Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΛΘ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2502

Κυριακὴ πρὸ τῆς Ὑψώσεως (Ἰω. 3,13-17)
11 Σεπτεμβρίου 2022
Ομιλια Μητροπολιτου Φλωρίνης Αυγουστινου

Ἡ αμαρτια φiδι φαρμακερo

«Καὶ καθὼς Μωυσῆς ὕψωσε τὸν ὄφιν ἐν τῇ ἐρήμῳ, οὕτως ὑψωθῆναι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀν­­θρώπου, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ᾽ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ἰω. 3,14-15)

Γίναμε ἐπίσκοποι, ἀγαπητοί μου, ὄχι γιὰ τὰ λεφτά –μάρτυς μου ὁ Θεός–, ὄχι γιὰ νὰ φιγουράρουμε ἐπάνω στοὺς θρόνους μὲ τὰ χρυσᾶ μας ἄμφια· ἤρθαμε γιὰ νὰ διδάξουμε τὸ λαό μας πῶς νὰ πιστεύῃ ὀρθοδόξως, πῶς νὰ ζῇ εὐαγγελικῶς, πῶς νὰ λατρεύῃ ἐκκλησι­αστικῶς, πῶς νὰ ἑορτάζῃ καὶ πανηγυρίζῃ ἐν Κυρίῳ. Δὲν ἐνδιαφερόμεθα γιὰ χρήματα, ἐν­διαφερόμεθα γιὰ τὶς ψυχές σας.
Νά ἡ ἑορτὴ τῆς Ὑψώσεως τοῦ τιμίου Σταυροῦ. Ἐὰν τὴν ἑορτάσετε χριστιανικά, χαίρουν οἱ ἄγγελοι, χαίρει ὁ σταυρός, χαίρουν τὰ ἄ­στρα, χαίρουν οἱ τάφοι, χαίρει ὅλη ἡ οἰ­κουμέ­νη, χαί­ρει ἡ ἁγία Τριάς. Ἂν ὅμως ἑορτάσετε κοσμι­κά, ἀντιχριστιανικά, τότε κλαίει ἡ Πανα­γιά, κλαῖ­νε οἱ ἅγιοι, κλαῖνε οἱ πατέρες τῆς Ἐκ­κλησίας, κλαῖ­νε τὰ ἄστρα, κλαῖνε τὰ βουνά, κλαίει ὁ τόπος ὅλος. Λυπᾶται τότε καὶ ὁ ἐπίσκοπος.
–Πῶς, θὰ μοῦ πῆτε, πρέπει νὰ ἑορτάσουμε;
Δὲν εἶνε ἀνάγκη νὰ σᾶς τὸ πῶ ἐγώ· σᾶς τὸ λέει ἡ συνείδησί σας, τὸ φωνάζει τὸ μεγάλο γεγονὸς τῆς ἑορτῆς, τὸ φωνάζει τὸ εὐαγγέλιο ποὺ ἀκούσαμε σήμερα Κυριακὴ πρὸ τῆς Ὑ­ψώσεως (βλ. Ἰω. 3,13-17). Τί λέει τὸ εὐαγγέλιο; Δυὸ λέξεις. Ὅπως ἡ γῆ κινεῖται γύρω ἀπὸ δύο πόλους, τὸν Βόρειο καὶ τὸ Νότιο, ἔτσι καὶ τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο ἔχει δύο πόλους, δύο λέξεις. Πρώτη λέξι «κίνδυνος», δεύτερη λέξι «σωτηρία»· ἡ πρώτη λέξι «Κινδυνεύετε», ἡ δεύτερη λέξι «Σωθῆτε».
–Μὰ ποιός εἶνε ὁ κίνδυνος;

