδαντη πίστι, μὲ ὑπομονὴ καὶ ἐπιμονὴ ἀφάνταστη, μὲ ἄκρα ταπείνωσι καὶ αὐταπάρνησι, μὲ σύνεσι καὶ σοφία, ἀλλὰ καὶ μὲ θάρρος ἀκατάβλητο, ὁ Παῦλος κήρυξε τὸ Χριστό, ἄναψε φῶς μέσα σὲ μυριάδες ψυχές. Ὁ Παῦλος σὰν ἀετὸς μὲ χρυσᾶ φτερὰ πέταξε σʼ ἀνατολὴ καὶ δύσι, ἔστησε τὴ σημαία τοῦ Χριστοῦ στὰ πιὸ ἰσχυρὰ κάστρα τοῦ διαβόλου, στὰ μεγαλύτερα κέντρα τῆς εἰδωλολατρίας.

Ὁ Παῦλος μὲ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ ἔβγαζε δαιμόνια, θεράπευε ἀρρώστους, ἀνέσταινε νεκρούς, ἔκανε θαύματα πολλὰ καὶ μεγάλα. Τὰ δὲ μεγαλύτερα θαύματα, ποὺ ἐξακολουθοῦν νὰ εὐεργετοῦν τὸν κόσμο, εἶνε οἱ 14 Ἐπιστολές του. Αὐτὲς οἱ Ἐπιστολὲς εἶνε θαύματα αἰῶνια. Τέλος ἐσφράγισε τὴν ἁγία ζωή του μὲ τὸ αἷμα του. Μαρτύρησε στὴ Ῥώμη ἐπὶ Νέρωνος.
Ποιός, έρωτῶ, ποιός ἀπʼ τοὺς κήρυκες τοῦ εὐαγγελίου ὅλων τῶν αἰώνων μπορεῖ νὰ συγκριθεῖ μὲ τὸν Παῦλος; Ἄν ὁ Ἰούδας δείχνη σὲ ποιά διαφθορὰ καὶ ἐξαχρείωσι μπορεῖ νὰ καταντήση ὁ ἄνθρωπος, ὁ Παῦλος ἀντίθετα σὲ ποιό ὕψος ἀρετῆς μπορεῖ νὰ φτάση ὁ ἄνθρωπος. Μέσα σὲ ἀνθρώπινη σάρκα ἔζησε ὁ Παῦλος, ἀλλʼ ἔζησε σὰν ἄγγελος. Ἐπουράνιος ἄνθρωπος. Γιʼ αὐτὸ καὶ ἀξιώθηκε, ὅταν ἀκόμη ζοῦσε, νʼ ἀνεβῆ στὸν τρίτο οὐρανό, πέρα ἀπʼ τὸν ἥλιο καὶ τὰ ἄστρα, ἐκεῖ ὅπου εἶνε ὁ παράδεισος, καὶ νὰ δῆ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ!
Ἕνας ἄλλος, ἄν εἶχε κάνει ὄχι ὅλα αὐτὰ ἀλλʼ ἕνα πολὺ μικρὸ ποσοστό, θὰ ὑπερυφανευόταν γιὰ τὰ κατορθώματά του. Ἐδῶ ἕνας παπᾶς, ποὺ δὲν κάνει σχεδὸν τίποτε, ἐπειδὴ φόρεσε τὸ ῥάσο καὶ οἱ ἄνθρωποι ἐκδηλώνουν σεβασμὸ στὴν ἱερωσύνη του, νομίζει πῶς ἄλλος σὰν κι αὐτὸν δὲν ὑπάρχει καὶ μιλάει γιὰ τὸν ἑαυτό του μὲ μεγάλο ἐγωϊσμὸ καὶ φουσκώνει σὰν τὸν ἰνδιάνο. Ἀλλʼ ὁ Παῦλος δὲν μοιάζει μʼ ἐμᾶς τοὺς μικροὺς καὶ ἀσήμαντους ἀλλʼ ὑπερήφανους ἀνθρώπους.
Ἦταν πολὺ ταπεινός. Ὅ,τι ἔχω, λέει ὁ Παῦλος, τοῦ Χριστοῦ εἶνε. Ὅ,τι κάνω τὸ χρωστῶ στὴ δύναμι ἐκείνου. Νά πῶς ἐκφράζεται˙ «Χάριτι Θεοῦ εἰμι ὅ εἰμι» (Α΄ Κορ. 15,10). Στὴ χάρι τοῦ Θεοῦ ὀφείλω τὰ πάντα, ὁμολογεῖ δημοσίως ὁ Παῦλος.

