Αυθαίρετες επεμβάσεις παπών πρό του σχίσματος στην δικαιοδοσία της Ανατολικής Εκκλησίας, κατά των οποίων αντέδρασαν πατέρες της Εκκλησίας.

-Οι σταυροφορίες, πού ως πρόφασι είχαν την απελευθέρωσι των Aγίων Tόπων αλλ’ ως βαθύτερο σκοπό έκρυβαν τη διάλυσι της Ορθοδόξου Bυζαντινής αυτοκρατορίας.
-Περιβόητες ψευδοενώσεις διά της βίας, όπως στή Φεράρρα και Φλωρεντία όπου αντιστάθηκε ο άγιος Μάρκος ο ευγενικός.
-Επιδρομές των Ενετών στα νησιά του ελληνικού αρχιπελάγους.
-Μηχανορραφίες των πρέσβεων του παπικού κράτους στην Κωνσταντινούπολι επί τουρκοκρατίας, με τίς οποίες γκρέμιζαν από το θρόνο γενναίους πατριάρχας και τους ωδηγούσαν στην εξορία και τα ικριώματα.
-Τα ιεροσπουδαστήρια πού λειτουργούσαν στή Ρώμη και αλλού, τα περιβόητα σεμινάρια, όπου στρατολογούσαν νεαρούς ορθοδόξους, για να τους μεταβάλουν σε προδότας της πίστεώς τους, σε γενιτσάρους του παπισμού και φανατικούς εχθρούς της Ορθοδοξίας. Oλα αυτά ήταν μέσα – όπλα, πού χρησιμοποίησαν για να κυριεύσουν το φρούριο και να παύσει να κυματίζε η σημαία της Ορθοδοξίας στην Ανατολή, για να κάνουν τους ορθοδόξους να πέσουν να προσκυνήσουν την παντούφλα του πάπα, πού η μωροφιλοδοξία των δυτικών τον ύψωσε πάνω από κάθε άλλη εξουσία.
Αλλ’ όλες οι προσβολές των παπικών κατά της πίστεώς μας αποκρούσθηκαν. Ελάχιστα και ανάξια λόγου υπήρξαν τα αποτελέσματα των ενεργειών τους. Λίγες χιλιάδες ορθοδόξων υπέκυψαν στίς πιέσεις, αποστάτησαν από τη μία αγία καθολική και αποστολική Εκκλησία και σχημάτισαν θρησκευτικές κοινότητες.
Tο Βατικανό όμως δεν απογοητεύθηκε. Oι κορυφές του συνήλθαν σε σύναξι. Καρδινάλιοι, επίσκοποι, ηγούμενοι μεγάλων μοναχικών ταγμάτων μίλησαν και έθεσαν υπ’ όψιν της συνάξεώς τους όλα τα στοιχεία της δράσεώς τους μεταξύ των ορθοδόξων. Πόσο λίγοι καρποί! Τόσο χρήμα, τόση διπλωματία, τόση ρητορεία, τόσο αίμα αιώνων, κι αυτή η Ανατολή να μένει άκαμπτος; Ούτε θέλγητρα λοιπόν ούτε φόβητρα των παπών μπορούσαν να τη χωρίσουν από την ορθόδοξο πίστι;… Οι σύνεδροι βυθίστηκαν σε σκέψεις. Tότε ο εωσφόρος, πού από κάποια κόγχη της αιθούσης του Βατικανού παρακολουθούσε αθέατος τη συνεδρίασι, ανέλαβε να τους βγάλει από το αδιέξοδο. Σε μια στιγμή κατάλληλη έρριξε στο συνέδριο την ιδέα της ουνίας. Kαί δεν ήταν δυνατόν να προέλθει η ιδέα αυτή από άλλον, διότι αυτός υπήρξε ο πρώτος απατεώνας στόν κόσμο. Νομίζω πως τον ακούω να προτείνει το σχέδιό του και με το στόμα κάποιου μοναχού ιησουϊτικού τάγματος να ρητορεύει ως εξής.