* * *

Τὸ εὐαγγέλιο σήμερα μᾶς ὑ­πενθυμίζει, ἀ­γαπητοί μου, μιὰ παλιὰ ἱστορία, ποὺ ἔγινε πρὶν ἀπὸ χίλια πεντακόσα χρόνια, ὅταν ζοῦσε ὁ Μω­υσῆς. Εἶνε ἕνα γεγονὸς ποὺ συνέβη στοὺς Ἑ­­βραίους, ἕνα λαὸ ποὺ ὁ Θεὸς ἀγάπησε περισ­σότερο ἀπ᾽ ὅλους τοὺς ἄλλους. Τὸν εὐλόγησε, ἔκανε θαύματα γι᾽ αὐτόν· ἄνοιξε βράχια γιὰ νὰ τὸν ποτίσῃ, ἔβρεξε μάννα ἀπὸ τὸν οὐ­ρανὸ γιὰ νὰ τὸν θρέψῃ, τὸν εὐεργέτησε μὲ μύριους τρόπους, μὲ ὅλα τ᾽ ἀγαθά.
Καὶ ὁ λαὸς αὐτὸς τί ἔκανε; εὐχαριστοῦσε τὸ Θεό; Ὄχι δυστυχῶς. Ἦταν ἀγνώμονες, ἀ­χάρι­στοι. Τὴ μπουκιὰ εἶχαν στὸ στόμα καὶ γόγ­γυζαν καὶ ἀσεβοῦσαν στὸ Θεό. Σὰν τὰ σκυλιὰ πού, ὅ­ταν λυσσάξουν, δὲν ξεχωρίζουν ποιό εἶ­νε τὸ ἀφεντικό τους καὶ ποιός ὁ ξένος ἀλλὰ δαγ­κώνουν ἀδιακρίτως καὶ τὸ ἀφεντικὸ καὶ τὸν ἐχθρό, ἔτσι καὶ οἱ Ἑβραῖοι σὰν λυσσασμέ­να σκυλιὰ δάγκωναν τὸ χέρι Εὐεργέτου τους.
Καὶ ἦρθε ἡ τιμωρία. Μιὰ μέρα, ἐκεῖ ποὺ διασκέδαζαν καὶ χόρευαν γυναῖκες καὶ ἄντρες, ἐ­κεῖ ποὺ μεθοῦ­σαν καὶ ἀσεβοῦσαν στὸ Θεὸ κι ἀντιμιλοῦσαν στὸν προφήτη Μωυσῆ – τί ἔγινε; Ξαφνικὰ ἀπ᾽ ὅλες τὶς πέτρες καὶ τὶς τρύπες τῆς γῆς βγῆκαν φίδια· φίδια πολλά, ἀναρίθμη­­τα! Ἔπεφταν πάνω τους καὶ δάγκωναν ὅλους, παιδιά, γυναῖκες, ἄντρες, γέρους, νέους, νήπια. Ἦταν ὀχιὲς φαρμακε­ρές· ὅποιον δάγκωναν σὲ λίγα λεπτὰ ξεψυχοῦσε. «Καὶ ἀ­πέ­θανε λαὸς πολὺς τῶν υἱῶν Ἰσ­ραήλ», λέει ἡ Γραφή (Ἀρ. 21,6). Ἔπαψαν τὰ ὄργανα, σταμάτη­σαν οἱ διασκεδάσεις, κ᾽ ἕνα κλάμα ἀκουγόταν παντοῦ· ἔ­κλαιγε ἡ μάνα τὸ παιδὶ καὶ τὸ παιδὶ τὴ μάνα, ὁ ἄντρας τὴ γυναῖκα καὶ ἡ γυναίκα τὸν ἄντρα, τὰ ἐγγόνια τὸν παπποῦ κι ὁ γέρος τὰ ἐγγόνια… Θρῆνος – κοπετός, καὶ δὲν προλά­βαιναν νὰ θάβουν νεκροὺς στὴν ἔρημο. Θρηνώντας ἔ­λεγαν· «Κύριε ἐλέησον», «Θεέ μας, συχώρεσέ μας», «Κύριε ἐλέησον, σῶσε μας»!
Τοὺς λυπήθηκε ὁ Θεός. Κάλεσε τὸ Μωυσῆ καὶ τοῦ λέει· Ἔπρεπε νὰ μὴ μείνῃ οὔτε ἕνας ἀπ᾽ αὐτούς· τέτοιο ἀγνῶμον γένος, τέτοια ἀ­χάριστη φυλή, ἔπρεπε νὰ ξεπατωθῇ, νὰ μὴ μεί­νῃ οὔτε σπό­ρος. Ἀλλὰ βλέπω τώρα τὰ δάκρυά τους, τοὺς λυπᾶμαι κι ἀποφάσισα νὰ τοὺς σώ­σω. Λοιπὸν «ποίησον σεαυτῷ ὄφιν καὶ θὲς αὐ­τὸν ἐπὶ σημείου, καὶ ἔσται ἐὰν δάκῃ ὄφις ἄν­θρωπον, πᾶς ὁ δεδηγμένος ἰδὼν αὐτὸν ζήσεται» (ἔ.ἀ. 21,8). Πάρε χαλκό, λειῶσε τον στὸ καμίνι καὶ κάνε ἕνα φίδι χάλκινο-μπρούτζινο· μετὰ πάρε ἕνα ξύλο, δέσε πάνω του τὸ μπρούτζινο φίδι, στῆσε το στὴ μέση τοῦ καταυλισμοῦ σας στὴν ἔρημο, καὶ πές τους· Σᾶς λυπήθηκε ὁ Κύ­ριος. Ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ στήθηκε πάνω στὸ ξύλο τὸ μπρούτζινο αὐτὸ φίδι, δὲν ὑπάρχει κίνδυνος. Ὅποιον τὸν δαγκώσῃ φίδι, δὲν ἔχει νὰ κά­νῃ τίποτ᾽ ἄλλο παρὰ νὰ γυρίσῃ, ὅπου κι ἂν βρίσκεται, νὰ ῥίξῃ τὸ βλέμμα του πάνω στὸ ξύ­­­λο, ν᾽ ἀτενίσῃ τοῦτο τὸ φίδι, κι ἀ­μέσως θὰ σωθῇ. Πράγματι, ἀπὸ τὴν ὥρα ἐκείνη οἱ θάνα­τοι σταμάτησαν· τὰ φίδια δάγκωναν, ἀλλὰ δὲν εἶχαν πιὰ δύναμι. Κανένας δὲν πέθαινε, συνέ­χισαν τὴ ζωή τους εἰρηνικά (βλ. Ἰω. 3,14. Ἀρ. 21,4-9).

