Οι Άγιοι της Πισιδιας

____________

• Τούς Ἁγίους ἐν Ὕμνοις ἀνευφημήσωμεν, τῆς Πισιδίας τόν κόσμον καί Παρακλήτου καρπούς, τούς ἀθλήσαντας, στερρῶς, ὑπέρ τῆς πίστεως· Παῦλον ἱδρύσαντα ἐκεῖ Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ καί Μάρτυρας σύν Ὁσίοις, Ἐπισκόπους καί Ἀποστόλους, σύν Ἀθληταῖς καί Νεομάρτυσι.» 

Χιλίαδες άγιοι αναδείχθηκαν στην Πισιδία και την γύρω περιοχή, απόδειξη, ότι ο Χριστιανισμός έγινε ευρύτατα αποδεκτός στα λαϊκά στρωματά που μαρτύρησαν για την πίστη τους.

Μερικοί από αυτούς ήταν:
– Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι Ἀκύλας καί Πρίσκιλλα.
Το ιερό αυτό ζευγάρι αναφέρεται πολλές φορές στις επιστολές του αποστόλου Παύλου, το οποίο συνέβαλλε τα μέγιστα στο ιεραποστολικό έργο του αποστόλου των Εθνών. Ήταν εβραϊκής καταγωγής και ζούσαν αρχικά στη Ρώμη. Ασκούσαν το επάγγελμα του σκηνοποιού, κατασκευάζοντας ειδικά υφάσματα για σκηνές. Όμως το 49 μ. Χ. ο αυτοκράτορας Κλαύδιος (41-54 μ. Χ.) εκδίωξε τους Εβραίους από τη Ρώμη με την αιτιολογία ότι φιλονικούσαν για κάποιον «Χριστό». Ο Ακύλας χειροτονήθηκε από τον Παύλο επίσκοπος «των παροικιών της Ασίας», χωρίς να διευκρινίζεται η ακριβής πόλη.
-Άγιος Κινδέας Επίσκοπος Πισιδία
Ο Όσιος Κινδέος ή Κινδαίος ήταν Επίσκοπος Πισιδίας και κοιμήθηκε με ειρήνη. Δεν έχουμε περισσότερες λεπτομέρειες για τον βίο του Οσίου. Εορτάζει της 20 Φεβρουαρίου.
– Ο Όσιος Αρτέμων Επίσκοπος Σελευκείας της Πισιδίας

