Απο βιβλίο του Σταύρου Π. Καπλάνογλου «ΣΠΑΡΤΗ ΤΗΣ ΠΙΣΙΔΙΑΣ»
Νοτιοδυτική Μικρά Ασία, σελ. 70-73

 

Χριστιανισμος στην Πισιδια

– Στην Αντιόχεια της Πισιδίας υπήρξε η πρώτη αποδοχή του Χριστιανισμού στην Μ. Ασία.

____

Πρώτη αποστολική περιοδεία (47–48 μ.Χ.).

Ο Παύλος ξεκίνησε μαζί με το Βαρνάβα και τον Ιωάννη, τον επικαλούμενο Μάρκο, κηρύττοντας τον λόγο του Θεού στην Κύπρο (από τη Σαλαμίνα μέχρι την Πάφο), στην Πέργη Παμφυλίας, στην Αντιόχεια της Πισιδίας. Η πρώτη ομιλία για τον Χριστό και η πρώτη εκκλησιά στην Μ. Ασία έγινε στην Αντιόχεια της Πισιδίας, Ικόνιο, περιοχές της Λυκαονίας, Δέρβη, Λύστρα.
Στην επιστροφή πέρασαν από τις ίδιες πόλεις και κατέληξαν στην Αντιόχεια. Παντού, ο Παύλος με το Βαρνάβα, (ο Ιωάννης τους εγκατέλειψε στην Πέργη).
Από ‘δω και πέρα οι θρησκευτικές εξελίξεις στην Πισιδία, παρά τους άγριους διωγμούς, που πολύ σύντομα θ’ ακολουθήσουν, είναι μία αδιάκοπη παράθεση από σπουδαία ονόματα, που λαμπρύνουν τη χριστιανική παράδοση και σφυρηλατούν την καινούργια Πίστη, σε ολόκληρη τη Μ. Ασία. Ενδεικτικά μόνον ας θυμηθούμε: Την Αγία Μαρίνα, την Αγία Θέκλα, τον Αγιο μάρτυρα Ζώσιμο, τους Αγίους μάρτυρες Μάρκο και Στέφανο, τους Ιερομάρτυρες Νίκανδρο και Έρμαιο, τον Ιερομάρτυρα Μεθόδιο και δεκάδες άλλους Πισίδες, που μαρτύρησαν για την εδραίωση της χριστιανικής πίστης στα σκληρά χρόνια των διωγμών του Νέρωνος, του Διοκλητιανού, του Δομιτιανού και του Σεπτίμιου Σεβήρου.

– Απόστολος Παύλος & Βαρνάβας
Μιλήσαμε, ήδη, για τους δυο Αποστόλους, τον Απόστολο Παύλο και τον Απόστολο Βαρνάβα πως επέλεξαν την Πισιδία και την Αντιόχεια, για να κηρύξουν για πρώτη φορά τον λόγο του Θεού στην Μικρά Ασία φθάνοντας σε αυτή, μεσώ Πέργης της Παμφυλίας.

Στην Αντιόχεια Πισιδίας
Ο απόστολος Παύλος κήρυξε το λόγο του Θεοῦ και την Ανάσταση του Χριστού στην συναγωγή και προκάλεσε το ενδιαφέρον τόσο των Ιουδαίων, όσο και των εθνικών, όμως η συγκέντρωση πολλών εθνικών στο κήρυγμα του Παύλου προκάλεσε την οργή των Ιουδαίων και το διωγμό των Αποστόλων από την πόλη. Ας δούμε πως καταγράφεται αυτό το γεγονός στις «Πράξεις των Ἀποστόλων», κεφ. 13, 42-52)

• «Ἐξιόντων (βγαίνοντας) δὲ αὐτῶν ἐκ τῆς συναγωγῆς τῶν Ἰουδαίων παρεκάλουν τὰ ἔθνη εἰς τὸ μεταξὺ σάββατον λαληθῆναι αὐτοῖς τὰ ῥήματα ταῦτα… 44 Τῷ δὲ ἐρχομένῳ σαββάτῳ σχεδὸν πᾶσα ἡ πόλις συνήχθη ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ. 45 ἰδόντες δὲ οἱ Ἰουδαῖοι τοὺς ὄχλους ἐπλήσθησαν ζήλου καὶ ἀντέλεγον τοῖς ὑπὸ τοῦ Παύλου λεγομένοις ἀντιλέγοντες καὶ βλασφημοῦντες. 46 παρρησιασάμενοι δὲ ὁ Παῦλος καὶ ὁ Βαρνάβας εἶπον· Ὑμῖν ἦν ἀναγκαῖον πρῶτον λαληθῆναι τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ· ἐπειδὴ δὲ ἀπωθεῖσθε αὐτὸν καὶ οὐκ ἀξίους κρίνετε ἑαυτοὺς τῆς αἰωνίου ζωῆς, ἰδοὺ στρεφόμεθα εἰς τὰ ἔθνη. 47 οὕτω γὰρ ἐντέταλται ἡμῖν ὁ Κύριος· τέθεικά σε εἰς φῶς ἐθνῶν τοῦ εἶναί σε εἰς σωτηρίαν ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς. 48 ἀκούοντα δὲ τὰ ἔθνη ἔχαιρον καὶ ἐδέξαντο τὸν λόγον τοῦ Κυρίου, καὶ ἐπίστευσαν ὅσοι ἦσαν τεταγμένοι εἰς ζωὴν αἰώνιον· 49 διεφέρετο δὲ ὁ λόγος τοῦ Κυρίου δι’ ὅλης τῆς χώρας. 50 οἱ δὲ Ἰουδαῖοι παρώτρυναν τὰς σεβομένας γυναῖκας καὶ τὰς εὐσχήμονας καὶ τοὺς πρώτους τῆς πόλεως καὶ ἐπήγειραν διωγμὸν ἐπὶ τὸν Παῦλον καὶ τὸν Βαρνάβαν, καὶ ἐξέβαλον αὐτοὺς ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν. 51 οἱ δὲ ἐκτιναξάμενοι τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν αὐτῶν ἐπ᾽ αὐτοὺς ἦλθον εἰς Ἰκόνιον. 52 οἱ δὲ μαθηταὶ ἐπληροῦντο χαρᾶς καὶ Πνεύματος ἁγίου».