* * *

Αὐτὴ εἶνε, ἀγαπητοί μου, ἡ διήγησι τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου. Καὶ τὸ ἱστορικὸ αὐτὸ γεγονὸς ἦταν μία προτύπωσις τοῦ τιμίου σταυροῦ. Εἶνε μία συμβολι­κὴ παράστασι ἀφ᾽ ἑνὸς μὲν τοῦ κινδύνου ποὺ δι­ατρέχει ἡ ἀν­θρωπότης, καὶ ἀφ᾽ ἑτέρου τοῦ μέ­σου μὲ τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς σῴζει τὸν κόσμο. Ἂς τὰ ἀναλύσουμε αὐ­τά, νὰ τὰ κάνουμε λιανά.
⃟ Φίδια τότε στὴν ἔρημο. Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὰ φίδια ἐκεῖνα ὑπάρχουν καὶ ἄλλα, φίδια φαρμα­κερὰ καὶ θανατηφόρα, ὁρατὰ καὶ ἀόρατα. Ποιά εἶν᾽ αὐτά; Ἂν ἐρευνήσετε καλὰ τὴν καρδιά, θὰ βρῆτε ἐκεῖ μέσα τέτοια φίδια ἀόρατα. Τί φίδια δηλαδή; Ἀναφέρω μερικὰ παραδείγματα.
Φίδι, ποὺ φαρμακώνει καὶ δὲν ἀφήνει τὸν ἄν­θρωπο νὰ χαρῇ τὴ ζωή του, εἶνε ὁ φθόνος, ἡ ζήλεια. Τὰ χωριὰ συ­χνὰ εἶνε δυστυχισμένα, τὰ τρώει ἡ ζήλεια. Παντρεύει ἕνας τὸ κορίτσι του; ὁ ἄλ­λος σκυθρωπάζει. Σπουδάζει τὸ παιδὶ ἐκείνου, πέτυχε στὶς ἐξετάσεις ἢ ἦρ­θε πρῶ­το στὰ γράμματα; φαρμάκι ἔχει ὁ ἄλ­λος στὴν καρδιά. Πῆρε χρήματα ἐκεῖνος ἢ τοῦ ᾽πεσε λαχεῖο ἢ γέμισαν τὰ χωράφια του καρπό; θλῖψι ὁ ἄλλος. Ἀντὶ νὰ χαίρεται γιὰ τὴν εὐτυχία ἐκείνου, αὐτὸς λυπᾶται. Ὁ φθόνος φταίει ἐπίσης ὅταν μέσ᾽ στὸ σπίτι ἡ πεθερὰ πάῃ κόντρα μὲ τὴ νύφη· ζηλεύει, γιατί ὁ γυιός της ν᾽ ἀγαπάῃ περισσότερο ἐκείνην ἀ­πὸ αὐτήν, ἐνῷ ἀπὸ τὸ Θεὸ εἶνε τὸ παιδὶ ποὺ κάνει γάμο ν᾽ ἀγαπάῃ περισσότερο τὴν σύζυγο ἀπὸ τὴ μάνα. Φοβερὸ φαρμάκι ὁ φθόνος.