Ο Όσιος Αρτέμων έζησε στους αποστολικούς χρόνους, όταν για πρώτη φορά το Ευαγγέλιο του Χρίστου διαδιδόταν στις ειδωλολατρικές κοινωνίες.
Ο Απόστολος των Εθνών, Παύλος, πήγε στη Σελεύκεια της Πισιδίας, κήρυξε το λόγο του Θεού και είχε ελκύσει είλκυσε εκλεκτές ψυχές, που αποτέλεσαν την πρώτη Εκκλησία της πόλης εκείνης. Μεταξύ των νεοφωτισθέντων ξεχώρισε ο Αρτέμων, που ο Παύλος τον ανέδειξε σε επίσκοπο.
Στο διάστημα της επισκοπής του, δικαίωσε την προτίμηση και τις ελπίδες που στήριξε σ’ αυτόν ο Παύλος. Καλλιέργησε τη διδασκαλία, φρόντισε για τους φτωχούς και τις χήρες, ήταν παράδειγμα στους πιστούς με λόγια και έργα, πατέρας αυτών και βοηθός, καύχημα και παρηγοριά.
Εκοιμήθη ειρηνικά, στις 24 Μαρτίου
– Άγιος Γεώργιος, Επίσκοπος Πισιδίας.
Ο Όσιος Γεώργιος έζησε κατά τους χρόνους της εικονομαχίας και εξελέγη Επίσκοπος Πισιδίας. Προσκληθείς μαζί με άλλους Επισκόπους στην Κωνσταντινούπολη, όπου επρόκειτο να επιβληθεί η κατάργηση των ιερών εικόνων, στη Σύνοδο του 754 μ.Χ., αντιστάθηκε σθεναρά στα εντάλματα των κρατούντων εικονομάχων και στην ασέβειά τους. Για τον λόγο αυτό εξορίσθηκε από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ε’, τον Κοπρώνυμο (741-775 μ.Χ.) και ευρισκόμενος στην εξορία, κοιμήθηκε. Για τους αγώνες του υπέρ της ορθοδόξου πίστεως ονομάσθηκε Ομολογητής. Ο Άγιος Γεώργιος ο Ομολογητής εορτάζεται, στις 19 Απριλίου.
Αγία Θέκλα
Η Ισαπόστολος Αγία Θέκλα, είναι Μικρασιάτισσα Αγία της πρώτης Χριστιανικής Εκκλησίας, από το Ικόνιο. Οι γονείς της ήταν ειδωλολάτρες. Αυτή ασπάστηκε τον Χριστιανισμό, έγινε ακόλουθος του Αποστόλου και κήρυξε και η ίδια το Χριστό μέχρι το μαρτύριο της, αποτελώντας την πρώτη γυναίκα χριστιανή μάρτυρα. Για τον λόγο αυτό ονομάζεται Ισαπόστολος και Πρωτομάρτυς. Κατά την παράδοση, καθόταν επί τρεις ημέρες στο παράθυρό της ακούγοντας τις διδαχές του Αποστόλου Παύλου, καθώς εκείνος κήρυττε στο γειτονικό σπίτι του Ονησιφόρου.
Όταν ο ειδωλολάτρης αραβωνιαστικός της και η μητέρα της το αντελήφθηκαν, στράφηκαν προς στον ηγεμόνα Καστίλιο, ώστε να τιμωρήσει τον Παύλο και τη Θέκλα. Ο Καστίλιος τότε φυλάκισε τον απόστολο Παῦλο και μετά τον ἀπέλασε από το Ικόνιο. Η Θέκλα σώθηκε με θαυματουργικό τρόπο από τη θανάτωση στην πυρά, με το ξέσπασμα μιας θύελλας, και συνόδευσε τον Παύλο και τον Βαρνάβα στην Αντιόχεια της Πισιδίας.
Όμως, την δίκασαν για επίθεση, όταν αντέκρουσε ένα Ρωμαίο ευγενή που την ερωτεύθηκε. Την καταδίκασαν να φαγωθεί από άγρια θηρία. Και πάλι όμως η Θέκλα σώθηκε με σειρά θαυμάτων, καθώς τα θηλυκά θηρία (και ειδικότερα οι λέαινες) την προστάτευσαν από τα αρσενικά. Στην Αντιόχεια, επίσης, η αγία βαπτίσθηκε Χριστιανή. Ξαναβρήκε τον Απόστολο Παύλο στα Μύρα και κατόπιν ταξίδεψε για να κηρύξει το λόγο του Θεού.
Το ιερό λείψανο της Αγίας Θέκλας μεταφέρθηκε από τους Μικρασιάτες εξ Ικονίου, που εγκαταστάθηκαν στην πόλη της Δράμας και σήμερα φυλάσσεται στον Ιερό Ναό Αγίων Ανάργυρων Δράμας. Στην Πισιδία ανήκε στους ιδιαίτερα τιμώμενους Αγίους.