Στο Ικόνιο κήρυξαν το λόγο του Θεού στην συναγωγή και πίστευσαν Ἰουδαίοι και Έλληνες πολὺ πλῆθος. Οι απόστολοι έμειναν αρκετό καιρό εκεί. Οι Ιουδαίοι που δεν πίστευσαν ξεσήκωσαν διωγμό εναντιον των.
Στο Ικόνιο μαρτύρησε η Αγία Θέκλα, η οποία ήταν η πρώτη γυναίκα μάρτυρας του Χριστιανισμού.
Ο απόστολος Παύλος και ο Βαρνάβας επισκέφθηκαν τα Λύστρα μετά το Ικόνιο. Εκει ζούσαν πολλοί ειδωλολάτραι, που λάτρευαν, ιδιαιτέρως το Δία, και τον Ερμή.
Όταν ο απόστολος Παύλος θεράπευσαν έναν «χωλό εκ κοιλίας μητρός», τους πέρασαν για θεούς και καλούσαν τον Βαρνάβα Δία και τον Παύλο Ερμή και ήταν έτοιμοι να θυσιάσουν σ᾽αυτούς.
•Οι απόστολοι όταν το άκουσαν «διαρρήξαντες τὰ ἱμάτια αὐτῶν εἰσεπήδησαν εἰς τὸν ὄχλον κράζοντες καὶ λέγοντες· Ἄνδρες, τί ταῦτα ποιεῖτε; καὶ ἡμεῖς ὁμοιοπαθεῖς ἐσμεν ὑμῖν ἄνθρωποι, εὐαγγελιζόμενοι ὑμᾶς ἀπὸ τούτων τῶν ματαίων ἐπιστρέφειν ἐπὶ τὸν Θεὸν τὸν ζῶντα…. 18 καὶ ταῦτα λέγοντες μόλις κατέπαυσαν τοὺς ὄχλους τοῦ μὴ θύειν αὐτοῖς. 19 Ἐπῆλθον δὲ ἀπὸ Ἀντιοχείας καὶ Ἰκονίου Ἰουδαῖοι καὶ πείσαντες τοὺς ὄχλους καὶ λιθάσαντες τὸν Παῦλον ἔσυραν ἔξω τῆς πόλεως, νομίσαντες αὐτὸν τεθνάναι…». Τον κύκλωσαν οι μαθηταί, ο απόστολος Παύλος σηκώθηκε, μπήκε στην πόλη και την άλλη μέρα πήγε στην Δέρβη Λυκαονίας, που ήταν και ο τελευταίος σταθμός της Α΄ Αποστολικής περιοδείας.
Βλέπουμε την Εκκλησία να ξεφεύγει από τα στενά πλαίσια του Ιουδαϊκού κόσμου και να γίνεται οικουμενική.

– Διώξεις

Στα πρώτα χρόνια της ύπαρξης του Χριστιανισμού στην Μ. Ασία δεν υπήρχε κάποιο θέμα σχέσεών του με το Ρωμαϊκό κράτος, καθώς ο χριστιανισμός θεωρούνταν μια απλή αίρεση του Ιουδαϊσμού, στη σκιά του οποίου αναπτύχθηκε η νέα θρησκεία.
Η διαφοροποίηση όμως του Χριστιανισμού από τον Ιουδαϊσμό, το 42 μ. Χ. και στη συνέχεια από τους Εθνικούς, κυρίως από το 70 μ. Χ. και την κατάληψη της Ιερουσαλήμ, είχε σαν αποτέλεσμα, ο Χριστιανισμός να καταταχθεί στις απαγορευμένες θρησκείες (religio illicita).
Ο πρώτος γνωστός διωγμός των Χριστιανών, έγινε από τον Νέρωνα το 54 μ. Χ., ο οποίος τους κατηγόρησε ως υπεύθυνους για την πυρκαγιά στη Ρώμη, την οποία, πιθανότατα λόγω των παράλογων και εγκληματικών του τάσεων, να προκάλεσε ο ίδιος,
Ο επόμενος μεγάλος διωγμός κατά των Χριστιανών, ξέσπασε στα χρόνια του Δομιτιανού από το 81 έως το 96 μ.Χ. και είχε ως αφετηρία, την προσπάθεια του αυτοκράτορα να απαλλαγεί από τους πιθανούς μνηστήρες του θρόνου στην Ρώμη. Από την Ρώμη, ο διωγμός του Δομιτιανού επεκτάθηκε στην Παλαιστίνη και τη Μικρά Ασία, όπου είχε διαδοθεί μαζικά ο Χριστιανισμός.
Προβλεπόταν σταύρωση τους ή παράδοσή τους σε αγώνες με τα θηρία σε λαϊκές συγκεντρώσεις και αμφιθέατρα. Η πλέον, επιεικής θα λέγαμε τιμωρία, ήταν η καταδίκη σε καταναγκαστικά έργα σε μεταλλεία.

ΣYNEXIZETAI