Ἄλλα φαρμακερὸ κακὸ εἶνε ἡ πορνεία καὶ ἡ μοιχεία. Δηλητηριάζουν ψυχὴ καὶ σῶμα, μολύνουν τὴν οἰκογενειακὴ ζωή, ματαιώνουν τὴ συνέχεια, τὸ μέλλον, τὴν αἰωνιότητα.
Ἄλλο τεράστιο φίδι, ποὺ περισφίγγει τὴν ἀνθρωπότητα καὶ θραύει τὰ ὀστᾶ της, εἶνε ἡ φιλαργυρία καὶ ἡ πλεονεξία. Αὐτὲς δολοφονοῦν τὴν ἀγάπη καὶ εὐσπλαχνία, γίνονται εἴ­δωλα ποὺ ἐκτοπίζουν τὸ Θεὸ ἀπὸ τὴν καρδιά.
⃟ Ἀλλ᾽ ἐκτὸς ἀπὸ τὰ ἀόρατα φίδια, ποὺ κρύβονται στὴν καρδιά, ὑπάρχουν καὶ ὁρατὰ φίδια. Ποιά εἶνε; Συγκεκριμένοι ἄνθρωποι.
Λέει ὁ λαός· Προτιμότερο νὰ σὲ δαγ­κώσῃ ὀχιὰ παρὰ ἡ κακιὰ γλῶσσα ἀνθρώπου. Οἱ συκοφάντες καὶ διαβολεῖς, ποὺ στάζουν δη­λητήριο καὶ πληγώνουν ἀθῴους, δὲν εἶνε φίδια;
Τί εἶνε ἡ πονηρὴ γυναίκα ποὺ προκαλεῖ σὲ ἁ­μαρτία μὲ τὴ γύμνια καὶ τὰ λόγια της; Ἦρθε στὴ μητρόπολι μιὰ φτωχὴ καὶ μοῦ εἶ­πε μὲ κλάματα· –Εἶμαι 15 χρόνια παν­τρεμένη καὶ ἔχω 4 παιδιά. Ἔχασα ὅμως τὸν ἄντρα μου. Ἦρ­θε στὴ Φλώρινα σ᾽ ἕνα νυχτερινὸ κέντρο μία ντιζέρ, αὐτὴ τὸν ξεμυάλισε κ᾽ ἔφυγε μαζί της στὴ Θεσσαλονίκη… Τέτοιες γυναῖκες δι­αλύουν σπίτια. Ἂν ἤμουν κράτος, τὸ εἶπα κι ἄλ­λοτε, δὲν θὰ τὶς ἄφηνα αὐτὲς νὰ δροῦν ἔτσι.
Ἀόρατα καὶ ὁρατὰ φίδια συν­οψίζον­ται ὅλα σὲ μιὰ λέξι· ἁμαρτία, αὐτὴ εἶνε τὸ φαρμακερὸ φίδι. Δὲν τὸ λέμε ἐμεῖς, τὸ λέει ἡ Γραφή· Μακριὰ ἀπ᾽ αὐτήν! «Ὡς ἀπὸ προσώπου ὄ­φεως φεῦγε ἀπὸ ἁμαρτίας» (Σ.Σειρ. 21,2).
⃟ Τέλος, παραπάνω ἀπ᾽ ὅλα τὰ φίδια εἶνε ὁ σατανᾶς, «ὁ δράκων ὁ ὄφις ὁ μέγας, …ὁ πλα­νῶν τὴν οἰκουμένην ὅλην» (Ἀπ. 12,9). Αὐτὸς παρουσιάστηκε στὸν παράδεισο, πλάνησε τὴν προμήτορά μας Εὔα καὶ ἔσυρε ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος στὴν καταστροφή.