Η μνήμη της, γενικά, στους Ορθόδοξους Χριστιανούς τιμάται πανηγυρικά στις 24 Σεπτεμβρίου.
– Οι Δεκαπέντε χιλιάδες Άγιοι Μάρτυρες της Πισιδίας.
Οι 15.000 αγιοι Μάρτυρες οι εν Πισιδία μαρτύρησαν δια ξίφους και εορτάζουν στις 16 Ιουλίου.
– Ἡ Αγία Μεγαλομάρτυς Μαρίνα.
Η Αγία Μαρίνα (289 – 308 μ.Χ), ήταν Μικρασιάτισσα Χριστιανή αγία και μάρτυρας, Έζησε στα τέλη του 3ου αιώνα στην Αντιόχεια Πισιδίας της Μικράς Ασίας.
Ο πατέρας της, ο οποίος ήταν ειδωλολάτρης, όταν η μητέρα της πέθανε λίγο μετά από τη γέννησή της. ανέθεσε την ανατροφή της σε μια χριστιανή γυναίκα. Η γυναίκα αυτή δίδαξε στην Αγία Μαρίνα, τον χριστιανισμό.
Σε ηλικία 15 ετών αποκάλυψε στον πατέρα της ότι ήταν χριστιανή. Ο πατέρας της την έδιωξε. Λίγο καιρό αργότερα, ο έπαρχος Ολύμβριος έμαθε ότι η Αγία Μαρίνα ήταν χριστιανή. Αφού διέταξε να τη συλλάβουν και την ανέκρινε, της ανάγκασε να υποστεί σκληρά βασανιστήρια, ώστε η Αγία Μαρίνα να απαρνηθεί την πίστη της, κάτι που δεν έγινε. Ο έπαρχος αποκεφάλισε την Αγία Μαρίνα, η οποία ήταν μόλις 19 χρονών.
Τα λείψανα της Αγίας Μαρίνας βρίσκονται στην Αθήνα, στον ναό της Αγίας Μαρίνας, ενώ η χείρα της βρίσκεται στη Μονή Βατοπεδίου στο Άγιο Όρος
– Οἱ Ἅγ. Μάρτυρες Ἀλέξανδρος, Ἀλφειός καί Ζώσιμος, αὐτάδελφοι ἐκ Πισιδίας καί οἱ συμμαρτυρήσαντες Ἅγ. Μάρτυρες Μάρκος, Νίκων, Νέων καί Ἡλιόδωρος.
*Ο Άγιος Μάρκος ήταν υπόδειγμα ποιμένος, κατά το πρότυπο του Κυρίου, στην Αντιόχεια της Πισιδίας.
Κατά τον διωγμό των χριστιανών από τον Διοκλητιανό το έτος 290, ο ηγεμόνας της Πισιδίας Μάγνος μεταξύ των πρώτων συνέλαβε τον ποιμένα της Εκκλησίας, Μάρκον.
Σκοπός του ήταν, αν κατάφερνε να τον κάνει να αρνηθεί τον Θεό του, ευκολότερα θα μετέστρεφε στη λατρεία των ειδώλων και τους άλλους οπαδούς του. Όμως, ούτε οι υποσχέσεις, ούτε οι απειλές του ηγεμόνα τον κλόνισαν.
Η μνήμη του εορτάζεται στις 28 Σεπτεμβρίου.
– Ὁ Άγιος Αθανάσιος και άλλοι μάρτυρες του Χριστιανισμού από Σπάρτη & Αττάλεια Σύμφωνα με το Νέο Μαρτυρολόγιο, ο Άγιος Αθανάσιος εκ Σπάρτης της Πισιδίας μαρτύρησε στα Μουδανιὰ στις 29 Οκτωβρίου 1653.
Οι Αγ. Μάρτυρες Λέων καί Παρηγόριος. Εορτάζονται 18 Φεβρουαρίου. Στις 2 Μαρτίου γιορτάζουν οἱ Ἅγ. Μάρτυρες Νέστωρ καί Τριβίμιος.
Στις 5 Μαρτίου ο Ἅγ. Μάρτυς Κόνων, ὁ κηπουρός.
19 Απριλίου οι Ἅγ. Μάρτυρες, Θεόδωρος ἡ μήτηρ αυτού Φίλιππα και οι συμμαρτυρύσαντες Σωκράτης και Διονύσιος.
2 Μαΐου Οι Ἅγ. Μάρτυρες Έσπερος καί Ζωή μετά των τέκνων αυτών Κυριάκου και Θεοδούλου.
19 Ιουνίου Ὁ Αγ. Μάρτυς Ζώσιμος.
10 Ιουλίου Ὁ Άγιος Μάρτυς Βιάνωρ, ο εκ Πισιδίας.
2 Οκτωβρίου Ὁ Ἅγ. Ἱερομάρτυς Κυπριανός επίσκοπος Αντιοχείας της Πισιδίας και η Αγ. Παρθενομάρτυς Ἰουστίνα.
25 Ὀκτωβρίου Οἱ Ἅγ. Μάρτυρες Παπίας, Διόδωρος καί Κλαυδιανός.
22 Νοεμβρίου Οἱ Ἅγ. Μάρτυρες Μάρκος, Στέφανος καί Μάρκος (έτερος), εξ Αντιοχείας της Πισιδίας..
21 Δεκεμβρίου Ὁ Ἅγ. Μάρτυς Θεμιστοκλῆς.Ὁ Ἅγ. Μάρτυς Θεμιστοκλῆς.

