Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΚΘ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2518

Κυριακὴ ΚΔ΄ [Ζ΄ Λουκ.] (Ἐφ. 2,14-22)
27 Νοεμβρίου 2022
Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Μη μας στερησης, Κυριε, την ειρηνη σου!

«Ὁ Χριστός ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν» (Ἐφ. 2,14)

Εἰρήνη, ἀγαπητοί μου! Ὡραία λέξι καὶ ἀκόμη πιὸ ὡραία ἔννοια. Ὅπως λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ναζιανζηνός, «εἰρήνη φίλη, τὸ γλυ­κὺ καὶ πρᾶ­γμα καὶ ὄνομα» (P.G. 35,1132), γλυκὸ καὶ σὰν ὄνομα καὶ σὰν πρᾶγμα. Γιὰ τὴν εἰρήνη πα­ρακαλοῦμε τὸ Θεὸ σὲ κάθε ἀκολουθία καὶ λέμε· «Ὑπὲρ τῆς ἄ­νωθεν εἰρήνης καὶ τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν ἡμῶν τοῦ Κυρίου δεη­θῶ­μεν». Καὶ πάλι· «Ὑ­πὲρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμ­­παντος κόσμου…» . Ὁ ἱερεὺς κατ᾽ ἐπανά­ληψιν εὔχεται στοὺς πιστοὺς «Εἰρήνη ὑμῖν», εἰ­ρήνη σ᾽ ἐσᾶς. Τὴν εἰ­ρήνη εὐχήθηκε πρῶτος ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς στοὺς μαθητάς του τὸ βράδυ τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου λέγοντας· «Εἰρήνην τὴν ἐ­μὴν δίδωμι ὑμῖν…» (Ἰω. 14,27). Εἰρήνη ἐ­πί­­σης εὐχή­θηκε καὶ ὅταν ἀναστήθηκε ἐκ νεκρῶν κ᾽ ἔκανε τὴν πρώ­τη ἐμφάνισί του σ᾽ αὐ­τούς· «Εἰρήνη ὑμῖν» (Λουκ. 24,36. Ἰω. 20,19).
Γιὰ τὴν εἰρήνη ὁμιλεῖ καὶ ὁ ἀπόστολος τῆς σημερινῆς Κυριακῆς (βλ. Ἐφ. 2,14-22). Γράφοντας ὁ ἀπόστολος Παῦλος πρὸς τὰ ἀγαπητὰ πνευματικὰ τέκνα του στὴν Ἔφεσο λέει· «Ὁ Χριστὸς εἶνε ἡ εἰρήνη ἡμῶν», ὁ Χριστὸς εἶ­­νε ἡ εἰρήνη μας (ἔ.ἀ. 2,14). Στὸ ῥητὸ λοιπὸν αὐ­τὸ θέλω κ᾽ ἐγὼ νὰ ἐπιστήσω τώρα τὴν προσοχή σας.