* * *

Ποιός, ἀδελφοί μου, θὰ νικήσῃ αὐτὰ τὰ φίδια; Ποιός θὰ καθαρίσῃ τὴν καρδιά μας ἀπὸ τὰ πάθη; Ποιός θὰ ἐξυγιάνῃ τὴν κοινωνία, ποὺ σάπισε καὶ βρώμησε κυριολεκτικὰ ἀπὸ τὴν ἠ­θικὴ ἀκαθαρσία; ποιός θὰ νικήσῃ τὸν σατανᾶ, ποὺ δρᾷ καὶ πλανᾷ τὸν κόσμο; Ποιός;
Δόξα τῷ Θεῷ! Ὅπως τότε στὴν ἐρημιὰ μόνο τὸ ξύλο ἐκεῖνο μὲ τὸ μπρούτζινο φίδι ἔσωσε τοὺς Ἰσραηλῖτες ἀπὸ τὰ θανάσιμα δαγκώματα τῶν φιδιῶν, ἔτσι τώρα ἕ­­νας Σωτήρας καὶ μία σωτηρία ὑπάρχει. Ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ ὑ­ψώ­θηκε στὸ Γολγοθᾶ ὁ τίμιος σταυρὸς κ᾽ ἐ­πάνω του θυσι­­άστηκε ἑκουσίως ὁ Κύριός μας Ἰ­η­σοῦς Χριστός, ἀπὸ τότε ὁ διάβολος καὶ ἡ ἁμαρτία ἔ­χουν νικη­θῆ. Ὅποιος πιστεύει στὸ Χριστὸ καὶ στὴ θυσία του, ὅποιος καταφεύγει στὴν Ἐκκλησία του, ὅποιος ἀνοίγει καὶ μελε­τᾷ τὸ Εὐαγγέλιό του, ὅποιος ζῇ μὲ τὰ προσ­τάγματά του, αὐτὸς σῴζεται ἀπὸ τὸν πνευμα­τικὸ θάνατο καὶ βρίσκει τὴν αἰώνια ζωή· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ὑψώσεως τοῦ τιμίου Σταυροῦ Ἀνατολικοῦ – Ἑορδαίας στὶς 10-9-1972 τὸ πρωί, μὲ ἐλαφρῶς νέο τώρα τίτλο. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 11-8-2022.