Μητρόπολη Πισιδίας

Η Μητρόπολης της Πισιδίας βοήθησε τους πιστούς να στερεωθούν στη Χριστιανική πίστη, να αντέξουν, επί Τουρκοκρατίας και να μην αλλαξοπιστίσουν την περίοδο των διωγμών. Βοήθησε ακόμα να δυναμώσει το Ελληνικό φρόνημα, τον τελευταίο αιώνα, μέσω της παιδείας, με την ίδρυση Ελληνικών σχολείων.
Αρχικά, η Μητρόπολις αυτή ήταν γνωστή ως Μητρόπολις Αντιοχείας της Πισιδίας.
Όπως ήδη έχουμε αναφέρει παραπάνω, ο απόστολος Παύλος μαζί με τον απόστολο Βαρνάβα επισκέφθηκαν την πόλη της Αντιοχείας το 44-45 μ.Χ. Κήρυξαν τον λόγον του Θεού, πίστευσαν στον Χριστό οι κάτοικοι και ιδρύθηκε η Εκκλησία του Χριστοῦ, την οποία και οργάνωσαν κατάλληλα. Και στις δυο άλλες Αποστολικές περιοδείες ίσως πέρασε και πάλι από την Αντιόχεια, ο απόστολος Παύλος πηγαίνοντας για την Φρυγία και την Γαλατία
Ο πρώτος μνημονευόμενος επίσκοπος της υπήρξε ὁ Εύδοξος, επί Μαξιμιανού (285-305 μ.Χ.).
Με τον περιορισμό των χριστιανικών πληθυσμών κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας και την ανυπαρξία ή ελαχιστοποίηση του ποιμνίου των όμορων Μητροπόλεων καταργούνται, και έγινε συνένωση των Μητροπόλεων αυτών, στην Μητρόπολη Πισιδία.
Μετά την ολοκλήρωση της συνένωσης, η Μητρόπολη είχε 14 Επισκοπές, που υπαγόταν στον Μητροπολίτη Πισιδίας, που έφερε τον πομπώδη τίτλο: «Μητροπολίτης Πισιδίας, Υπέρτιμος και Έξαρχος πάσης Λυκίας, Σίδης, Μυρέων και Ατταλείας και Μικράς Αντιοχείας». Οι Επισκοπές ήσαν οι: Καστελλορίζου, Μάκρης, Λειβησσού, Βουρδουρίου, Πάρλας, Πόρλου, Νησιού, Ελμαλού, Φοινίκης, Αντιφέλλου, Μύρων, Καλαμακίου, Ατταλείας και, φυσικά, Σπάρτης.
– Μητροπολίτες
Στο διάστημα αυτό, δεκάδες Μητροπολίτες, λιγότερο ή περισσότερο σημαντικοί, άφησαν τη σφραγίδα τους στα εκκλησιαστικά πράγματα της Πισιδίας.
Ενδεικτικά μόνο αναφέρουμε τον Ευγένιο τον Β’, που για ένα μικρό διάστημα διαδέχτηκε τον Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε’ στον Οικουμενικό θρόνο.
Τον Γεράσιμο τον Β’, που τον διαδέχτηκε ο Μελέτιος κι αυτόν ο Καισάριος. Ακολούθησαν ο Παρθένιος και ο Βενέδικτος.
Ο Γεράσιμος (Τανταλίδης), γόνος της περίφημης φαναριώτικης οικογένειας των Τανταλιδών, σπουδαίος μεταρρυθμιστής της Εκκλησίας, νεωτεριστής, προσωπικότητα λαμπρή και πολύπλευρη. Τον Γεράσιμο διαδέχτηκε ο Κωνσταντίνος, το 1905, βαθύς γνώστης της πολιτικής και δεινός ρήτωρ, που χειρίστηκε με άψογο τρόπο τα εθνικά ζητήματα. Ακολούθησε ο Πατάρων Μελέτιος (Χρηστίδης), που υπήρξε και ο τελευταίος επίσκοπος της Πισιδίας.
– Εναπομείναντες Χριστιανοί στην αρχή του 20ου αιώνα
Εκτιμάται ότι στον 20ο αιώνα και μέχρι την εκδίωξη των Χριστιανών το 1922, ο συνολικός αριθμός των χριστιανών ανερχόταν σε 15.000 έως 20.000 ψυχές.
Στην Πισιδία δεν υπήρξαν Μονές. Παρά τις συνεχείς, όμως, πιέσεις και διώξεις που υπέστησαν οι Χριστιανοί, όπως είπαμε από την αρχή, η εκκλησιαστική διοίκηση, συγκροτημένη γερά, κατάφερε να περισώσει αμείωτη τη θρησκευτική πίστη των Ελλήνων. Οι εξασθενημένες θρησκευτικές ελευθερίες των Χριστιανών παγιώνονται εν μέρει τον 19ο αιώνα. Δίνεται το δικαίωμα της ελεύθερης εκτέλεσης των θρησκευτικών καθηκόντων παραχωρείται στους Έλληνες και η δυνατότητα επίσκεψης στους Αγίους Τόπους (και αυτό σαν συνέπεια της ήττας το 1774 από τους Ρώσους).
Από τότε και μέχρι το 1922, η Εκκλησία αποτελούσε τον μοναδικό πυρήνα συσπείρωσης, διατήρησης και ενδυνάμωσης της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων της Πισιδίας, αλλά με πάρα πολλά εμπόδια, κυρίως μετά την απόφαση των Γερμανών και των Νεότουρκων να εξαφανίσουν τους Ελληνορθόδοξους Χριστιανούς και όχι μόνον από την Μικρά Ασία.