* * *

Ἡ εἰρήνη ποὺ χορηγεῖ ὁ Χριστός, ἀγαπητοί μου, ὅπως διευκρίνισε ὁ ἴδιος, εἶνε κάτι δι­αφορετικὸ ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ἐννοεῖ ὁ κόσμος. Τὸ ἐπαναλαμβάνω, γιὰ ν᾽ ἀνακούσουμε πιὸ προσεκτικὰ τὰ λόγια του· «Εἰρήνην τὴν ἐ­μὴν δίδωμι ὑμῖν· οὐ κα­θὼς ὁ κό­­σμος δίδωσιν, ἐγὼ δίδωμι ὑμῖν» (Ἰω. 14,27), δηλα­δή· Σᾶς δίνω τὴν εἰ­ρήνη τὴ δική μου· δὲν σᾶς δίνω ἐγὼ εἰρήνη σὰν αὐτὴν ποὺ δίνει ὁ κόσμος. Ὑπάρχει ἑπομένως διαφορά. Ποιά, λοιπόν, εἶνε ἡ εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ;
Εἰρήνη εἶνε ἡ γαλήνη τῆς συνειδήσεως. Ἐ­κεῖνος ποὺ ἔχει τὴν εἰρήνη ὄχι τοῦ κόσμου ἀλλὰ τὴν εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ μοιάζει μὲ μία λίμνη ποὺ δὲν τὴν ταράζουν κύματα, ἀλλὰ ἔ­χει γαλήνη πάντοτε, καλοκαίρι καὶ χειμῶνα. Δύσκολο πρᾶγμα νὰ βρεθῇ τέτοια λίμνη ποὺ νὰ ἔχῃ πάντα γαλήνη. Ἀλλὰ ὁ Χριστὸς καὶ τὰ δύσκολα τὰ κάνει δυνατά. Ἔφερε τὴν εἰ­ρή­­νη στὸν κόσμο, σὲ ὅλες δηλαδὴ τὶς ψυχὲς ποὺ τὸν πιστεύουν ὄχι μόνο μὲ τὰ χείλη ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν καρδιά, σὲ ὅλους τοὺς πραγματικοὺς Χριστιανούς. Ὁ Χριστὸς χαρίζει τὸ μεγάλο αὐ­­τὸ θησαυρό· τὴν εἰρήνη του!
⃝ «Ὁ Χριστός ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν». Καὶ πρῶ­τα – πρῶτα συμφιλιώνει τὴν ἁμαρτωλὴ ψυ­­χὴ μὲ τὸ Θεό, τὸν οὐράνιο πατέρα. Μικρὸ εἶν᾽ αὐτό; Εἶνε πολὺ μεγάλο. Φοβᾶσαι, ἄν­θρω­­­­πε, καὶ τρέμεις ὅταν μαθαίνῃς ὅτι ὁ Ἄλ­φα μεγάλος καὶ ἰσχυρὸς τὰ ἔχει ἐναντίον σου. Πολὺ περισσότερο ὅμως φοβᾶται ὁ ἁμαρτωλός, γιατὶ τὰ ἔχει χαλάσει μὲ τὸν Κύριο. Λόγῳ τῶν ἁμαρτι­­ῶν του ἔχει ἀπομακρυνθῆ ἀπὸ τὸ Θεὸ πατέ­­ρα του· καὶ τρέμει, γιατὶ ἡ ἁμαρτία του ὑψώνε­­ται σὰν φραγμὸς καὶ τὸν χωρίζει ἀπὸ ἐκεῖ­νον.
Ἀλλ᾽ αὐτὸ τὸν φραγμό, ποὺ δὲν ἀφήνει τὸν ἄνθρωπο νὰ δῇ Θεοῦ πρόσωπο, τὸν γκρέμισε ὁ Χριστὸς μὲ τὴ σταυρικὴ θυσία του. Τώρα κά­θε πιστὸς μπορεῖ νὰ ὀνομάζῃ τὸ Θεὸ μὲ τὸ τρυ­φερώτερο ὄνομα ποὺ ὑπάρχει, νὰ τὸν λέῃ πατέρα· ἔτσι μᾶς ἔμαθε νὰ λέμε, «Πάτερ ἡ­μῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς…» (Ματθ. 6,9). Ὁ Χριστὸς συμφιλίωσε μαζί του τὸν ἀντάρτη ἄνθρωπο. Δὲν εἶνε πλέον ἐχθρὸς μὲ τὸ Θεό. Ὁ Κύριος τὸν δέ­χεται μὲ ἀγάπη. Δὲν εἶνε ὁ Θεός μας σὰν τὸν ὠργισμένο Δία τοῦ δωδεκαθέου ποὺ ἔρ­ριχνε κεραυνούς· ὁ Κύριός μας δέχεται μὲ ἀ­νοιχτὲς ἀγκάλες τὸν ἁμαρτωλὸ ποὺ ἐπιστρέ­φει μετανοημένος στὸ πατρικό του σπίτι.
⃝ «Ὁ Χριστός ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν». Μᾶς συμφιλιώνει ἀκόμη μὲ τοὺς ἄλλους, τοὺς συν­ανθρώπους μας. Ὅσοι εἶνε Χριστιανοὶ θεωροῦν ὡς ἀδελφό τους καθένα ποὺ ἔχει βαπτισθῆ στὸ ὄνομα τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ. Δὲν ἔ­χει σημασία ἐὰν ἐμεῖς εἴμαστε Ἕλληνες, καὶ αὐτὸς εἶνε Βούλγαρος ἢ Σέρβος ἢ ῾Ρουμᾶ­νος ἢ ῾Ρῶσος κ.λπ.. Ἐφ᾽ ὅσον καὶ αὐτὸς εἶνε Ὀρ­θόδοξος Χριστιανός, εἶνε ἀδελφός μας.
Ὅπως ἀδελφοὶ λέγονται ὅλοι ὅσους γέννη­σε μία μητέρα, ἔτσι ἀδελφοὶ εἶνε καὶ λέγον­ται ὅλοι ὅσους γέννησε μία πνευματικὴ μητέρα, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία. Ἡ ἱερὰ κολυμβήθρα, ποὺ εἶνε ἡ πνευματικὴ κοιλία ἀπὸ τὴν ὁποία βγή­καμε ὅλοι μετὰ τὸ βάπτισμα, μᾶς ἔκανε ἀ­δελφούς. «Δὲν ὑπάρχει Ἕλλην καὶ Ἰουδαῖος, …βάρβαρος, Σκύθης…, ἀλλὰ τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσι Χριστός» (Κολ. 3,11)· «πάντες ὑ­μεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ», ὅλοι εἶστε ἕνα (Γαλ. 3,28). Ὁ Χρι­στὸς ἑνώνει τοὺς πιστούς του τόσο βαθειά, ὥσ­­τε ἔχουν μία καρδιά. Δὲν ὑπάρχουν ἀ­γε­φύ­­ρωτες διαφορές, δὲν ὑπάρχουν ἀντιμαχόμενα κόμματα, δὲν ὑπάρχουν ἐμφύλιοι πόλεμοι. Ὅλοι οἱ ἀληθινὰ πιστοὶ ἀναγνωρίζουν ὡς βασιλέα τους τὸ Χριστό, δέχονται τὶς ἐν­τολές του, ἀπὸ αὐτὸν λαμβάνουν διαταγές· καὶ πρώτη διαταγὴ τοῦ Χριστοῦ ποιά εἶνε· τὸ «Ἀ­γαπᾶτε ἀλλήλους» (Ἰω. 13,34· 15,12,17· βλ. Α΄ Ἰω. 3,11,23· 4,7· Β΄ Ἰω. 5).