* * *

Ἀλλὰ ποιά εἶνε ἡ χάρις αὐτή;
Ὑπάρχουν, ἀγαπητοί μοου, πράγματα, ποὺ τὰ αἰσθανόμαστε ὅτι ὑπάρχουν, ἀλλὰ δὲν μποροῦμε νὰ τὰ δοῦμε. Π.χ. ὁ ἠλεκτρισμός. Ποιός ἀμφιβάλλει ὅτι ὑπάρχει ἠλεκτρισμός; Βλέπουμε τὰ ἀποτελέσματα ποὺ ἔχει ἡ δύναμις αὐτή. Βλέπουμε τὸ φῶς ποὺ παράγει. Βλέπουμε τὶς μηχανὲς καὶ τὰ ἐργοστάσια ποὺ κινεῖ. Βλέπουμε ὅτι ὅποιος ἀγγίξη ἕνα σύρμα, ἀπʼ τὸ ὁποῖο περνάει ἠλεκτρισμός, παθαίνει ἠλεκτροπληξία καὶ πεθαίνει. Ἀλλʼ ἐνῶ βλέπουμε τὰ ἀποτελέσματά του, τὴν ὐσία του δὲν μποροῦμε νὰ τὴ δοῦμε. Τί εἶνε ὁ ἠλεκτρισμός; Δὲν μποροῦν νὰ μᾶς ἀπαντήσουν οὔτε οἱ μεγαλύτεροι ἐπιστήμονες τοῦ κόσμου. Περιγράφουν τὶς ἰδιότητες καὶ τὰ ἀποτελέσματα τοῦ ἠλεκτρισμοῦ, ἀλλὰ δὲν μποροῦν νὰ μᾶς δώσουν τὸν ὁρισμό του, νὰ ἑρμηνεύσουν τὸ μυστικὸ ποὺ κρύβει. Ὁρατὸς ὁ ἠλεκτρισμὸς ὡς πρὸς τὰ ἀποτελέσματά του, ἀόρατος ὅμως ὡς πρὸς τὴν οὐσία του.
Τὸν ἠλεκτρισμὸ φέρνουμε σὰν παράδειγμα, γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ δώσουμε μιὰ ἰδέα τί εἶνε ἡ χάρις, γιὰ τὴν ὁποία μιλάει σήμερα ὁ ἀπόστολος Παῦλος.
Ἡ χάρις! Παρακαλῶ προσέξτε, γιατὶ τὸ θέμα αὐτὸ εἶνε πολὺ σπουδαῖο γιὰ τὴ σωτηρία μας.

