Απο βιβλίο του Σταύρου Π.  Καπλάνογλου «ΣΠΑΡΤΗ ΤΗΣ ΠΙΣΙΔΙΑΣ»
Νοτιοδυτική Μικρά Ασία, σελ. 244-249

3. ΠΩΣ Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΙΣΙΔΩΝ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΒΟΗΘΗΣΕ ΣΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ ΤΩΝ ΣΠΑΡΤΑΛΙΔΩΝ ΣΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΝΙΚΗΤΡΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Η Σμύρνη ήταν οι πόλη που οι κάτοικοι της Σπάρτης επέλεξαν να προωθήσουν την απελευθέρωση της πόλης τους και της περιοχής από τους Οθωμανούς. Αποφάσισαν λίγο πριν από την είσοδο των Ελληνικών στρατευμάτων στην Σμύρνη. Βλέποντας τις εξελίξεις, έστειλαν την επιστολή ζητώντας την απελευθέρωση της περιοχής από τον Οθωμανικό ζυγό. Συνέταξαν επιστολή και βρήκαν για την προώθηση της συμπαραστάτη τον Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο και τον σύλλογο των συμπατριωτών τους «Ελληνικός Σύλλογος Ενώσεως Πισιδών Σμύρνης», που με την υπογραφή τους πάνω στην επιστολή επιβεβαίωναν την αυθεντικότητα της.
Το ψήφισμα των Σπαρταλήδων προς τις Μεγάλες Δυνάμεις για την απελευθέρωση της Σπάρτης στάλθηκε στις 12/12/1918. Εκεί βλέπουμε το γνήσιον της υπογραφής των Σπαρταλήδων και την επιβεβαίωση του Συλλόγου των Πισιδών της Σμύρνης, για την Ελληνικότητα της περιοχής.
Επάνω αριστερά υπάρχει η σφραγίδα της Ι. Μητροπόλεως Σμύρνης και η υπογραφή του Χρυσοστόμου Σμύρνης.
Το 1918 – 1919 η Ένωση Πισιδών ήταν ένας από τους βασικούς μοχλούς της Εθνικοαπελευθερωτικής πρωτοβουλίας στην Σμύρνη. Η Ένωση δεν ήταν άλλη από τον Σύλλογο Πισιδών. Συχνά οι συντάκτες στα έγγραφα τους εγραφαν και την επωνυμία ’’Σύλλογος Πισιδών ‘’ κατά των Παπαιωακείμ

Έγραφε η επιστολή

«Προς τας Σεβαστάς Κυβερνήσεις των Κραταιών
και Φιλελευθέρων δυνάμεων Μεγάλης Βρετανίας,
Γαλλίας και Ηνωμένων Πολιτειών.

ΨΗΦΙΣΜΑ

Ο λαός της Σπάρτης της Πισιδειας αρχαίας αποικίας των Λακεδαιμόνιων αναριθμούσης είκοσι χιλιάδες κατοίκων μετά των περιχώρων της δοκιμασθείσης ανέκαθεν εν τη ιστορία των διωγμών του γένους αποποιηθείς την γλώσσαν κατά την κατάκτησην των Τούρκων ίνα μη πότε ομιλήσει Ελληνιστί, αλλ’ αιωνίως ανδρούμενος δια των διωγμών και των μαθημάτων και δια μεγαλοπρεπών σχολείων διαχέων τα νάματα της Ελληνικής παιδείας καθ’ όλην την περιφέρειαν λαμβάνει την τιμήν «ως υποβάλη προς τας κραταιάς και φιλελεύθερους ως άνω δυνάμεις
α1) Ότι αδύνατος εσταί η περαιτέρω συμβίωσις μετά των Τούρκων ως αρχόντων.

β1) Ότι η μόνη λύσις προς αποκατάσταση της ασφάλειας, ησυχίας και ευταρχίας του είναι μόνον ή μετά της Μητρός Ελλάδος ένωσης προς ημιν άρρηκτοι δεσμοί αίματος, θρησκείας και γλώσσης την συνδέουσει.
γ1) Ότι εν ή περιπτώσει αι φιλελεύθεροι Δυνάμεις δεν στέρξωσειν εις την εθνική του αποκατάσταση

Απόφασιν στέρεαν έχει όπως εν κοινή συμπράξει μεθ’ όλων των ομαιμόνων * της Μ. Ασιας επιτύχει αυτόν δια του θανάτου του εκεί πεδίου της τιμής και
δ1) Εντέλλεται εις τους εντολοδόχους και πληρεξουσίους αυτού κ.κ.
Ιπποκράτην Κιοκπασογλου (έμπορο) Νικον Δαμιανίδην (γιατρό). Προδρομον Γρηγοριάδην, (ιατρόν) και Δαμιανος Στύλογλου (ταπητουργόν).
όπως διαβιβάζουσει το παρόν όπου δη.