―Aγαπητοί σύνεδροι! τα πράγματα μας αναγκάζουν να ομολογήσουμε μια αλήθεια. Kαί η αλήθεια είνε, ότι όλοι οι ορθόδοξοι λαοί της Ανατολής μας αντιπαθούν φοβερά. Έχουν κακή πείρα από μας τους δυτικούς. Kαί τί δεν έκαναν, πράγματι, εναντίον τους οι πρόγονοί μας! Οχι σαν χριστιανοί, όχι σαν άνθρωποι δεν φέρθηκαν στους λαούς της Ανατολής, αλλά σαν άγρια αιμοβόρα θηρία έπεσαν εναντίον τους. Συχνά ξεπέρασαν σε αγριότητα και τους Τούρκους. Η λέξι «φράγκος» έγινε η πιο μισητή λέξι στην Ανατολή. Γι’ αυτό, όταν βλέπουν «φραγκόπαπα» όπως λένε, φεύγουν μακριά, όπως φεύγουν τα πρόβατα μπροστά σε λύκους, τα ελάφια μπροστά σε κυνηγούς και τα περιστέρια μπροστά σε γεράκια. Ετσι, όπως ε­μαστε και όπως φαινόμαστε, δε γίνεται τίποτα. οι λύκοι, όπως είναι και όπως φαίνονται, δε μπορούν να εισχωρήσουν στο μαντρί. Αλλ’ εάν υποτεθεί, ότι κάποιος λύκος φορέσει προβειά; Τί λέτε; Tότε το μαντρί δε θ’ ανοίξει και πολλά πρόβατα δε θα τον πλησιάσουν; Έτσι ο λύκος μπορεί να κυριαρχήσει στο κοπάδι. οι κυνηγοί της Τιμούκουα (μιας αγρίας φυλής της B. Aμερικής), όπως είναι και φαίνονται, δε μπορούν να πιάσουν ούτε ένα ελάφι· όταν όμως φορέσουν προβειά από ελάφι, τότε τα ελάφια πλησιάζουν και πέφτουν νεκρά εμπρός στα πόδια τους! Αλλά γιατί, αδελφοί και πατέρες, προτρέπω να μιμηθούμε μεθόδους των αγρίων φυλών για το προπαγανδιστικό μας έργο; το πρότυπό μας είναι πολύ κοντά μας. είναι εδώ. Στό σημείο αυτό επικράτησε μικρά σιωπή, κι αμέσως ακούστηκε μια βραχνή φωνή να συνεχίζει το λόγο). Πρότυπό σας για προπαγανδιστική εργασία μεταξύ των ορθοδόξων είμαι εγώ, ο …εωσφόρος, του οποίου τη φωνή και τίς σκέψεις μεταδίδει αυτός πού σας ομιλεί. Δε θυμάστε τί έκανα εγώ στόν παράδεισο; Aν παρουσιαζόμουν στην Ευα όπως είμαι, αυτή ποτέ δε θα με πλησίαζε· θα έφευγε μακριά. Oταν όμως μετασχηματίσθηκα στο ωραιότατο παραδείσιο ζώο και της μίλησα με το στόμα του, τότε η Ευα συνελήφθη στην παγίδα μου. Με πλησίασε και άνοιξα μαζί της το γνωστό διάλογο, πού έφερε την έξωσι από τον παράδεισο. Η απάτη, ιδού η μέθοδός μου. αυτή τη μέθοδο να χρησιμοποιήσετε κ’ εσείς, αγαπητοί επίσκοποι, καρδινάλιοι, λευκοί και μαύροι πάπες. Ακούγοντας τώρα το συγκεκριμένο είδος απάτης πού θα σας συστήσω, μή τρομάξετε παρακαλώ. Μή εξαναστείτε. Μή φέρετε αντιρρήσεις και αντιδράσεις. Εγώ σας συμβουλεύω, ο πολύπειρος, πού γνωρίζω τί κερδίζει κανείς με τη μέθοδο του ψεύδους και της απάτης. Xωρίς αντίρρησι λοιπόν ακούστε και υπακούστε. θα βγάλετε τη στολή του φραγκόπαπα, πού τη μισεί κάθε ορθόδοξος, θα φορέσετε το ράσο και το καλυμμαύχι των ορθοδόξων ιερέων, θα πάψετε να ξυρίζεστε, θ’ αφήσετε γενειάδες, μ’ ένα λόγο θα πάρετε καθ’ όλα τη μορφή ορθοδόξου κληρικού. Αλλά προσοχή! στην καριδά σας θα έχετε ολόκληρο τον πάπα. Έτσι θα πλευρίσετε τους ορθοδόξους. Kαί τότε θα δείτε τα θαυμάσια αποτελέσματα της νέας μεθόδου, την οποία παρακαλώ να βαπτίσετε με το όνομα ουνία. Λοιπόν συμφωνείτε;
―Μάλιστα, συμφωνούμε! Επικροτούμε το σχέδιό σου, εωσφόρε, απήντησε η ομήγυρις.