Νά λοιπὸν γιατί ὁ Χριστὸς εἶνε «ἡ εἰρήνη ἡμῶν»· διότι μᾶς συμφιλιώνει μὲ τὸ Θεό, μᾶς συμφιλιώνει καὶ μὲ τὸν πλησίον μας. Ὑπάρχει ὅ­­μως καὶ κάτι ἀκόμη, πολὺ σημαντικό·
⃝ «Ὁ Χριστὸς εἶνε ἡ εἰρήνη ἡμῶν», διότι συμφιλιώνει τὸν ἄνθρωπο καὶ μὲ τὴ συνείδησί του! Ὤ ἡ συνείδησις ὅταν ἀρχίσῃ νὰ ἐλέγχῃ τὸν ἄν­θρωπο! Αὐτὸς εἶνε ὁ φοβερώτερος κατήγορος. Ποιό τὸ ὄφελος νὰ ἔχῃς φιλίες καὶ σχέσεις μὲ ὅλο τὸν κόσμο ἀλλὰ μέρα – νύχτα νὰ σὲ ἐ­λέγχῃ ἡ συνείδησί σου; Εἰ­ρήνη δὲν ἔ­χεις, μαῦρα ὄνειρα ταράζουν τὸν ὕπνο σου, οἱ ἀδικίες καὶ τὰ ἐγκλήματα σὰν φίδια δαγ­κώνουν καὶ πληγώνουν τὴν καρδιά. Ἂς κοιμᾶσαι στὸ καλύτερο κρεβάτι μὲ τὸ πιὸ ἀναπαυτικὸ στρῶμα, ἂς τρῶς τὰ καλύτερα φαγητά, ἂς δι­ασκεδάζῃς ὅσο θέλεις· ἐφ᾽ ὅσον δὲν ἔχεις εἰ­ρήνη μὲ τὴ συνείδησί σου, εἶσαι δυστυχής.
Τὴν εἰρήνη ὅμως αὐτὴ ποιός μπορεῖ νὰ τὴν δώσῃ; Μόνο ὁ Χριστός! «Ὁ Χριστὸς εἶνε ἡ εἰ­ρήνη ἡμῶν». Καὶ πῶς τὴν δίνει; Διὰ τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν. Ἐκεῖνος, δυνάμει τῆς ὑ­περφυ­οῦς θυσίας του, μπορεῖ νὰ συγχωρῇ, νὰ ἐξ­αλεί­φῃ ἁμαρτίες καὶ νὰ εἰρηνεύῃ τὴ συνείδησι. Καὶ σὲ ποιόν δίνει τὴν ἄφεσι; Σ᾽ ἐ­κεῖνον ποὺ εἰλικρινὰ μετανοεῖ καὶ εἰλικρινὰ ἐξομολο­γεῖ­ται τὰ πταίσματα καὶ τὰ ἐγκλήματά του ἐμ­πρὸς στὸν πνευματικὸ πατέρα.
Ὤ ἡ εἰρήνη, τὸ γλυκὺ ὄνομα καὶ γλυκύτερο πρᾶγμα! Ἂς ἐξετάσουμε λοιπὸν τὸν ἑαυτό μας καὶ ἂς ἀναρωτηθοῦμε· ἐμεῖς εἰρηνεύουμε, ὑ­πάρ­χει εἰρήνη στὴν καρδιά μας; Καὶ ἐὰν μὲν ὑ­πάρχῃ, ὅλα καλά.
Ἂν ὅμως δὲν ὑπάρχῃ, τότε ἂς ἀναρωτηθοῦμε σο­βαρά· γιατί ἆραγε χάσαμε τὴν εἰρήνη μας; Γιατί τόσες φιλονικίες γύρω μας; Γιατί σὲ κάθε γειτονιὰ καὶ σὲ κάθε σπίτι γυναῖκες καὶ ἄντρες τσακώνον­ται καὶ μάλιστα γιὰ πρά­γματα ἀσήμαν­τα, «γιὰ ψύλλου πήδημα»; Για­τί τόση ἔχθρα μεταξύ μας; Για­τί τόσο μῖσος μεταξὺ ἀδελφῶν, καὶ συγγενῶν, καὶ συγχωριανῶν, καὶ συμ­­­πολιτῶν; Για­τί τὰ κράτη ἐξοπλίζονται τόσο πο­λὺ καὶ ἑτοιμάζονται νὰ βάψουν τὴ γῆ μὲ νέο πο­τάμι αἵματος; Γιατί ὑβρίζουν λεκτικὰ καὶ προκαλοῦν μὲ ἐνέργειες καὶ παραβιάσεις οἱ μὲν τοὺς δέ; Γιατί τόση ἀκαταστασία καὶ ταραχὴ στὸν Κόσμο;
Σὲ ὅλες αὐτὲς τὶς ἐρωτήσεις, σὲ ὅλα αὐτὰ τὰ «γιατί;» μία καὶ μόνο εἶνε ἡ ἀπάντησι· Διότι λείπει ὁ Χριστός. Δὲν ἔφυγε ἐκεῖνος. Ἐκεῖ­νος ἦλθε στὴ Γῆ καὶ ἔφερε εἰρήνη, ὅπως ἔ­ψαλλαν οἱ ἄγγελοι τὴ νύχτα τῆς γεννήσεώς του· «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη» (Λουκ. 2,14). Εἶνε «ὁ βασιλεὺς τῆς εἰρήνης» (πρβλ. Ἑβρ. 7,2-3). Καὶ ὅσοι μὲν τὸν δέχτηκαν, αὐ­τοὶ ἔχουν εἰρήνη· οἱ ἄλλοι ὅμως τί ἔχουν;
Ἐκεῖ­νος ἦλθε νὰ μᾶς εἰρηνεύσῃ. Ἀλλὰ ἐ­μεῖς, ἡ πλειονότητα τῶν θνητῶν, τὸν διώξαμε· ὁ πολὺς κόσμος δὲν δέχτηκε τὸ Χριστό. Τὸν διώξαμε ἀπὸ τὴν καρδιά μας, γι᾽ αὐτὸ σπα­ράζει ὅπως τὸ ψάρι ἔξω ἀπ᾽ τὸ νερό. Τὸν διώξαμε ἀπὸ τὰ σπίτια μας, γι᾽ αὐτὸ ἡ οἰκογένεια διαλύεται. Τὸν διώξαμε ἀπὸ τὰ κράτη, γι᾽ αὐτὸ ἡ εἰρήνη κρέμεται ἀπὸ μιὰ κλωστὴ κ᾽ ἐπικρατεῖ τόση ἀκαταστασία καὶ ταραχή.