Εν Σπάρτη δωδέκατη Δεκεμβρίου 1918
Υπογραφές – Σφραγίδες
Ομαιμονων (αδελφών )

Το ψήφισμα των Σπαρταλήδων προς τις Μεγάλες Δυνάμεις για την απελευθέρωση της Σπάρτης (12/12/1918 )
Το γνήσιον της υπογραφής των Σπαρταλήδων βεβαιώνει ο Σύλλογος των Πισιδων της Σμύρνης.
Επάνω αριστερά υπάρχει η σφραγίδα της Ι. Μητροπόλεως Σμύρνης και η υπογραφή του Χρυσοστόμου Σμύρνης.
Το ψήφισμα συνοδεύει μακροσκελές δακτυλογραφημένο υπόμνημα οχτώ σελίδων.

*  *  *

Η συγκεκριμένη επιστολή δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 1991 στην Εφημερίδα η Σπάρτη της Ανατολής μετά από ομιλία που πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό κέντρο της Ένωσης Σπάρτης Μ. Ασίας 10/12/1990 του κ.Νίκου Χ. Βικέτου Γεν. Γραμματέα της Ένωσης Σμυρναίων
Το ψήφισμα χωριζόταν σε δύο μέρη.
Ι. Το πρώτο μέρος περιέχει στοιχεία για την πληθυσμιακή

4. O ΠΑΠΑΙΩΑΚΕΙΜ ΣΤΗΝ ΣΜΥΡΝΗ

Ο Αρχιερατικός εκπρόσωπος της Σπάρτης βρέθηκε στην Σμύρνη στην καλλίτερη της στιγμή, την δεύτερη μέρα από απόβαση του Ελληνικού στρατού στο λιμάνι της και την ανάληψη της διοίκησης της από την Ελλάδα.
Είχε ξεκινήσει από την Σπάρτη στις 2/15 Μαΐου 1919, μια μέρα πριν από την απόβαση των Ελλήνων στην Σμύρνη μαζί με τον Γαβριήλ Χότζα Γαβριήλογλου με το τραίνο και έφθασε στην Πούντα, όπου ο ΣΣΤ στις 3/16 αμέσως μετέβη στην παραλία του. Εκει στην λέσχη κυνηγών, όπουστεγαζόταν και τα γραφεία του συλλόγου Σπάρτης Πισιδίας. Είχε την χαρά να δει στο λιμάνι τα Ελληνικά καράβια Αβέρωφ, Κιλκίς και Λήμνος με τις Ελληνικές σημαίες, να κατακλύζουν το λιμάνι, αλλά συγχρόνως και με σημαίες Γαλλικές Αγγλικές και Αμερικάνικες.
Μάλιστα, στις επόμενες ημέρες του δόθηκε η ευκαιρία και ανέβηκε στο καράβι Λήμνος, όπου τον υποδέχθηκαν οι ναύτες δίνοντας και ένα δώρο, μια μπλε μεγάλη κορδέλα.
Ήταν ο πρώτος διερμηνέας εγγράφων του Ελληνικού στρατού από τα Τουρκικά στα Ελληνικά, σε ένα διάστημα που δεν είχαν φτάσει οι διερμηνείς από την Ελλάδα και η ηγεσία του στρατού υπό τον Νικόλαο Ζαφειριου, δεν μπορούσε να μεταφράσει έγγραφα της Τουρκικής αστυνομίας. Στον Νικόλαο Ζαφειριου τον σύστησε ο μεγαλέμπορος από την Σπάρτη Ελμαζόγλου. Συζήτησε μαζί και με χαρά προσφέρθηκε να τον βοηθήσει στο έργο του, όπως και τελικά έκανε.
Είχε φθάσει στην Σμύρνη με σκοπό να ζητήσει από τους συντοπίτες του Σπαρταλήδες οικονομική βοήθεια, προκειμένου να επισκευασθούν όσες εκκλησίες και σχολειά ήταν σε επισκευάσιμη κατάσταση, μετά από τον τρομερό σεισμό του1914. Η Τουρκική κυβέρνηση αδιαφορούσε και ήρθε στην Σμύρνη να κάνει έρανο, αφού βέβαια έπαιρνε άδεια από τον Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο. Τον συνάντησε πήρε την άδεια και ο ιδίως ο Χρυσόστομος την επόμενη μέρα, που ήταν η εορτή της Αγία Φωτεινής 5/18 Μαΐου του ζήτησε να συλλειτουργήσει μαζί του.
Μάλιστα ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος προσφέρθηκε να τον δώσει τον τίτλο του Αρχιμανδρίτη, μιας και ήδη είχε φύγει η γυναίκα του από την ζωή και παρά τις επίμονες προσπάθειες του Μητροπολίτη αρνήθηκε. Στον έρανο ανταποκρίθηκαν οι συντοπίτες του και συγκέντρωσε 2.974 χρυσές λίρες.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