―Ευχαριστώ πολύ, είπε ο εωσφόρος. Σας εύχομαι μεγάλες επιτυχίες.
Kι αφού έκανε μια βαθειά υπόκλισι εμπρός στους συνέδρους, αποχώρησε και τους άφησε να μεριμνήσουν για την εξεύρεσι των καταλλήλων προσώπων για την πραγματοποίησι του σατανικού σχεδίου. Έτσι στο σκοτάδι γεννήθηκε η ουνία…
Ονειρο, φανταστική εικόνα είναι αυτά; Αλλά θα έπρεπε ν’ ανοίξετε την ιστορία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, για να δείτε τί θραύσι έκαναν στίς κατά τόπους εκκλησίες, επισκοπές, μητροπόλεις και πατριαρχεία της Ορθοδοξίας τα όργανα αυτά των παπών, πού λέγονται ουνίτες. Εκμεταλλευόμενοι τη δυστυχία των λαών της Ανατολής, με μορφή προβάτων εισχώρησαν οι φοβεροί αυτοί λύκοι στίς μάνδρες των ορθοδόξων και αποδεκάτισαν τα πρόβατα. Μόνο από την ορθόδοξο Εκκλησίας της Πολωνίας η ουνία κατώρθωσε ν’ απόσπασει γύρω στα 2 εκατομμύρια λαού και να σχηματίσει μέσα στα σπλάχνα του ορθοδόξου Πολωνικού λαού την οéνιτική θρησκευτική της κοινότητα, πού εξαρτάται απολύτως από το κέντρο της Ρώμης. Ιδίως στους αιώνες εκείνους πού οι ορθόδοξοι διατελούσαν κάτω από το πέλμα της τουρκικής κυριαρχίας, η ουνία κατώρθωσε να παρασύρει στα δίχτυα της πληθυσμούς ολοκλήρους και να επιφέρει μεγάλη αναστάτωσι.
Η Ορθοδοξία, παρά τίς δύσκολες εξωτερικές περιστάσεις πού βρισκόταν, δεν έμεινε απαθής θεατής της αρπαγής των πνευματικών της τέκνων μ’ αυτό το δόλιο τρόπο. σαν μάνα πόνεσε και ενδιαφέρθηκε. Έτσι το έτος 1722 συνήλθε στην Kωνσταντινούπολι Σύνοδος, στη οποία συμμετείχαν οι πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμίας ο Γ΄, Αντιοχείας Αθανάσιος ο Γ΄, και Ιεροσολύμων Χρύσανθος. Η Σύνοδος αυτή καταδίκασε τους ουνίτες, τα οργανα αυτά του παπισμού. K’ επειδή η ουνία εξακολουθούσε το καταχθόνιο έργο της και έσπειρε τα ζιζάνια στόν αγρό της ορθοδόξου Aνατολής, η Ορθόδοξος Εκκλησία και με άλλη εγκυκλιό της αυστηρότερη από την προηγούμενη, το έτος 1838 ήλεγξε και στηλίτευσε τους δολίους εργάτες της ουνίας.

* * *

Η ουνία, αγαπητοί μου, κρινομένη από πλευράς ηθικής και θρησκευτικής και μόνο, προκαλεί τη φρίκη για κάθε πιστό τέκνο της Ορθοδοξίας. Ποτέ στην θρησκευτική ζωή των ανθρώπων δεν παρουσιάστηκε τέτοιο σύστημα απάτης. Οντως γέννημα νυκτός και όχι ημέρας, γνήσιο τέκνο του εωσφόρου, ο οποίος μόνο αυτός μπορούσε να υπαγόρευσει τέτοια μέθοδο εξαπατήσεως των ορθοδόξων ψυχών. Αυτή είναι η ουνία.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

(ΟΜΙΛΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ 1957)