* * *

Ἡ θεία χάρις εἶνε μιὰ δύναμις ὄχι φυσική, ὅπως ὁ ἠλεκτρισμός, ἀλλὰ μιὰ δύναμις ὑπερφυσική, ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸ σταυρὸ τοῦ Κυρίου, ἀπὸ τὴ θυσία δηλαδὴ ποὺ προσέφερε ὁ Χριστὸς πάνω στὸ σταυρό. Ὁ σταυρός, ποὺ στήθηκε στὸ φρικτὸ Γολγοθᾶ, εἶνε ὅπως ἡ γεννήτρια ποὺ παράγει ἠλεκτρικὸ ῥεῦμα, κι αὐτὸ διοχετεύεται ἀμέσως μὲ τὰ καλώδια καὶ μὲ ἀστραπιαία ταχύτητα φτάνει σὲ πολὺ μακρινὲς ἀποστάσεις καὶ φωτίζει πόλεις καὶ χωριά. Ἀνοίγεις τὸ διακόπτη κι ἀμέσως ἀνάβει ἡ ήλεκτρικὴ λάμπα τοῦ δωματίου. Ἔτσι συμβαίνει καὶ μὲ τὴ θεία χάρι. Ο σταυρός, εἴπαμε, εἶνε ἡ γεννήτρια τῆς χάριτος. Τὰ καλώδια ποὺ διοχετεύουν τὴν ἀόρατη θεϊκὴ δύναμι, τὴ χάρι, εἶνε οἱ ἱερὲς ἀκολουθίες, τὰ ἱερὰ μυστήρια, εἶνε πρὸ παντὸς ἡ θεία λειτουργία. Ἡ δὲ πίστις τοῦ καθενὸς εἶνε τὸ ἠλεκτρικὸ κουμπί. Ἐὰν δὲν πατήσης μὲ τὸ δάχτυλό σου τὸ ἠλεκτρικὸ κουμπί, τὸ φῶς δὲν ἔρχεται. Ἐσὺ δὲν παράγεις ἠλεκτρισμό, ὁ ἠλεκτρισμὸς ἔρχεται ἀπὸ μακριά. Ἔτσι καὶ ἡ θεία χάρις. Ἐὰν δὲν πιστέψης στὸ Χριστό, στὸν ἐσταυρωμένο Λυτρωτὴ τοῦ κόσμου, δὲν ἔρχεται σʼ ἐσένα ἡ θεία χάρις. Μέρα καὶ νύχτα, χωρὶς καμμιὰ διακοπή, τρέχει μὲ τὰ μυστήρια, μὲ τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἐὰν λοιπὸν ἐσὺ δὲν φωτίζεσαι καὶ δὲν αἰσθάνεσαι πάνω σου τὴ θεία χάρι, ἐσὺ εἶσαι ὁ αἴτιος˙ γιατὶ δὲν θέλεις νὰ γυρίσης τὸ διακόπτη, νὰ χρησιμοποιήσης δηλαδὴ τὴν πίστι, καὶ νὰ ἐρθης σὲ ἐπικοινωνία μὲ τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τὴν πηγὴ τῆς χάριτος.
Ἀόρατος, εἴπαμε, εἶνε ὁ ἠλεκτρισμός˙ ἀόρατη εἶνε καὶ ἡ θεία χάρις. Ὁρατὰ εἶνε τὰ ἀποτελέσματα τοῦ ἠλεκτρισμοῦ˙ ὁρατὰ εἶνε καὶ τὰ ἀποτελέσματα τῆς θείας χάριτος. Τὰ αἰσθάνονται ἐκεῖνοι ποὺ πιστεύουν στὸ Χριστό. Τὰ βλέπουν δὲ καὶ ἄλλοι, ποὺ εἶνε κοντὰ σʼ ἐκείνους ποὺ φωτίζει ἡ θεία χάρις. Ὁ πρῶτος ποὺ δοκίμασε πάνω του τὸ ἀποτέλεσμα εἶνε ὁ ἕνας ἀπʼ τοὺς δύο ληστὰς ποὺ σταυρώθηκαν μαζὶ μὲ τὸ Χριστό. Ὁ ἕνας, αὐτὸς ποὺ ἦταν ἀπὸ τὰ ἀριστερά, ἔμεινε μέχρι τέλους ἀδιάφορος καὶ ἀσυγκίνητος, ἄπιστος καὶ βλάσφημος. Ἀλλὰ ὁ ἄλλος, αὐτὸς ποὺ ἦταν ἀπʼ τὰ δεξιά, συγκινήθηκε ἀπὸ τὸ πάθος τοῦ Χριστοῦ, πίστεψε στὸ Χριστό, εἶπε τὸ «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθης ἐν τῆ βασιλείᾳ σου» (Λουκ. 23, 42) καὶ ἡ θεία χάρις ἔκανε τὸ μεγάλο θαῦμα της. Ὁ λύκος ἔγινε ἀρνί. Ὁ ληστὴς ἔγινε ἅγιος˙ ἅγιος μὲ τὴ χάρι τοῦ Κυρίου, ἡ ὁποία παίρνει τὰ πλέον ἁμαρτωλὰ καὶ ἐγκληματικὰ στοιχεῖα καὶ τὰ μεταμορφώνει σὲ ἅγια καὶ εὐεργετικὰ στοιχεῖα. Καὶ τέτοια παραδείγματα δὲν εἶνε λίγα. Ἄν θελήσετε νὰ μελετήσετε τοὺς βίους τῶν ἁγίων, τὸ Μεγάλο Συναξαριστή, ἐκεῖ θὰ βρῆτε ἄνδρες καὶ γυναῖκες, ποὺ μέχρι χτὲς ἦταν βπυτηγμένοι μέσʼ στὴν ἀτιμία καὶ τὴ διαφθορά, καὶ μόλις πίστεψαν στὸ Χριστὸ ἄλλαξε ἡ σκέψι τους, τὰ λόγια τους, τὰ αἰσθήματά τους, οἱ ἐνέργειές τους καὶ ὅλη ἡ ζωή τους. Καινούργιοι ἄνθρωποι παρουσιάστηκαν. Οἱ πόρνοι ἔγιναν σώφρονες. Οἱ φιλάργυροι ἐλεήμονες. Οἱ ὑπερήφανοι ταπεινοί. Οἱ βλάσφημοι λάτρες τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἄπιστοι πιστοί. Ὅποιος τοὺς ἔβλεπε στὴν ἐποχή τους καὶ ὅποιος σήμερα διαβάζει τὸ βίο τους, θαυμάζει καὶ λέει˙ «Αὕτη ἡ ἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου» (Ψαλμ. 76, 11).
Ναί! Ἡ θεία χάρις κάνει τὰ θαύματά της. Καὶ ἕνα ἀπʼ τὰ μεγαλύτερα θαύματά της εἶνε ὁ Παῦλος, καὶ γιʼ αὐτὸ λέει˙ «Χάριτι Θεοῦ εἰμι ὅ εἰμι» (ἔ.ἀ.).

Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἐπισκόπου Αὐγουστῖνου Ν. Καντιώτου (Μητροπολίτου πρώην Φλωρίνης) »ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ», σελ. 155-160 (ἕκδοσις Γ΄ 2001).