* * *

Ἀδελφοί! Ἂς πλησιάσουμε πάλι τὸ Χριστό. Ἂς πλησιάσουμε πάλι τὴν Ἐκκλησία του. Μόνο τότε θὰ βασιλέψῃ στὸν κόσμο ἡ εἰρήνη. Εἰ­ρήνη στὴν καρδιά μας, εἰρήνη στὴν οἰκογένειά μας, εἰρήνη στὸ ἔθνος μας, εἰρήνη σὲ ὅ­λα τὰ ἔθνη, εἰρήνη στὸν κόσμο. Διότι ἡ εἰρήνη ὑπάρχει ἐκεῖ ποὺ εἶνε ὁ Χριστός, ἐνῷ ὅπου λείπει ὁ Χριστός, ὑπάρχει ταρα­χὴ καὶ κατάρα.
Ἀφοῦ λοιπὸν ἡ εἰρήνη τοῦ κόσμου κρέμεται ἀπὸ μιὰ τρίχα καὶ κινδυνεύει νὰ χαθῇ, ἂς προσευχώμαστε στὸ Θεὸ γιὰ τὴν εἰρήνη. Ἂς προσευ­χώμα­στε πάντοτε καὶ ἂς λέμε πρὸς αὐτὸν τὰ λόγια τῆς Ἐκκλησίας μας· «Ὑπὲρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου, εὐσταθείας τῶν ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν καὶ τῆς τῶν πάντων ἑ­νώσεως τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν».

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπὸ τὸ χειρόγραφο ὁμιλίας, ἡ ὁποία ἔγινε σὲ ἄγνωστο ἱ. ναὸ τῆς ἱ. μητροπόλεως Αἰτωλίας & Ἀκαρνανίας πιθανὸν τὴν 27-11-1938. Ἀνάγνωσις, στοιχειοθεσία, μεταφορὰ σὲ ἁπλῆ γλῶσσα καὶ μικρὴ ἐπέκτασις 7-10-2022.